Khám phá rừng Chế Tạo
Là một xã vùng cao, với khoảng 1.700 nhân khẩu sống rải rác trên một địa bàn rộng hơn 30km2 bị chia cắt bởi núi cao, vực sâu. Cuộc sống của người dân xã vùng cao Chế Tạo, huyện Mù Cang Chải, Yên Bái gần như biệt lập với xã hội hiện đại, chủ yếu là tự cung tự cấp. Con đường duy nhất từ trung tâm huyện lên xã Chế Tạo hơn 35km quanh năm trơn trượt, dốc đứng. Cùng với địa danh Làng Nhì, Lìm Mông và Tà Si Láng, dân “xê dịch” vẫn gọi Chế Tạo là một trong tứ đại hiểm địa của đất rừng Tây Bắc.
Đường lên Chế Tạo
Để đến được Chế Tạo, trước mặt là những con đường dốc dựng đứng thử thách tay lái của kẻ lữ khách đường xa. Ngày nay đoạn đường đầu tiên ấy đã được trải bê tông nên việc đi lại của đồng bào có bớt khó khăn nhưng những khúc cua gắt thì vẫn luôn còn đó. Những công nhân làm đường ở đây cho biết, để làm được đoạn đường ngắn này mất vài năm và cũng chỉ làm được vào mấy tháng mùa khô. Chặng đường còn lại như một chuyến đi “hành xác” trong con mắt của những người bình thường nhưng lại là niềm đam mê với giới off-road. Ấy là những con dốc nền đất cao vời vợi, trơn trượt và nhầy nhụa vào những ngày cơn mưa rừng đi qua. Xe máy về số 1 mà vẫn phải gằn lên những tiếng giận dữ, bô bốc khói nghi ngút. Rồi những đoạn đường đầy sỏi đá, chỉ còn cách hò nhau kẻ đẩy, người kéo, bánh xe quay tròn, chết gí trong những bùn đất vàng khè.
Trên cung đường khám phá rừng Chế Tạo sẽ mang lại những ấn tượng rất thú vị, mặc cho hiểm nguy luôn rình rập các tay lái. Tựa như những thước phim ấn tượng, quang cảnh biến đổi liên tục trên chặng đường 35km ấy, từ những thửa ruộng bậc thang đẹp mê hồn tới những thác nước tung bọt trắng xoá và đâu đó tiếng dòng suối mát lành đang róc rách tuôn chảy, gió của rừng đùa trên những tán cây cổ thụ vô tình tạo nên bản nhạc đầy mê hoặc. Bên những con đường mảnh như sợi chỉ quanh co, uốn khúc trên các sườn đồi, sườn núi bạt ngàn sắc hoa đỗ quyên, hoa mua tím… và cả khu rừng nguyên sinh Chế Tạo đầy quyến rũ khi xe lướt qua rừng phong lá đỏ, hay vạt hoa trẩu trắng.
Nằm trên dải sơn mạch Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, rừng Chế Tạo được đánh giá là khu rừng nguyên sinh đẹp bậc nhất bởi còn khá nguyên vẹn với nhiều loài cây lá rộng, lá kim và thảm thực vật, động vật phong phú. Con đường nhỏ xuyên qua cánh rừng già, với những thân cây cổ thụ lừng lững. Những cây sở già nở hoa rụng trắng cả lối đi đẹp đến ngỡ ngàng. Rồi ở một góc rừng cây phong già buông lá đỏ rực trong nắng thu giống như một bức tranh tuyệt mỹ của thiên nhiên mà không góc máy, thước phim nào có thể ghi lại được.
Quanh những vạt rừng nguyên sinh là nơi quần cư của đa phần đồng bào dân tộc Mông với một nền văn hoá phong phú. Những người Mông họ Giàng, họ Sùng, họ Hảng với trái tim tự do của tộc người, vài trăm năm trước ngược dốc, ngược rừng lên tìm đất định cư, đi tìm ấm no cho cuộc sống mới.
Qua bao bận lên đỉnh xuống thung rồi đâm xuyên rừng già, cũng vừa lúc xã Chế Tạo chào đón kẻ lữ khách bởi vạt nắng chiều vừa vụt tắt. Trung tâm xã là một dãy nhà 2 tầng, một trạm y tế bé xíu và cách đó không xa là khu trường nội trú. Tất cả nằm lọt thỏm giữa màu xanh xám của bên núi, bên rừng và những thảm sương nhè nhẹ của buổi chiều nơi rẻo cao.
Theo ANTD
Lìm Mông - tứ đại hiểm địa
Bản Lìm Mông xã Cao Pạ, huyện Mù Cang Chải -Yên Bái từ bao đời nay vẫn ẩn mình trong mây. Xưa nay, dân xê dịch vẫn thường rỉ tai nhau tứ đại hiểm địa Tây Bắc bởi độ khó hiểm trở của đường đi và cả bởi đó cũng là nơi... tận cùng, và Lìm Mông là một trong số ấy, đầy hấp lực đầy mời gọi và cũng đầy thách thức.
Gốc mai già ở Bản Lìm Mông
Từ Hà Nội đi theo quốc lộ 32 tới Tú Lệ, qua Tú Lệ chừng 5km bạn sẽ gặp lối rẽ đi Lìm Mông. Bản Lìm Mông với những sống trâu, sống ngựa đan xen hiện ra đầy thách thức. Con đường đất đỏ này trong cái nắng hanh hao sẽ gợn lên những lớp bụi mờ, còn vào những ngày mưa sẽ trơn trượt vô cùng. Những góc cua gấp, dốc ngược sẽ khiến bạn có cảm giác như đang bị trôi tuột về phía chân dốc dù cho xe đã gài số 1 và tay lái đã gồng hết sức. Nhưng cảnh vật dọc đường lại kì thú vô cùng, bạn sẽ thấy mình như đang đi giữa biển vàng, bị thôi miên bởi những gợn sóng lúa lan tỏa khắp các triền núi và nghe thấy những mênh mang đất trời đang hòa khúc khèn sáo rộn vang.
Ngược con đường dốc ngược vắt vẻo quanh sườn núi chừng 3km, bản Lìm Mông hiện ra yên bình với những gốc mai, gốc đào già cỗi uốn lượn với những thế những hình nom đến lạ. Tới Lìm Mông nghĩa là bạn cũng đã đến nơi tận cùng rồi, bởi từ đây trở đi sẽ không có đường dân sinh nữa, chỉ là những con đường đi nương đi rừng mà thôi. Lìm Mông là bản của người Mông, những con người tự do chỉ quen sống nơi núi cao, nơi giao thoa giữa trời và đất. Dừng xe bắt chuyện với một ông cụ người Mông, ông chỉ về phía nơi xa và kể rằng, cánh đồng ấy vốn của người Mông từ lâu đời rồi, nhưng khi người Thái chuyển về đây xây dựng thủy điện Sơn La thì người Mông nhường một phần cánh đồng cho người Thái. Thế mới biết dù ở đâu chăng nữa anh em các dân tộc vẫn luôn đùm bọc bao dung nhau bởi tất cả đều là con một nhà, từ bọc trứng của mẹ Âu Cơ mà ra cả.
Từ đỉnh Lìm Mông, nhìn về phía Cao Phạ nơi dừng chân của biết bao chuyến viễn du, một cảm giác đầy mới lạ về những nơi tưởng đã quá thân quen hẳn sẽ khiến không ít người phải sững lại trước bức tranh thiên nhiên kì vĩ. Bức tranh tuyệt mĩ ấy được tô điểm bởi những sắc xanh sắc vàng của lúa, của những bàn tay lao động ngày này qua tháng khác, năm nối năm cứ tích lũy, chắt lọc để tạo nên cuộc sống thanh bình và no ấm. Tới Lìm Mông rồi, bạn sẽ không khỏi xao lòng trước những nét mộc mạc đơn sơ của đất trời, của con người nơi thâm sơn để rồi xếp lại trong hành trang của mình một kí ức về miền đất đầy những mến thương.
Theo ANTD
Người Mông giã từ "tiệc ma" "Tiệc ma tốn kém lắm. Nhiều người cả đời trả không hết nợ. Giờ thì tiệc ma không còn nữa. Người Mông ở Mường Cai đã thay đổi nhiều rồi". Trưởng bản Pá Vệ Giàng Chứ Sồng bắt tay và hứa với bộ đội Bộ CHQS tỉnh Sơn La quyết tâm xây dựng nếp sống văn hoá mới Đó là những lời tâm...