Khám phá Nam Thiên Đệ Lục Động – Động Kính Chủ

Nếu như Việt Nam nổi tiếng với nhiều danh lam thắng cảnh được hình thành dưới bàn tay của thiên nhiên và tạo hóa như Vịnh Hạ Long, Ngũ Hành Sơn, Hang Múa Ninh Bình,…

thì động Kính Chủ được coi là Nam Thiên Đệ Lục Động (nghĩa là động đẹp thứ 6 trời Nam) với nét đẹp từ cảnh quan độc đáo và ký thú, động còn chứa đựng một bảo tàng văn bia cổ vô cùng giá trị của bậc danh thần, danh nhân cách đây khoảng 7 thế kỷ.

1. Giới thiệu về động Kính Chủ

Động Kính Chủ (hay còn gọi là động Dương Nham) là hang động nằm ở vùng đất làng Dương Nham, thuộc phường Phạm Thái, thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương. Thuộc quần thể di tích quốc gia đặc biệt An Phụ – Kính Chủ – Nhẫm Dương. Động được xếp vào hàng Nam thiên đệ lục động (hang động đẹp thứ sáu của trời Nam), là danh xưng do vua Lê Thánh Tông (1446 – 1497) phong tặng động Kính Chủ.

Động Kính Chủ có độ cao 20m so với triền ruộng chân núi. Đây là dãy núi nằm trên bờ sông Kinh Thầy. Cửa động hướng về phía nam của núi Dương Nham – nơi có cánh đồng trù phú với những làng xóm đẹp nên thơ. Trên quả núi có rất nhiều cây hoang dại và dây leo quấn qúyt, tạo nên một màu xanh vĩnh cửu cho quả núi đồ sộ. Động có đầy đủ ánh sáng, thoáng mát về mùa hè, ấm về mùa đông.

Động Kính Chủ gồm rất nhiều ngọn núi nối liền với nhau. Nếu đi vòng quanh quả núi sẽ có rất nhiều hang kiểu hàm ếch với cảnh đẹp tự nhiên kỳ ảo. Ở sân chân núi có rất nhiều cây xanh được trồng để giữ bóng mát cho di tích. Có những cây đã được trồng cách đây hơn 50 năm như cây bàng, cây sung ở cửa động.

Năm 1950, giặc Pháp tràn về Kính Chủ, đóng quân trong động, phá hoại nhiều di vật qúy hiếm. Đến năm 1967, giặc Mỹ ném bom trước cửa động, phá hủy hoàn toàn những công trình kiến trúc và cây cảnh. Tuy vậy, động Kính Chủ vẫn giữ cho mình nét đẹp độc đáo riêng biệt. Lưu giữ các văn bia và các tác phẩm điêu khắc của thợ đá. Đây được coi là một di sản không phải hang động nào cũng có.

Ngoài động Kính Chủ, núi Dương Nham còn có nhiều hang động kỳ thú như hang Vang, hang Luồn, hang Trâu, hang Tiên Sư…Tuy nhiên, đứng ơ động Kính Chủ, du khách có thể nhìn thấy núi chợ Trời và Tháp Bút- Hai ngọn cao nhất của dãy núi đồ sộ này. Xa xa chính là đỉnh An Phụ nơi có đền thờ Trần Liễu, chùa Cao và cả thị trấn Kinh Môn sầm uất.

Vào bên trong động Kính Chủ, bạn sẽ thực sự ngỡ ngàng trước bàn tay đẽo gọt khéo léo của tạo hóa để tạo ra hai vòm hang hình quả chuông, cao hun hút. Sâu vào trong là dòng suối nước trong vắt và mát lạnh. Còn vòm động từng là nơi sinh sống của bầy dơi quạ hàng mấy ngàn con, cứ chập tối là đập cánh vù vù, túa ra khỏi hang để đi kiếm ăn. Đây cũng là nơi sơ tán của nhà máy đóng tàu Hải Phòng thời chiến tranh chống Mỹ cứu nước.

Trong động còn có chùa thờ Phật và thờ vua Lý Thần Tông. Một nhánh của động cửa quay hướng Tây, nằm thấp hơn, dẫn du khách vào với cung thờ Mẫu Tam Phủ. Động Kính Chủ được con người tôn tạo, bảo vệ và cùng với những cảnh quan của dãy Dương Nham trở thành một thắng cảnh ở cửa ngõ miền Đông Bắc đất nước, liền kề miền châu thổ sông Hồng.

Nét độc đáo nhất ở Động Kính Chủ là Bảo vật quốc gia – hệ thống bia ma nhai. Tất cả bia ở đây được khắc ngay vào vách đá với 54 tấm bia, là số bia có nhiều nhất trong các hang động ở Việt Nam. Có bia ở thấp, có bia ở cao. Lại có bia chót vót trên vòm động. Các văn bia này đến nay nét chữ vẫn còn nguyên vẹn vì không bị mưa nắng bào mòn. Hơn 50 văn bia nói trên có niên đại chính xác từ thế kỷ XIV đến thế kỷ XX. Tác giả của những văn bia cũng thật đa dạng: từ nhà Vua đến quan Đại Thần; Từ quan Phủ, quan huyện đến du sĩ, giáo học cho đến chức dịch địa phương.

Chữ khắc trên bia chủ yếu là chữ Hán, chữ Nôm và cả chữ Quốc ngữ. Nội dung các bia cũng rất phong phú: Bia công đức cho việc làm và trùng tu chùa, tu tạo hang động; Tên các hội viên của Hội Tư Văn huyện Hiệp Sơn, làm cầu, làm đường đá, nghề đục khắc đá; Tên các cụ già có công với làng, với chùa; bia ghi các Hậu Phật; Ghi danh các tiến sĩ ở huyện Hiệp Sơn, ghi tên hội viên Hội Tư Văn Tổng Kính Chủ…

2. Các điểm tham quan tại Động Kính Chủ

Bên trong động Kính Chủ là chùa Kính Chủ. Chùa được tạo từ cảnh quan tự nhiên của động Kính Chủ. Chùa thờ Phật, thiền sư Minh Không, vua Lý Thần Tông, Huyền Quang. Các tượng trong chùa đều được tạc bằng đá. Cửa chùa về phía trái có khắc bài thơ của vua Lê Thánh Tông đề vịnh khi ngài tới vãn cảnh chùa. Gần chùa có núi Yên Phụ, thờ đức An Sinh Vương Trần Liễu là thân phụ của Hưng Đạo Vương.

Sau khi đã tận hưởng hết vẻ đẹp tuyệt vời của động Kính Chủ, du khách có thể ghé thăm đền Cao An Phụ với giá vé chỉ 5.000 đồng/người/lượt. Nếu đi vào mùa xuân, du khách có thể may mắn được hòa mình vào lễ hội mùa xuân thường được tổ chức vào đầu tháng Giêng tại đền.

Một số địa điểm tham quan khác tại động Kính Chủ như:

Chùa thờ Phật, vua Lý Thần Tông, Minh Không thiền sư và Huyền Quang tôn giả. Gần chùa còn có núi Yên Phụ, thờ thân phụ của Hưng Đạo Vương là đức An Sinh Vương Trần Liễu.

Cung thờ Mẫu Tam Phủ

Bảo vật quốc gia- hệ thống bia ma nhai

Các hang có hình hàm ếch xung quanh động

3. Một số lưu ý khi đến đây

Thời điểm thuận lợi để bạn có thể du lịch Hải Dương và tham quan động Kính Chủ là mùa xuân và mùa hè.

Mùa xuân: Lúc này, trên khắp các huyện, xã của Hải Dương đều tổ chức các lễ hội đầu xuân. Một số lễ hội lớn như: Lễ hội Côn Sơn – Kiếp Bạc, Lễ hội đền Yết Kiêu, Lễ hội đền Cao, Lệ hội Tuần Tranh.

Mùa hè: Vào trung tuần tháng 5 dương lịch, lúc này tại vùng chuyên canh vải thiều Thanh Hà đang vào vụ thu hoạch vải chín rộ. Tuy thời tiết lúc này có hơi nắng nóng nhưng bù lại bạn sẽ có dịp được thưởng thức và nhìn ngắm những trái cây tươi ngon được hái trực tiếp trên cây, mà đặc biệt là vải thiều Thanh Hà.