Khảo sát về tham nhũng: Dư luận nêu “bên tám lạng, bên nửa cân”

Mặc dù đối với dư luận, Báo cáo kết quả khảo sát xã hội học “Tham nhũng từ góc nhìn của người dân, doanh nghiệp và cán bộ, công chức, viên chức” thật ra chẳng có gì mới lạ. Nhưng nó lại rất được hoan nghênh bởi xưa nay biết vậy mà…ai dám động vào?

CSGT nhận “mãi lộ” của tài xế xe tải (ảnh: Vietnam )

Kiểu “cưa đôi”… thiệt cả dân và Nhà nước

Đây là điều trái với phản ứng thường trực trước đây, khi dư luận luôn bày tỏ nghi ngờ các kết quả khảo sát do chính phía các cơ quan chức năng VN ta thực hiện. Bởi nhìn từ phía người dân thì đa phần chỉ thấy… tô hồng: Thành tích là chính, khuyết điểm là phụ mà có khi còn… bói không ra điểm yếu ấy chứ. Không ít kết quả khảo sát của phía nước ngoài cũng lại rơi vào tình thế tương tự, song nguyên chính có lẽ vì khoảng cách giữa góc nhìn của họ quá khác so với cách nhìn nhận, đánh giá của phía VN.

Lần này, “danh sách 4 ông” (cảnh sát giao thông, quản lý đất đai, hải quan và xây dựng) bị liệt vào dạng tham nhũng phổ biến nhất được đại đa số ý kiến bạn đọc đồng tình. Không những vậy còn có thêm cả một “phụ lục” dài được người dân viện dẫn ra thêm. Song “bốn anh” (bưu điện, báo chí, kho bạc và cảnh sát khu vực) được Thanh tra Chính phủ cùng Ngân hàng Thế giới (WB) cho là “ít tham nhũng nhất”, lại bị nhiều người đánh giá là vẫn có phần điểm chưa trúng huyệt bởi… bên này tám lạng thì bên kia chắc cũng tròm trèm nửa cân. Chả kém cạnh gì đâu nhưng vì không bị đặt ở các vị trí đầu sóng ngọn gió, nên ít bị săm soi hơn.

“Nhận định trên chưa đúng hoàn toàn. Phần 4 ngành tham nhũng nhất là đúng, còn 4 ngành ít tham nhũng là chưa chính xác. Tôi thấy có lẽ chỉ có Bưu điện là có thể không, còn Công an khu vực, Kho bạc và cả Báo chí đôi khi cũng còn có hiện tượng nhũng nhiễu, gây khó khăn cho dân và cả với cơ quan nhà nước nữa” – Vũ Ngọc Văn

“Đánh giá trên đúng được 70%. nhưng tôi đánh giá cao vì bài viết dám nói thật. Tôi xin đưa ra thêm một số ngành tham nhũng đứng ngay sau 4 ngành đó nữa là: Thuế, ngành Y, giáo dục, giới chức chính quyền, ngân hàng, quản lý thị trường, bảo hiểm. Tôi đồng ý quan điểm: Ngành bưu điện ít tham những nhất nhưng không phải là không có đâu. Còn đứng đầu tham nhũng thì đúng như báo cáo nêu…. Thật buồn là nhân dân và doanh nghiệp hàng ngày nộp thuế cho Nhà nước để trả lương cho những con người được trao trọng trách mà lại làm ngược lại với lợi ích của chính nhân dân như vậy!” - Hoàng Văn Hoan

“Đã có ai thống kê ra con số cụ thể trên toàn quốc vớitoàn bộ các ngành chưa ? Tôi thấy có lẽ chỉ có làm nông và buôn bán ve chai là không tham nhũng thôi, chứ chắc chẳng có ngành nào, người nào có cơ hội mà không tham nhũng cả. Và cũng chẳng thể nào biết được ai “ăn” nhiều hơn ai, vì nếu biết thì người đó chắc chắn phải ở tù rồi. Nói chung là không thể biết rõ được “ma ăn cỗ” thế nào và lúc nào cả đâu” – Ngọc Tú

Dù sao, được dư luận đánh giá cao như thế chứng tỏ cuộc khảo sát này đã có được những thành công nhất định.Vì dân mình hiện nay dường như có xu hướng nghi ngờ tất cả, dễ tin vào những tin xấu hơn là tin tốt. Hơn nữa kết quả được nêu ra cũng có thể nói là “sao y bản chính” những điều người dân đã gửi gắm qua phản hồi gửi tới báo chí hàng ngày.

“Chỉ mong sao những cuộc khảo sát như thế này thường xuyên được công bố kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng” – Bùi Thành

“Tôi hoàn toàn nhất trí với nhận xét trên và rất hoan nghênh những cuộc khảo sát như vậy. Cho dù còn thiếu chính xác đi chăng nữa thì cũng là dư luận xã hội, ít nhiều phản ánh đúng thực trạng tham nhũng rõ ràng là đang tràn lan ở nước ta hiện nay. Là người sử dụng ôtô đi làm xa, tôi thường xuyên tiếp xúc với CSGT. Những người được coi là “Con em nhân dân, thức cho dân ngủ, gác cho dân vui chơi”, những người “Đối với dân phải kính trọng lễ phép”. Nhưng mỗi khi bị CSGT dừng xe là đa số dân đã thấy khó chịu, bởi vì nếu không vi phạm thì cũng mất thì giờ. Còn nếu vi phạm thì là gặp “hạn”. Khi đó CSGT rất trịch thượng, hống hách, hạch sách…thôi thì đủ chiêu với mục đích cuối cùng để đi đến thoả thuận “chặt đôi ” tiền phạt, hoặc chí ít cũng mặc cả ” tự xử”. Và khi đó để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại (thời gian, công sức, tiền bạc…), với bản năng người vi phạm sẽ chọn “chặt đôi”.

Như vậy Nhà nước sẽ mất một khoản thu, người vi phạm mất 1/2 số tiền, chỉ có CSGT là được lợi. Nhưng họ có biết đâu là đã ngày càng đánh mất đi hình ảnh đẹp đẽ của lực lượng mình trong mắt người dân. Đến giờ ít ra tôi cũng đã đưa tiền cho CSGT Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Thái Bình, Hải Dương…(biết làm như vậy là chưa đúng nhưng tại sao vẫn phải làm thì chắc ai cũng hiểu). Lúc đưa tiền tôi buồn một, đưa tiền xong tôi cảm thấy đau mười vì những lời nói, cử chỉ ,hành vi của CSGT. Ví dụ: “Sáng ra gặp bác mở hàng thế này thì buồn”, “Để tiền vào sổ Đăng kiểm rồi cầm ra”, ” À này, sao ông đưa ít vậy?”, “À thông cảm nhé, chỉ tiêu… giao cao quá, những hơn 9 tỷ năm nay”, “Ông này nhố nhăng, đưa tiền cũng phải có cách chứ, ra sau xe kia”… Rồi… giật tiền, vo viên trong lòng bàn tay…Thật buồn quá đi thôi, và đôi lúc vì không nén lòng được nữa, tôi cũng to tiếng lại với CSGT sau khi đã đưa tiền…” – Công dân

(minh họa: Vũ Toản)

Phạt cao tham nhũng càng… khó giảm

Rất nhanh nhạy, người dân đã có ngay mối liên hệ từ kết quả khảo sát này với “quả bom tấn” mang tên “Nghị định 71″ vẫn đang khiến dân tình mất ăn mất ngủ vì lo lắng. Để rồi chẳng biết làm gì hơn là đành vẫn cố tự trấn an mình…

“Khảo sát xong rồi có biện pháp gì không mới là vấn đề. Bởi thực ra hiện trạng này quá là phổ biến. Một điều mà bất kỳ người có nhận thức nào cũng hiểu rõ…. Trước đây cũng đã có kết quả thăm dò ý kiến cho thấy tới 99% người được khảo sát cho rằng CSGT nhận hối lộ, chiếm tỉ lệ rất cao. Liên hệ với tình hình mới nhất liên quan tới lĩnh vực giao thông, tôi thấy người tham mưu ban hành Nghị định 34 đã kém, giờ lại tới Nghị định 71 càng cho thấy khả năng hiểu biết về pháp luật và thực tế VN rõ ràng là kém hơn. Quản lí không được nên đưa ra mức phạt tiền cao, nhưng nhận thức của người dân về pháp luật khi tham gia giao thông vẫn không thể vì thế mà cao hơn. Người dân chỉ sợ mức phạt thôi, lỡ vi phạm mất cả tấn lúa. Bên cạnh đó, khả năng tạo điều kiện cho tham nhũng sẽ nhiều hơn…” – Lê Phương

“Đành hy vọng sẽ có biện pháp giải quyết trong thời gian tới” – Nguyễn Việt Anh

Và để có thêm cơ sở củng cố lập luận cho mình, những điểm bất cập tiếp tục được vạch ra:

“Có thể nói tham nhũng trong CSGT có… từ nhiều năm nay… Giờ nếu qui định xử phạt càng cao, họ càng kiếm được bộn tiền vì đã lâu rồi vẫn tồn tại cái gọi là luật bất thành văn là cứ “cưa đôi – 50/50″ … Cho nên xử phạt càng cao thì chỉ càng làm giàu cho CSGT thôi (chứ chẳng nộp thêm vào ngân sách nhà nước được bao nhiêu đâu), mà dân vẫn cho rằng vĩnh viễn không bao giờ hạn chế được tai nạn giao thông… Thậm chí còn có thể gây ra phản ứng cực đoan nhiều hơn, vô hình trung càng gia tăng tình trạng coi thường pháp luật” – Linhduong278

Phản ứng chung là như vậy, nhưng người dân cũng không vơ đũa cả nắm và vẫn có nhiều ý kiến phân biệt rõ đúng/sai từ cả hai phía liên quan:

“Tôi lại thấy, nếu như mình không sai thì chẳng ai bắt phạt được mình. Các bạn đi đường có lẽ bị phạt vài lần đâm ra chán ghét họ. Có khi còn là do cố tình vi phạm, thế thì bị phạt là đúng rồi. Cũng nhiều khi là do chính mình lơ đãng không để ý….Xin hỏi bạn có biết chỉ do mình lơ đãng sẽ có thể gây ra hậu quả thế nào không? Nếu có bị phạt cũng là để lần sau tiếc tiền mà cẩn thận hơn để không đi sai nữa thôi …Đừng vơ đũa cả nắm nhé. Nhất là đừng vì tiếc tiền rồi lại quay ra phê phán người ta là tham nhũng….Thế thì… bó tay!” – Anry

“Bạn thử về miền Tây xem! Bạn vi phạm mà đưa tiền thì CSGT sẽ đưa cho bạn một tờ biên bản vi phạm hành chính, ngoài các lỗi vi phạm giao thông còn có thêm lỗi đưa hối lộ đấy. Nói gì thì nói, CSGT cũng có nơi, có người liêm khiết chứ. Miền Đông, Trung, Bắc, Sài Gòn thì chính xác như các bác phản ánh rồi” - Buihaibangcatplx

Đúng như nhiều bạn đọc đã phản ánh, có đi khắp thế gian ngày chắc cũng không thấy ở nơi đâu mà lực lượng CSGT lại hùng hậu như tại các TP ở VN. Sắc áo vàng gần như hiện diện ở khắp nơi, nhưng bài toán vấn nạn giao thông không vì thế mà có được lời giải . Tình cảm và sự yêu mến của người dân với các lực lượng chức năng cũng ngày càng giảm sút.

“Không hiểu sao các anh CSGT ở ta đều chỉ khoái thổi phạt? Có nhiều trường hợp chỉ cần nhắc nhở người đi đường như cảnh sát nước ngoài họ thường làm, như vậy người dân sẽ yêu mến các anh biết bao nhiêu. Chứ giờ nói đến CSGT gần như ai ai cũng lắc đầu chê…Hãy là người công an nhân dân đích thực, mọi chuyện sẽ khác…” – Chi Tai

“Vì tham nhũng mới gây ra lạm phát, vì tham nhũng đất nước mới phát sinh tiêu cực. Một ví dụ cụ thể: xe tải chạy hành trình Bắc – Nam qua bao nhiêu chốt cảnh sát. Mỗi lần bị chặn là phải hối lộ, thay vì một tấn hàng chuyên chở trả 200 ngàn, bây giờ phải tăng lên gấp đôi hay gấp 3. Muốn có lợi nhuận dân buôn phải tăng giá và người dân tiêu dùng là người gánh chịu cuối cùng…

Còn bao nhiêu chuyện đau lòng khác từ bệnh viện, đường sá… Xót xa quá! Muốn chống tham nhũng, theo tôi nghĩ, thì chỉ có một con đường duy nhất. Đó là hãy học hỏi kinh nghiệm làm tốt của các nước văn minh hơn, để áp dụng thì người dân ta mới được sống trong bình an, hạnh phúc. Ai cũng chỉ sinh ra một lần và được sống một lần trong đời. Dân Việt Nam mình đều là những người giỏi chịu thương chịu khó, tại sao lại không được hưởng những gì tốt nhất như bao người khác trên thế gian này?…” – Ha Lan Nguyen

Cán bộ hay giới chức cũng là từ nhân dân mà ra, chắc cũng hiểu tất cả những điều tiếng mà họ gây ra với dân để tới mức giờ đây dân phải xác định đành “sống chung với… lũ”. Từ “lũ” ở đây có lẽ muốn hiểu sao cũng được. Cũng như nhận xét từ phía Thanh tra Chính phủ cho rằng: khảo sát này chưa phản ánh một cách toàn diện, đầy đủ và chính xác về thực trạng phòng, chống tham nhũng của Việt Nam và cũng không phải là ý kiến đánh giá của các cơ quan nhà nước. Nhưng dư luận chỉ bày tỏ ủng hộ vế thứ hai cũng của nhận xét đó, rằng kết quả khảo sát này vẫn rất có ý nghĩa.

Theo Dantri