Khai thác bản quyền hình ảnh cầu thủ: Mảnh đất hoang ở V-League
Thành công của bóng đá Việt Nam thời gian qua khiến cho hình ảnh các cầu thủ có giá hơn, đặc biệt những ngôi sao lớn. Tuy nhiên, chỉ số ít các CLB hoặc cầu thủ chú ý tới việc khai thác, quản lý và sử dụng hiệu quả cho mục đích thương mại.
CLB Hà Nội sẽ quản lý, sử dụng và khai thác hình ảnh các cầu thủ của mình cho mục đích thương mạiẢnh: NHƯ Ý
Hồi tháng 4 vừa qua, Công ty Cổ phần Thể thao Hà Nội-T&T ban hành quy định về việc quản lý sử dụng hình ảnh cầu thủ, huấn luyện viên CLB Hà Nội. Quy định được áp dụng trong các trường hợp sử dụng hình ảnh và các dấu hiệu liên quan của cầu thủ, HLV và nhãn hiệu của CLB bóng đá Hà Nội trong hoạt động vì mục đích thương mại và mục đích khác.
Theo đó, Công ty Cổ phần Thể thao Hà Nội- T&T khẳng định họ là đơn vị duy nhất sở hữu, quản lý và sử dụng thương hiệu, hình ảnh, các dấu hiệu liên quan đến HLV, cầu thủ theo các hợp đồng đã ký kết.
Quy định mới gồm nhiều điểm, như Hà Nội có quyền yêu cầu HLV, cầu thủ tham dự các sự kiện chụp hình phục vụ các hoạt động truyền thông, quảng bá hình ảnh CLB, có quyền sử dụng, quản lý việc sử dụng và khai thác hình ảnh cầu thủ, HLV theo thoả thuận, hợp đồng được ký kết.
Đáng chú ý, Hà Nội có quyền quản lý, quyền được chia sẻ thù lao hoặc bất kỳ khoản thu nhập nào mà cầu thủ, HLV nhận được khi tham gia các hoạt động quảng cáo thương mại, quảng bá sản phẩm dịch vụ hoặc các hoạt động thương mại trên báo chí. Quang Hải và các đồng đội cũng sẽ phải chia sẻ thù lao hoặc các khoản thu nhập nhận được khi sử dụng tài khoản cá nhân trên các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo, Instagram, Twitter…để quảng bá sản phẩm, dịch vụ.
Đối với các hợp đồng lao động hoặc hợp đồng hợp tác giữa công ty và cầu thủ, HLV có các quy định không phù hợp hoặc không có quy định cụ thể và đã ký kết trước ngày có hiệu lực của quy định này, công ty sẽ ký phụ lục hợp đồng hoặc sửa đổi, bổ sung cho phù hợp quy định.
Bản quyền hình ảnh cầu thủ: chuyện quá mới!
Nhờ hiệu ứng của VCK U23 châu Á 2018 và sau đó là chức vô địch AFF Cup 2018, CLB Hà Nội thu hút được nhiều CĐV hơn. Từ đây, đội bóng của bầu Hiển có sự “cựa mình”, thay đổi nhân sự bộ máy lãnh đạo với mục tiêu hướng tới cách làm chuyên nghiệp, bài bản hơn. Việc đưa ra quy định mới nói trên được Hà Nội giải thích nhằm chuẩn hoá các quy định về sở hữu thương quyền, hình ảnh cầu thủ, đi theo mô hình hoạt động chuyên nghiệp của AFF, AFC và FIFA.
Video đang HOT
Tuy nhiên họ không phải đội đặt những viên gạch đầu tiên ở lĩnh vực này. HAGL từ năm 2015 đã thực hiện quản lý, khai thác hình ảnh các cầu thủ cho hoạt động thương mại. Toàn bộ facebook cá nhân, fanpage của các cầu thủ như Công Phượng, Lương Xuân Trường…được CLB HAGL quản lý, và lợi nhuận được chia theo tỷ lệ cụ thể theo thỏa thuận.
Ngoài 2 đội bóng trên, hầu hết các CLB khác ở V-League cũng như đa số cầu thủ đều chưa thực sự quan tâm tới vấn đề bản quyền hình ảnh cầu thủ. Lý do trên thực tế, chỉ một số ít cầu thủ như Quang Hải có thu nhập từ quảng cáo cao, còn lại đa số đều không đáng kể. Một cầu thủ Hà Nội (xin được không nêu tên) hôm qua cho biết ủng hộ quy định mới bởi đơn giản, thu nhập từ quảng cáo bên ngoài không đáng là bao. “Tôi cho rằng để CLB quản lý cho có tổ chức”-cầu thủ này nói.
Việc cầu thủ không quan tâm hoặc không nắm rõ các quy định liên quan đến sở hữu, khai thác hình ảnh của mình vô tình có thể khiến họ gặp bất lợi khi đàm phán với các CLB.
Thực tế sau VCK U23 châu Á 2018, nhiều cầu thủ bóng đá Việt Nam trở thành những ngôi sao lớn, nhận được sự quan tâm của công chúng và qua đó trở nên hấp dẫn với các thương hiệu, nhãn hàng. Có thể kể tới những cái tên như Quang Hải, Bùi Tiến Dũng, Duy Mạnh…, chưa kể những trường hợp đã sẵn nổi tiếng ở CLB HAGL: Công Phượng, Tuấn Anh, Lương Xuân Trường, Văn Toàn.
V-League 2020: Cơ hội nào cho các cầu thủ trẻ?
V-League đang rục rịch trở lại thời "hậu Covid-19" và câu hỏi được đặt ra là cơ hội nào sẽ dành cho các cầu thủ trẻ tại giải đấu này thời gian tới?
Những gương mặt nào được coi là cầu thủ trẻ?
Đầu tiên, phải khẳng định lại một lần nữa về khái niệm cầu thủ trẻ. Theo quy định của FIFA, các giải đấu trẻ trên thế giới được quy định theo ba cấp độ tuổ.i chính là U17, U20 và U23. Tùy theo các quốc gia và các giải châu lục sẽ có thêm những lứa tuổ.i U15, U19 hay U21 hoặc nhỏ hơn là lứa U11 và U13.
Những Quang Hải, Tiến Dũng hiện đã không còn là cầu thủ trẻ.
Như vậy, những cầu thủ được coi là trẻ khi ở độ tuổ.i dưới 23. Tất cả những gương mặt trên 23 tuổ.i hoặc không còn đủ điều kiện tham dự các giải đấu cho lứa U23 sẽ không còn là cầu thủ trẻ.
Chiểu theo định nghĩa này, những cầu thủ được yêu mến của bóng đá Việt Nam suốt thời gian qua như Quang Hải, Tiến Dũng, Đức Chinh hay Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường, Văn Toàn, Văn Đức... đều không còn là cầu thủ trẻ nữa dù trước mặt họ vẫn là cả một chặng đường dài trước mắt trong sự nghiệp.
Cơ hội nào cho các cầu thủ trẻ ở V-League 2020?
Theo những cách hiểu như trên về cầu thủ trẻ, số lượng cầu thủ vẫn được coi là trẻ ở V-League 2020 là rất ít. Mỗi đội bóng trung bình chỉ có từ 1-2 người sinh từ năm 1999 trở về sau. Số đội bóng có nhiều cầu thủ thuộc thế hệ 10x Hà Nội FC, HAGL hay Nam Định vẫn còn là quá ít so với con số 14 đội bóng tham dự giải.
Những cầu thủ dưới 23 tuổ.i đang có rất ít cơ hội ra sân ở V-League.
Với số lượng ít như vậy, đương nhiên các cầu thủ trẻ không có nhiều dịp để ra sân "cọ xát" với những đàn anh. Do đó, mỗi khi họ được vào sân thì việc "khớp" là điều khó tránh khỏi. Trường hợp chỉ thi đấu được 31 phút lại phải rời sân như của Hoàng Xuân Tân (sinh năm 2001 - Nam Định) trong trận đấu với Hà Nội FC là minh chứng rõ ràng nhất.
Cũng khó trách các CLB ở V-League ở thời điểm này khi không sử dụng cầu thủ trẻ thường xuyên bởi đa phần các đội như HAGL, Hà Nội FC, Viettel... đều đang có bộ khung ở "độ chín" của sự nghiệp. Họ có thể đảm bảo thành tích lâu dài cho đội bóng và sẽ không có CLB nào dám mạo hiểm tung cầu thủ trẻ vào sân khi những gương mặt trụ cột vẫn đang "cày tốt".
"Báo động đỏ" cho SEA Games 31?
Ngược dòng thời gian, bóng đá Việt Nam từng có không ít những cầu thủ "làm mưa, làm gió" ở đấu trường V-League khi tuổ.i đời còn chưa đến 20 như trường hợp của những Phan Thanh Bình, Văn Quyến, Công Vinh hay sau này là thế hệ của Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường rồi đến Quang Hải, Văn Hậu, Đình Trọng.
Tuy nhiên, 2 mùa giải gần đây, người ta không thấy một gương mặt dưới 20 tuổ.i nào đủ sức đá chính thường xuyên chứ chưa nói đến việc tỏa sáng ở V-League. Việc những cầu thủ trẻ không có nhiều "đất điễn" ở đấu trường số 1 Việt Nam khiến HLV Park Hang Seo khi dẫn dắt U23 Việt Nam phải loay hoay tìm cách khắc phục ở VCK U23 châu Á 2020 dẫn đến những kết quả không như mong đợi.
Sau thế hệ sinh năm 1997, bóng đá Việt Nam đang có sự "chững lại" ở lứa kế cận.
Theo quy định hiện tại, lứa cầu thủ sinh năm 1999 về sau sẽ đủ tuổ.i dự SEA Games 31 tại Hà Nội vào năm 2021. Nhìn vào những cầu thủ đủ tiêu chuẩn này của bóng đá Việt Nam hiện tại, chúng ta chỉ quen mặt duy nhất Văn Hậu, cầu thủ đã lên tuyển quốc gia từ năm 2017. Chỉ riêng điều đó thôi cũng khiến mối lo về lực lượng dự SEA Games 31 của bóng đá Việt Nam, nơi mà chúng ta đặt mục tiêu bảo vệ tấm HCV.
"Nút thắt" U19 châu Á 2020?
Giải đấu trẻ duy nhất mà bóng đá Việt Nam tham dự trong phần còn lại của năm 2020 sẽ là U19 châu Á, giải đấu dự kiến diễn ra ở Uzbekistan với sự tham dự của các cầu thủ sinh từ năm 2001 trở về sau.
Còn nhớ tại giải đấu này 4 năm về trước, U19 Việt Nam đã xuất sắc vào đến bán kết để có tấm vé đến với U20 World Cup 2017. Cũng từ thành tích kỳ diệu ấy mà các cầu thủ trẻ của lứa Quang Hải, Văn Hậu, Tiến Linh, Đức Chinh đã được ra sân nhiều hơn và dần chứng tỏ được năng lực ở V-League kể từ mùa giải 2017 đến nay.
Giải U19 châu Á 2020 sẽ là cơ hội cực kỳ quan trọng để các cầu thủ trẻ Việt Nam thể hiện khả năng.
Chính vì thế, giải đấu U19 châu Á 2020 sẽ là nơi để các cầu thủ U19 Việt Nam hiện tại chứng tỏ năng lực của mình. Nếu những gương mặt được dẫn dắt bởi HLV "lão làng" Philippe Troussier có được thành tích tốt ở giải U19 châu Á cuối năm nay, họ sẽ tạo nên một cú hích trong việc sử dụng các cầu thủ trẻ ở V-League trong tương lai gần.
Nhìn chung, sẽ khó có đột biến về cơ hội ra sân của những cầu thủ trẻ trong mùa giải V-League 2020 và người hâm mộ sẽ cần kiên nhẫn hơn để có thể lại được chứng kiến những lứa tài năng trẻ mới của bóng đá Việt Nam xuất hiện./.
Trần Tiến
Học bầu Đức dạy cầu thủ HAGL! Ở mùa dịch Covid-19, bóng đá Việt Nam đang xuất hiện nhiều câu chuyện đáng để suy ngẫm, nhất là cách hành xử đẹp của "đám trẻ nhà bầu Đức". Trong những ngày qua, làng bóng đá Việt Nam đang ghi nhận rất lớn sự nỗ lực của các cầu thủ về chuyện chia sẻ trách nhiệm với cộng đồng. Họ gửi đi...