Kẻ thù nguy hiểm khác đang rình rập Ukraine trong xung đột với Nga

Quân nhân Ukraine Anton Sushko bị thương nặng. Anh thở phào nghĩ rằng cuối cùng mình đã an toàn khi gặp đội cứu hộ, sau nhiều giờ nguy hiểm rình rập ở chiến trường ở miền Đông Ukraine.

Nhưng mối huy hiểm chết chóc khác lại chực chờ “đánh úp” Sushko trên giường bệnh, đó là vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh.

Quân nhân Ukraine trú dưới một con hào trong trận pháo kích gần thành phố Bakhmut, Ukraine ngày 8/3/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Khi được đưa đến bệnh viện ở Dnipro, Đông Nam Ukraine điều trị, vết thương ở chân trái của Sushko đã bị nhiễm vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh, gây khó cho các bác sĩ.

Hàng ngàn binh sĩ khác, giống như Sushko, trở về từ tiền tuyến với những vết thương lở loét do vi khuẩn kháng thuốc. Đây là mối nguy hiểm đáng sợ ít được biết đến của xung đột Nga-Ukraine.

Vi khuẩn từ lâu đã phát triển khả năng kháng thuốc được điều chế để chống lại chúng, khiến nhiều loại thuốc trở nên mất tác dụng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tình trạng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh đã gây ra trực tiếp hơn một triệu ca tử vong và góp phần dẫn đến năm triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu.

Tình trạng này gia tăng nhanh chóng do việc sử dụng không đúng cách hoặc quá mức thuốc kháng sinh để điều trị cho con người, động vật và cả thực phẩm. Đây cũng là điều đã diễn ra ở Ukraine.

Nhưng Ukraine đã ghi nhận sự gia tăng đặc biệt về tình trạng kháng thuốc kháng sinh trong giai đoạn xung đột với Nga. Đại diện của WHO tại Ukraine Jarno Habicht nhận xét: “Nguyên nhân cơ bản khiến chúng ta thấy tình trạng kháng thuốc kháng sinh gia tăng thực sự là do cuộc chiến đang diễn ra”.

Đối đầu trực tiếp và các cuộc không kích đã dẫn đến gia tăng số lượng quân nhân bị thương, khiến các bệnh viện vốn thiếu nhân lực ở Ukraine rơi vào tình trạng quá tải.

Bệnh viện Dnipro Mechnikov, nơi Sushko đang được điều trị, đã phải xử lý khối lượng công việc tăng gấp mười lần. Bác sĩ phẫu thuật Sergiy Kosulnykov tại Dnipro Mechnikov cho biết: “Mỗi vụ nổ là một vết thương hở, và mỗi vết thương hở là một khu vực nhiễm trùng”. Các vết thương trên chiến trường hiếm khi được điều trị kịp thời, bởi việc giải cứu quân nhân bị thương khỏi tiền tuyến bị thiết bị bay không người lái rình rập, ngày càng trở nên nguy hiểm.

Bác sĩ Kosulnykov lý giải rằng, đến khi các nhóm y tế có thể sơ cứu cho quân nhân, vết thương thường đã nhiễm trùng, lở loét, có mô và xương hoại tử và đầy vi khuẩn nguy hiểm. Để cứu sống bệnh nhân, các y bác sĩ thường không có lựa chọn nào khác ngoài việc kê đơn thuốc kháng sinh mạnh. Và họ thường không có thời gian chờ kết quả xét nghiệm để xác định loại kháng sinh phù hợp.

Bác sĩ Kosulnykov kết luận: “Chúng ta càng cố gắng tiêu diệt vi khuẩn thì nó càng tự vệ”. Thực tế này khiến các bác sĩ phải sử dụng những loại thuốc kháng sinh ngày càng mạnh hơn để cứu sống bệnh nhân.

Có những trường hợp đặc biệt khiến bác sĩ Kosulnykov bối rối. Kosulnykov ước tính khoảng 50 % binh sĩ bị thương ông điều trị đã phát triển tình trạng kháng thuốc kháng sinh ngay cả trước khi bắt đầu điều trị. Và các bác sĩ thường đặt câu hỏi liệu họ từng nhập viện chưa? Nhưng họ đều được đưa thẳng đến bệnh viện từ chiến trường, và đó là điều khiến các y bác sĩ bối rối.

Ukraine từ lâu đã nổi tiếng với tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh cao so với hầu hết các quốc gia châu Âu khác, bởi cho đến gần đây, thuốc kháng sinh vẫn có thể mua được mà không cần đơn thuốc.

Ông Habicht khẳng định: “Chúng ta cần nghiên cứu kỹ hơn về nguyên nhân gốc rễ của tình trạng kháng thuốc kháng sinh bởi xung đột vẫn đang tiếp diễn”. Ông cho biết một phần của nghiên cứu đó dựa vào việc giám sát, và Ukraine đã tăng số lượng phòng thí nghiệm theo dõi vi khuẩn kháng thuốc lên 100, so với chỉ 3 phòng thí nghiệm ở thời điểm năm 2017.

Song song với đó, ông Habicht nhấn mạnh cần chấm dứt xung đột và giám sát, nghiên cứu để đảm bảo phương pháp điều trị phù hợp.

Quay trở lại với Sushko, anh đã được xuất viện sau vài tuần điều trị, với tình trạng nhiễm trùng đã được kiểm soát.