Kazakhstan: Nguồn cung dầu tiềm năng của Đức
Tổng thống Kassym- Jomart Tokayev cho biết trong hội nghị thượng đỉnh EU-Trung Á được tổ chức tại Cholpon-Ata ở Kyrgyzstan, Kazakhstan có thể tăng nguồn cung dầu cho Đức thông qua đường ống Druzhba.
Ảnh minh họa
Druzhba là một trong những đường ống dẫn dầu dài nhất thế giới, trải dài từ Nga đến nhiều điểm đến khác nhau ở Đông và Trung Âu.
“Kazakhstan đã bắt đầu cung cấp dầu cho Đức thông qua đường ống Druzhba,” Ông Tokayev cho biết hôm thứ Sáu 2/6. “Kể từ đầu năm nay, 90.000 tấn dầu đã giao tới Đức. Có khả năng con số này sẽ tăng lên 1,2 triệu tấn mỗi năm và có thể tăng lên nữa trong tương lai.”
Dầu có nguồn gốc từ mỏ Karachaganak ở phía tây Kazakhstan đi qua đường ống Druzhba của Nga đến Ba Lan qua Belarus, trước khi đến Đức. Điểm giao hàng cuối cùng là nhà máy lọc dầu ở Schwedt, Brandenburg.
Vào tháng 2, Kazakhstan đã vận chuyển thành công 20.000 tấn dầu thô đến Đức qua Druzhba, đánh dấu chuyến hàng đầu tiên như vậy, thay thế nguồn cung của Nga cho các nhà máy lọc dầu của Đức.
Trước đó, KazTransOil – nhà điều hành đường ống dẫn dầu chính ở Kazakhstan – đã tiết lộ xuất khẩu dầu sang Đức trong tháng 5 có khả năng đạt 100.000 tấn – tăng so với 90.000 tấn dầu thô của Kazakhstan được chuyển đến Đức qua đường ống Druzhba trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4.
Video đang HOT
Vào tháng 12 năm 2022, công ty vận tải dầu Transneft của Nga báo cáo họ đã nhận được đơn từ KazTransOil yêu cầu tăng công suất trong đường ống Druzhba để vận chuyển dầu đến Đức, lên tới 1,2 triệu tấn cho năm 2023.
Vào tháng 9 năm 2022, chính phủ Đức thông báo ý định đàm phán với Kazakhstan để mua dầu vận chuyển qua đường ống Druzhba nhằm đáp ứng nhu cầu bổ sung tại nhà máy lọc dầu ở Schwedt và thay thế nguồn cung dầu của Nga.
Kazakhstan vận chuyển dầu qua đường ống Druzhba, gửi khoảng 10 triệu tấn dầu mỗi năm đến cảng ở Ust-Luga.
Kazakhstan là nước xuất khẩu dầu thô lớn thứ chín trên toàn cầu. Nước này nắm giữ 3% tổng trữ lượng dầu của thế giới và là nước khai thác dầu lớn thứ ba ở vùng Caspian, sau Nga và Iran.
Với hơn 70% lượng dầu xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU), Kazakhstan đã là nhà cung cấp lớn thứ ba ngoài OPEC của khối EU (được coi là một trong những thị trường phát triển nhất đối với các nhà xuất khẩu năng lượng).
Trong khi đó, EU kỳ vọng khối lượng dầu của Kazakhstan sẽ tăng trong bối cảnh lệnh cấm vận một phần và giá trần đối với dầu của Nga.
Sau khi Nga tấn công Ukraine vào tháng 2 năm 2022, các nước châu Âu đã tập trung vào việc làm thế nào để tự loại bỏ dầu khí của Nga và ngăn chặn một cuộc khủng hoảng năng lượng sâu rộng. Thuộc gói trừng phạt thứ sáu đối với Moscow, các nhà lãnh đạo EU đã đồng ý cấm vận 2/3 nguồn cung dầu của Nga cho khối này.
Các nước EU đã ngừng nhập khẩu dầu vận chuyển bằng đường biển của Nga vào cuối năm 2022, và ngừng nhập các sản phẩm dầu tinh chế từ tháng 2 năm 2023. Mỹ cũng đã ngừng hoàn toàn nhập khẩu dầu của Nga. Các nhà lãnh đạo châu Âu đã tập trung tìm kiếm các nguồn thay thế và chuyển sang năng lượng gió và mặt trời càng nhanh càng tốt.
Hằng năm, Kazakhstan cung cấp 67 triệu tấn dầu cho châu Âu thông qua Nga. Trong 20 năm, dầu của Kazakhstan đã được vận chuyển qua Caspian Pipeline Consortium (CPC) đến Novorossiysk của Nga. Kazakhstan xuất khẩu hơn 2/3 lượng dầu của mình thông qua đường ống CPC.
Thỏa thuận dầu mỏ Đức - Kazakhstan có lợi cho Nga thế nào?
Kazakhstan mới đây đã vận chuyển lô dầu thô đầu tiên đến Đức thông qua hệ thống đường ống Druzhba.
Theo báo Deutsche Welle (Đức), động thái trên diễn ra khi Chính phủ Đức tìm cách tăng cường nguồn cung cho một nhà máy lọc dầu quan trọng ở miền Đông khi từ đầu năm nay tới nay, Đức hầu như chỉ nhập dầu Nga.
Lô hàng 20.000 tấn, tương đương khoảng 145.000 thùng, là một phần trong kế hoạch lớn hơn của Đức nhằm cắt giảm phụ thuộc dầu mỏ Nga. Nền kinh tế lớn nhất châu Âu đã ngừng mua dầu từ Moskva trong năm nay ngay cả khi dầu thô qua đường ống vẫn được miễn trừ khỏi lệnh cấm vận của EU.
Kazakhstan, một đồng minh của Nga, đặt mục tiêu vận chuyển 1,2 triệu tấn dầu thô sang Đức trong năm 2023. Nhà điều hành đường ống do nhà nước quản lý KazTransOil đã nhận được sự chấp thuận từ đối tác Nga Transneft để vận chuyển 300.000 tấn qua đường ống Druzhba trong quý này.
Druzhba, có nghĩa là "tình bạn" trong tiếng Nga, là một trong những hệ thống đường ống dẫn dầu lớn nhất thế giới với khả năng vận chuyển 2 triệu thùng dầu/ngày. Dầu của Kazakhstan sẽ được chuyển đến nhà máy lọc dầu PCK của Đức ở Schwedt, cách Berlin 120 km về phía Đông Bắc. Nhà máy lọc dầu này trước đó được cung cấp dầu từ Nga.
Nhà máy lọc dầu Schwedt - nơi cung cấp 90% nhiên liệu cho Berlin và là nhà tuyển dụng lao động chủ chốt trong một khu vực vốn đã lạc hậu về kinh tế - đã gặp khó khăn kể từ khi Đức quyết định ngừng nhập khẩu dầu từ Nga.
Đức đã tìm cách thay thế hầu hết nguồn cung cấp từ Moskva trong một khoảng thời gian tương đối ngắn. Đức vốn phụ thuộc vào Nga để đáp ứng hơn một phần ba nhu cầu dầu mỏ trước xung đột ở Ukraine, nhập khẩu 687.000 thùng dầu thô mỗi ngày vào tháng 11/2021, phần lớn qua đường ống Druzhba.
Tuy nhiên, Berlin đã phải vật lộn để tìm các giải pháp thay thế nguồn hàng cho Schwedt, nơi không được kết nối với các tuyến đường ống cung cấp ở phía Tây. Điều đó đã khiến nhà máy lọc dầu chỉ hoạt động với 60% công suất. Do đó, các nguồn cung cấp từ Kazakhstan sẽ đảm bảo nhà máy lọc dầu hoạt động ở mức công suất cao hơn nhằm duy trì hiệu quả kinh tế.
Nhà máy lọc dầu Schwedt, thuộc sở hữu một phần của Rosneft của Nga cho đến khi Chính phủ Đức quốc hữu hóa vào năm ngoái, hiện đang được cung cấp chủ yếu dầu thô từ các thị trường toàn cầu, trong đó có Mỹ, thông qua một đường ống dẫn từ cảng Rostock ở Biển Baltic.
Lợi thế cho Nga?
Nga sẽ thu thêm doanh thu dưới hình thức phí vận chuyển mà Transneft kiếm được khi cho phép vận chuyển dầu qua mạng lưới đường ống của mình - một nguồn tiền đáng kể với Moskva vào thời điểm doanh thu từ dầu mỏ của nước này bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt và áp trần giá dầu của phương Tây.
Hơn nữa, dầu phải được vận chuyển qua hàng nghìn km trên lãnh thổ Nga, khiến việc cung cấp phải phụ thuộc vào "thiện chí của Nga". "Chúng tôi phải quan sát cách Nga hành động liên quan đến dòng chảy qua Druzhba", người phát ngôn của Bộ Kinh tế Đức cho biết, lưu ý rằng rất khó để dự đoán các hành động của Nga do nguồn cung khí đốt bị đóng băng vào năm ngoái.
Trong khi đó, dầu từ Kazakhstan không phải chịu lệnh cấm vận của EU, cũng như không vi phạm lệnh cấm của Đức đối với đường ống dẫn dầu từ Nga.
Về quy trình vận chuyển, dầu từ Kazakhstan được bơm sang Nga, nơi dầu được trộn với dầu thô của Nga trước khi được xuất khẩu từ các cảng biển của Moskva. Năm ngoái, Kazakhstan đã đổi thương hiệu hàng hóa của mình thành KEBCO để tách nó khỏi REBCO (dầu thô pha trộn xuất khẩu của Nga), hay Urals, để tránh rơi vào tầm ngắm của các biện pháp trừng phạt của phương Tây.
Tuy nhiên, việc pha trộn dầu thô ở Nga đã làm dấy lên mối lo ngại rằng sẽ khó xác định được nguồn gốc của dầu. Bộ Kinh tế Đức cho biết mặc dù không thể tránh khỏi việc một số dầu của Nga sẽ đến Đức, nhưng điều quan trọng là không có tiền chảy vào Nga vì nguồn cung dầu sẽ không được mua từ một công ty Nga mà là một công ty của Kazakhstan.
Nga bơm dầu từ Kazakhstan tới Đức Theo hãng tin TASS của Nga, ngày 27/2, nhà điều hành đường ống dẫn dầu Transneft của Nga thông báo bắt đầu bơm 20.000 tấn dầu của Kazakhstan qua Ba Lan đến Đức thông qua đường ống Druzhba. Đường ống dẫn dầu Druzhba. Ảnh: AFP Người phát ngôn của Transneft, ông Igor Demin cho biết nhà điều hành quốc gia Kaztransoil của Kazakhstan...