Jack và đế chế Gen Z ở nhạc Việt

Những nghệ sĩ sinh năm 1997 đổ về sau được gọi là “nghệ sĩ Gen Z”. Ở thị trường nhạc Việt, các nghệ sĩ Gen Z đã và đang góp không ít ảnh hưởng cho diện mạo đời sống âm nhạc.

Năm 2020, giới quan sát có thể nhìn thấy những nghệ sĩ Gen Z tham gia sôi nổi ở cuộc đua MV, album, trong đó không ít người chiếm lĩnh đường đua với những sản phẩm có lượt xem/nghe cao. Cũng năm qua, một thế hệ rapper Gen Z đã hình thành và nổi tiếng từ truyền hình thực tế.

Bước sang năm 2021, Gen Z được dự đoán tiếp tục là thế hệ sung sức và sáng tạo bậc nhất trên đường đua Vpop.

Thế hệ Millennials và Gen Z có nhiều khác biệt về phong cách, con đường âm nhạc, con đường nổi tiếng.

Gen Z đang lớn mạnh

Nhiều năm trước, bản sắc của thị trường nhạc Việt do thế hệ Millennials sáng tạo, đó là những nghệ sĩ sinh ra trong khoảng thời gian 1981-1996. 15 năm của thế hệ này đã đóng góp cho nhạc Việt rất nhiều cái tên sáng giá, đa dạng về phong cách.

Đó là những gương mặt như Tùng Dương, Mỹ Tâm, Hồ Ngọc Hà, Noo Phước Thịnh, Uyên Linh, Văn Mai Hương, Sơn Tùng M-TP, Hương Tràm, Hoàng Thùy Linh… Nghệ sĩ Millennials phản ánh diện mạo âm nhạc trong một thời kỳ sinh động, giao thoa và cập nhật.

Thế hệ Millennials và đặc biệt là những nghệ sĩ 9X thực ra vẫn đang tiếp tục ảnh hưởng đến thị trường. Những sản phẩm của họ vẫn được đón nhận, chờ đợi. Họ vẫn là chiến binh rất sung sức trong các cuộc đua âm nhạc, thậm chí tiên phong cho những phong cách, dòng nhạc khác nhau.

Tuy nhiên, từ năm 2020, thuật ngữ Gen Z cũng đã bắt đầu được nhiều người đề cập cho một thế hệ nghệ sĩ mới đang dần lớn mạnh. Thế hệ này mang đến con đường âm nhạc mới, tư duy âm nhạc mới và thực sự là làn gió mới trên thị trường.

Nếu coi mốc 1997 là bắt đầu của Gen Z như nhiều nghiên cứu, chính những nghệ sĩ sinh năm 1997 cũng đang là gương mặt đáng gờm bậc nhất của nhạc Việt với Jack, Hiền Hồ, Quân A.P và Erik.

Trong đó, Jack thậm chí còn đang được dự đoán là một trong những người hiếm hoi có thể ngồi vào vị trí mà Sơn Tùng M-TP đã ngồi ở thị trường: Độc tôn về hiệu ứng và thương mại. Những MV của Jack luôn có lượt xem/nghe rất cao và những sản phẩm của anh cũng được nhiều người đón đợi. Jack cũng đa dạng về màu sắc âm nhạc, bên cạnh cách hát và sáng tác rất riêng.

Erik hay Hiền Hồ cũng đang là những cái tên được dự đoán bùng nổ hơn nữa. Erik sau vài năm tham gia đường đua âm nhạc đã và đang là một trong số những ca sĩ có nhiều hit nhất trong thế hệ Gen Z, trong khi Hiền Hồ xinh đẹp, có lượng fan riêng và phong cách riêng. Quân A.P bị cho là một màu nhưng những bản ballad của anh cũng luôn dễ thành hit và quan trọng hơn, nam ca sĩ đã không còn bị coi là hiện tượng cover.

Hoàng Duyên là tân binh Gen Z đi theo mô hình công ty giải trí. Ảnh: Anh Khoa.

Con đường âm nhạc của Gen Z

Thế hệ Millennials đa dạng về con đường nổi tiếng, song phần lớn vẫn xuất thân từ những cuộc thi, có thể là tiếng hát truyền hình ở các tỉnh thành, có thể Sao Mai, Sao Mai điểm hẹn, sau này thêm các cuộc thi như Vienam Idol, Giọng hát Việt, Nhân tố bí ẩn…

Thế hệ Gen Z lớn lên khi những cuộc thi truyền hình thực tế về pop đã không còn sức hút như trước, do vậy, số lượng người thực sự nổi tiếng từ các game show, cuộc thi không nhiều.

Con đường nổi tiếng được ưa chuộng của Gen Z hiện nay là lò đào tạo từ các công ty giải trí. Thực ra, mô hình này đã được áp dụng nhiều năm ở nhạc Việt, nhiều nghệ sĩ của thế hệ Millennials cũng xuất thân từ các công ty nhưng đến thế hệ Gen Z, con đường này thành đường chính.

AMEE là nghệ sĩ Gen Z đúng nghĩa và lý do cô thành công, nổi tiếng được cho là bệ phóng chuyên nghiệp của mô hình công ty giải trí. AMEE đến nay đã có album riêng thành công – DreAMEE , cô cũng có nhiều bản hit và MV chất lượng. Màu sắc của AMEE hiện không bị đụng hàng ở thị trường nhạc Việt.

Dù so với nền công nghiệp Kpop, mô hình kiểu này ở Việt Nam vẫn “non”, tiềm ẩn nhiều nguy cơ xung đột. Nhưng nếu không chọn con đường này, nhiều giọng ca trẻ khó có cơ hội thành công khi các chương trình truyền hình thực tế về nhạc pop đã thoái trào.

Han Sara cũng đi theo con đường công ty giải trí và Hoàng Duyên – tân binh mới gia nhập thị trường với Chàng trai sơ mi hồng – cũng vậy. Hoàng Duyên là ca sĩ Gen Z vì “debut” ở thị trường hiện nay chủ yếu là gương mặt sinh sau năm 1996.

Một con đường khác là từ underground đi lên. Đây cũng là cách mà nhiều nghệ sĩ 9X đã chọn. Song, underground tiến vào mainstream cũng vẫn cần bệ đỡ của các công ty, đơn vị chuyên nghiệp mà Jack là trường hợp tiêu biểu. Jack thành công và nổi tiếng hơn sau khi gia nhập công ty của K-ICM (K-ICM cũng là producer Gen Z). Hiện nay, dù là tên t.uổi đáng gờm, Jack vẫn đang hoạt động trong mô hình công ty.

Hieuthuhai là rapper giải trí, không gai góc, không có chất underground như người ta vẫn nghĩ về các rapper.

Rapper Gen Z đang định hình

Rap từ năm 2020 đã là từ khóa trên thị trường. Thực ra, cộng đồng rap thành công hiện nay vẫn thuộc về thế hệ Millennials với Wowy, Binz, Karik, Suboi, Đen Vâu… Đây vẫn là thế hệ chiếm lĩnh với lượng fan đông đảo.

Nhưng hai cuộc thi King of Rap và Rap Việt vào năm 2020 cũng đã đưa nhiều rapper Gen Z đến với thị trường. King of Rap có Pháo, RichChoi, Hieuthuhai… trong khi Rap Việt cũng có Tlinh, MCK, GDucky, Tage, Hành Or…

Tất cả đều là những gương mặt thực lực của cộng đồng rap. GDucky và RichChoi là những rapper với kỹ thuật rất toàn diện từ flow, punchline đến chất giọng, gieo vần, trình diễn. Trong khi Pháo, Tlinh đều là rapper nữ cá tính. Hieuthuhai, Hành Or lại thuộc nhóm rapper giải trí, sáng sân khấu, còn Tage lại rất mạnh về đan vần, đan vần rất “bá cháy”.

Những rapper Gen Z rất khác so với thế hệ trước. Họ có nhiều cơ hội nổi tiếng và giàu có hơn. Họ không nhất thiết phải quá gai góc, không cần phải khu biệt mình trong thế giới undergroud, thay vào đó, nhiều người đã chọn đến thẳng showbiz, nhanh chóng gia nhập đường đua âm nhạc trên thị trường.

Rapper Gen Z sẽ là thế hệ chọn khoác lên những bộ đồ hàng hiệu, làm những MV đắt t.iền và có ê-kíp chuyên nghiệp quản lý hình ảnh, thương mại đằng sau. Rap của thế hệ hệ này được cho là không còn trong “tử cấm thành” của thế giới ngầm.