Khám phá và trải nghiệm một số điểm du lịch thú vị của Sơn La

Theo dõi VGT trên

Khi đến Sơn La, du khách có nhiều cơ hội ngắm nhìn những vẻ đẹp hoang sơ của những rừng hoa trắng muốt, những đỉnh núi cao mây vờn; khám phá nét đẹp văn hóa của các dân tộc Tày, Dao, Mường, Mông…

Khám phá và trải nghiệm một số điểm du lịch thú vị của Sơn La - Hình 1
Phong cảnh tuyệt đẹp tại Tà Xùa. (Nguồn: Vietnam )

Khi đến Sơn La, du khách có nhiều cơ hội ngắm nhìn những vẻ đẹp hoang sơ của những rừng hoa trắng muốt, đỉnh núi cao mây vờn, ruộng bậc thang vàng óng…; khám phá nét đẹp văn hóa của các dân tộc Tày, Dao, Mường, Mông…

Cao nguyên Mộc Châu

Mộc Châu là mảnh đất lành, mang một vẻ đẹp bình dị, mộc mạc, đậm nét đặc trưng của vùng núi phía Tây Bắc. Được xem là điểm đến thu hút nhất tỉnh bởi vẻ đẹp đáo, điểm chụp ảnh đẹp tại Sơn La.

Đây là vùng đất bạn có thể đến bất kỳ mùa nào trong năm đều được, vì mỗi mùa ở Mộc Châu lại có một sức hấp dẫn riêng. Tuy nhiên, mùa Mộc châu đón nhiều khách du lịch nhất là vào khoảng những tháng cuối Đông đến đầu Xuân.

Khám phá và trải nghiệm một số điểm du lịch thú vị của Sơn La - Hình 2
Mộc Châu được bao phủ bởi sắc trắng của hoa mơ, hoa mận. (Nguồn: Vietnam )

Mộc Châu cũng có những điểm du lịch mà bạn có thể đến bất cứ lúc nào như những đồi chè Mộc Châu xanh mướt, Khu di tích Hang Dơi, Khu di tích đoàn binh Tây Tiến, đỉnh Pha Luông, Ngũ động Bản Ôn, rừng thông Bản Áng, Thác Dải Yếm, Thác Chiềng Khoa, trang trại bò Mộc Châu…

Nhà Tù Sơn La

Di tích quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La còn có tên gọi khác là “địa ngục trần gian” của vùng Tây Bắc.

Khác với những nhà từ khác, thực dân Pháp không phải dùng nhiều vũ lực. Chính thời tiết khắc nghiệt, mùa Đông phòng giam lạnh như băng giá, mùa Hè nóng như chảo lửa, các loại dịch bệnh như phù thũng, thương hàn, sốt rét hoành hành như một loại vũ khí t.àn á.c, g.iết dần, g.iết mòn tù nhân.

Từ năm 1930- 1945, nơi đây đã giam giữ 1.007 lượt tù nhân cộng sản, nhưng đây cũng chính là trường học cách mạng, nơi ươm mầm “hạt giống đỏ” của cách mạng Việt Nam.

Thủy điện Sơn La

Thủy điện Sơn La được xây dựng trên sông Đà, khởi công vào năm 2005 và khánh thành vào năm 2012. Sau khi được hình thành, thủy điện Sơn La đã tạo nên một hồ thủy điện lớn với chiều dài hơn 150km, diện tích rộng khoảng 16.000 ha, đã tạo nên một tiềm năng lớn cho việc khai thác phải triển du lịch lòng hồ. Nhiều bản làng dân tộc đã bắt tay vào xây dựng mô hình Hợp tác xã du lịch như bản Bon, bản Nà Tấu,..

Video đang HOT

Là vùng nhiều dân tộc cùng sinh sống, các dân tộc vùng lòng hồ Thủy điện Sơn La có nhiều lễ hội truyền thống độc đáo như Lễ hội Gội đầu của người Thái trắng Quỳnh Nhai, Lễ hội Xên Pang Ả của dân tộc Kháng, lễ mừng cơm mới, lễ hội đua thuyền,…

Du lịch lòng hồ Thủy điện Sơn La sẽ là trải nghiệm thú vị cho những bạn ưa thích khám phá, muốn tìm hiểu văn hóa dân tộc của đồng bào dân tộc vùng cao Sơn La.

Tà Xùa

Được biết đến là điểm săn mây cực kỳ lý tưởng. Tà Xùa nằm ở độ cao từ 1.500-1.800m so với mặt nước biển nên Tà Xùa có khí hậu mát mẻ quanh năm. Từ tháng 1 đến tháng 3 hàng năm là thời điểm thích hợp nhất đi săn mây.

Khám phá và trải nghiệm một số điểm du lịch thú vị của Sơn La - Hình 3
Săn mây ở Tà Xùa. (Nguồn: Vietnam )

Đến Tà Xùa, bạn có thể chụp những bức ảnh tuyệt đẹp tại sống lưng Khủng Long ở Háng Đồng, mỏm đá Đầu Rùa, khu rừng nguyên sinh Tà Xùa, cây táo mèo cô đơn,…

Đèo Pha Đin

Là một trong những “Tứ Đại Đỉnh Đèo” của Việt Nam, đèo Pha Đin hay còn gọi là Phạ Đin, có chiều dài khoảng 32km, nằm ở ranh giới giữa hai tỉnh Sơn La và Điện Biên.

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đèo Pha Đin lúc bấy giờ là một tuyến giao thông huyết mạch để vận chuyển vũ khí, lương thực cho Chiến dịch Điện Biên Phủ (năm 1954).

Động bản Ôn

Nếu đam mê khám phá và yêu thích vận động, bạn hãy thử khám phá ngũ động tại bản Ôn. Đây là hệ thống gồm 5 hang động được người dân địa phương phát hiện lần đầu tiên vào năm 2006. Vì tại đây chưa có nhiều dịch vụ du lịch nên những hang động vẫn giữ được vẻ đẹp hoang sơ, huyền bí.

[Sơn La: Phát huy giá trị của "Điểm đến Thiên nhiên hàng đầu Thế giới"]

Bên trong hang được điểm xuyến bởi những khối đá nhũ thạch khổng lồ với hình thù độc đáo. Để khám phá quần thể hang động này, bạn sẽ phải dành khoảng một ngày để trekking theo con đường mòn dẫn vào hang. Khung cảnh ven đường cũng rất nên thơ với ruộng nương và những vạt hoa dại.

Bản Mòng

Bản Mòng là nơi cư trú của hơn 106 hộ dân tộc Thái, sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa nước, chăn nuôi và dệt, thêu thổ cẩm. Các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Thái như trang phục, trang sức, ẩm thực, lễ hội truyền thống, các làn điệu dân ca, dân vũ… vẫn được gìn giữ nguyên vẹn. Bản Mòng còn hấp dẫn du khách bởi có nguồn nước khoáng nóng dồi dào.

Với phong cảnh hữu tình cùng những dãy núi nhấp nhô, trùng điệp, dòng sông Nậm La xinh đẹp, uốn lượn, Bản Mòng Sơn La là nơi thu hút khách du lịch bởi vẻ đẹp đậm chất núi rừng của vùng Tây Bắc.

Cánh đồng Mường Tấc

Cánh đồng Mường Tấc rộng đến 1.600ha, kéo dài dọc theo con suối Tấc, ôm trọn ba phía thị trấn Phù Yên với những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, được chăm chút, giữ gìn từ đời này qua đời khác, tô điểm thêm cho vẻ đẹp hiền hậu, quyến rũ của thị trấn huyện vùng cao.

Khám phá và trải nghiệm một số điểm du lịch thú vị của Sơn La - Hình 4
Những thửa ruộng bậc thang uốn lượn luôn là điểm hấp dẫn du khách đến với vùng cao. (Nguồn: Vietnam )

Bản Lướt, Mường La

Bản Lướt thuộc xã Ngọc Chiến, huyện Mường La của tỉnh Sơn La. Nằm ở độ cao trên 1.800m so với mặt nước biển, nơi đây có khí hậu trong lành, mát mẻ được coi như một Đà Lạt thu nhỏ, Bà Nà của Đà Nẵng và Sa Pa của Lào Cai. Thêm vào đó cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, cùng các mó nước khoáng nóng tự nhiên đã tạo cho bản Lướt lợi thế phát triển du lịch.

Những ngôi nhà sàn ở Bản Lướt thường có phần mái lợp gỗ Pơ Mu hàng trăm năm t.uổi, con người thân thiện và những bản sắc văn hóa độc đáo được đồng bào các dân tộc giữ gìn là điều kiện thuận lợi phát triển du lịch cộng đồng.

Khám phá vẻ đẹp Điện Biên Đông

Vừa qua, Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức khảo sát các tuyến, điểm du lịch tại huyện Điện Biên Đông, tập trung ở một số điểm có tiềm năng khai thác du lịch như: Hồ Noong U, tháp Mường Luân, tháp Chiềng Sơ, hang Mường Tỉnh, khu di tích Vừ Pa Chay và hồ Nậm Ngám...

Trong chuyến hành trình này, các thành viên trong đoàn đã có trải nghiệm thực tế, phân tích, đ.ánh giá tiềm năng, thực trạng cũng như tính khả thi trong việc khai thác các tuyến, điểm du lịch trên địa bàn huyện. Từ đó, làm cơ sở đưa vào quy hoạch phát triển du lịch của tỉnh.

Có thể thấy rằng, Điện Biên Đông có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch. Với hồ Noong U hoang sơ, thơ mộng và khí hậu trong lành đã và đang là điểm đến thú vị của du khách vào dịp cuối tuần. Hay Khu di tích lịch sử Vừ Pa Chay, xã Pu Nhi nằm ngay gần hồ Nậm Ngám trong xanh... Đặc biệt là tại xã Mường Luân với tháp Mường Luân cổ kính bên bờ sông Mã là biểu tượng văn hóa của đồng bào dân tộc Lào nơi đây. Ngoài ra, mó nước khoáng tại bản Mường Luân và mó nước nóng tại bản Pá Vạt tuy khai thác còn hạn chế nhưng đã được nhiều người biết tới... Không chỉ vậy, với bề dày văn hóa lâu đời, từ ẩm thực, trang phục, lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc Lào nơi đây có thể trở thành những sản phẩm du lịch đặc sắc, thu hút khách yêu thích du lịch cộng đồng tới trải nghiệm.

Dưới đây là một số hình ảnh ghi lại trong quá trình cùng đoàn khảo sát trải nghiệm du lịch tại huyện Điện Biên Đông:

Khám phá vẻ đẹp Điện Biên Đông - Hình 1

Hồ Noong U vẫn giữ được vẻ đẹp hoang sơ dù đang vào mùa cạn nước.

Khám phá vẻ đẹp Điện Biên Đông - Hình 2

Du khách thích thú trải nghiệm cảm giác chèo thuyền ở hồ trên núi Noong U.

Khám phá vẻ đẹp Điện Biên Đông - Hình 3

Tháp Mường Luân cổ kính nằm bên bờ sông Mã là nơi sinh hoạt văn hóa của đồng bào dân tộc Lào nơi đây.

Khám phá vẻ đẹp Điện Biên Đông - Hình 4

Đây cũng là nơi mà hầu như du khách nào tới Mường Luân cũng đều ghé tham quan.

Khám phá vẻ đẹp Điện Biên Đông - Hình 5

Với truyền thống lâu đời, ẩm thực dân tộc Lào nơi đây cũng rất phong phú. Đặc biệt là món rêu suối, "tiết canh" rừng...

Khám phá vẻ đẹp Điện Biên Đông - Hình 6

Tại Mường Luân còn có mó nước khoáng nổi tiếng, vừa được lấy về làm nước uống...

Khám phá vẻ đẹp Điện Biên Đông - Hình 7

... vừa là nơi để t.rẻ e.m, thanh niên đến tắm, giúp da dẻ sạch sẽ và ngày càng sáng hơn.

Khám phá vẻ đẹp Điện Biên Đông - Hình 8

Nằm không xa tháp Mường Luân là tháp Chiềng Sơ, xã Chiềng Sơ cũng là một địa điểm tham quan thú vị cho du khách.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Cầu kính đi bộ dài nhất thế giới nằm ngay ở miền Bắc Việt Nam: Dài chưa tới 1km, nhiều người không dám đi
11:40:31 23/09/2024
Không phải Nha Trang hay Đà Nẵng, bãi biển dài nhất Việt Nam nằm ở ngay miền Bắc: Cách Hà Nội chỉ 300km
09:55:17 23/09/2024
Khám phá 'Gành đá đĩa' trên núi
09:08:30 23/09/2024
Có một bãi biển đẹp, vắng người mà ít ai biết đến ở Nha Trang: Du khách nhận xét như một "nàng thơ bí ẩn"
16:49:59 24/09/2024
Du lịch Hà Tĩnh nhất định phải ghé thăm những địa danh này
10:40:33 23/09/2024
Ngoài Sầm Sơn, Thanh Hoá còn có 1 bãi biển đẹp tự nhiên nhiều du khách chưa biết: Cách thành phố chỉ 20km
10:12:57 23/09/2024
Phát hiện vùng đất tuyệt mỹ "ẩn mình" giữa lòng Tây Bắc rộng lớn: Là "xứ sở hoa ban", giàu lịch sử, từng nổi tiếng khắp địa cầu, người Việt ai cũng nên đến trong đời
10:18:04 23/09/2024
Một "Vịnh Hạ Long trên cạn" nằm giữa lòng hồ thuỷ điện, đẹp đặc biệt vào đêm Rằm, cách Hà Nội hơn 100km
10:46:36 23/09/2024

Tin đang nóng

Một cầu thủ nổi tiếng lứa U23 Thường Châu l.y h.ôn sau 4 năm chung sống với vợ hotgirl, giờ thành "gà trống nuôi con"
17:57:40 24/09/2024
DJ Vi Milk bị bắt vì giúp tình trẻ buôn chất cấm: Hay đạo lý, nuôi em học bác sĩ
21:37:06 24/09/2024
Mỹ Tâm bị nói sến, liền lôi từ điển ra "giáo huấn" antifan, CĐM khen nức nở
20:39:57 24/09/2024
4 triệu người "hóng" Nhã Phương ngấu nghiến 1 món ăn, hành động vài giây cuối thành tâm điểm
18:07:32 24/09/2024
Đồng nghiệp tiết lộ số t.iền phẫu thuật của Kasim Hoàng Vũ: Lần đầu là 6 tỷ đồng, lần 2 chưa biết
22:14:28 24/09/2024
Quyền Linh tiếc nuối khi tài xế bị mẹ đơn thân xinh đẹp từ chối hẹn hò
21:19:21 24/09/2024
Hơn 3 triệu người xem Đường Yên diễn lố và kém sang trông như "đi chợ" tại Tuần lễ thời trang
23:27:04 24/09/2024
Nữ ca sĩ Vbiz công khai xin lỗi Lý Nhã Kỳ vì khiến đàn chị giận dữ đăng đàn nhắc thẳng tên
22:18:04 24/09/2024

Tin mới nhất

Quần đảo hoang sơ được du khách ví như "Maldives thu nhỏ", sở hữu vị trí đặc biệt, gần đảo ngọc nổi tiếng

17:21:35 24/09/2024
Sau khi những bức hình về quần đảo được đăng tải trên các diễn đàn du lịch, nhiều người đã phải trầm trồ: Chẳng khác nào một Maldives thu nhỏ .

Nơi được ví như viên ngọc ẩn của du lịch Việt, du khách nhận xét: "Phong cảnh ở đây thật sự tuyệt vời"

17:18:04 24/09/2024
Nhiều du khách nước ngoài đã phải trầm trồ khi phát hiện ra điểm đến này và gọi nó là một trong những viên ngọc ẩn của du lịch Việt.

Phát hiện hòn đảo hoang sơ giữa biển Phú Yên mang cái tên lạ mà quen, được ví như "đảo hoang Robinson"

17:14:17 24/09/2024
Nhiều du khách đã từng đến du lịch Phú Yên song phải trầm trồ bởi không hề biết đến sự tồn tại của hòn đảo hoang này.

Phát hiện hòn đảo cảnh quan hiếm thấy gần bãi biển nổi tiếng: Được ví như viên ngọc ẩn ít người biết tới

17:09:45 24/09/2024
Trên trang chủ của Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, hòn đảo được ví như viên ngọc ẩn của biển song chưa được nhiều du khách biết tới.

Phát hiện hòn đảo hoang sơ hình thù kỳ lạ ở biển miền Trung, rộng chưa đến 1km2, không có dân sinh sống

17:06:04 24/09/2024
Với đường bờ biển dài 3.260km, nước ta sở hữu nhiều bãi biển đẹp, quyến rũ du khách không chỉ trong mà còn ngoài nước. Đặc biệt ở miền Trung, tập trung nhiều điểm đến biển lý tưởng bậc nhất.

Có một thác nước trong xanh giữa núi rừng Lạng Sơn, được du khách ngợi ca là "nàng tiên nữ xứ Lạng"

17:02:52 24/09/2024
Con thác này chính là món quà quý giá mà tạo hoá dành riêng cho vùng rẻo cao Đông Bắc xa xôi với vẻ đẹp hoang sơ nhưng cũng rất đỗi trữ tình.

6 điểm đến thú vị ở địa điểm được ví như "nàng thơ Tây Bắc" - miền thiên nhiên xanh mát, êm dịu chỉ cách thủ đô 140km

16:59:39 24/09/2024
Mai Châu Hòa Bình là điểm đến quen thuộc của người yêu du lịch, là điểm đến được nhiều du khách trong và ngoài nước lựa chọn. Bao quanh là núi đồi, Mai Châu khoác cho mình sắc thái và vẻ đẹp riêng

Phát hiện thung lũng hoang sơ cách Hà Nội hơn 100km, du khách ví như "kỳ quan thiên nhiên ẩn trong rừng"

16:53:57 24/09/2024
Nằm sâu trong rừng đặc dụng, thung lũng trở thành điểm đến mang vẻ đẹp đầy thách thức, thu hút nhiều tín đồ du lịch khám phá.

Phát hiện hòn đảo mang tên lạ gần Nha Trang: Lọt danh sách "nhất Đông Nam Á", chỉ có duy nhất 1 resort

16:01:13 24/09/2024
Đây là một hòn đảo hoang sơ chưa được nhiều du khách biết tới, nằm trong khu vực vịnh Vân Phong, tỉnh Khánh Hoà. Đảo Cá Voi là nơi du khách có thể tận mắt nhìn thấy cá voi đến săn mồi

Việt Nam có 1 hòn đảo có biển xanh trong nhìn thấy tận đáy, đẹp không kém Maldives, giữ trọn nét hoang sơ mà chưa nhiều người biết

15:58:08 24/09/2024
Đây là hòn đảo được mệnh danh là Maldives Việt Nam bởi vẻ đẹp của những bãi biển xanh trong vắt, những bãi cát trắng trải dài miên man.

Tất tần tật kinh nghiệm du lịch đảo Bạch Long Vĩ

09:18:23 24/09/2024
Bạch Long Vĩ là một hòn đảo hoang sơ, yên bình, được thiên nhiên ưu ái ban tặng vẻ đẹp say đắm lòng người và còn là thủ phủ bào ngư của Hải Phòng.

Con đường xuyên đồi cát đẹp như tranh dẫn về xã du lịch nổi tiếng ở Quy Nhơn

09:15:41 24/09/2024
Đường từ Khu kinh tế Nhơn Hội dẫn về xã du lịch Nhơn Lý (TP Quy Nhơn, Bình Định) sắp hoàn thành và đưa vào sử dụng. Nhìn từ trên cao, con đường đẹp như tranh vẽ khi chạy xuyên qua những đồi cát và cánh đồng quạt gió.

Có thể bạn quan tâm

U20 Việt Nam thị uy sức mạnh trước Bhutan

Sao thể thao

23:34:28 24/09/2024
Bảo Long mở tỷ số sớm cho U20 Việt Nam ngay phút thứ 8. Sau pha đẩy bóng của thủ thành U20 Bhutan, cầu thủ lò PVF lập tức băng lên sút bóng từ tuyến hai.

P.him 1.8+ về Tấm Cám: B.ị c.hê nhiều sạn, vì sao thu 55 tỷ đồng sau 4 ngày?

Hậu trường phim

23:15:51 24/09/2024
Phim Cám ra rạp với nhiều ý kiến khen chê từ khán giả. Dù vướng tranh cãi, đây vẫn là tác phẩm điện ảnh thuộc thể loại kinh dị có doanh thu mở màn tốt nhất trong lịch sử phim Việt.

Chi Bảo hạnh phúc ngọt ngào bên vợ kém 16 t.uổi, Linh Nga đọ sắc Hà Kiều Anh

Sao việt

23:00:00 24/09/2024
Diễn viên Chi Bảo túc trực bên vợ kém 16 t.uổi sau khi sinh em bé thứ 2. Chim công làng múa Linh Nga đọ sắc với hoa hậu Hà Kiều Anh.

"Cú tát" thâm sâu công chúa Kpop gửi đến kẻ đeo bám

Nhạc quốc tế

22:39:02 24/09/2024
Dù không ăn vận cầu kỳ, Jang Wonyoung vẫn chiếm trọn spotlight, trở thành nữ thần sân bay . Loạt topic về nhan sắc của Jang Wonyoung lần nữa chiếm trọn các diễn đàn Kpop.

Phim chữa lành mới chiếu đã nhận mưa lời khen, nữ chính đóng 2 vai xuất thần khiến netizen phát cuồng

Phim châu á

22:29:01 24/09/2024
Hiện tại, tỷ lệ thuận với rating khả quan là khá nhiều phản hồi tích cực từ khán giả dành cho Dear Hyeri, nhất là nữ chính Shin Hye Sun.

Ngậm ngùi hình ảnh người dân xếp hàng tiễn gần 400 chiến sĩ rời Làng Nủ sau 2 tuần tìm kiếm người mất tích

Netizen

22:22:47 24/09/2024
Chiều ngày 24/9, người dân thôn Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai) đã chia tay gần 400 cán bộ, chiến sĩ trở về đơn vị tiếp tục làm nhiệm vụ.

Lộ thêm 5 Chị Đẹp mùa 2: Hoàng Yến Chibi, "bạn thân Sơn Tùng" và 1 "nữ hoàng" cát-xê 10 cây vàng/tháng

Tv show

22:21:52 24/09/2024
Tối 24/9, Fanpage Chị Đẹp Đạp Gió đã tiếp tục công bố thêm 5 cái tên tham gia chương trình năm nay. Khi 5 cái tên được hé lộ, phản ứng chung của cư dân mạng là... không bất ngờ.

Nhà xe b.ị t.ố ép khách 3 lần chuyển t.iền vé mới cho xuống

Tin nổi bật

22:14:52 24/09/2024
Một nhà xe tuyến Đà Nẵng - Lạng Sơn bị hành khách phản ánh có hành vi bắt khách chuyển t.iền vé nhiều lần, đe dọa, xúc phạm khách.

"Người bạn bí ẩn" ngỏ ý đưa t.iền cho bà Trương Mỹ Lan khắc phục hậu quả

Pháp luật

22:14:49 24/09/2024
Chiều 24/9, luật sư tham gia bào chữa tại phiên tòa Trương Mỹ Lan Vạn Thịnh Phát tiếp tục thẩm vấn các bị cáo liên quan trong vụ án.

Con gái Triệu Vy lộ diện đón t.uổi mới, ngoại hình hậu ở ẩn gây bất ngờ?

Sao châu á

21:31:14 24/09/2024
Thời điểm Triệu Vy dính loạt lùm xùm, bên cạnh những động thái của nhân vật chính dân tình cũng dành nhiều sự quan tâm cho con gái cô. Sau thời gian mất tích , cô bé vừa lộ diện gây bất ngờ.

Ấn Độ ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên do biến thể 1b

Thế giới

21:08:28 24/09/2024
29 người thân và bạn bè của bệnh nhân, cùng 37 hành khách đi cùng chuyến bay với bệnh nhân đều đang được theo dõi tình trạng sức khỏe tại nhà. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có bất cứ trường hợp nào trong số này có biểu hiện mắc bệnh.