Kazakhstan tuyên bố “đập tan” khủng bố, khôi phục trật tự
Cơ quan an ninh Kazakhstan tuyên bố tình hình đất nước đã ổn định sau khi các cuộc bạo loạn được kiểm soát.
Các binh sĩ đối phó bạo loạn tại Almaty, Kazakhstan (Ảnh: Reuters).
“Tính đến ngày 10/1, tình hình ở Kazakhstan đã ổn định và nằm trong tầm kiểm soát. Lực lượng chống khủng bố quốc gia và các khu vực đã loại trừ các điểm nóng của các mối đe dọa khủng bố. Tất cả các tòa nhà hành chính ở các thành phố Almaty, Kyzylorda, Taldykorgan và Taraz đã loại bỏ hoàn toàn những kẻ khủng bố”, tuyên bố của Ủy ban An ninh Quốc gia Kazakhstan cho biết.
Theo Ủy ban An ninh Quốc gia Kazakhstan, các cơ sở chiến lược quan trọng và các địa điểm cất giữ vũ khí đều được đảm bảo an toàn giữa lúc làn sóng bạo loạn bùng phát.
“Các hoạt động truy quét đang được tiến hành ở những nơi mà các chiến binh và những người tham gia bạo loạn có thể ẩn náu. Các bằng chứng về các hoạt động tội phạm đang được thu thập”, tuyên bố cho biết thêm.
Ủy ban cũng kêu gọi người dân Kazakhstan hỗ trợ các cơ quan thực thi pháp luật trong việc xác định những đối tượng tham gia vào các hoạt động khủng bố, đồng thời giao nộp vũ khí và đạn dược bị đánh cắp trong các cuộc bạo động.
Bộ Nội vụ Kazakhstan cho biết 7.939 người đã bị bắt giữ trong các vụ bạo loạn tại nước này trong một tuần qua. Truyền thông Nga và truyền thông nhà nước Kazakhstan đưa tin 164 người đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ.
“Tôi nghĩ rằng đã có âm mưu nào đó liên quan đến các thế lực phá hoại trong nước và nước ngoài”, Ngoại trưởng Kazakhstan Yerlan Karin nói với đài truyền hình nhà nước hôm 10/1, song không nêu tên bất kỳ nghi phạm nào.
Trong bối cảnh bạo loạn bùng phát trên khắp cả nước, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev tuần trước đã đề nghị sự hỗ trợ từ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), một liên minh quân sự gồm 5 nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ và Nga. Quân đội Nga chiếm phần lớn trong hoạt động triển khai tới Kazakhstan.
Trong bài phát biểu trước cuộc họp trực tuyến của CSTO hôm nay, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev nói rằng trật tự hiện đã được khôi phục ở Kazakhstan, nhưng cuộc săn lùng “những kẻ khủng bố” vẫn đang tiếp diễn.
“Dưới chiêu bài của các cuộc biểu tình tự phát, một làn sóng bất ổn đã nổ ra. Rõ ràng mục tiêu chính là phá hoại trật tự hiến pháp và giành chính quyền. Chúng ta đang nói về một âm mưu đảo chính”, ông Tokayev nói.
Tổng thống Tokayev nói rằng hoạt động “chống khủng bố” quy mô lớn và sứ mệnh của CSTO sẽ sớm kết thúc. Lực lượng CSTO được triển khai tới Kazakhstan gồm 2.030 binh sĩ và 250 khí tài quân sự.
“Đòn đánh chính nhắm vào (thành phố) Almaty. Sự thất thủ của thành phố này sẽ mở đường cho việc tiếp quản khu vực đông dân cư phía nam và sau đó là cả đất nước. Sau đó họ lên kế hoạch chiếm giữ thủ đô”, ông Tokayev nói về kế hoạch của những kẻ bạo loạn.
Tổng thống Tokayev cũng bảo vệ quyết định mời lực lượng quân sự do Nga dẫn đầu vào Kazakhstan. Ông cho rằng những nghi ngờ về tính hợp pháp của sứ mệnh đó xuất phát từ việc thiếu thông tin.
Theo Tổng thống Tokayev, Kazakhstan sẽ sớm cung cấp bằng chứng cho cộng đồng quốc tế về những gì đã xảy ra. 16 thành viên của lực lượng an ninh đã thiệt mạng, trong khi thương vong dân sự vẫn đang được thống kê.
Kazakhstan nói phe bạo loạn âm mưu lật đổ chính phủ
Một quan chức cấp cao Kazakhstan nói rằng vụ bạo loạn đang diễn ra ở nước này được tổ chức nhằm âm mưu đảo chính.
Lực lượng an ninh Kazakhstan đối phó người biểu tình (Ảnh: Reuters).
Sputnik đưa tin, Thư ký nhà nước Kazakhstan Erlan Karin cho biết, vụ bạo loạn đang diễn ra ở quốc gia Trung Á dường như là một vụ tấn công khủng bố với sự tham gia của cả lực lượng bên trong và bên ngoài nhằm lật đổ chính phủ.
"Chúng ta phải đối mặt với một vụ tấn công khủng bố ở Kazakhstan với mục tiêu gây bất ổn và đảo chính", ông Karin nói với kênh truyền hình Khabar 24 ngày 10/1.
Ông cho rằng, các thế lực bên trong và bên ngoài cũng như các lực lượng khủng bố đã tham gia vào âm mưu này. Ông tiết lộ rằng, Kazakhstan cũng phải đối mặt với các vụ tấn công về thông tin.
Quan chức này nhận định, những mô tả rằng các sự kiện đang diễn ra ở Kazakhstan đang xảy ra "cách mạng màu" hoặc "cách mạng nhung" là không chính xác.
"Kazakhstan đã cầm cự. Những hành động quyết đoán của tổng thống đã ngăn cản các kế hoạch gây mất ổn định, bao gồm cả quyết định yêu cầu lực lượng gìn giữ hòa bình của CSTO can thiệp. Có một tình huống rất nguy cấp... vì vậy cần phải có những hành động cứng rắn, quyết đoán...
Sự tham gia của lực lượng CSTO đã giúp phá kế hoạch gây bất ổn. Nhờ sự hỗ trợ của lực lượng gìn giữ hòa bình, Kazakhstan đã có thể tập trung lực lượng để tiến hành một chiến dịch chống khủng bố trực tiếp... điều này đã giúp cho việc bảo vệ sự toàn vẹn của nhà nước trở nên khả thi", ông Karin nói, nhắc tới lực lượng của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể - liên minh gồm các nước Liên Xô cũ do Nga dẫn đầu.
Âm mưu có tổ chức
Kazakhstan như "vùng chiến sự" vì khói lửa bạo loạn
Trước đó, Bộ trưởng Nội vụ Kazakhstan Yerlan Turgumbayev tiết lộ rằng, những phần tử tham gia vào các cuộc bạo loạn ở nước này dường như đã có tổ chức từ trước, thể hiện "kỹ năng chuyên nghiệp".
"Tại những nơi xảy ra các vụ tấn công, hệ thống camera giám sát đường phố đã bị vô hiệu hóa. Các con đường bị chặn lại. Chúng sử dụng thiết bị vô tuyến để chỉ thị hành động", ông Turgumbayev nói hôm 9/1.
Quan chức trên cho hay, tại Almaty, phe bạo loạn áp đảo về số lượng so với lực lượng hành pháp và được trang bị vũ khí tốt hơn khi bạo lực bắt đầu nổ ra vào ngày 5/1.
"Các nhóm biểu tình ở các khu vực khác nhau trong thành phố tấn công lực lượng tuần tra. Họ kiểm soát 7 tiệm bán súng và lấy vũ khí, đạn được. Họ chiếm phương tiện công cộng và dùng chúng để tấn công vào lực lượng an ninh. Họ ném hỗn hợp gây cháy tự chế và bắn súng vào cảnh sát. Họ đốt cháy các phương tiện công vụ, bao gồm cả xe cứu hỏa", ông Turgumbayev nói.
Nhóm bạo loạn ngăn chặn xe cứu thương đi vào khu vực xảy ra bạo lực để sơ tán người bị thương.
Ngày 5/1, một nhóm 20.000 người có tổ chức tập trung ở trung tâm Almaty nhằm giành quyền kiểm soát tòa nhà hành pháp. Trước sự đông đảo nào, cảnh sát buộc phải rút lui để tránh thương vong. Ông Turgumbayev cho biết, cảnh sát và lực lượng an ninh triển khai ở khu vực đã bị đánh đập, lột đồng phục, tước các thiết bị đặc biệt. Các phần tử bạo loạn bị cáo buộc đã mặc những đồng phục này để gây ra các hành vi phạm pháp.
Ngoài ra, vào ngày 6 và 7/1, các phần tử bạo loạn đã định tấn công vào các thành phố Taras và Taldykorgan nhằm cướp vũ khí và khí tài quân sự. Tuy nhiên, các kế hoạch này đều thất bại.
Theo thông báo của Ủy ban An ninh Quốc gia, chính quyền cũng đã bắt một nhóm công dân nước ngoài tích cực tham gia vào bạo loạn. Nhóm này bị nghi có liên hệ với các tổ chức khủng bố nước ngoài. Các phần tử này đã nhập cảnh vào Kazakhstan và chuẩn bị cho kế hoạch tấn công dữ dội nhằm vào các mục tiêu chính phủ.
Kazakhstan thanh trừng "đầu não" an ninh giữa vụ bạo loạn đẫm máu Kazakhstan tiếp tục sa thải các quan chức hàng đầu của cơ quan an ninh, trong bối cảnh nước này vẫn đang nỗ lực khôi phục lại trật tự sau vụ bạo loạn đẫm máu nhất 30 năm qua. Thành viên lực lượng an ninh Kazakhstan đứng cạnh một chiếc xe tải bị đốt cháy trong vụ bạo loạn ở Almaty (Ảnh: Reuters)....