Khám phá núi Ba Thê

ĐẶNG HOÀNG THÁM13:09 18/09/2020

Núi Ba Thê còn có tên gọi là Vọng Thê, tên chữ là Hoa Thê Sơn, thuộc thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang.

Một góc Ba Thê. Ảnh: mytour.vn

Từ TP Long Xuyên theo Tỉnh lộ 943 đi về hướng Tây sẽ đến thị trấn Óc Eo. Sở dĩ có tên gọi này vì nơi đây từng là một thương cảng phồn thịnh những năm đầu công nguyên. Di chỉ này được phát hiện năm 1942 và thành cổ Óc Eo được khám phá năm 1944 lúc đào kinh xáng Ba Thê.

ể lên núi Ba Thê, du khách có thể đi theo một con đường nhỏ lát bê tông bề ngang chừng 3m, ngoằn nghèo, uốn lượn chạy quanh co lên đỉnh. Xe gắn máy để số 1, từ từ leo núi. Hai bên đường là rừng cây thâm u, vách đá với vực sâu. ường dài chừng 2km, xe chạy độ 15 phút tới đỉnh núi. ường dốc nhưng độ nghiêng vừa phải, có lan can bảo hiểm và mé thềm vực có nhiều cây cối che chắn. Con đường này có từ thời Pháp thuộc. Năm 2002, đường lên núi Ba Thê được Nhà nước đầu tư xây dựng an toàn để phục vụ du lịch.

Trên đỉnh Vọng Thê có ngôi chùa cổ tên Sơn Tiên Tự được dựng vào năm 1933. Trước sân chùa có tượng Phật Quán Thế Âm Bồ Tát cao chừng 8m đứng trên tòa sen.

Nơi đây, mây bay là đà mang hơi sương mát lạnh, cỏ cây xanh tốt ngút ngàn, tiếng chim hót líu lo. Thỉnh thoảng tiếng chuông chùa ngân vọng thênh thang, bàng bạc khắp núi rừng. Cạnh ngôi tháp xá lợi cổ bên chùa, có bia kỷ niệm ghi lại chiến công của quân giải phóng Ba Thê, Thoại Sơn, đã tiêu diệt gọn cứ điểm của địch trên đỉnh Hoa Thê Sơn vào ngày 6-5-1968.

Còn có đá hoa cương cao chừng 3m, to như gốc cổ thụ bốn, năm người ôm. Trên mặt đá khổng lồ có dấu bàn chân người, to hơn bình thường. Theo truyền thuyết được các vị tu hành trên núi kể lại, xưa kia lúc mới tạo sơn, đá núi còn mềm như đất sét, có vị tiên đã ấn bàn chân lên đá để làm dấu…

Video đang HOT

Phía triền núi cách chùa Sơn Tiên chừng 10m, có nhà trưng bày những cổ vật, hiện vật liên quan đến lịch sử cũng như văn hóa Óc Eo ở Ba Thê.

Công trình có phong cách kiến trúc giống những đền đài của các nước vùng Nam Á, với mái vòm tròn đứng, cửa hình chữ nhật cao, nhiều tầng, đầu vuốt chữ U ngược. Các mặt vách chung quanh có tượng thần Ganesha. Lan can bao bọc sân trang trí tượng nhỏ. Các màu trang trí chủ đạo là nâu, xám, trắng. Khu nhà trưng bày hình vuông có chu vi chừng 40m, tam cấp cửa chính ở phía mặt trời mọc.

ến núi Ba Thê, du khách sẽ nghe kể rằng xưa kia có một người lên núi để tu học, xa lánh thế gian. Nhưng vị này chưa thể bỏ hết lòng trần, nên chiều chiều ngóng vọng về phương xa nhớ nhà, nhớ vợ. Sau đó ông mất đi. Ở ngọn núi Nhỏ cạnh bên, có một hòn đá trơ vơ, trên đầu có một phiến đá tròn giống cái nón. Người ta cho rằng vị sư kia đã hóa đá giống như chuyện Hòn Vọng Phu, nhưng đây lại là “Vọng Thê”.

Ngoài ra, ở phía Bắc của đỉnh Ba Thê còn có một tảng đá có dáng hình như một cây đao vĩ đại. Dân gian gọi đó là Thạch ại ao, ấy là bảo bối của trời đất, để trừng trị bọn gian ác.

Khi nắng đã xế, đứng trên đỉnh Ba Thê nhìn xuống đồng bằng xa xa mờ ảo trong khói lam chiều, du khách sẽ thấy tâm hồn như lắng lại giữa bốn bề sơn thủy hữu tình.

Trên cánh đồng Ba Thê

Mấy dịp ghé thị trấn Óc Eo (Thoại Sơn, An Giang) công tác, tôi thường dành thời gian chạy lên núi Ba Thê (Hoa Thê Sơn).

Trong tiếng chuông chùa trầm bổng, nghe gió lùa qua từng chân tơ kẽ tóc, phóng mắt nhìn xuống cánh đồng trải dài tít tắp, tâm hồn chợt bình lặng, an nhiên. Thế nhưng, để có được sự bình yên ấy, là cả một câu chuyện trải dài của lịch sử.

Bia chiến công trên đỉnh Ba Thê

Theo lịch sử Đảng bộ thị trấn Óc Eo (1945-2015), Óc Eo là vùng đất có tuổi đời trên 2.000 năm, trải qua biết bao thăng trầm, biến động. Đến nửa đầu thế kỷ XIX, khi người Việt có mặt ở vùng đất này, đánh dấu một quá trình khai mở đất đai song song với quá trình chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệp và chống giặc ngoại xâm.

Dưới 2 tầng áp bức bóc lột của địa chủ phong kiến và thực dân, đời sống của nhân dân vô cùng nghèo khổ, cơ cực. Họ bị cướp đất và trở thành tá điền trên chính mảnh đất của mình. Thiếu ăn, họ phải ăn củ co, bông súng, đào củ nừng trên núi Ba Thê. Củ nừng có nhựa độc, phải ngâm 7 nước rồi đãi thật kỹ, nấu chín mới ăn được. Trẻ em 10 tuổi trở lên mới có quần áo mặc. Nhiều cặp vợ chồng chỉ có một bộ quần áo, nên chồng ra đồng thì vợ ở nhà "trùm mền".

Đến khi đế quốc Mỹ xâm lược, Óc Eo vẫn là nơi bị chú ý chiếm đóng (vì có núi Ba Thê án ngữ tuyến đường nối liền biên giới về vùng U Minh), bị tăng cường lực lượng đàn áp phong trào cách mạng trong vùng. Cánh đồng Ba Thê vẫn chìm trong nghèo đói, lầm than.

Hòa bình rồi, cũng như nhiều địa phương khác, Óc Eo gặp nhiều khó khăn, thử thách với thù trong, giặc ngoài, bị thiên tai, lũ lụt thường xuyên. Đặc biệt, cơn lũ lịch sử năm 1978 làm mất mùa trên diện rộng, gây cảnh hàng trăm hộ bị thiếu đói. Đây là lần đầu tiên, nhân dân Óc Eo sống trong vựa lúa, nhưng phải nhận cứu trợ từ tỉnh và trung ương.

Nhưng kỳ tích đã xảy ra, khi Đảng lãnh đạo thực hiện đường lối đổi mới, mở cửa. Chỉ trong 2 năm (1988-1989), Óc Eo đã chuyển toàn bộ diện tích làm lúa 1 vụ, năng suất thấp sang làm lúa 2 vụ, tạo ra sản lượng lương thực vượt trội. Sau đó là chuyển sang làm lúa 3 vụ, với những giống lúa chất lượng cao, đóng góp vào sản lượng lúa gạo xuất khẩu của huyện, tỉnh.

Để chuẩn bị cho công tác chuyển vụ, hệ thống kinh mương thủy lợi phải được nạo vét, khơi thông. Tỉnh đầu tư nạo vét, mở rộng tuyến kinh cấp II (kinh Ba Thê cũ, kinh vành đai núi), chính quyền vận động nhân dân đóng góp tiền để đào vét hệ thống kinh cấp III và kinh nội đồng. Hàng trăm nhân công được huy động mỗi ngày để đào vét kinh mương theo chế độ "lao động công ích" (từ 18 - 45 tuổi).

Gần 3 tháng sau, một hệ thống kinh mương nội đồng dài trên 20km (chiều rộng mặt 4m, sâu 1,5m, đáy 2m) đã được hoàn chỉnh để phục vụ cho diện tích lúa 2 vụ. Đối với diện tích đất cao quanh chân núi không thích hợp trồng lúa, chính quyền vận động nhân dân chuyển sang trồng màu (dưa hấu, dưa leo, bắp, đậu xanh, đậu nành, ớt...), mang lại nguồn thu nhập khá cao.

Năm 2002, khu vực ấp Trung Sơn được thí điểm xây dựng đê bao diện tích 100ha để sản xuất lúa vụ 3 trong mùa nước nổi. Vụ 3 đầu tiên thắng lợi, năng suất 4 tấn/ha đã mở ra một hướng mới làm tăng sản lượng lúa hàng hóa. Nhà dân không còn bị ảnh hưởng lũ hàng năm, giao thông thuận tiện. Năm 2003, diện tích trồng lúa 3 vụ đạt hơn 50%. Đây cũng là năm Óc Eo trở thành thị trấn.

"Thắng lợi trong nông nghiệp và sản xuất - kinh doanh giúp cho việc vận động nhân dân đóng góp sức người, sức của đầu tư phát triển nông thôn có nhiều thuận lợi. Mấy mươi năm trôi qua, Óc Eo trở thành đô thị cửa ngõ phía Tây của huyện, trung tâm vùng Tứ giác Long Xuyên. Di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê được công nhận cấp quốc gia đặc biệt, có tiềm năng du lịch tâm linh, du lịch thương mại... Địa phương chuyển dịch kinh tế theo hướng lấy nông nghiệp làm nền tảng cho tăng trưởng thương mại - dịch vụ - du lịch; phấn đấu trở thành đô thị loại IV đến năm 2025"- Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Óc Eo Nguyễn Anh Dũng thông tin.

Cán bộ địa phương đưa tôi đi trên con lộ mới làm xong - lộ kênh Vành đai (nối liền ấp Trung Sơn và Tân Đông). Đây là con lộ hàng chục năm trước, ông Trần Văn Phến (sinh năm 1933, nguyên Bí thư chi bộ xã Vọng Thê, nay là thị trấn Óc Eo) đề xuất thực hiện. Ông trò chuyện với chúng tôi trong buổi chiều tà, với chất giọng trầm buồn khi nhắc đến những đồng đội đã hy sinh.

Tuổi cao khiến ông không còn nhớ rõ từng chi tiết của quá khứ, nhưng vẫn đủ minh mẫn để kỳ vọng vào tương lai: "Óc Eo giờ đã phát triển rất nhiều so với trước, nhiều tiềm năng về du lịch, thương mại, nông nghiệp. Dĩ nhiên, còn đó nhiều vấn đề phải giải quyết, tháo gỡ, mới có thể nâng tầm đô thị, phát triển hơn nữa. Việc xây dựng quê hương là một quá trình lâu dài, không thể vội vàng, gấp gáp. Tôi mong các thế hệ lãnh đạo sau này tiếp tục lắng nghe ý kiến của người đi trước, tri ân quá khứ, có tâm, có tầm để đưa quê hương thay đổi mạnh mẽ".

Kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ và chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam, làm nghĩa vụ quốc tế trên đất bạn, Óc Eo có 9 mẹ Việt Nam Anh hùng, 1 Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, 97 liệt sĩ, 31 thương binh và 111 người có công với cách mạng. Trên đỉnh núi Ba Thê, một bia chiến công được dựng lên: "Nơi đây, ngày 6-5-1968, Đội biệt động Ba Thê do đội trưởng Nguyễn Văn Muôn chỉ huy đã dũng cảm, mưu trí đánh tiêu diệt 29 tên địch đón đồn Hoa Thê Sơn".

Bài, ảnh: GIA LẠC

Khám phá vương quốc khỉ ở TP Hồ Chí Minh Hàng nghìn con khỉ tinh khôn, bày đủ trò để chọc ghẹo du khách khi đến tham quan vương quốc của chúng. Cách trung tâm TP.HCM khoảng 50 km, khu du lịch Rừng Sác, huyện Cần Giờ nằm trong vùng rừng ngập mặn hơn 70 ha là điểm thu hút nhiều du khách tham quan khi có khoảng 1.500 con khỉ đang sống...