Kẹo cu đơ Hà Tĩnh thức quà tuổi thơ, mấy ai còn nhớ?
Rất nhớ những chiều thu mưa buồn, mẹ hay mang về mấy miếng kẹo lạc khuôn (nguyên bản của kẹo cu đơ ngày nay) được mua từ tận bên kia sông Ngàn Phố.
Mùi mật mía được nấu sên lên, mùi lạc rang thơm, giòn bùi đã trở thành một kí ức mà hễ chạm khẽ, lại thấy mình chỉ là một đứa trẻ , mong ngóng được mẹ cho quà.
Sáng nay mưa nhằng nhẵng. Mang mấy miếng kẹo cu đơ ra ngồi rỉ rả ăn vui. Từng miếng kẹo ngọt ngào, vàng óng màu cánh gián, hoà quyện với vị lạc bùi bùi, thơm thơm đầy mời gọi. Sao cũng từ lạc, từ mật mía nấu lên mà chỉ có kẹo Cu Đơ Hà Tĩnh mới mang một hương vị đặc trưng, ngon giòn và đầy ấn tượng đến thế.
Khi ăn kẹo cu đơ, vị dẻo của mật mía quyện lẫn với sự giòn tan, bùi bùi của lạc, thi thoảng lại gặp một tí xíu gừng cay cay và vỏ chanh thơm lừng. Thêm bát chè xanh ấm pha loãng nữa thì tuyệt! (Ảnh: Huy Tùng)
Rất nhớ những chiều thu mưa buồn, mẹ hay mang về mấy miếng kẹo lạc khuôn (nguyên bản của kẹo cu đơ ngày nay) được mua từ tận bên kia sông Ngàn Phố, Hà Tĩnh. Mùi mật mía được nấu sên lên, mùi lạc rang thơm ngon, giòn bùi đã trở thành một kí ức mà hễ chạm khẽ, lại thấy mình chỉ là một đứa trẻ , mong ngóng được mẹ cho quà.
Hồi đó, ở làng Thịnh Xá bên kia song Ngàn Phố có nhà ông “cu Hai” chuyên nấu kẹo lạc. Những đứa trẻ trong làng thường hay rủ nhau đến để xin vét nồi bằng ám hiệu “cu Hai”. Đi miết, sợ cha mẹ biết mà mắng mỏ nên mỗi lần rủ rê nhau, những đứa trẻ ấy đã gọi chệch đi là “cu đơ”. Và cái tên kẹo lạc “cu đơ” cũng được ra đời từ đấy.
Hồi đó, ở làng Thịnh Xá bên kia song Ngàn Phố có nhà ông “cu Hai” chuyên nấu kẹo lạc. (Ảnh: Huy Tùng)
Video đang HOT
Từ bếp lửa nhà ông Cu Hai, nghề nấu kẹo đã được truyền bí kíp cho nhiều nhà trong xóm. Lâu dần thành nghề truyền thống của làng. Không biết vì nguyên cớ gì mà cũng với công thức như thế nhưng kẹo được nấu ở vùng Thịnh Xá bao giờ cũng ngon hơn kẹo vùng khác.
Kẹo được nấu ở vùng Thịnh Xá bao giờ cũng ngon hơn kẹo vùng khác (Ảnh: Huy Tùng)
Kẹo cu đơ Hà Tĩnh là sự quyện lẫn của mật mía, lạc sen, gừng, vỏ chanh chín và bánh đa vừng. Mật mía thuở ấy là thứ mật kéo che tại gia, được cô cho đặc quánh như mật ong. Và lạc phải là thứ lạc sen vỏ thẫm trồng trên bãi ven sông Ngàn Phố.
Ngày xưa, nhà nghèo nên chỉ những lúc mớ rau, thúng gạo, chục trứng… của bà, của mẹ được giá hay khi chúng tôi đạt được thành tích gì đó mới được thuởng một miếng kẹo đó. Vị ngọt của những miếng kẹo hiếm hoi suốt một thời thơ ấu nghèo khó ấy cứ theo hoài để mỗi lần nghĩ lại tôi không khỏi rưng rưng.
Hồi đó, khi chúng tôi đạt được thành tích gì đó mới được thuởng một miếng kẹo
Cu đơ được ưa chuộng nhất vào mùa đông nhưng không có nghĩa mùa hè là không có người ăn. Kể cũng lạ, dẫu tiết trời nắng nóng đến mấy, thứ quà quê khiến người ta có chững lại đôi chút, ngại ngần đôi chút vì nóng ấy vẫn cứ làm người ta không đừng được mà cắn thử một miếng. Rồi khi vị dẻo của mật mía quyện lẫn với sự giòn tan, bùi bùi của lạc, thi thoảng lại gặp một tí xíu gừng cay cay và vỏ chanh thơm lừng. Thêm bát chè xanh ấm pha loãng nữa thì tuyệt!
Vốn được nhiều người ưa chuộng như vậy nên dần dà việc làm cu đơ đã trở thành một nghề. Giờ đây, thị trường kẹo cu đơ đã bắt đầu nhộn nhịp và có nhiều thương hiệu như Đồng Hồng, Trung Hoà, Thanh Sơn, Bà Hường… Trong đó, nổi tiếng nhất và sản xuất nhiều nhất phải kể đến cu đơ Bà Hường tại khối 12 thị trấn Phố Châu.
Ở Hà Tĩnh, nổi tiếng nhất và sản xuất nhiều nhất phải kể đến cu đơ Bà Hường tại khối 12 thị trấn Phố Châu.(Ảnh: Huy Tùng)
Mỗi ngày cho ra lò hàng nghìn cái kẹo cu đơ vẫn không đủ cung cấp cho khách hàng, bà Hường vẫn rất khiêm tốn cho rằng, kẹo của nhà mình cũng giống kẹo ở những vùng khác. Có chăng, nhà bà lợi thế hơn bởi địa điểm nằm ngay trên Quốc lộ 8A rất tiện để gửi hàng cho khách phương xa. Nhưng thực tế ai cũng biết, kẹo cu đơ Bà Hường ngon là bởi bà rất kỹ lưỡng từ khâu chọn nguyên liệu đến các bước trong công thức nấu kẹo như quạt bánh, nhặt lạc, giã gừng… Đặc biệt, bà còn lựa chọn loại củi sao cho lửa thật nồng, thật đượm và từ chối sử dụng mô tơ, chỉ quấy mật bằng tay dù có thể tiến độ chậm hơn.
Nếu như trước đây, kẹo cu đơ chỉ là một món ăn dân dã để nuông chiều cái miệng hảo ngọt trong thời buổi đói kém, hay đơn giản chỉ là một món quà ngọt ngào mẹ dành tặng con mỗi khi đi chợ về, thì giờ đây, nó đã trở thành một thức quà quê để người ta gói ghém biếu tặng nhau mỗi dịp đi xa, và là đặc sản của mảnh đất nghèo Hà Tĩnh để mỗi lần nhắc đến người ta vẫn trìu mến gọi tên cu đơ Hà Tĩnh.
Theo Thể thao Việt Nam
Kẹo Cu Đơ ngọt ngào đắm say lòng người
Ăn một miếng Cu Đơ, nhấp một ngụm nước chè xanh, vừa có vị ngọt đậm đà, xen lẫn vị chát, hòa vào nhau rất thú vị, đủ để giữ chân du khách đến với Hà Tĩnh - miền quê có đặc sản này.
Kẹo Cu Đơ ngọt ngào đắm say bao lòng người
Kẹo Cu Đơ vừa dai, vừa ngọt, vừa thơm lại vừa cay, ăn rất "lạ miệng". Có hình tròn như chiếc gương, nhìn bề ngoài thô ráp và sần sùi nhưng lại rất thơm, có vị đậm đà của mật mía, thơm cay cay của gừng tươi, cái giòn tan của lạc và bánh tráng vừng. Hẳn ai đã từng đi qua xứ Nghệ thì không thể không nghe người dân ngân nga câu:
"Chè xanh thêm chút gừng cay
Cu Đơ Hà Tĩnh làm say lòng người"...
Chuyện xưa kể rằng tại vùng quê Hà Tĩnh có cặp vợ chồng nghèo sinh được hai cậu con trai khôi ngô, tuấn tú. Đến tuổi con trai cả lấy vợ, gia đình quá nghèo, không biết lấy gì mời hàng xóm. Nhưng duyên con đã đến bến, phận làm cha mẹ không thể ngồi yên. Trong lúc rối bời, ông bố đánh liều nghĩ đến mật mía và đậu phộng đều là của nhà làm ra. Ông đem đậu phộng rang giòn rồi đổ vào nồi mật mía đang được khuấy đều tay trên lửa. Bà vợ ăn thử bảo còn thiếu vị gì, liền ra vườn xới ngay khóm gừng lấy củ vào rửa sạch, thái sợi, bỏ chung vào nồi khuấy tiếp.
Hàng xóm nghe mùi thơm tỏa ra từ mái tranh nghèo chạy sang xem. Ai ăn thử cũng gật đầu. Nhưng rồi mỗi người lại lặng lẽ về lấy một nắm gạo trắng đem giã bột, hòa với nước rồi tráng lên thành những miếng bánh tráng nhỏ vừa tay. Họ đem cho ông, bảo dùng cái này lót mật và đậu phộng thay lá chuối. Đến ngày cưới con trai cả, hàng xóm ăn miếng bánh vừa ngọt vừa cay trong cổ lại có sẵn chè xanh vị chan chát để uống, ai cũng khen: "Miếng chi đây mà lạ, vừa ngọt vừa bùi!.
Cầm miếng bánh Cu Đơ trên tay vừa nặng, vừa chắc, cắn miếng bánh phải dẻo quẹo, nồng nồng, cay cay của gừng và thơm bùi của lạc, đấy mới là chiếc bánh chuẩn và ngon. Ăn cu đơ và ngâm nga bát nước chè xanh cùng đôi câu chuyện thấy cuộc sống và con người Hà Tĩnh thật đôn hậu, một nét văn hóa độc đáo. Thú vị nhất là nguồn gốc tên gọi món kẹo ngon này.
Cu Đơ đúng điệu là phải kèm theo một tách trà xanh ấm nóng.
Trong số những người nấu kẹo ở Hương Sơn, có ông Cu Hai (quê làng Thịnh Xá). Kỹ thuật nấu kẹo của ông Cu Hai có nhiều điểm nổi trội hơn người khác. Ông chọn loại mật vàng sáng, không gợn, không cặn. Lạc mua về nhặt bỏ hết hạt lép, chỉ dùng loại to, bóng mẩy. Miếng kẹo ông Cu Hai nấu ra không mềm quá, cũng không cứng quá. Bởi thế, sản phẩm của ông đẹp về hình thức, ngon về chất lượng. Vào những đêm trăng sáng, dân làng tề tựu tại sân nhà ông Cu Hai, ăn kẹo, uống nước chè xanh. Ngày đó, kẹo đổ ra khuôn, bên dưới có lớp giấy mỏng hoặc lót bằng lá chuối. Sau này, giấy và lá chuối được thay bằng hai tấm bánh đa nướng. Cách làm này vẫn được duy trì cho đến nay
Ngày nay, kẹo Cu Đơ cầu kỳ và bắt mắt hơn nhiều. Lạc được chọn làm nhân phải là lạc đồi, giòn, đều hạt, vỏ ngoài mỏng và bóng bẩy. Mật mía phải là thứ mật sánh, thơm và đặc như mật ong. Bánh tráng không quá dày cũng không quá mỏng, phải có vừng và gừng ở đều vỏ bánh. Nhưng dù nguồn gốc của nó thế nào đi nữa, thì Cu Đơ cũng được làm nên từ những thứ bình dị, có sẵn nơi thôn quê kết hợp hài hòa với nhau, chứa chan hương vị thiên nhiên và hơi thở cuộc sống thành một món ăn mộc mạc đậm chất quê hương.
Để thưởng thức kẹo Cu Đơ đúng điệu là phải kèm theo một tách trà xanh ấm nóng. Tuy chỉ là sự kết hợp từ các nguyên liệu bình dân, đơn giản nhưng bằng sự khéo léo của người dân Hà Tĩnh mà cái tên này đã được vang danh đến nhiều vùng miền. Ngày nay, ai đến đây cũng phải tìm mua những phần kẹo ngọt ngào để làm quà tặng người thân, bạn bè.
Theo laodongthudo
Ram, cháo canh và 8 món ăn Hà Tĩnh gây thương nhớ giới trẻ Hà Tĩnh, vùng đất miền Trung, là điểm đến lý tưởng để bạn có thể thưởng thức những món ăn lạ, độc đáo và dễ gây thương nhớ. Cháo canh: Cái tên khiến bạn liên tưởng tới một loại cháo nhưng thực chất không phải vậy. Cháo canh là một món ăn được rất nhiều bạn trẻ Hà Tĩnh ưa chuộng. Bát cháo...