Kẻ bắn ông Abe qua mặt luật kiểm soát súng của Nhật như thế nào?

Nghi phạm dường như đã “qua mặt” luật kiểm soát súng đạn cực kỳ nghiêm ngặt của Nhật bằng cách tự mình chế tạo vũ khí.

Vụ ám sát cựu Thủ tướng Shinzo Abe vào sáng 8.7 đã gây chấn động cả thế giới. Một trong những lý do khiến nhiều người bàng hoàng là Nhật Bản lâu nay vốn là quốc gia có tỷ lệ tội phạm tương đối thấp cũng như có luật kiểm soát súng nghiêm ngặt.

Nghi phạm bắn chết ông Abe bị lực lượng an ninh truy đuổi, trên người có khẩu súng tự chế. Ảnh REUTERS

Súng tự chế

Ông Abe, thủ tướng tại chức lâu nhất của Nhật Bản, đã bị bắn vào lưng khi đang vận động tranh cử cho các ứng viên nghị sĩ quốc hội tại thành phố Nara. Ông qua đời tại bệnh viện, hai ngày trước cuộc bầu cử.

Nghi phạm dường như đã “qua mặt” các quy định về súng cực kỳ chặt chẽ của Nhật bằng cách tự mình chế tạo vũ khí. Cảnh sát cho biết thiết bị dài 40cm rõ ràng là đồ tự chế và một chuyên gia đã so sánh nó với một khẩu súng bắn đạn hoa cải, theo AP.

Theo ông NR Jenzen-Jones, giám đốc của Armament Research Services, một công ty chuyên điều tra vũ khí, vũ khí được sử dụng trong vụ tấn công ông Abe có lẽ là một loại súng “thủ công”. Ông so sánh vũ khí này với một khẩu súng hỏa mai, trong đó thuốc súng được nạp rời chứ không nằm trong viên đạn.

“Luật về vũ khí ở Nhật Bản rất nghiêm ngặt, vì vậy tôi nghĩ những gì chúng ta đang thấy ở đây, với thứ có lẽ là một loại súng nạp đạn qua nòng, không chỉ là một nỗ lực để qua mặt luật kiểm soát súng mà còn qua mặt cả sự kiểm soát chặt chẽ đối với đạn dược ở Nhật Bản”, ông nói với AP.

Theo luật của Nhật Bản, sở hữu súng là bất hợp pháp nếu không có giấy phép đặc biệt. Nhập khẩu súng cũng là bất hợp pháp. Các quy định tương tự cũng áp dụng cho một số loại dao và một vài loại vũ khí khác, chẳng hạn như nỏ.

Những người muốn sở hữu súng phải trải qua quá trình kiểm tra lý lịch nghiêm ngặt, bao gồm cả việc phải có giấy xác nhận từ bác sĩ và khai báo thông tin về các thành viên trong gia đình.

Họ cũng phải vượt qua các bài kiểm tra để cho thấy họ biết cách sử dụng súng một cách chính xác. Những người vượt qua và mua một vũ khí cùng lúc cũng phải mua một hệ thống khóa đặc biệt cho nó.

Vượt qua những rào cản đó, người có giấy phép có thể tham gia các hoạt động bắn súng thể thao. Ai muốn dùng súng để đi săn cần phải xin giấy phép bổ sung.

Nước Nhật bị sốc

Các nhà chức trách đã tịch thu các vũ khí tương tự khi họ lục soát căn hộ của nghi phạm gần hiện trường. Động cơ của người này vẫn chưa rõ ràng.

Cảnh sát tìm thấy một số vũ khí khi lục soát căn hộ của nghi phạm. Ảnh ANNNEWSCH

Bạo lực súng đạn dẫn đến chết người hầu như chưa từng xảy ra ở Nhật Bản và đa phần người Nhật sống đến hết đời mà chưa bao giờ cầm hay thậm chí nhìn thấy súng thật. Đâm chém là chuyện thường xảy ra hơn trong các vụ giết người.

Các trường đại học lớn có câu lạc bộ súng trường và cảnh sát Nhật Bản được trang bị vũ khí, nhưng quyền sở hữu súng đã là một vấn đề xa vời trong nhiều thập kỷ. Ngay cả cảnh sát cũng hiếm khi sử dụng súng lục của họ.

Với dân số 125 triệu người, quốc gia này chí có 10 vụ án hình sự liên quan đến súng vào năm ngoái, với một người chết và 4 người bị thương, theo cảnh sát. Tám trong số đó có liên quan đến các băng đảng.

Thủ đô Tokyo đông dân cư không có bất cứ vụ nổ súng nào, cũng không có ai bị thương hoặc tử vong vì súng trong cùng năm đó, mặc dù 61 khẩu súng đã bị thu giữ tại thành phố.

Vụ nổ súng lớn gần đây nhất xảy ra vào năm 2019, khi một cựu thành viên băng đảng bị bắn tại một quán karaoke ở Tokyo.

Cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe qua đời sau khi bị bắn

“Người Nhật đang bị sốc”, Shiro Kawamoto, giáo sư tại Trường Quản lý Rủi ro thuộc Đại học Nihon ở Tokyo, cho biết.

“Đây là một lời cảnh tỉnh rằng bạo lực súng đạn có thể xảy ra ở Nhật Bản và an ninh để bảo vệ các chính trị gia Nhật Bản phải được kiểm tra lại. Việc cho rằng kiểu tấn công này sẽ không bao giờ xảy ra sẽ là một sai lầm lớn”, vị giáo sư nói.

Đội ngũ an ninh của ông Abe có thể phải đối mặt với những câu hỏi nghiêm trọng. Song bởi vì các vụ tấn công như vậy là bất thường ở Nhật Bản, việc bố trí an ninh tương đối nhẹ là chuyện bình thường, ngay cả đối với các cựu thủ tướng.