Kansai Yamamoto – ‘Kính vạn hoa’ của làng mốt Nhật

Kansai tiên phong đưa thời trang Nhật Bản lên bản đồ thế giới bằng phong cách sắc màu.

Cuối tháng 7, Kansai Yamamoto qua đời ở tuổi 76 bên người thân sau hơn năm tháng chiến đấu bệnh bạch cầu. Nhiều nhân vật nổi tiếng làng mốt như nhà tạo mẫu Anna Sui, Marc Jacobs, Jeremy Scott, người mẫu Melanie Ward… bày tỏ thương tiếc. Theo W Magazine, khi nhận kết quả chẩn đoán bệnh vào tháng hai, nhà thiết kế sốc nặng. “Tuy nhiên việc đầu tiên tôi bắt đầu làm là chuẩn bị bộ đồ ngủ sặc sỡ để vui vẻ và hạnh phúc tại bệnh viện”, ông viết trên trang cá nhân.

Nhà thiết kế Kansai Yamamoto giữ tinh thần lạc quan đến cuối đời. Ảnh: GQ.

Màu sắc trở thành dấu ấn phong cách, gắn liền với từng sáng tạo của Kansai Yamamoto. Nhà tạo mốt phản chiếu vẻ đẹp truyền thống Nhật Bản tới thế giới hiện đại qua những gam màu rực rỡ và tươi sáng. CNN ca ngợi ông là một trong những huyền thoại thiết kế.

Phong cách Kansai ảnh hưởng tới thế hệ tài năng của thế giới như Jean Paul Gaultier, Hedi Slimane hay Raf Simons. Bảng màu rực rỡ, những kết cấu quá khổ, họa tiết đặc trưng của ông xuất hiện trong vô vàn bộ sưu tập của các nhà mốt: mùa Thu Đông 2002 của Jeremy Scott, Xuân Hè 2011 của Louis Vuitton , Thu Đông 2017 của Givenchy, Resort 2018 của Louis Vuitton… Mới nhất, trong mùa mốt Thu Đông 2020 dành cho nam, Rick Owens tái hiện những bộ jumpsuit bất đối xứng ở thập niên 1970 của ông.

(Từ trái sang phải) Thiết kế Thu Đông 2017 của Givenchy, Resort 2018 của Louis Vuitton và Thu Đông 2020 của Rick Owens chịu ảnh hưởng màu sắc, đường nét, kết cấu trong phong cách thiết kế của Kansai Yamamoto. Ảnh: Gorunway, Indigital.tv.

Sinh năm 1944 tại Yokohama trong Thế chiến hai, Kansai sóm hình thành ý chí tự lập. Bố mẹ ly dị năm ông lên bảy, cuộc sống tuổi thơ nghèo khó khiến ông biết nhìn ngắm, cảm nhận xung quanh từ nhỏ, nhất là cuộc sống của tầng lớp lao động, hay tinh thần thời hậu chiến. Năm 18 tuổi, Kansai học ngành kỹ thuật dân dụng tại đại học địa phương. Sau đó, ông rời quê hương theo học chuyên ngành tiếng Anh ở Đại học Nihon. Trong lúc học, Kansai tình cờ phát hiện ra tình yêu thời trang nên bỏ dở, đi làm công nhân với mức lương tối thiểu cho nhà mốt Junko Koshino và Hisashi Hosono để có tiền học thiết kế.

Năm 1967, Kaisan được công nhận khi thắng giải nhất trong cuộc thi thiết kế thời trang do trường Bunka Fashion ở Tokyo tổ chức. Trả lời phỏng vấn trên tạp chí Connect, Kansai nói: “Một số người nói tôi giàu có, không phải làm việc cật lực để thành công, nhưng sự thật tôi rất nghèo và đã đánh đổi tất cả những gì mình có để giành giải thưởng”.

Nhà thiết kế Kansai Yamamoto thời trẻ. Ảnh: GQ.

Khi có tên tuổi, Kansai theo đuổi phong cách basara dù công chúng Nhật Bản thờ ơ với nó. Basara có nghĩa tự do ăn mặc với phong cách ngông cuồng, trái ngược tư tưởng “wabi sabi” nghiêng về khiêm tốn, nhã nhặn trong truyền thống của Nhật. Màu sắc, sự lòe loẹt là trung tâm thiết kế của Kansai. Khi không được đón nhận ở quê nhà, năm 1971, ông thành lập thương hiệu riêng mang tên mình và sang Anh tìm cơ hội.

Kansai là nhà mốt Nhật đầu tiên trình làng bộ sưu tập tại London Fashion Week. Theo Guardian, làng mốt phương Tây kinh ngạc khi lần đầu chứng kiến vẻ đẹp Nhật Bản qua những trang phục lộng lẫy, tươi sáng. Sáng tạo của Kansai đan xen truyền thống và hiện đại với những bộ kimono tân thời, thể hiện kiểu xăm Izerumi truyền thống, tranh Great Wave của danh họa thời Edo – Katsushika Hokusaiqua, nghệ thuật đan Kumihimo… Các tạp chí Harpers & Queen, The Sunday Times Magazine, Honey, Nova đăng mẫu thiết kế của Kaisai, gọi là “Nhật Bản bùng nổ”.

Cuộc gặp gỡ của Kansai với danh ca David Bowie đã đưa trang phục của ông phổ biến tới số đông, tạo tiền đề cho phong cách Nhật Bản ghi dấu ấn trên bản đồ làng mốt thế giới.

Năm 1972, một người bạn khăng khăng Kansai phải bay tới New York để gặp Bowie bởi nam ca sĩ đã sử dụng trang phục trong bộ sưu tập nữ của ông để biểu diễn tại Radio City Music Hall. Nhà thiết kế hủy mọi lịch trình, đi thẳng tới sự kiện âm nhạc và nhanh chóng bị ấn tượng bởi cách kết hợp trang phục dị thường, độc đáo của Bowie. Hai người trở nên thân thiết.

David Bowie ủy thác Kansai Yamamoto thiết kế đồ diễn cho Ziggy Stardust – tour huyền thoại trong sự nghiệp âm nhạc của ca sĩ. Trang phục với phom dáng trừu tượng, màu sắc sống động, hoa văn đậm chất Á Đông phù hợp với phong cách lưỡng tính của Bowie. Nhiều bộ đồ trở thành kinh điển, được Kansai cài cắm văn hóa Nhật Bản. Tiêu biểu là jumpsuit Space Samurai với ống quần kẻ sọc, lấy cảm hứng từ hakama – quần truyền thống của đàn ông Nhật mặc cùng kimono. Jumpsuit đen Tokyo Pop có phần chân tròn, quá khổ. Những chiếc jumpsuit bất đối xứng sặc sỡ dựa trên ý tưởng tái hiện nhiều lớp áo kimono, kết hợp áo choàng in tên David Bowie bằng chữ Kanji… Cùng âm nhạc, phong cách thời trang đã tạo nên dấu ấn cho nam ca sĩ trong thập niên 1970.

Những trang phục biểu diễn của David Bowie trong “Ziggy Stardust Tour” do Kansai Yamamoto thiết kế. Ảnh: Pinterest, Miramax Films.

Những năm 1970 – 1980, sự nghiệp Kansai tiếp tục thành công rực rỡ khi phong cách của ông hòa quyện với trào lưu nghệ thuật pop-art thịnh hành bấy giờ. Đến năm 1992, ông ngừng tham gia các tuần lễ thời trang, chuyển sang mảng sản xuất sự kiện bởi cảm thấy không phù hợp với xu hướng tối giản hiện đại. Nhà mốt tổ chức nhiều sự kiện Super Shows tại Nga, Ấn Độ, Việt Nam…, kết hợp âm nhạc, khiêu vũ, nhào lộn, trình diễn lễ hội như cách thức khác để lan tỏa văn hóa Nhật.

Một năm trước ngày mất, Kansai vẫn lên kế hoạch tới Bắc Cực. “Tôi muốn xem cá tính của mình phản ứng sao trước không gian thuần trắng (màu sắc trái ngược với bảng màu rực rỡ của ông)”, nhà thiết kế nói với tạp chí Connect.