Jan Berzin – nhà tiên tri của tình báo Liên Xô
Lịch sử nước Nga và Liên Xô không thể không nhắc tới những người con ưu tú của dân tộc Latvia đã hiến dâng cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng và cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại.
Tiêu biểu nhất là nhà lãnh đạo tình báo quân đội Jan Berzin. Ông là một trong những người sáng lập ngành tình báo Liên Xô và dự báo chính xác thời điểm xảy ra Thế chiến thứ hai dựa trên những thông tin tình báo thu thập được.
Khởi đầu
Jan Karlovich Berzin tên thật là Peteris Janovich Kuzis, sinh ngày 13/11/1889, trong gia đình một nông dân nghèo người Latvia. Tốt nghiệp phổ thông, ông vào học Trường trung cấp Sư phạm ở thị trấn Kuldiga, ngôi trường đã khiến ông bị tổn thương suốt đời: “Đó là một nhà tù thu nhỏ dành cho trẻ v.ị t.hành n.iên, được thành lập theo mô hình trại lính, với các hình phạt, đạo đức giả, dối trá. Những năm tháng học tập ở đây đã gieo vào lòng tôi sự căm ghét trường học”, – Kuzis nói.
Năm 1905, trở thành đảng viên đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga, Peteris tham gia tích cực vào cuộc Cách mạng 1905-1907. Năm 1907, ông bị kết án 8 năm lao động khổ sai vì g.iết một cảnh sát, nhưng do đang ở t.uổi vị thành niên nên thời hạn tù được giảm xuống còn 2 năm. Năm 1909, ông trở về Riga, nhưng lại bị bắt vì hoạt động cách mạng và năm 1911 bị đày đến tỉnh Irkutsk, từ đó, năm 1914, ông bỏ trốn với giấy tờ giả mang tên Jan Karlovich Berzin. Với cái tên này, nhà tình báo nổi tiếng đã đi vào lịch sử.
Trong Thế chiến thứ nhất, Jan Berzin nhập ngũ rồi đào ngũ. Sau đó làm thợ cơ khí tại các nhà máy ở Petrograd, đồng thời tham gia tích cực cuộc Cách mạng Tháng Hai. Mùa hè năm 1917 – ông trở thành biên tập viên của tờ báo Latvia “Proletariata cina” (“Cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản”).
Trong thời gian xảy ra cuộc Cách mạng XHCN Tháng Mười năm 1917, Jan Berzin là Ủy viên Ban chấp hành đảng bộ quận Vyborg và Ủy viên Thành ủy Petrograd. Từ tháng 12/1917, ông làm việc trong bộ máy Cheka của Cộng hòa XHCN Xôviết Liên bang Nga. Từ tháng 1/5/1919, ông là Phó Ủy viên Nhân dân (Thứ trưởng) Bộ Dân ủy Nội vụ Latvia.
Tháng 12/1920, Jan Berzin được bổ nhiệm giữ chức trưởng phòng Tình báo quân đội Liên Xô. Hóa ra, vào thời điểm đó, những người Latvia trung thành với sự nghiệp cách mạng Bolshevik, biết tiếng Đức và hiểu rõ tâm lý Châu Âu, đã lần lượt được bổ nhiệm vào các chức vụ cao trong các cơ quan tình báo.
Đầu tiên, tình báo quân đội do Janis Lencmanis lãnh đạo, sau đó là Arvids Zeibots, còn năm 1924, quyền lực trong Cục Tình báo Quân đội được chuyển cho Jan Berzin. Và điều đáng ngạc nhiên là đến đầu năm 1919, trong số 89 điệp viên của Cục Tình báo Quân đội, có gần một nửa là người Latvia hoặc Estonia.
Hiện nay, các hoạt động của Kuzis-Berzin đôi khi được đ.ánh giá hoàn toàn trái ngược nhau. Theo quan điểm của một số nhà sử học, Jan Berzin là một nhà tình báo xuất chúng. Tuy nhiên, trong các tài liệu lịch sử cũng có những lập luận cho rằng trong một số trường hợp, ông tuyển mộ những người kém năng lực vào công việc. Dưới sự lãnh đạo của ông, các điệp viên đôi khi “thất bại”, còn ông nhấn mạnh vào các hoạt động phá hoại không mang lại thông tin tình báo.
Vậy Jan Berzin là nhà lãnh đạo tình báo như thế nào? Để chứng minh trình độ chuyên môn cao của ông, cách đây nửa thế kỷ, các nhà sử học đã nêu tên những nhà tình báo nổi tiếng từng được tuyển mộ vào Cục Tình báo trong thời gian ông làm lãnh đạo. Đó là Richard Sorge, Lev Manevich, Leopold Trepper. Trong những thập kỷ gần đây, đã phát hiện ra những cái tên mới như: Yan Chernyak, Kristaps Salnins…
Những người làm nên hình tượng Stierlitz
Xin nêu một ví dụ. Có lẽ, nhiều người biết tên mạng lưới điệp viên nổi tiếng “Dàn nhạc Đỏ” hoạt động cho tình báo Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. Trong khi đó, mạng lưới tình báo “Krona” hoạt động ở Đức Quốc xã lại ít được biết đến.
Nhưng chính người thành lập nhóm này, Anh hùng Liên bang Nga Yan Chernyak, chiến hữu của Jan Berzin, có thể được coi là một trong những nguyên mẫu lịch sử của nhân vật Stierlitz nổi tiếng. Không phải vô cớ mà khi nhà văn Yulian Semyonov viết cuốn sách “Mười bảy khoảnh khắc của mùa xuân”, ông đã xin phép GRU (Cơ quan Tình báo đối ngoại của Bộ Quốc phòng Liên Xô) gặp Yan Chernyak.
Yan Chernyak là chuyên gia hoạt động bí mật, nhà tổ chức xuất sắc. Các điệp viên của ông ở Đức là chủ ngân hàng lớn, thư ký bộ trưởng và những người cung cấp thông tin có giá trị. Trong suốt cuộc chiến tranh, nhóm “Krona” không thất bại lần nào.
Tất nhiên, Max Otto von Stierlitz là một hình tượng phổ quát. Còn một nguyên mẫu khác của nhân vật này là Kristaps Salnins, đồng đội cũ của Jan Berzin, người Latvia. Được biết, nhà văn Yulian Semyonov đã dựa trên nguyên mẫu này để mô tả cuộc đời nhân vật của mình từ thời trẻ đến khi về già.
Video đang HOT
Tiểu thuyết “Không cần mật khẩu” kể về những năm t.uổi trẻ của Maxim Isaev. Theo nhà văn Yulian Semyonov, tác phẩm này ra đời từ một câu trong bức mật mã được gửi đến Moscow mà ông tìm thấy tại kho lưu trữ. Đó là: “… người của ta từng hoạt động ở Vladivostok, đã được đưa ra nước ngoài để tiếp tục công tác ở hải ngoại”. Bức mật mã nói về Kristaps Salnins.
Nhà tình báo Kristaps Salnins.
Các nhà tình báo người Latvia khác
Kristaps Salnins hoàn toàn không phải là nhân viên tình báo Liên Xô duy nhất người Latvia. Jan Berzin thích tuyển mộ những người đồng hương của mình vào làm việc trong “văn phòng” của ông. Đôi khi, cả gia đình người Latvia làm việc cho tình báo Liên Xô. Ví dụ, chúng ta biết đến gia đình Tiltin. Alfred Tiltin là điệp viên ở Mỹ. Vợ ông, Maria Schultz, một phụ nữ duyên dáng, xinh đẹp, nổi tiếng là “tay b.ắn tỉa” trong giới tình báo: bằng ánh mắt của mình, Maria có thể “hạ gục” ngay tại chỗ những người đàn ông mà bà muốn tuyển mộ. Năm 1933, Schultz bị bắt ở Phần Lan và bị kết án dài hạn vì tội làm gián điệp.
Peteris, em trai của Alfred Tiltin, khi ở Pháp, vì lý do bảo mật, đã thay đổi họ tên và trở thành Pols Armans. Ông đã đi vào lịch sử với các tên Pols Armans, nhà tình báo, chiến sĩ lái xe tăng, Anh hùng Liên Xô.
Còn một “chiến sĩ mặt trận vô hình” khác của Liên Xô người Latvia là Janis Krikmanis. Cuộc đời ông có thể dựng thành phim. Chỉ cần nói rằng trong chiến dịch “Trust” nổi tiếng của Tổng cục Chính trị Nhà nước Liên Xô, chính Janis Krikmanis đã vượt biên và bắt giữ Boris Savinkov, thủ lĩnh của tổ chức Bạch vệ ngầm.
Ngày nay, tên t.uổi của Krikmanis, Tiltin và Kristaps Salnyns, Berzin… đã bị lãng quên. Ở Latvia, rất hiếm những người có cuộc đời phi thường, đầy phiêu lưu như họ. Lịch sử đất nước không có nhiều nhân vật tầm cỡ như vậy. Quả thật, họ không bị phê phán, nhưng cũng không được tôn vinh, đơn giản là bị lãng quên.
Jan Berzin rất giỏi phân tích các thông tin tình báo. Ngay từ cuối những năm 20, cùng với một nhân viên của mình, ông đã xuất bản cuốn sách về cuộc chiến tranh tương lai. Trong đó, Jan Berzin v.ạch t.rần những tư tưởng quá tự tin cho rằng Hồng quân sẽ giành chiến thắng một cách dễ dàng, ít tổn thất.
Berzin cho rằng cuộc chiến tranh tương lai có thể nổ ra mà không được tuyên bố chính thức, đó sẽ là một “cuộc chiến tranh động cơ”, có thể kéo dài 3-4 năm và đòi hỏi sự nỗ lực to lớn của nhân dân Liên Xô. Tuy nhiên, bất chấp lời cảnh báo của ông, bộ máy tuyên truyền thời bấy giờ lớn tiếng khẳng định rằng kẻ thù sẽ bị đ.ánh bại nhanh chóng.
Nhân vật Max Otto von Stierlitz trong phim “Mười bảy khoảnh khắc của mùa xuân”.
Những chiến công tình báo
Như chúng ta biết, các nhân viên của Jan Berzin đã chịu nhiều thất bại trong hoạt động của mình. Bởi vì họ làm việc trong những điều kiện rất khó khăn: sau cách mạng, các cơ sở tình báo của Liên Xô ở nước ngoài đôi khi phải bắt đầu từ số 0, vì thiếu nhân lực họ buộc phải tuyển mộ những người không có chuyên môn, hơn nữa sự tài trợ không đáp ứng nhu cầu. Đôi khi các nhân viên tình báo phải thành lập các doanh nghiệp thương mại ở nước ngoài để kiếm sống và tiến hành hoạt động tình báo.
Mặc dù vậy, rất nhiều lần họ đã giành được những kết quả tốt: khai thác được các tài liệu kỹ thuật về vũ khí hiện đại và tuyển mộ được những người có thế lực. Chẳng hạn như Léon Theremin, một nhà khoa học và nhạc sĩ Mỹ, vốn có quan hệ gần gũi với Tổng thống tương lai Dwight D. Eisenhower và Leslie Groves, người phụ trách Dự án Manhattan nghiên cứu và phát triển bom nguyên tử trong tương lai.
Như đã trình bày ở trên, nhiều năm trước khi bắt đầu cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, Jan Berzin đã dự báo rằng Liên Xô sẽ phải đối mặt với một cuộc chiến tranh lâu dài. Vì vậy, nhiệm vụ cấp bách của ngành tình báo là thu thập thông tin về những đổi mới kỹ thuật trong lĩnh vực vũ khí.
Đây là điều cần thiết để biết các nước khác trang bị vũ khí như thế nào và để các nhà khoa học và công trình sư Liên Xô có thể so sánh thành tựu của mình với những gì đang được sản xuất ở phương Tây. Chẳng hạn, ở Ý, Lev Manevich đã thu thập được các bản vẽ và báo cáo thử nghiệm về các máy bay n.ém b.om, máy bay chiến đấu, tàu ngầm mới, pháo 37mm và thiết bị điều khiển hỏa lực pháo binh trung tâm trên tàu chiến.
Ở Pháp, Pavel Stuchevsky đã thành lập một mạng lưới tình báo tại các cảng Marseille, Toulou và Saint-Nazaire. Với sự trợ giúp của họ, ông đã khai thác được nhiều thông tin về tàu ngầm và ngư lôi. Ngoài ra, tại Lyon, các điệp viên của Stuchevsky đã lấy được bản vẽ của một chiếc máy bay quân sự mới.
Nhưng có lẽ, độc đáo nhất là các hoạt động thu thập thông tin kỹ thuật quân sự của phương Tây được các nhân viên tình báo Liên Xô tiến hành ở Mỹ. Ví dụ, các nhân viên tình báo Liên Xô không chỉ thu được thông tin về xe tăng Christie M1936 do John Walter Christie thiết kế mà còn tháo tháp pháo của nó và chuyển xe tăng này về Liên Xô dưới vỏ bọc một chiếc máy kéo.
Họ bí mật vận chuyển cả máy bay quân sự từ Mỹ về Liên Xô. Ví dụ, máy bay n.ém b.om hạng nhẹ Vultee V-11 hai chỗ ngồi đã được vận chuyển về Liên Xô dưới vỏ bọc một chiếc máy bay đưa thư.
Năm 1937, trong thời kỳ Đại thanh trừng, Jan Berzin bị bắt và năm 1938, ông bị xử b.ắn. Trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, con trai ông, Andrey, đã chiến đấu trong Sư đoàn bộ binh số 201 của Latvia và hy sinh anh dũng.
Cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại đã chứng minh những dự báo của Jan Berzin là hoàn toàn chính xác
Sự hy sinh thầm lặng của các nữ điệp viên Liên Xô
Ngày Quốc tế Phụ nữ vừa qua đi, cũng là dịp để tưởng nhớ các nữ anh hùng trên "mặt trận vô hình".
Cho đến nay, tiểu sử của nhiều nữ điệp viên Liên Xô vẫn được coi là bí mật quốc gia.
Xin trân trọng giới thiệu câu chuyện của Đại tá tình báo đã nghỉ hưu Oleg Kholodov về số phận đặc biệt của ba nữ điệp viên Liên Xô: Gohar Vartanyan, Galina Fyodorova và Africa de las Heras.
Ngọc quý không chỉ ở cái tên
Do t.uổi cao, Đại tá Oleg Kholodov không có dịp gặp hai nhân viên tình báo Liên Xô nổi tiếng này khi hoạt động ở nước ngoài. Ông gặp họ khi họ đã trở về Liên Xô và bồi hồi nhớ lại những con người hết sức đáng mến này - vợ chồng nhà tình báo Vartanyan.
Gohar Vartanyan là viên kim cương sáng giá của ngành tình báo Liên Xô. Không phải vô cớ mà trong ngôn ngữ Armenia, tên bà có nghĩa là "viên ngọc quý". Trong chiến tranh, bà được trao tặng Huân chương Cờ đỏ. Trong số các nữ điệp viên mật Liên Xô, không ai có vinh dự được nhận p.hần t.hưởng cao quý này. Chồng bà, ông Gevork Vartanyan, được phong tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô vì gần 50 năm làm việc trong lĩnh vực tình báo.
Tại sao người phụ nữ Armenia, ngay từ nhỏ chuyển từ Gyumri đến Iran, lại trở thành sĩ quan tình báo Liên Xô? Như Gohar đã nhiều lần nói, tình yêu là "thủ phạm" gây ra điều đó. Năm 16 t.uổi, bà gia nhập nhóm chống phát xít của người chồng và chiến hữu tương lai của mình Gevork Vartanyan.
Lúc đầu, anh trai bà tham gia nhóm này, còn cô bé Gohar 13 t.uổi chỉ giúp đỡ anh. Nhưng ba năm sau, bà trở thành thành viên chính thức của nhóm "Bảy kỵ binh hạng nhẹ" nổi tiếng. Nhóm tình báo này được Trung tâm đặt tên như vậy vì các nhân viên tình báo trẻ chủ yếu đi xe đạp theo dõi bọn gián điệp Đức. Ngay cả trước khi quân đội Liên Xô tiến vào Iran, họ đã xác định được hơn 400 điệp viên tình báo Đức. Chính nhờ sự giúp đỡ của họ mà trong thời gian Hội nghị thượng đỉnh Tehran, Stalin, Churchill và Roosevelt đã được cứu mạng.
Chuyện xảy ra như sau. Qua nhà tình báo Liên Xô nổi tiếng Nikolay Kuznetsov, Moscow biết rằng phát xít Đức định t.hủ t.iêu Stalin, Churchill và Roosevelt. Một lần, khi hoạt động ở hậu tuyến địch, Nikolay đã được một trong những sĩ quan phát xít tin cậy và tiết lộ rằng một toán quân Đức do Otto Skorzeny, trung tá của Lực lượng Vũ trang SS, nhân vật thân cận của Adolf Hitler, chỉ huy, đang chuẩn bị đổ bộ xuống Tehran.
Sau khi nhận được thông tin này, nhóm tình báo Liên Xô ở Iran được giao nhiệm vụ tìm kiếm lực lượng đổ bộ. Và vận may đã mỉm cười với vợ chồng Vartanyan - họ là những người đầu tiên phát hiện ra 6 tên Đức nhảy dù xuống khu vực Qom, cách thủ đô Tehran 80 km. Về sau hóa ra, đây là tốp dẫn đầu. Nhiệm vụ của chúng là liên lạc với Berlin và chuẩn bị điều kiện cho việc đổ bộ của lực lượng chính do Skorzeny cầm đầu. Chúng đã bị bắt khi đang liên lạc với trung tâm của mình.
Những tên biệt kích Đức bắt đầu làm việc với Berlin theo lệnh của tình báo Liên Xô. Nhưng dù sao, nhân viên điện đài của chúng vẫn kịp truyền đi tín hiệu nguy hiểm. Bọn phát xít hiểu rằng ở Iran chúng không được chào đón. Buộc phải hủy bỏ chiến dịch.
Tất nhiên, thật đáng tiếc là lúc bấy giờ không thể bắt hoặc t.iêu d.iệt tất cả những tên phát xít do Skorzeny cầm đầu. Dẫu sao, chúng ta cũng đã ngăn chặn được một âm mưu k.hủng b.ố và cứu được các lãnh tụ của Tam cường - Đại tá Oleg Kholodov nói.
Ông Gevork Vartanyan, chồng của điệp viên Gohar Vartanyan.
Sau Iran, nhiều năm liền, cặp vợ chồng nhân viên tình báo hoạt động ở nhiều nước trên thế giới. Cho đến nay, vẫn chưa thể kể hết về giai đoạn này trong cuộc đời họ. Chỉ đến năm 2000, một số nhiệm vụ của họ mới được giải mật - và vợ chồng Vartanyan mới có điều kiện kể chút ít về cuộc đời mình. Nhưng phần lớn tiểu sử của họ vẫn được giữ bí mật: chẳng hạn như danh sách đầy đủ các nước, nơi gia đình nhà tình báo đã hoạt động. Người ta chỉ biết một số nước, ví dụ như Ý, nơi cặp đôi này đã thiết lập được nhiều mối quan hệ hữu ích, kể cả với giám đốc CIA tương lai và các quan chức cấp cao khác. Những mối quan hệ này về sau đã giúp họ rất nhiều khi thực hiện các nhiệm vụ quan trọng.
Gohar là nhà tình báo chuyên nghiệp trình độ cao. Bà hiểu rằng chỉ một sai sót nhỏ nhất cũng có thể khiến vợ chồng bà phải trả giá bằng thất bại, dẫn đến án tù dài hạn, thậm chí là chung thân. Đó là lý do vì sao bà quyết định không sinh con. Sau này bà hết sức hối tiếc về điều đó, bà cho rằng đây là sự hy sinh lớn nhất của một nhà tình báo hoạt động bí mật.
Trở về Liên Xô, vợ chồng nhà tình báo Vartanyan dành nhiều thời gian làm việc với thế hệ nhân viên tình báo mới, những người được họ truyền lại kinh nghiệm vô giá của mình. Và khi rảnh rỗi, Gohar và Gevork thích đi du lịch. Tất nhiên, họ không được phép ra nước ngoài, bù lại, họ được đến thăm nhiều vùng khác nhau của nước Nga và các nước thuộc Liên Xô cũ.
Điệp viên Zhanna
Đại tá Oleg Kholodov kể tiếp về một nữ anh hùng tình báo nữa của Liên Xô - Galina Fyodorova. Nhiều năm liền bà hoạt động bí mật ở châu Âu dưới mật danh "Zhanna".
Trong nhiều thập kỷ, Galina Fyodorova đã cùng chồng cung cấp cho Trung tâm những thông tin rất quan trọng về hoạt động của NATO. Khi được giải mật, họ tổ chức cuộc gặp gỡ với các nhà báo, một số người tỏ ra rất ngạc nhiên.
"Tại sao họ lại trở về nhỉ? - một phóng viên trẻ hỏi một phóng viên khác - Họ sở hữu một công ty giàu có như vậy, có một khoản t.iền lớn trong tài khoản ngân hàng. Họ có thể sống sung túc ở bên ấy".
Nữ điệp viên Zhanna - Galina Fyodorova.
Khi được nghe kể lại cuộc trò chuyện tình cờ này của các phóng viên, lúc đầu, nữ tình báo Galina Fyodorova thậm chí không hiểu thực chất của câu hỏi "thực dụng" đó. Bà kể, ở phương Tây, vợ chồng bà có nhà riêng trong thành phố, người hầu, biệt thự sang trọng bên bờ biển, những chiếc "Mercedes" và "Lincoln" đỗ trong gara. Số t.iền trong tài khoản ngân hàng lớn đến mức họ có thể sống vương giả trong suốt quãng đời còn lại của mình.
- Hiện nay chúng tôi sống trong một căn hộ hai phòng khiêm tốn và hài lòng với mức lương hưu khiêm tốn không kém - Galina Fyodorova cười. - Những người trẻ này hoài nghi: liệu có nên đ.ánh đổi hàng triệu USD ở nước ngoài để lấy đồng lương hưu còm cõi ở quê nhà không? Câu trả lời tự nó nảy sinh: đây là đất nước của chúng tôi, đây là mồ mả của cha mẹ chúng tôi, đây là nhà của chúng tôi, nơi chúng tôi sinh ra, học tập và lớn lên, đây là đồng bào của chúng tôi. Ngoài ra, cả hai chúng tôi đều là người Nga và nước Nga là Tổ quốc của chúng tôi, đây là điều quan trọng nhất trong cuộc đời của mỗi con người. Tổ quốc chỉ có một! Nhà văn Ivan Turgenyev nói rất đúng: "Tổ quốc có thể sống mà không cần mỗi chúng ta, nhưng bất cứ ai trong chúng ta cũng không thể sống thiếu Tổ quốc".
Nhiều năm liền, nữ điệp viên Zhanna phải sống xa tổ quốc, người thân và bạn bè. Do công việc nguy hiểm và rủi ro thường xuyên rình rập, giống như ông bà Vartanyan, bà không có hạnh phúc được làm mẹ. Trước khi qua đời, Galina Fyodorova thừa nhận: "Không gì trên đời này có thể bù đắp được sự hy sinh như vậy".
Nhưng bà không nguyền rủa số phận mình. Khi trở về Tổ quốc, trong báo cáo về công việc đã thực hiện ở nước ngoài, Galina Fyodorova viết: "Chúng tôi đã tổ chức ít nhất 300 cuộc gặp gỡ bí mật, khoảng 200 buổi phát thanh với Moscow và qua các kênh khác, chúng tôi đã chuyển khoảng 400 tài liệu bí mật quan trọng về Trung tâm".
Nhờ điệp viên Zhanna, ban lãnh đạo đất nước đã kịp thời nhận được thông tin rất đầy đủ về kế hoạch tấn công hạt nhân phòng ngừa vào Liên Xô và có thể thực hiện các biện pháp đối phó.
- Chính hai vợ chồng Fyodorov đã cứu tất cả chúng ta khỏi số phận bi thảm của Hiroshima và Nagasaki - Đại tá Kholodov kết thúc câu chuyện của mình về nữ điệp viên Zhanna.
Africa de las Heras
Đại tá Oleg Kholodov tiếp tục câu chuyện về một nữ điệp viên Liên Xô tuyệt vời khác. Bà có cái tên đặc biệt - Africa (Châu Phi). Đây là cái tên mà bố bà, một sĩ quan Tây Ban Nha, đặt cho con gái mình, vốn sinh ra ở một nước Châu Phi - Maroc. Trong các tài liệu tác chiến của Trung tâm ở Moscow, bà mang mật danh "Patria - Rodina". Và chỉ những người rất thân thiết là đồng nghiệp và học viên, mới gọi bà một cách trìu mến và thân thương - Maria Pavlovna hay Châu Phi của nước Nga.
Người phụ nữ xinh đẹp, thông minh, dũng cảm này là sĩ quan tình báo thành đạt của Liên Xô trong hơn 45 năm. Cho đến nay, hầu hết các nhiệm vụ mà Africa tham gia vẫn được đóng dấu "Tuyệt mật". Ngay từ những ngày đầu tiên của cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, người phụ nữ trẻ Tây Ban Nha di cư sang Liên Xô đã xin được ra mặt trận. Sau khi hoàn thành khóa đào tạo nhân viên điện đài, bà tham gia nhóm đặc nhiệm tình báo "Những người chiến thắng" dưới sự chỉ huy của D. Medvedev.
Con tem in hình nữ điệp viên Africa de las Heras.
Mùa hè năm 1944, Africa de las Heras trở thành nhân viên tình báo mật. Ngoài tiếng mẹ đẻ Tây Ban Nha, bà còn thông thạo tiếng Pháp và tiếng Nga. Năm 1947, Trung tâm quyết định cử bà sang hoạt động tình báo ở một trong những nước Mỹ Latinh, nơi bà định cư 20 năm. Trong suốt thời gian đó, nữ tình báo đã hoàn thành các nhiệm vụ quan trọng là thu thập và chuyển những thông tin tình báo có giá trị về Trung tâm.
Africa đã phục vụ trong các cơ quan an ninh quốc gia Liên Xô hơn 45 năm. Phần lớn thời gian bà làm việc ở nước ngoài trong điều kiện bí mật. Bà chỉ nghỉ hưu vào năm 1985 ở t.uổi 76 với cấp bậc đại tá. Ba năm sau, vào ngày 8/3/1988, nữ sĩ quan tình báo qua đời - đúng ngày Quốc tế Phụ nữ và ngày bà chuẩn bị được trao tặng huy hiệu "Chiến sĩ An ninh danh dự".
Khi nhận xét về nữ tình báo huyền thoại Africa, các học trò của bà nói "Africa de las Heras là một nữ điệp viên mật đích thực. Ở bà có tất cả: tinh thần dũng cảm, lương tâm, sự trung thực đáng kinh ngạc và lòng ngay thẳng cao độ".
Mộ của Africa de las Heras nằm tại nghĩa trang Khovanskoye của thủ đô Moscow. Năm 2011, nước Nga đã sản xuất bộ phim "Patria: Người phụ nữ sau bức màn bí mật" nói về nữ tình báo vĩ đại Patria. Năm 2019, xuất hiện con tem in hình ảnh bà. Tên của bà được khắc trên tượng đài vinh danh các nhân viên tình báo Liên Xô trước trụ sở của Cơ quan Tình báo Đối ngoại. Bà được tặng thưởng Huân chương Lênin, Huân chương Chiến tranh Vệ quốc hạng II, hai Huân chương Sao đỏ, nhiều huy chương, trong đó có hai Huy chương "Vì lòng dũng cảm" và huy hiệu "Chiến sĩ An ninh danh dự".
Cuba: Diễu hành trọng thể kỷ niệm 78 năm Ngày Chiến thắng phátxít Người dân Nga và Cuba ở La Habana đeo dải băng Georgi - biểu tượng tôn vinh lòng dũng cảm và tưởng nhớ các anh hùng - giơ cao ảnh của những người đã chiến đấu để giành chiến thắng trước Đức quốc xã. Các chiến sỹ Hồng quân Liên Xô vui mừng với chiến thắng tại Berlin, sào huyệt cuối cùng của...