J.D. Vance: Từ người phản đối ông Trump thành liên danh tranh cử Phó Tổng thống

Tám năm trước, ngay trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, J.D. Vance là người chỉ trích gay gắt ứng cử viên Donald Trump, tuyên bố ông sẽ không bao giờ là một “Trumper”.

Ông J.D. Vance và cựu Tổng thống Donald Trump phát biểu tại cuộc mít tinh Save America ở Youngstown, Ohio vào tháng 9/2022. Ảnh: Getty Images

Trước công chúng, J.D. Vance gọi ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa là “lão ngốc”, là người “đáng trách”. Trong cuộc trao đổi riêng tư, ông còn so sánh ông Trump với Adolf Hitler.

Nhưng vào thời điểm cựu tổng thống chọn Vance làm người liên danh tranh cử với ông trong ngày khai mạc Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa (15/7), chính trị gia bang Ohio đã trở thành một trong những người bảo vệ nhiệt thành nhất của ông Trump, cam kết sát cánh bên ông.

Bước chuyển đổi của James David Vance – từ một người “không bao giờ ủng hộ Trump” thành người trung thành kiên quyết – khiến ông trở thành một nhân vật tương đối khác thường trong vòng thân cận của cựu Tổng thống Trump.

Các đảng viên Đảng Dân chủ và thậm chí một số đảng viên Đảng Cộng hòa đã đặt câu hỏi liệu Vance, người đã viết cuốn hồi ký bán chạy nhất “Hillbilly Elegy” và hiện là thượng nghị sĩ đại diện Ohio, có bị thúc đẩy bởi chủ nghĩa cơ hội hơn là hệ tư tưởng hay không. Tuy nhiên, cựu Tổng thống Trump, người sống sót sau vụ ám sát hụt tại cuộc vận động tranh cử ở Pennsylvania hôm 13/7, và nhiều cố vấn của ông coi sự chuyển đổi của Vance là thực sự.

Họ chỉ ra rằng niềm tin chính trị của Vance – kết hợp chủ nghĩa biệt lập với chủ nghĩa dân túy kinh tế – phù hợp với niềm tin của ông Trump, và khiến cả hai người xung đột với nhóm kỳ cựu của Đảng Cộng hòa, nơi những người theo quan điểm “diều hâu” về chính sách đối ngoại và những người theo chủ nghĩa thị trường tự do vẫn thống trị.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa John Barrasso, được coi là một cố vấn của ông Vance, nói rằng Vance đã thay đổi quan điểm của mình về Trump vì “ông nhìn thấy những thành công mà Tổng thống Trump đã mang lại cho đất nước”.

Đặc biệt, việc Vance lên tiếng phản đối viện trợ của Mỹ cho Ukraine trong cuộc chiến với Nga đã làm hài lòng các đồng minh bảo thủ nhất của ông Trump, ngay cả khi nó khiến một số đồng nghiệp ở Thượng viện khó chịu.

Nhà bình luận bảo thủ Tucker Carlson, một người ủng hộ Vance, nhận xét: “Ông ấy hiểu những gì ông Trump đang theo đuổi và không giống như phần còn lại của Đảng Cộng hòa ở Washington, Vance đồng ý với điều đó”.

NGƯỜI KHƠI LẠI “GIẤC MƠ MỸ”

James David Vance, 39 tuổi, sinh ra trong một gia đình nghèo khó ở miền nam Ohio. Việc ông được lựa chọn làm liên danh tranh cử có thể giúp thúc đẩy chiến dịch vận động của ông Trump ở vành đai Rust Belt trong một cuộc đua được quyết định bởi cử tri ở một số bang chiến trường, bao gồm cả bang Pennsylvania và Michigan gần đó.

David Niven, Phó giáo sư chính trị tại Đại học Cincinnati, từng là người viết diễn văn cho hai thống đốc đảng Dân chủ, cho biết: “Về phạm vi những gì mà ông ấy có thể làm để giành được tấm vé, thì đó sẽ là khơi lại được tiếng nói của giấc mơ Mỹ”, ý nhắc đến việc ông Vance đã vươn lên từ nghèo khó trở thành thượng nghị sĩ và ứng cử viên phó tổng thống.

Sau khi phục vụ trong Thủy quân lục chiến, theo học Trường Luật Yale và trở thành một nhà đầu tư mạo hiểm ở San Francisco, ông Vance đã trở nên nổi tiếng toàn quốc nhờ cuốn sách “Hillbilly Elegy” xuất bản năm 2016. Trong cuốn hồi ký đó, ông viết về những vấn đề kinh tế xã hội mà quê hương mình đang phải đối mặt và giải thích sự nổi tiếng của ông Trump trong cộng đồng những người Mỹ da trắng nghèo.

Ông đã chỉ trích gay gắt ông Trump, cả công khai lẫn riêng tư, vào năm 2016 và trong giai đoạn đầu nhiệm kỳ 2017-2021 của cựu tổng thống.

“Tôi cân nhắc giữa việc nghĩ Trump là một tên khốn hay hoài nghi như Nixon, người không tệ đến thế (và thậm chí có thể tỏ ra hữu ích), hay rằng ông ta là Hitler của nước Mỹ”, Vance viết riêng cho một cộng sự qua Facebook vào năm 2016.

Khi bình luận này được nhắc đến vào năm 2022, một phát ngôn viên của Vance cho biết nó không còn thể hiện quan điểm của ông nữa.

Thượng nghị sĩ J.D. Vance từng là người chỉ trích mạnh mẽ cựu Tổng thống Donald Trump. Ảnh: New York Times

MỐI QUAN HỆ VỚI ÔNG TRUMP

Vào thời điểm Vance tranh cử vào Thượng viện Mỹ năm 2022, những thể hiện lòng trung thành của ông – bao gồm cả việc hạ thấp cuộc bạo loạn Điện Capitol ngày 6/1/2020 – đã đủ để ông giành được sự tán thành của cựu tổng thống Trump. Sự ủng hộ của ông Trump đã giúp Vance dẫn đầu trong cuộc bầu cử sơ bộ đầy cạnh tranh.

Trong các cuộc phỏng vấn trên phương tiện truyền thông, James Vance nói rằng không có khoảnh khắc “Eureka” nào có thể thay đổi quan điểm của ông về ông Trump. Đúng hơn, ông dần dần nhận ra rằng sự phản đối của mình đối với cựu tổng thống bắt nguồn từ phong cách hơn là thực chất.

Ví dụ, ông đồng ý với quan điểm của ông Trump rằng thương mại tự do đã làm rỗng vùng Trung Mỹ khi đè bẹp ngành sản xuất trong nước và rằng các nhà lãnh đạo quốc gia đã quá nhanh chóng tham gia vào các cuộc chiến tranh ở nước ngoài.

“Tôi đã cho phép mình tập trung quá nhiều vào yếu tố phong cách của Trump đến mức tôi hoàn toàn phớt lờ cách ông ấy đưa ra những quan điểm thực chất về chính sách đối ngoại, về thương mại và nhập cư”, J.DVance nói với tờ New York Times vào tháng 6 vừa qua. \

Trước khi Vance phát triển mối quan hệ với cựu tổng thống, ông đã trở nên thân thiết với con trai cả của ông Trump là Donald Trump Jr. – theo một số người quen thuộc với mối quan hệ của họ. Theo đó, Vance lần đầu gây sự chú ý của Trump Jr khi ông phản đối viện trợ cho Ukraine trong cuộc bầu cử sơ bộ tại Thượng viện Ohio vào năm 2022, một quan điểm khiến ông bất hòa với các đảng viên Cộng hòa khác trong cuộc đua.

Nguồn tin cho biết, mối quan hệ cá nhân của Vance với ông Trump phát triển phần lớn trong thời gian bầu cử sơ bộ tổng thống của Đảng Cộng hòa hồi đầu năm nay. Quyết định của Vance ủng hộ ông Trump vào tháng 1/2023, trước một số ứng cử viên phó tổng thống khác, là một minh chứng quan trọng về lòng trung thành. Vào tháng 2/2023, hai ông Trump và Vance đã cùng đến thăm East Palestine, bang Ohio – nơi vừa xảy ra một vụ tàu hỏa trật ray nghiêm trọng.

Họ chỉ trích quyết định của Tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden vào thời điểm đó không đến thăm cộng đồng tầng lớp lao động ở East Palestine là sự phản bội đối với vùng Trung Mỹ.

Đáp lại, Nhà Trắng lưu ý vào thời điểm đó rằng các đặc vụ liên bang đã có mặt tại hiện trường gần như ngay lập tức sau khi tàu trật bánh và việc đến thăm địa điểm xảy ra thảm họa có thể làm xao lãng các nỗ lực khắc phục hậu quả của địa phương. Cuối cùng, Tổng thống Biden đã đến thăm East Palestine khoảng một năm sau, vào tháng 2/2024.

Ở hậu trường, J.D Vance đã giúp thuyết phục các nhà tài trợ giàu có mở ví rót cho ông Trump. Chẳng hạn, ông giúp tổ chức một buổi gây quỹ ở Vùng Vịnh vào tháng 6 do các nhà đầu tư mạo hiểm David Sacks và Chamath Palihapitiya tổ chức. Ngoài chiến dịch tranh cử, một số đồng minh cấp cao nhất của ông Trump – bao gồm Donald Trump Jr, Carlson và Steve Bannon – đã rất vui mừng trước nhiệm kỳ ngắn ngủi của Vance tại Capitol Hill. Các chính trị gia này đều có rất nhiều người ủng hộ theo phe bảo thủ, và sự chấp thuận của họ có thể giúp thúc đẩy ứng viên đảng Cộng hòa trong các cuộc bỏ phiếu.

Sự hoài nghi của Vance đối với các công ty Mỹ, quan điểm ủng hộ thuế quan, sự mệt mỏi với những can dự ở nước ngoài và thành công thời tuổi trẻ khiến ông trở thành tiếng nói hàng đầu của Đảng Cộng hòa mới, tập trung vào tầng lớp lao động hơn là doanh nghiệp lớn.

Thượng nghị sĩ Barrasso bình luận về lựa chọn của cựu Tổng thống Trump: “Tôi nghĩ rằng về mặt đưa ra quyết định, ông ấy [Vance] có thể nói lên nỗi đau mà các gia đình Mỹ đang cảm thấy tốt hơn hầu hết những người khác”.