Khám phá những ngõ hẻm Sài Gòn
Từ ba năm nay, tôi không ngừng khám phá Sài Gòn và Việt Nam. Tiếng ồn, dòng xe cộ đông nghịt vây quanh taxi của tôi. Xe dừng lại, cô bạn dẫn tôi đi vào con hẻm nhỏ.
Tôi bắt đầu khám phá một diện mạo khác của Sài Gòn: mạng lưới hẻm.
Chỉ mới vào hẻm được vài bước, tiếng ồn của con đường lớn phía ngoài đã mất dần. Một khung cảnh mới hiện ra: nhiều gia đình ngồi ăn cơm tối ngay bậc cửa, bọn trẻ chạy chơi dưới ánh mắt nhìn chăm chú của hàng xóm.
Hôm sau, trong ánh nắng ban mai, tôi khám phá màu sắc của các căn nhà và không khí nhộn nhịp của các chợ trong hẻm. Mọi thứ đều rất lạ lẫm. Tôi quyết định dạo một vòng trong hẻm và bước đi trong ánh mắt ngạc nhiên của mọi người.
Trong suốt nhiều tháng, tôi đi dạo rất nhiều lần trong các con hẻm, khi thì đi một mình, khi thì đi cùng với các bạn sinh viên hoặc chuyên gia quy hoạch đô thị Việt Nam. Lúc đầu, tôi chỉ đi dạo cho vui, sau đó là để làm đề tài tốt nghiệp ngành địa lý đô thị. Hiện nay, tôi đang làm luận án tiến sĩ với đề tài hẻm Sài Gòn. Dần dần, tôi nhận thấy mạng lưới hẻm ở đây thật rộng lớn.
Video đang HOT
Hẻm là cấp đường nhỏ nhất trong hệ thống đường đô thị, nhưng trên hết, hẻm là nơi giao lưu, trao đổi, nơi cuộc sống diễn ra và mỗi khu vực có nét đặc trưng riêng. Mỗi lần đi dạo trong hẻm, tôi đều thấy nhiều điều ngạc nhiên: khi thì một ngôi chùa cổ (rất nhiều ở Chợ Lớn), khi thì tôi nhận ra cuộc sống cộng đồng của những người làm cùng nghề.
Ở quận 3, tôi gặp con hẻm của những người chuyên làm bánh, mứt phục vụ tết ở quận 6, tôi phát hiện hẻm nghề in và ở quận Tân Bình có hẻm thợ may. Theo lẽ thường, người thành phố không biết nhiều về hàng xóm của mình.
Thế nhưng, trong hẻm, tình làng nghĩa xóm, tinh thần tương thân tương ái gắn kết mọi người với nhau. Một người dân trong hẻm nói với tôi: “Khi có người hỏi, tôi ở đâu, tôi luôn trả lời bằng tên hẻm của mình trước. Con hẻm đối với tôi như một đại gia đình”.
Mỗi con hẻm đều có lịch sử, kiến trúc và đặc trưng riêng. Giữa hẻm chính và hẻm nhánh có sự khác biệt khá rõ nét. Chợ và hàng quán thường gắn với hẻm chính. Hẻm nhánh như những cánh tay vươn ra từ hẻm chính, thường rất yên tĩnh và được tô điểm bằng các chậu hoa do người dân đặt ở hai bên.
Hẻm nhánh thường hẹp hơn và có khi là hẻm cụt. Khi vào hẻm, tôi cứ thế bước đi, bước đi và… rất nhiều lần bị lạc. Nhiều khi thấy tôi đi vào một con hẻm, mọi người cứ nhìn tôi rồi cười. Vài phút sau, tôi hiểu được ý nghĩa của những nụ cười đó: hết đường rồi, tôi đang ở trong hẻm cụt. Chẳng sao cả, tôi quay trở ra và tiếp tục đi, sẵn sàng bị lạc trong mê cung đô thị đầy sức sống và cũng lắm bất ngờ.
Đi vào hẻm là đắm mình vào gia đình Việt. Tôi không nhớ hết số lần mình được mọi người niềm nở mời vào tham quan nhà, uống trà và vui cười cùng các em nhỏ. Các bác lớn tuổi rất thích kể về lịch sử và những thay đổi trong con hẻm của mình.
Một số bác sống ở đó từ hơn 50 năm nay. Theo năm tháng, ngôi nhà được nâng cấp, xây thêm tầng lầu, nâng nền để chống ngập vào mùa mưa. Tuy môi trường sống có được cải thiện, nhưng nhiều người vẫn luyến tiếc thời con hẻm còn có những bụi tre hai bên, mỗi nhà đều có góc vườn nhỏ và mỗi người đều quen biết với nhau
Những năm gần đây, dân số Sài Gòn gia tăng nhanh chóng, do đó mật độ xây dựng cũng tăng cao. Các lô đất tại các quận trung tâm và ven trung tâm thường có mật độ xây dựng lên đến 100%. Điều này lý giải tại sao trong khu vực này mật độ đô thị rất cao và có hàng ngàn con hẻm nhỏ với chiều rộng chỉ vài mét.
Tuy kế thừa những gì quá khứ để lại, nhưng các con hẻm cũng không ngừng thay đổi để phù hợp với lối sống của người dân đô thị. Ngày nay, số người sống và làm việc trong con hẻm của mình ngày càng ít vì mỗi sáng họ đi làm ở phường hoặc quận khác bằng xe gắn máy. Một số người đã chuyển nhà đi và căn nhà của họ bị đổi thành cơ sở sản xuất. Hẻm không chỉ gắn với nơi ở mà còn gắn với hoạt động kinh tế ở đô thị.
Hiện nay, chính quyền các quận đang tiến hành chương trình nâng cấp, cải tạo hẻm nhằm đáp ứng yêu cầu hiện đại hoá đô thị. Trước mắt, các hạng mục nâng cấp gồm lắp đặt hệ thống cấp, thoát nước và nâng cao hẻm. Mục tiêu xa hơn là mở rộng hẻm để xe hơi có thể vào được và tạo thuận lợi cho giao thông.
Nhiều lúc, khi giao thông trên các tuyến đường bị tắc nghẽn vào giờ cao điểm, người điều khiển xe máy không ngần ngại đi vào hẻm để tìm lối đi tắt. Điều này đôi khi gây ra xung đột trong việc sử dụng hẻm giữa một bên là phục vụ cho giao thông và một bên là phục vụ cho hoạt động thương mại như chợ, hàng quán (người dân có thể ngồi uống càphê mỗi sáng trong hẻm trong không khí nhộn nhịp).
Thách thức hiện nay đối với những nhà quy hoạch và quản lý đô thị là rất lớn: làm thế nào để vừa hiện đại hoá hẻm vừa giữ được sự đa dạng và phong phú về văn hoá – xã hội của nó.
Theo aFamily
![Bé trai khóc thét khi rơi thẳng từ mái nhà xuống đất: Đoạn camera khiến gia chủ run rẩy](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/be-trai-khoc-thet-khi-roi-thang-tu-mai-nha-xuong-dat-doan-camera-khien-gia-chu-run-ray-600x432-0f3-7373137-250x180.webp)
![Sự thật ngỡ ngàng người đàn ông chui qua cửa kính taxi kêu cứu trên cao tốc](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/nguoi-chui-qua-cua-taxi-tren-cao-toc-tphcm-trung-luong-co-tam-ly-bat-on-600x432-245-7372360-250x180.webp)
![Ca sĩ Lynda Trang Đài bị bắt ở Mỹ vì tội trộm cắp](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/ca-si-lynda-trang-dai-bi-bat-o-my-vi-toi-trom-cap-600x432-460-7372027-250x180.webp)
![Người mẹ run rẩy, gào thét khi thấy con sốt cao, co giật vì cúm A: Lời cảnh báo sức khỏe trước tình hình dịch cúm](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/nguoi-me-run-ray-gao-thet-khi-thay-con-sot-cao-co-giat-vi-cum-a-loi-canh-bao-suc-khoe-truoc-tinh-hinh-dich-cum-600x432-834-7373643-250x180.webp)
![Bất lực nhìn bóng mẹ rời xa, tiếng khóc xé lòng trong đêm cùng câu nói của bé gái khiến ai cũng nhói lòng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/bat-luc-nhin-bong-me-roi-xa-tieng-khoc-xe-long-trong-dem-cung-cau-noi-cua-be-gai-khien-ai-cung-nhoi-long-600x432-9a0-7372058-250x180.webp)
![Đoạn video vỏn vẹn 20 giây từ camera của một gia đình lúc 4 giờ sáng khiến ai cũng phải bật khóc: Nhân vật chính lại là người không hề xuất hiện](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/doan-video-von-ven-20-giay-tu-camera-cua-mot-gia-dinh-luc-4-gio-sang-khien-ai-cung-phai-bat-khoc-nhan-vat-chinh-lai-la-nguoi-kho-600x432-8f2-7372178-250x180.webp)
![1 nhân vật nổi tiếng đang livestream thì người yêu nhờ lấy khăn tắm, sợ lộ bí mật nên ra tín hiệu ngay: 12s ngượng ngùng thấy rõ](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/1-nhan-vat-noi-tieng-dang-livestream-thi-nguoi-yeu-nho-lay-khan-tam-so-lo-bi-mat-nen-ra-tin-hieu-ngay-12s-nguong-ngung-thay-ro-600x432-22f-7372306-250x180.webp)
![Tình trạng đáng lo của Quỳnh Lương khi đang bầu 3 tháng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/tinh-trang-dang-lo-cua-quynh-luong-khi-dang-bau-3-thang-600x432-b41-7372559-250x180.webp)
![Ý tưởng gây sốc của Tổng thống Trump về Dải Gaza](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/y-tuong-gay-soc-cua-tong-thong-trump-ve-dai-gaza-600x432-f7b-7372962-250x180.webp)
![Tranh cãi giọng hát của Hoa hậu Thùy Tiên trong MV Top 1 Trending đang làm mưa làm gió Vpop](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/tranh-cai-giong-hat-cua-hoa-hau-thuy-tien-trong-mv-top-1-trending-dang-lam-mua-lam-gio-vpop-600x432-df5-7373732-250x180.webp)
![Tro cốt Từ Hy Viên về đến Đài Loan, gia đình không tổ chức lễ viếng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/tro-cot-tu-hy-vien-ve-den-dai-loan-gia-dinh-khong-to-chuc-le-vieng-600x432-14b-7372417-250x180.webp)
Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất
![Du khách thi nhau bỏ tiền, xoa hòn đá trên đỉnh huyệt đạo thiêng núi Nưa](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/du-khach-thi-nhau-bo-tien-xoa-hon-da-tren-dinh-huyet-dao-thieng-nui-nua-600x432-f1e-7373173-250x180.webp)
Du khách thi nhau bỏ tiền, xoa hòn đá trên đỉnh huyệt đạo thiêng núi Nưa
![Hoa mận nở trắng, núi rừng Cao Bằng như chốn bồng lai tiên cảnh](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/hoa-man-no-trang-nui-rung-cao-bang-nhu-chon-bong-lai-tien-canh-600x432-9da-7373171-250x180.webp)
Hoa mận nở trắng, núi rừng Cao Bằng như chốn bồng lai tiên cảnh
![Ngồi xuồng, đạp xe, hòa mình vào sắc xanh khu bảo tồn Đồng Tháp Mười](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/ngoi-xuong-dap-xe-hoa-minh-vao-sac-xanh-khu-bao-ton-dong-thap-muoi-600x432-b59-7373164-250x180.webp)
Ngồi xuồng, đạp xe, hòa mình vào sắc xanh khu bảo tồn Đồng Tháp Mười
![Sơn La - điểm đến lý tưởng du xuân đầu năm](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/son-la-diem-den-ly-tuong-du-xuan-dau-nam-600x432-4c3-7371838-250x180.webp)
Sơn La - điểm đến lý tưởng du xuân đầu năm
![Du khách say đắm trong sắc mai anh đào đang nở rộ ở Đà Lạt](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/du-khach-say-dam-trong-sac-mai-anh-dao-dang-no-ro-o-da-lat-600x432-dba-7371834-250x180.webp)
Du khách say đắm trong sắc mai anh đào đang nở rộ ở Đà Lạt
![Vẻ đẹp hút hồn của vùng cao Sơn La khi tiết trời vào xuân](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/ve-dep-hut-hon-cua-vung-cao-son-la-khi-tiet-troi-vao-xuan-600x432-c5b-7371828-250x180.webp)
Vẻ đẹp hút hồn của vùng cao Sơn La khi tiết trời vào xuân
![Giàn hoa chùm ớt phủ kín căn nhà nhỏ làm bao du khách ngẩn ngơ](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/gian-hoa-chum-ot-phu-kin-can-nha-nho-lam-bao-du-khach-ngan-ngo-600x432-916-7371823-250x180.webp)
Giàn hoa chùm ớt phủ kín căn nhà nhỏ làm bao du khách ngẩn ngơ
![Chùa Mao Xá: Nét bình yên giữa đồng quê xứ Thanh](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/chua-mao-xa-net-binh-yen-giua-dong-que-xu-thanh-600x432-dde-7371819-250x180.webp)
Chùa Mao Xá: Nét bình yên giữa đồng quê xứ Thanh
![Độc đáo chợ chó livestream ở chợ phiên vùng cao Bắc Hà](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/doc-dao-cho-cho-livestream-o-cho-phien-vung-cao-bac-ha-600x432-263-7371810-250x180.webp)
Độc đáo chợ chó livestream ở chợ phiên vùng cao Bắc Hà
![Kinh nghiệm phượt Bảo Lộc từ A đến Z](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/kinh-nghiem-phuot-bao-loc-tu-a-den-z-600x432-a73-7371798-250x180.webp)
Kinh nghiệm phượt Bảo Lộc từ A đến Z
![Bình minh trên những ngọn đồi 'bát úp' ở Bảo Lộc](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/binh-minh-tren-nhung-ngon-doi-bat-up-o-bao-loc-600x432-509-7371791-250x180.webp)
Bình minh trên những ngọn đồi 'bát úp' ở Bảo Lộc
![Khám phá sắc xuân trên cao nguyên Lâm Viên](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/sac-xuan-tren-cao-nguyen-lam-vien-600x432-74f-7371153-250x180.webp)
Khám phá sắc xuân trên cao nguyên Lâm Viên
Có thể bạn quan tâm
![NewJeans thông báo đổi tên sau tranh chấp với ADOR](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/phat-sot-nhan-sac-dep-den-sieu-thuc-cua-ban-gai-cu-lee-min-ho-sau-3-nam-mat-hut-600x432-4f8-7373882-250x180.webp)
NewJeans thông báo đổi tên sau tranh chấp với ADOR
Nhạc quốc tế
23:44:10 07/02/2025![Tiểu Vy - hoa hậu có danh sách người yêu tin đồn toàn mỹ nam](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/tieu-vy-hoa-hau-co-danh-sach-nguoi-yeu-tin-don-toan-my-nam-600x432-218-7373880-250x180.webp)
Tiểu Vy - hoa hậu có danh sách người yêu tin đồn toàn mỹ nam
Sao việt
23:38:01 07/02/2025![Mỹ nhân U50 vẫn cả gan đóng thiếu nữ nhí nhảnh, gọi bạn diễn cùng lứa là bố không hề ngại ngùng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/my-nhan-u50-van-ca-gan-dong-thieu-nu-nhi-nhanh-goi-ban-dien-cung-lua-la-bo-khong-he-ngai-ngung-600x432-b44-7373870-250x180.webp)
Mỹ nhân U50 vẫn cả gan đóng thiếu nữ nhí nhảnh, gọi bạn diễn cùng lứa là bố không hề ngại ngùng
Phim châu á
23:23:32 07/02/2025![Sự thật ngỡ ngàng đằng sau giọt nước mắt của Song Joong Ki](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/su-that-ngo-ngang-dang-sau-giot-nuoc-mat-cua-song-joong-ki-600x432-bd4-7373868-250x180.webp)
Sự thật ngỡ ngàng đằng sau giọt nước mắt của Song Joong Ki
Hậu trường phim
23:20:54 07/02/2025![Vợ chồng ca sĩ nổi tiếng lộ diện sau khi gây bão vì trang phục khoả thân](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/vo-chong-ca-si-noi-tieng-lo-dien-sau-khi-gay-bao-vi-trang-phuc-khoa-than-600x432-a6f-7373862-250x180.webp)
Vợ chồng ca sĩ nổi tiếng lộ diện sau khi gây bão vì trang phục khoả thân
Sao âu mỹ
23:09:21 07/02/2025![Bắt khẩn cấp 5 thanh niên mang theo hung khí, náo loạn ở Hà Nội](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/bat-khan-cap-5-thanh-nien-mang-theo-hung-khi-nao-loan-o-ha-noi-600x432-c96-7373758-250x180.webp)
Bắt khẩn cấp 5 thanh niên mang theo hung khí, náo loạn ở Hà Nội
Pháp luật
23:07:28 07/02/2025![Nữ dancer vạn người mê đăng hình hờ hững, khoe hình ảnh nóng bỏng hút hồn fan nam](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/nu-dancer-van-nguoi-me-dang-hinh-ho-hung-khoe-hinh-anh-nong-bong-hut-hon-fan-nam-600x432-a9d-7373825-250x180.webp)
Nữ dancer vạn người mê đăng hình hờ hững, khoe hình ảnh nóng bỏng hút hồn fan nam
Netizen
23:04:08 07/02/2025![Video Karina (aespa) đụng chạm vòng 1 của đồng nghiệp khiến dân mạng chỉ trích](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/video-karina-aespa-dung-cham-vong-1-cua-dong-nghiep-khien-dan-mang-chi-trich-600x432-265-7373854-250x180.webp)
Video Karina (aespa) đụng chạm vòng 1 của đồng nghiệp khiến dân mạng chỉ trích
Sao châu á
22:55:37 07/02/2025![Kỹ sư mang tráp đi hẹn hò, chinh phục được nữ điều dưỡng xinh như hoa hậu](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/ky-su-mang-trap-di-hen-ho-chinh-phuc-duoc-nu-dieu-duong-xinh-nhu-hoa-hau-600x432-632-7373850-250x180.webp)
Kỹ sư mang tráp đi hẹn hò, chinh phục được nữ điều dưỡng xinh như hoa hậu
Tv show
22:49:09 07/02/2025![Gumayusi ngậm ngùi chia sẻ sự thật đắng lòng, fan cũng không khỏi bất an](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/gumayusi-ngam-ngui-chia-se-su-that-dang-long-fan-cung-khong-khoi-bat-an-600x432-c9c-7373755-250x180.webp)
Gumayusi ngậm ngùi chia sẻ sự thật đắng lòng, fan cũng không khỏi bất an
Mọt game
22:40:53 07/02/2025![NSND Tự Long hội ngộ Soobin Hoàng Sơn, Cường Seven sau show 'Anh trai'](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/nsnd-tu-long-hoi-ngo-soobin-hoang-son-cuong-seven-sau-show-anh-trai-600x432-0a7-7373840-250x180.webp)