Khai thác tiền sử đi lại của người bị sốt có giống với truy vết COVID-19?

Nhiều người cảm thấy tò mò, thậm chí lo lắng khi ngành y tế TP.HCM đưa thông báo ‘khai thác tiền sử đi lại của bệnh nhân có sốt’ để xác định có sốt rét hay không. Ngành y tế nói gì?

Bác sĩ hỏi thăm, khám bệnh một bệnh nhi tại Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM) – Ảnh: XUÂN MAI

Theo lãnh đạo Sở Y tế TP.HCM và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP (HCDC), tất cả bệnh viện phải khai thác tiền sử đi lại của bệnh nhân có sốt để xem họ có đi qua vùng lưu hành sốt rét không là điều hết sức bình thường, không giống như truy vết COVID-19.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online trưa 11-6, TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu – phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM – cho biết khi khám bệnh có sốt (bệnh nhiễm), tất cả bác sĩ phải hỏi bệnh sử và yếu tố dịch tễ học. Bên cạnh đó, trong hồ sơ bệnh án ngành y tế cũng có quy định bác sĩ phải ghi nhận thông tin yếu tố dịch tễ học, nơi sống… của bệnh nhân.

Trong trường hợp khai thác được bệnh nhân có đi đến rừng núi, hay mới đi châu Phi về… và có sốt thì phải nghĩ ngay đến bệnh sốt rét bằng cách xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét trong máu.

“Tất cả đều là hoạt động thường quy như từ trước đến nay phải làm chứ không có gì phức tạp. Yêu cầu của sở chỉ là nhắc lại để các nhân viên y tế đã nhiều năm không gặp bệnh sốt rét thì có thể quên khai thác thông tin này” – bác sĩ Vĩnh Châu chia sẻ thêm.

Cùng trao đổi vấn đề này, bác sĩ Lê Hồng Nga – phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) – cũng cho rằng việc các bác sĩ ở các bệnh viện khai thác tiền sử đi lại của người bệnh đang sốt để xem họ có đi qua vùng đang lưu hành bệnh sốt rét hay không là điều hết sức bình thường.

“Đây là việc bác sĩ phải làm, phải biết bệnh nhân đến đâu, từ vùng dịch tễ nào; chứ không phải truy vết như dịch bệnh COVID-19″ – bác sĩ Hồng Nga nhấn mạnh.

Trước đó, ngày 10-6, Sở Y tế yêu cầu tất cả cơ sở khám chữa bệnh khi tiếp nhận một trường hợp có sốt cần chú ý khai thác yếu tố tiền sử đi lại của bệnh nhân. Khi bệnh nhân đi từ các vùng có sốt rét lưu hành về, cần nghĩ ngay đến bệnh sốt rét và tiến hành xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét (test nhanh hoặc nhuộm lame máu) để kịp thời điều trị, ngăn ngừa biến chứng nặng và tử vong.

Bệnh sốt rét nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ xuất hiện các biến chứng nặng – thể sốt rét ác tính (như biến chứng não gây hôn mê sâu, co giật; suy gan, suy thận, thiếu máu nặng, tiểu huyết cầu tố do vỡ hồng cầu hàng loạt…) và khi đó nguy cơ tử vong rất cao.

Những người chưa từng bị sốt rét (chưa có miễn dịch) là nhóm có nguy cơ cao xuất hiện các biến chứng nặng và tử vong khi nhiễm ký sinh trùng sốt rét. Nhóm này cần được phát hiện sớm, điều trị đúng và kịp thời.

Theo báo cáo của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP, trong 6 tháng đầu năm 2022 ghi nhận 5 trường hợp sốt rét, trong đó có 2 trường hợp sốt rét ác tính. Năm 2021 chỉ có 2 trường hợp sốt rét cơn, không có trường hợp sốt rét ác tính, không có tử vong. Còn trong năm 2020 tiếp nhận điều trị 5 trường hợp sốt rét, trong đó có 1 ca sốt rét ác tính.

Tất cả bệnh nhân sốt rét nhập viện và điều trị trong các năm qua là những trường hợp đi công tác tại vùng có sốt rét lưu hành ở rừng núi (huyện Đắk Ơ, tỉnh Bình Phước…) hoặc đi công tác tại các nước châu Phi.

Từ năm 2011 đến nay, TP.HCM không phát hiện ca bệnh sốt rét mà tất cả đều là các ca nhiễm từ các vùng dịch tễ lưu hành. TP đã được công nhận loại trừ sốt rét từ năm 2020, hiện nay đang trong giai đoạn “phòng ngừa sốt rét quay trở lại sau loại trừ”.

Tại Việt Nam, bệnh sốt rét lưu hành quanh năm ở các tỉnh rừng núi miền Bắc, miền Trung, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ; trong đó số ca bệnh sốt rét gia tăng trong mùa mưa.