Khách du lịch Trung Quốc : ‘Vũ khí’ mới của Bắc Kinh trong cuộc chiến địa chính trị tại châu Á

Mai Hoàng Minh23:17 26/09/2019

Sử dụng đòn bẩy du lịch để đạt được lợi ích chính trị là cách mà Bắc Kinh đang áp dụng đối với nhiều quốc gia châu Á.

Sau nhiều thập kỷ tăng trưởng kinh tế, Trung Quốc hiện nay có nhiều công cụ để mở rộng ảnh hưởng, đạt được các mục tiêu chính trị của mình trong khu vực và thế giới .

Sáng kiến “Vành đai và Con đường” hay các tổ chức tài chính hỗ trợ phát triển khu vực là những công cụ hữu hiệu của Bắc Kinh hiện nay. Tuy vậy, Trung Quốc cũng chứng minh rằng, họ có khả năng sử dụng các công cụ khác để theo đuổi các mục tiêu chính trị (mà không liên quan đến trao đổi kinh tế). Một trong những “vũ khí” mới đó nằm trong lĩnh vực du lịch.

Khách du lịch là công cụ đòn bẩy cho Bắc Kinh gây áp lực lên nước khác. (Ảnh: asiancorrespondent.com)

Hai yếu tố khiến dòng chảy du lịch trở nên hấp dẫn đối với các nhà hoạch định chính sách Bắc Kinh là quy mô ngành du lịch và sự kiểm soát của Trung Quốc đối với hoạt động du lịch ra nước ngoài.

Trung Quốc hiện nay trở thành quốc gia có lượng khách du lịch lớn nhất thế giới. Trong 2 thập kỷ qua, lượng du khách Trung Quốc ra nước ngoài tăng hơn 25 lần, từ 5,3 triệu người năm 1997 lên con số 130 triệu năm 2017.

Trong năm 2018, khách du lịch Trung Quốc đóng góp khoảng 250 tỷ USD cho các nền kinh tế nước ngoài, gấp đôi con số đóng góp của du khách Mỹ và gấp 3 lần của Đức. Chính phủ Trung Quốc sử dụng một số công cụ đòn bẩy đối với khách du lịch, mà chính phủ các nước khác sẽ bị ảnh hưởng.

Hầu hết khách du kịch Trung Quốc chưa quen với việc đi ra nước ngoài và khả năng hạn chế về ngoại ngữ. Do đó, 38 % khách du lịch Trung Quốc ra nước ngoài theo nhóm. Trung Quốc cũng cấp giấy phép và các hình thức đòn bẩy chính thức và không chính thức đối với các nhà điều hành nhóm du lịch này.

Công cụ đòn bẩy thô sơ nhất của Bắc Kinh, giúp tăng lượng khách du lịch Trung Quốc tại một quốc gia ưu tiên này đó là cấp các “quy chế tình trạng các quốc gia” được phép đến thăm. Điều này giúp định hướng các nhóm du lịch trong nước đi đến quốc gia đó, với mức tăng trung bình là 50%.

Chính phủ Trung Quốc có quyền pháp lý rất lớn đối với các công ty lữ hành. Do đó, họ cũng có thể tìm cách gây ảnh hưởng doanh thu của các hãng hay các nước có nhiều du khách đến, bằng việc cắt giảm các tour trên.

Ba công ty du lịch có doanh thu lớn nhất Trung Quốc đều thuộc sở hữu nhà nước. Chỉ có 8% trong số 25 nghìn công ty du lịch được cấp phép cung cấp các dịch vụ du lịch quốc tế. Tất cả các hãng điều hành nước ngoài không được cung cấp dịch vụ cho công dân Trung Quốc.

Trung Quốc có lượng du khách ra nước ngoài rất lớn và quản lý pháp lý về du lịch chặt chẽ. Cho nên, có nhiều quốc gia bị Bắc Kinh sử dụng “vũ khí du lịch” để trừng phạt.

Du khách Trung Quốc chi khoảng 250 tỷ USD đi du lịch nước ngoài.

Video đang HOT

Thổ Nhĩ Kỳ là nạn nhân đầu tiên cho công cụ đòn bẩy này của Bắc Kinh. Năm 2000, Ankara từ chối việc một tàu sân bay cũ mà Trung Quốc mua của Ukraine, được phép di chuyển qua eo biển Bosphorus. Bắc Kinh ngay lập tức sử dụng công cụ trừng phạt du lịch này, bằng việc hạn chế khách Trung Quốc đi du lịch tới Thổ Nhĩ Kỳ. Bắc Kinh sau đó còn gây áp lực để Ankara buộc phải thỏa hiệp.

Năm 2012-2013, giai đoạn tranh chấp căng thẳng trên quần đảo Senkaku (Điếu Ngư), Trung Quốc đã thao túng dòng khách du lịch tới Nhật Bản. Mặc dù vậy, Tokyo vẫn không thay đổi chính sách, cho dù lượng khách đến từ Trung Quốc đã giảm 24%.

Tương tự, vào năm 2017, Bắc Kinh phản ứng lại hành động triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD ở Hàn Quốc, khiến cho lượng khách du lịch Trung Quốc giảm từ 7 triệu (năm 2016) xuống còn 3 triệu (năm 2017). Tuy vậy, chính phủ Hàn Quốc vẫn kiên quyết triển khai hệ thống này.

Năm 2016, Trung Quốc hạn chế dòng khách du lịch sang Đài Loan, khi Bắc Kinh tỏ ra khó chịu với chính sách đối ngoại và quốc phòng của nhà lãnh đạo Thái Anh Văn.

Tháng 2/2018, Bắc Kinh cắt giảm hàng trăm chuyến bay trực tiếp đến Đài Loan vào thời gian cao điểm du lịch. Tháng 7/2019, chính quyền Trung Quốc tiếp tục cấm công dân từ 47 thành phố đại lục đi du lịch đến Đài Loan, trừ các tour theo nhóm. Động thái này được xem là một nỗ lực nhằm làm giảm uy tín của bà Thái Anh Văn trong vòng bầu cử sắp tới.

Nhìn chung, các biện pháp trừng phạt bằng công cụ du lịch cũng gây ảnh hưởng cho ngành du lịch Trung Quốc. Những thay đổi đột ngột về pháp lý khiến người dân gặp khó khăn cho kế hoạch đi du lịch nước ngoài, thái độ phản kháng của người dân sẽ bị đẩy lên cao, vì sự độc đoán của chính quyền.

Xu hướng du lịch một mình của giới trẻ Trung Quốc tăng lên nhanh trong thời gian gần đây. Do đó, Trung Quốc sẽ ngày càng khó khăn hơn trong việc gây áp lực và kìm hãm dòng khách du lịch ra nước ngoài.

Sự biến động của nền kinh tế Trung Quốc hiện nay sẽ tác động lớn đến số lượng khách du lịch trong nước. Mặc dù vậy, Bắc Kinh vẫn tiếp tục can thiệp vào ngành du lịch và sử dụng nó như một công cụ theo đuổi các mục tiêu chính trị đối với các nước trong khu vực và thế giới.

(Nguồn: eastasiaforum.org)

MINH TUẤN

Theo VTC

Thành phố Campuchia đánh cược tương lai với tiền của Trung Quốc?

Làn sóng đầu tư ồ ạt từ Trung Quốc "đánh thức" thành phố Campuchia với sòng bạc và hàng loạt dịch vụ, tuy nhiên cái gì cũng có giá của nó.

Sihanoukville cách Bắc Kinh hơn 3.500km, nhưng cảm giác nó giống một thành phố Trung Quốc hơn là một thị trấn bãi biển buồn tẻ ở Campuchia, theo SCMP. Khắp nơi là người nói tiếng Quan thoại. Các nhà hàng Trung Quốc mọc trên những con đường bụi bặm, gần các công trường xây dựng khổng lồ. Khách sạn và sòng bạc "thống trị" đường chân trời.

Làng chài cũ ở miền Tây Nam này từng là nơi yêu thích của "du khách ba lô" giờ đây đang "thay da đổi thịt" hàng ngày. Sự thay đổi này phần lớn được thúc đẩy bởi tiền của người Trung Quốc.

Sòng bạc ở Sihanoukville, phục vụ cho người nước ngoài, vì người Campuchia đánh bạc là bất hợp pháp. (Ảnh: Kristin Huang)

Sihanoukville được đặt theo tên của cố vương Campuchia Norodom Sihanouk, người có quan hệ tốt với cựu chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông, và qua đời tại thủ đô Trung Quốc vào năm 2012. Một năm sau, Bắc Kinh công bố sáng kiến Vành đai và Con đường gây tranh cãi. Cơ sở hạ tầng và kế hoạch đầu tư toàn cầu này đã mang lại sự thay đổi mạnh mẽ cho Sihanoukville, biến nó thành nơi mà người dân địa phương gọi là "thành phố Mao Trạch Đông".

Người Trung Quốc bắt đầu đổ xô đến đây khoảng ba năm trước, với các quy định nhập cư thoải mái khi chính phủ tìm kiếm thêm đầu tư từ nước ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc. Cộng đồng người Trung Quốc hiện tăng lên con số khoảng 80.000 người - tương đương với số người Campuchia sống trong thành phố, theo thị trưởng Sihanoukville, ông Y Sokleng.

Cảnh sát trưởng tỉnh Chuon Narin cho biết, gần 90% doanh nghiệp trong thành phố, từ khách sạn, sòng bạc đến nhà hàng và tiệm massage, đều do người Trung Quốc điều hành.

Nhưng trong khi sự bùng nổ tạo ra cơ hội, nó cũng mang lại những vấn đề nghiêm trọng cho Sihanoukville.

Vấn đề an toàn và xã hội nhức nhối

Nơi một tòa nhà thuộc sở hữu của Trung Quốc sụp đổ vào tháng 6, làm 28 người Campuchia thiệt mạng. (Ảnh: Kristin Huang/SCMP)

Tháng 6/2019, tòa nhà 7 tầng thuộc sở hữu và do chủ đầu tư Trung Quốc sụp đổ trên đầu các công nhân xây dựng giữa đêm khuya, giết chết 28 người Campuchia. Hàng loạt quan chức chịu trách nhiệm liên đới và một cuộc kiểm tra càn quét được thực hiện trên toàn thành phố. 22 địa điểm xây dựng không có giấy phép - khoảng 10% số các dự án trong thành phố phải ngừng hoạt động, hầu hết đều thuộc sở hữu của người Trung Quốc. Hai tòa nhà mới thuộc sở hữu của người Trung Quốc bị phá hủy sau khi xuất hiện vết nứt lớn có nguy cơ sập sau những trận mưa lớn.

Các vấn đề an toàn xây dựng đã khiến người dân địa phương phẫn nộ. "Những hành vi vô đạo đức của người Trung Quốc - sử dụng vật liệu xây dựng không đạt tiêu chuẩn như cát biển trong xi măng, làm tổn hại đến sự an toàn của các tòa nhà - đã gây phẫn nộ cho người dân địa phương", Thị trưởng nói.

Sự bùng nổ xây dựng cũng dẫn đến suy thoái môi trường nghiêm trọng, theo Alex Gonzalez-Davidson, một nhà hoạt động từ tổ chức Mẹ thiên nhiên Campuchia. Vấn đề trở nên trầm trọng hơn bởi các dịch vụ nghèo nàn của thành phố như điện, nước, xử lý rác và nước thải. Rác bị "bỏ quên" trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần, sau đó được đưa đến một cánh đồng ở ngoại ô thành phố, nơi nó hoặc bị đốt hoặc bị để mặc cho thối rữa.

Tỷ lệ các vụ án hình sự ở tỉnh tăng 25% trong năm 2018 so với năm 2017. Vào tháng 7, một phụ nữ Trung Quốc 25 tuổi làm việc tại sòng bạc bị bắn chết trên đường vào đêm khuya. Một người đàn ông Trung Quốc bị bắn giữa ban ngày vào tháng 5. Các nghi phạm người Trung Quốc bị điều tra và bắt giữ.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 3/8 phải đưa ra khuyến cáo du lịch kêu gọi du khách Trung Quốc cẩn thận khi đến Sihanoukville. Trong khi đó, khách Trung Quốc chiếm số lượng lớn nhất trong dòng người du lịch đến Campuchia và đang phát triển, khoảng 1,9 triệu người Trung Quốc đến Campuchia năm 2018, tăng từ 1,2 triệu vào năm 2017.

Với lùm xùm ma túy, mại dâm và cờ bạc bất hợp pháp, Campuchia và Trung Quốc ký một hiệp ước thực thi pháp luật vào tháng 3 để chống tội phạm xuyên biên giới.

Hơn 500 công dân Trung Quốc đã bị bắt giữ trong thành phố và bị trục xuất kể từ giữa tháng 7, hầu hết trong số họ bị phát hiện liên quan đến các vụ lừa đảo trực tuyến, theo truyền thông địa phương.

Giá cao ngất ngưởng, tương lai không biết vào tay ai

Giá thuê tăng đồng nghĩa với việc các gia đình có thu nhập thấp phải di chuyển ra ngoài thành phố, nơi rẻ hơn. (Ảnh: Kristin Huang)

Các nhà sản xuất phàn nàn rằng họ đang mất nhân công vào sòng bạc, trong khi đó người nghèo Campuchia có khả năng kinh doanh nhỏ, nhưng hiện tại họ không thể tiếp tục kinh doanh vì giá thuê mặt bằng rất cao, một chủ doanh nghiệp cho biết.

Tuy nhiên, Thị trưởng Y Sokleng bảo vệ các sòng bạc, nói rằng người dân địa phương không được phép đánh bạc và các khoản đầu tư của Trung Quốc nói chung được hoan nghênh.

"Sihanoukville là một điểm dừng quan trọng cho Sáng kiến Vành đai và Con đường. Chúng tôi (hoạt động như một cây cầu) giữa Trung Quốc và các thành phố Đông Nam Á khác", ông nói. Trung Quốc là nhà đầu tư lớn nhất ở Campuchia, chiếm 30% trong tổng số 3,6 tỷ USD đầu tư nước ngoài năm 2016, theo Hội đồng Phát triển Campuchia.

Thực tế, một số người dân địa phương cũng đang tận dụng cơ hội từ dòng tiền Trung Quốc, khi cung cấp các dịch vụ vận tải, phiên dịch, cho thuê nhà. Một số thanh thiếu niên Campuchia cũng nhìn thấy tương lai việc làm khi được đào tạo nghề miễn phí tại Học viện Bách khoa Hữu nghị Campuchia-Trung Quốc, thuộc đặc khu kinh tế và được xây dựng bằng nguồn tài trợ của Trung Quốc.

Nhưng không phải ai cũng được hưởng lợi từ sự bùng nổ đầu tư này. Maggie Eno, điều phối viên và thành viên sáng lập của M'Lop Tapang, một tổ chức từ thiện bảo vệ trẻ em trong thành phố, cho biết xu hướng này đã gây tổn thất nặng nề cho trẻ em và gia đình nghèo, đặc biệt là trong 18 tháng qua.

"Những gia đình có thu nhập thấp không thể sống ở quê nhà vì tiền thuê nhà quá cao. Họ sống bên ngoài thành phố trong những nơi tồi tàn. Họ không thể vào thành phố vì giao thông khủng khiếp. Ngay cả khi họ sống ở ngoại ô, chi tiêu cho sinh hoạt cũng tăng lên 200 USD một tháng so với cách đây ba năm, chỉ là 30 USD."

Học giả Neak Chandarith đồng ý rằng những người nghèo nhất thành phố bị buộc phải rời khỏi nhà và nói rằng các công ty Trung Quốc nên làm việc với chính quyền địa phương và phải chịu trách nhiệm về tình trạng này.

Giá thuê nhà tăng không chỉ khiến người dân địa phương sống khó khăn hơn - một số nhà đầu tư Trung Quốc cũng đặt câu hỏi rằng liệu Sihanoukville có phải là một nơi tốt để kinh doanh hay không, khi số tiền thu về không bù lại được chi phí bỏ ra quá đắt đỏ.

Tuy nhiên, với chi phí lao động thấp và hàng loạt tiềm năng, Sihanoukville vẫn được nhiều người coi là một sự đặt cược tốt hơn so với Trung Quốc, nơi đang trong bối cảnh kinh tế trì trệ do tác động từ thương chiến với Mỹ.

(Nguồn: SCMP)

PHƯƠNG ANH

Theo VTC

Đẩy mạnh chiến lược 'Vành đai và Con đường', Trung Quốc rót thêm 1 tỷ USD vào ASEAN Ngân hàng AIIB do Trung Quốc điều hành lên kế hoạch rót thêm 1 tỷ USD vào xây dựng cơ sở hạ tầng ở khu vực ASEAN. Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) dự định đầu tư hơn 1 tỷ USD vào 6 dự án thúc đẩy hội nhập khu vực tại ASEAN, Tân Hoa Xã đưa tin....