Khai quật mộ cổ Ai Cập, bất ngờ thấy hương lạ tỏa ra

Tâm Anh13:45 13/08/2022

Năm 1906, các nhà khảo cổ khai quật một ngôi mộ nguyên vẹn của vợ chồng kiến trúc sư Ai Cập cổ đại tại Deir El-Medina. Khi tiến vào bên trong, họ ngửi thấy mùi thơm tỏa ra từ các bình và lọ đậy kín.

Trong cuộc khai quật tại nghĩa địa Deir El-Medina gần Luxor, các chuyên gia phát hiện một lăng mộ còn nguyên vẹn của kiến trúc sư Ai Cập cổ đại tên Kha và vợ là Merit vào năm 1906.

Tại lăng mộ Ai Cập cổ đại này, vợ chồng Kha và Merit được đặt trong các cỗ quan tài. Họ được mai táng với khoảng 50 chiếc bình và lọ đậy kín cùng bát, đĩa, đồ gốm…

Khi đứng gần các bình và lọ đó, các nhà khoa học ngửi thấy một mùi thơm dịu nhẹ. Vào thời điểm phát hiện, các chuyên gia không mở nắp chúng ra ngay vì sợ hư hỏng cổ vật và những thứ có bên trong.

Căn cứ vào những cổ vật được tìm thấy bên trong lăng mộ, các chuyên gia xác định kiến trúc sư Kha là một người giàu có và có địa vị cao trong xã hội. Họ sống trong triều đại thứ 18 (1539 trước Công nguyên – 1292 trước Công nguyên).

Theo các chuyên gia, lăng mộ của vợ chồng kiến trúc sư Kha là mộ cổ không thuộc hoàng gia được bảo quản hoàn hảo nhất từng được tìm thấy ở Ai Cập.

Video đang HOT

Việc tìm thấy nơi chôn cất của vợ chồng kiến trúc sư Kha hé lộ thông tin quan trọng về cách những người địa vị cao được mai táng như thế nào.

nghiên cứu, các chuyên gia không mở chúng ra. Để xác định các thành phần trong bình, họ tiến hành phân tích những mùi hương.

Nhà hóa phân tích Ilaria Degano tại Đại học Pisa, Italy cùng các đồng nghiệp đặt hiều hiện vật, trong đó có những chiếc bình đậy kín và cốc không đậy chứa thực phẩm cổ xưa , vào trong túi nhựa vài ngày để thu thập những phân tử dễ bay hơi bốc lên.

Sau đó, nhóm nghiên cứu sử dụng khối phổ kế nhằm xác định thành phần mùi hương của từng mẫu. Nhờ vậy, họ phát hiện các aldehyde và hydrocarbon chuỗi dài – dấu hiệu của sáp ong, trimethylamine gắn liền với cá khô và các aldehyde khác thường gặp trong trái cây…

Với kết quả nghiên cứu này, nhóm chuyên gia xác định những chiếc bình đậy kín trong lăng mộ của vợ chồng kiến trúc sư Kha , sáp ong, nho, thịt, bột mì. Theo quan niệm của người Ai Cập thời cổ đại, việc đặt những chiếc bình đựng đồ ăn, thức uống là nhằm nuôi dưỡng linh hồn của người quá cố giúp họ có cuộc sống no đủ ở thế giới bên kia.

Mùi hương lạ trong chiếc bình đậy kín của lăng mộ 3.400 năm, chuyên gia: Bất ngờ thú vị

Vì sao việc phát hiện và phân tích mùi hương trong lăng mộ Ai Cập 3.400 năm lại khiến các chuyên gia cảm thấy bất ngờ?

Theo đó, hơn 3.400 năm, sau khi hai người trong lăng mộ Ai Cập cổ đại yên nghỉ, những chiếc bình được cho là để đựng thức ăn cho họ ở 'thế giới bên kia' vẫn còn toả ra mùi hương. Đó là gì?

Cụ thể, một nhóm các nhà hoá học và nhà khảo cổ đã tiến hành phân tích về những mùi hương này để xác định rõ về thành phần ở trong những chiếc bình. Nghiên cứu này cho thấy về các nhà nghiên cứu phân tích, tìm hiểu về mùi hương có thể làm tăng sự hiểu biết của chúng ta về quá khứ, đồng thời làm cho các chuyến thăm bảo tàng có lẽ sẽ trở nên phong phú hơn.

Bức vẽ được tìm thấy trong lăng mộ cho thấy vợ chồng Kha và Merit thờ phụng thần Osiris. Ảnh: Leemage/Corbis/Getty

Lăng mộ 3.400 năm tuổi được phát hiện trong tình trạng còn khá nguyên vẹn tại nghĩa địa Deir el-Medina, gần Luxor vào năm 1906. Lăng mộ là nơi yên nghỉ của kiến trúc sư Kha và vợ của ông là Merit.

Đây thực sự là một phát hiện quan trọng đối với các nhà Ai Cập học. Bởi lăng mộ 3.400 năm tuổi này chính là ngôi mộ không thuộc hoàng gia nhưng hoàn chỉnh nhất từng được tìm thấy tại Ai Cập. Lăng mộ cổ đã tiết lộ thông tin quan trọng về cách mà những người có địa vị cao trong xã hội bấy giờ được đối xử sau khi qua đời.

Tuy nhiên, có một điều bất thường vào thời điểm đó, chính là việc nhà khảo cổ tìm ra lăng mộ đã không mở xác ướp hoặc xem những thứ ở trong những chiếc bình đậy kín. Thậm chí là các chuyên gia không hề mở ra sau khi những cổ vật này được chuyển đến Bảo tàng Ai Cập tại Turin, Italy. Chính vì vậy, thứ đựng ở bên trong những chiếc bình trên vẫn còn là một bí ẩn, dù có một vài manh mối.

Phát hiện bất ngờ về mùi hương trong lăng mộ cổ

Bà Ilaria Degano, một nhà hoá phân tích tại Đại học Pisa (Italy), chia sẻ: "Đây thực sự là một bộ sưu tập tuyệt vời. Khi nói chuyện với những quản lý của bảo tàng, chúng tôi được biết rằng có một ít mùi trái cây ở trong các bình trưng bày".

Sau đó, bà Ilaria Degano và đồng nghiệp đã đặt nhiều hiện vật, trong đó gồm có những chiếc bình đậy kín và cốc không đậy có chứa thực phẩm thời cổ xưa vào bên trong túi nhựa khoảng vài ngày nhằm thu thập những phân tử dễ bay hơi bốc lên. Nhóm chuyên gia sau đó đã sử dụng khối phổ kế để xác định về thành phần mùi hương của từng mẫu.

Kết quả, các chuyên gia tìm thấy các aldehyde và hydrocarbon chuỗi dài, dấu hiệu của sáp ong; trimethylamine thường gắn liền với cá khô; các aldehyde khác thường thấy trong trái cây.

Chuyên gia Ilaria Degano cho biết: "Khoảng 2/3 số hiện vật đã mang lại kết quả. Đây là một bất ngờ thú vị".

Mùi hương trong lăng mộ có thể được tái tạo từ nhiều hiện vật khác nhau. Ảnh:Adobe Stock

Theo các chuyên gia, phát hiện mới về mùi hương này sẽ giúp phục vụ cho một dự án lớn hơn. Theo đó, mục đích của dự án này chính là để phân tích lại lăng mộ, đồng thời tạo ra bức tranh toàn diện hơn về phong tục mai táng của những cư dân không thuộc hoàng gia trong giai đoạn mà vợ chồng Kha và Merit qua đời, tức là khoảng 70 năm trước khi Pharaoh Tutankhamun lên ngôi.

Đây cũng không phải là lần đầu tiên mùi hương có thể giúp tiết lộ thông tin quan trọng về Ai Cập cổ đại. Trước đó, vào năm 2014, các nhà nghiên cứu cũng đã chiết xuất được những phân tử bay hơi từ băng vải có niên đại từ 5.000 - 6.300 năm. Băng vải này được dùng để quấn hài cốt tại một số nghĩa địa thời Ai Cập cổ đại.

Phát hiện về mùi hương giúp các nhà nghiên cứu xác nhận được sự hiện diện của những chất được dùng để ướp xác với đặc tính kháng khuẩn. Điều này cũng cho thấy rằng, người Ai Cập cổ đại đã tiến hành thử nghiệm ướp xác sớm hơn tới 1.500 năm so với những gì mà các nhà khoa học từng nghĩ.

Theo ông Stephen Buckley, nhà khảo cổ, đồng thời là nhà hoá phân tích tại Đại học York, Anh, cũng là thành viên của nhóm nghiên cứu vào năm 2014, phân tích mùi hương là lĩnh vực khảo cổ vẫn chưa được khám phá sâu rộng.

Ông Stephen Buckley nhận định: "Các nhà khảo cổ từng bỏ qua các chất dễ bay hơi vì cho rằng chúng sẽ biến mất khỏi hiện vật. Tuy nhiên, nếu muốn hiểu được về người Ai Cập cổ đại, bạn sẽ muốn đi sâu vào thế giới của mùi hương".

Bên cạnh việc tiết lộ nhiều thông tin hơn về các nền văn minh trong quá khứ, mùi hương cổ xưa có thể thêm một cách trải nghiệm cho du khách tại các viện bảo tàng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc tái tạo lại những mùi hương cổ xưa không phải là điều dễ dàng.

Nghiên cứu mới này được công bố trên Journal of Archaeological Science.

7 phát minh từ thời Ai Cập cổ đại ngày nay con người vẫn sử dụng Nền văn minh Ai Cập cổ đại đã phát minh ra nhiều công cụ và hệ thống quan trọng, là một phần quan trọng của cuộc sống hiện đại. Ai Cập cổ đại không chỉ nổi tiếng với các kim tự tháp, mà còn có nhiều phát minh vĩ đại. Nhiều phát minh được người Ai Cập phát minh ra từ hàng nghìn...