Israel thúc đẩy bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia

Phan An09:49 12/09/2023

Ngày 11/9, Chủ tịch Hội đồng An ninh quốc gia Israel, ông Tzachi Hanegbi, cho biết Israel và Chính quyền Palestine (PA) đã tiến hành các cuộc đàm phán trực tiếp như một phần trong nỗ lực của Tel Aviv nhằm đạt được thỏa thuận bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (trái) và Cố vấn An ninh Quốc gia Tzachi Hanegbi. Ảnh: Flash90

Phát biểu tại một hội nghị an ninh, ông Hanegbi cho hay, lần đầu tiên trong một thập niên qua, các đại diện của Israel và Palestine có các cuộc trao đổi thẳng thắn và cởi mở về mong muốn của cả hai phía. Các cuộc đàm phán được tổ chức trong khuôn khổ một diễn đàn được thành lập dưới vai trò trung gian của Jordan, như một phần trong nỗ lực của Israel nhằm chính thức thiết lập quan hệ với Saudi Arabia.

Cố vấn an ninh cấp cao của Israel đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của Palestine trong nỗ lực bình thường hóa quan hệ giữa Tel Aviv và Riyadh trong tương lai.

Mỹ đang thúc đẩy việc bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Saudi Arabia sau những thành công của Hiệp định Abraham – sáng kiến do cựu Tổng thống Donald Trump đưa ra nhằm thuyết phục các nước Arab công nhận Nhà nước Do Thái. Ngày 10/9 vừa qua, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Cận Đông Barbara Leaf đã đến Israel để hội đàm với các quan chức cấp cao của chính phủ nước này về việc thúc đẩy bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia.

Cả Mỹ và Saudi Arabia trong những tháng gần đây đều nhấn mạnh rằng một thỏa thuận do Washington làm trung gian giữa Tel Aviv và Riyadh sẽ không thể đạt được nếu không có những diễn biến tích cực hướng tới một giải pháp cho cuộc xung đột Israel-Palestine.

Bất ngờ với 'người chiến thắng' trong thoả thuận khôi phục quan hệ giữa Iran và Saudi Arabia

Iran - Saudi Arabia sẽ chấm dứt 7 năm rạn nứt ngoại giao và các nhà phân tích cho rằng thỏa thuận này có thể dẫn đến những tác động trên phạm vi rộng.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc Vương Nghị, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran, Ali Shamkhani, và Bộ trưởng Ngoại giao - Cố vấn An ninh quốc gia của Saudi Arabia, ông Musaad bin Mohammed al-Aiban tại lễ ký kết thỏa thuận. Ảnh: China Daily/Reuters

Video đang HOT

Iran và Saudi Arabia đã đồng ý thiết lập lại quan hệ ngoại giao trong một thỏa thuận do Trung Quốc làm trung gian. Thỏa thuận được ký kết tại Bắc Kinh ngày 10/3 cho biết các ngoại trưởng của hai nước sẽ gặp nhau để thảo luận về các sứ mạng ngoại giao giữa hai bên trong vòng hai tháng, đánh dấu kết thúc rạn nứt ngoại giao kéo dài 7 năm qua.

Tại Iran, thỏa thuận này nhìn chung được hoan nghênh. Các quan chức cấp cao ca ngợi đây là một bước hướng tới giảm căng thẳng và củng cố an ninh khu vực. Còn các phương tiện truyền thông bảo thủ chủ yếu tập trung vào bình luận rằng thỏa thuận này báo hiệu một "thất bại" đối với Mỹ và Israel.

Trong số này có một số tờ báo đã từng ăn mừng vào năm 2016, thời điểm Riyadh cắt đứt quan hệ chính trị với Tehran sau khi các cơ quan ngoại giao của nước này ở Iran bị tấn công. Thời điểm đó, làn sóng biểu tình đã nổ ra ở Iran sau khi Saudi Arabia, vương quốc với đa số dân là người Hồi dòng Sunni, thi hành án tử hình một nhà lãnh đạo Hồi giáo dòng Shia nổi tiếng. Khi đó, Lãnh tụ tinh thần tối cao của Iran Ali Hosseini Khamenei cũng đã lên án các nhà lãnh đạo Saudi Arabia.

Các cuộc đàm phán về nối lại quan hệ giữa Iran và Saudi Arabi đã được bắt đầu vào tháng 4/2021, và đi đến kết quả tích cực nhờ những nỗ lực của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người đã đến thăm Saudi Arabia vào tháng 12/2022 và tiếp đón Tổng thống Iran Ebrahim Raisi vào tháng 2 vừa qua.

Thỏa thuận nối lại quan hệ vào ngày 10/3 đã được chào đón với sự lạc quan của Iraq và Oman - những quốc gia trước đây từng làm trung gian cho các cuộc đàm phán - và nhiều nước khác trong khu vực, trong khi nó được Mỹ hoan nghênh một cách thận trọng.

Hai bên sẽ vẫn thận trọng

Theo nhà phân tích chính trị Diako Hosseini tại Tehran, thỏa thuận trên là một bước phát triển tích cực nhưng chỉ là một trong nhiều bước đi.

"Saudi Arabia có thể sẽ vẫn thận trọng trong các giao dịch kinh tế với Iran vì họ không muốn bị Mỹ trừng phạt. Và bình thường hóa không nhất thiết có nghĩa là hai bên tin tưởng lẫn nhau" - ông Hosseini nói với kênh Al Jazeera - "Dù sao đi nữa, việc giảm căng thẳng ở Yemen, Liban, Syria và Iraq vẫn có thể mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên."

Ông Hosseini nói thêm rằng việc chấm dứt cuộc chiến kéo dài 8 năm ở Yemen, nơi Iran và Saudi Arabia ủng hộ các bên đối lập nhau, có thể là kết quả cuối cùng quan trọng nhất của thỏa thuận, nhưng đó sẽ là một mục tiêu khó đạt được.

"Mức độ mất lòng tin cao và cường độ cạnh tranh địa chính trị có thể khiến xu hướng giảm căng thẳng bị đảo ngược. Để đạt được thành công, cả hai nước cần bắt đầu những nỗ lực liên tục và lâu dài, đồng thời thử những cách đáng tin cậy để đảm bảo lợi ích chung", chuyên gia Hosseini lưu ý.

Theo ông Hosseini, Trung Quốc là người chiến thắng lớn trong thỏa thuận, vì họ đã củng cố phạm vi tiếp cận ảnh hưởng một cách hợp pháp của mình trên toàn khu vực.

"Thực tế là, không chỉ Trung Quốc trở thành người bảo lãnh cho thỏa thuận này, nó còn cho thấy rằng Mỹ không thể bỏ qua vai trò của Trung Quốc trong các thỏa thuận an ninh của Vịnh Ba Tư, một khu vực mà các nguồn dự trữ năng lượng và tuyến đường vận chuyển quan trọng đối với nền kinh tế Trung Quốc hơn với Mỹ", ông nói.

Ông Ali Shamkhani, một cố vấn thân cận của Lãnh tụ Iran Ali Khameni (phải) bắt tay nhà ngoại giao Vương Nghị trong cuộc họp với Ngoại trưởng, Cố vấn An ninh quốc gia Saudi Arabia, Mohammed al-Aiban ở Bắc Kinh. Ảnh: AFP/Getty Images

Giảm căng thẳng

Thomas Juneau, phó giáo sư tại Trường Cao học Quan hệ Công chúng và Quốc tế của Đại học Ottawa (Canada), đồng ý rằng thỏa thuận ngày 10/3 có thể chỉ giúp giảm căng thẳng hơn là giải quyết những khác biệt sâu sắc.

Ông nói với Al Jazeera: "Căng thẳng Iran-Saudi đã lên xuống trong nhiều thập kỷ, nhưng mức độ căng thẳng giữa hai nước luôn ở mức cao", đồng thời cho biết thêm rằng, một Saudi Arabia đang mệt mỏi tìm cách thoát khỏi cuộc xung đột Yemen, và thỏa thuận với Tehran có thể giúp dẫn đến một thỏa thuận với phiến quân Houthi ở Yemen, do Iran hậu thuẫn.

Ông Juneau cho rằng: "Một thỏa thuận Houthi-Saudi Arabia sẽ chứng kiến bạo lực thay đổi, chứ không ngừng lại".

Theo ông, Iran có thể nhượng bộ nhỏ về Yemen, nhưng sẽ không đồng ý chấm dứt hỗ trợ cho Houthi như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào với Saudi Arabia.

"Sự hỗ trợ của Iran dành cho Houthi đã cho phép nước này xây dựng ảnh hưởng đáng kể ở phía Tây Nam Bán đảo Arab. Iran sẽ không từ bỏ công cụ quan trọng này".

Ý nghĩa của các thỏa thuận trong quá khứ

Iran và Saudi Arabia đã có một lịch sử đầy sóng gió trong vòng chưa đầy một thế kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức. Mối quan hệ này cũng chứng kiến nhiều thăng trầm kể từ cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979 ở Iran.

Vương quốc Saudi Arabia ủng hộ chính quyền cựu Tổng thống Saddam Hussein của Iraq khi Baghdad đưa quân vào Iran những năm 1980 nhưng vẫn theo đuổi mối quan hệ chặt chẽ hơn với Tehran sau khi chiến tranh kết thúc.

Tehran và Riyadh đã trở nên thân thiết hơn trong nhiệm kỳ của Tổng thống theo chủ nghĩa cải cách Mohammad Khatami ở Iran, và đã ký một thỏa thuận hợp tác chung vào năm 1998 và một thỏa thuận hợp tác an ninh vào năm 2001.

Trong văn bản của thỏa thuận khôi phục quan hệ vừa ký kết đã đề cập trực tiếp đến hai thỏa thuận được ký từ hàng chục năm trước và đây được cho là một bước phát triển quan trọng.

Ông Sina Toossi, thành viên cấp cao tại Trung tâm Chính sách Quốc tế ở Washington, D.C., cho rằng: việc hai thỏa thuận trong lịch sử có thể được xem là sự thừa nhận đối với quan hệ tích cực từng tồn tại giữa Iran và Saudi Arabia vào cuối những năm 1990, đầu 2000. Bằng cách đề cập đến giai đoạn quan hệ tích cực này, thỏa thuận vừa ký có thể được coi là một nỗ lực khôi phục lại tinh thần hợp tác này giữa hai nước".

Theo ông Toossi, việc đề cập đến những thỏa thuận trước đây cũng làm nổi bật tiềm năng tăng cường hợp tác và đối thoại giữa hai nước.

"Hai bên đang ngầm thừa nhận rằng có những điểm chung giữa họ về các vấn đề như an ninh khu vực và hợp tác kinh tế. Những thỏa thuận trong quá khứ này có thể đóng vai trò là điểm khởi đầu cho các cuộc thảo luận trong tương lai giữa hai nước nhằm giải quyết những khác biệt của họ".

Tuy nhiên, vẫn còn phải chờ xem hai bên sẽ xử lý một số vấn đề nhạy cảm như thế nào, trong đó có những lo ngại về các chương trình quân sự và hạt nhân của họ, bên cạnh các vấn đề nội bộ.

Đức khẳng định hội nghị tại Saudi Arabia giúp củng cố nền hòa bình tại Ukraine Ngày 7/8, người phát ngôn Chính phủ Đức cho biết hội nghị hoà bình Ukraine tại thành phố Jeddah của Saudi Arabia đã diễn ra thành công bởi sự kiện này cho thấy thiện chí của cộng đồng quốc tế trong việc cùng hợp tác hướng tới chấm dứt xung đột tại quốc gia Đông Âu này. Hội nghị hoà bình Ukraine có...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Iran công bố tên lửa đạn đạo mới nhất08:23

Phương Tây đang học hỏi từ chiến sự Ukraine09:10

'Chiến thắng' đầu tiên của Tổng thống Trump trong cuộc chiến trục xuất di dân lậu09:26

Trung Quốc nghiên cứu truyền năng lượng laser cho phi thuyền trên mặt trăng09:16

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Giới đầu tư Thái Lan đề xuất giải pháp ứng phó với thuế quan của Tổng thống Trump

18:40:31 05/02/2025

Điều này đòi hỏi Thái Lan phải theo dõi chặt chẽ hơn cũng như tăng cường hợp tác giữa khu vực công - tư bằng cách đẩy nhanh các cuộc họp thường kỳ của Ủy ban tư vấn chung về thương mại công - tư vào hàng tháng hoặc hàng quý.

Campuchia cảnh báo du khách về khỉ khi tới thăm Angkor Wat

18:12:40 05/02/2025

Cơ quan này cho biết sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan thuộc Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản để tìm giải pháp phù hợp nhằm hạn chế những vấn đề mà khỉ gây ra trong khu vực Angkor Wat.

Mỹ đối mặt tổn thất hàng tỷ USD khi người Canada tẩy chay du lịch

18:05:25 05/02/2025

Nhưng bây giờ họ đã hủy bỏ mọi kế hoạch du lịch tới Mỹ. Ông Dale là một phần trong số những người Canada bày tỏ sự tức giận và đang lên tiếng về việc tẩy chay du lịch đến Mỹ trong bốn năm tới.

Chính trường Pháp 'nín thở' chờ Thủ tướng Bayrou đấu tranh giữ ghế

17:47:44 05/02/2025

Ông Bayrou giống như một nhà kinh doanh, luôn tìm cách tối đa hóa lợi ích cho đảng trung dung của mình , một cựu cố vấn chính phủ chia sẻ ẩn danh. Mục tiêu của ông lúc này là tồn tại, hoặc ít nhất là tồn tại lâu hơn ông Barnier.

Chiến dịch trấn áp người nhập cư bắt đầu 'làm nóng' đường phố Mỹ

17:28:21 05/02/2025

Các cuộc biểu tình đã gây ra phản ứng từ phía cánh hữu. Nghị sĩ Georgia Mike Collins đã hứa sẽ đưa ra một dự luật tại Đồi Capitol để biến các cuộc biểu tình trên đường cao tốc thành tội liên bang.

Thuế quan có thể 'đóng sập' khả năng Fed giảm lãi suất trong năm 2025

16:49:21 05/02/2025

Tuần trước, Tổng thống Donald Trump đã ký các sắc lệnh áp đặt thuế quan bổ sung đối với ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ: 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, và 10% đối với Trung Quốc.

Saudi Arabia bác tuyên bố của Tổng thống Trump về quan hệ với Israel

16:45:56 05/02/2025

Tuyên bố cũng dẫn lại phát biểu của Thái tử Mohammed bin Salman tại phiên khai mạc Hội đồng Shura khóa thứ chín vào ngày 18/9/2024, trong đó ông khẳng định rõ ràng lập trường của Saudi Arabia.

Tây Ban Nha giảm số giờ làm việc trong tuần xuống 37,5 giờ

16:44:34 05/02/2025

Việc giảm giờ làm việc mà không cắt giảm lương là một cam kết quan trọng trong chiến dịch của đảng Sumar và nhà lãnh đạo của đảng này, Bộ trưởng Bộ Lao động Yolanda Diaz.

Azerbaijan phản ứng trước báo cáo sơ bộ vụ tai nạn máy bay tại Kazakhstan

16:42:36 05/02/2025

Trong tuyên bố phản hồi lại báo cáo, Bộ này nhấn mạnh rằng máy bay do Azerbaijan Airlines khai thác hoàn toàn đủ điều kiện bay khi cất cánh và không gặp bất kỳ hỏng hóc cơ học nào trước khi va chạm.

Thượng viện Mỹ thông qua nhiều đề cử trong Nội các

16:41:25 05/02/2025

Là thành viên của đảng Cộng hòa, bà là người phụ nữ đầu tiên nắm giữ chức vụ này. Năm 2020, bà Bondi là một trong những luật sư bào chữa của Tổng thống Trump trong phiên tòa luận tội đầu tiên của ông.

Tiếp cận khoáng sản Ukraine: Câu chuyện không mới của chính quyền Mỹ

16:39:44 05/02/2025

Trước đó, ông đã đề xuất rằng bất kỳ sự hỗ trợ nào trong tương lai sẽ được cung cấp dưới dạng khoản vay và sẽ kèm điều kiện là Ukraine phải đàm phán với Nga.

Đợt tuyết rơi kỷ lục tại Hokkaido (Nhật Bản)

16:34:21 05/02/2025

Ảnh hưởng của khối không khí lạnh không chỉ giới hạn ở khu vực phía Bắc Nhật Bản mà còn lan rộng về phía Tây, khiến tuyết rơi tại Kyushu và Shikoku.

Có thể bạn quan tâm

Nóng nhất Weibo: Mẹ Từ Hy Viên xóa ảnh chụp với con rể, hối hận vì gả con gái cho nam ca sĩ Hàn?

Sao châu á

18:35:28 05/02/2025

Mẹ Từ Hy Viên đăng ảnh chụp cùng con rể Koo Jun Yup nhân dịp Tết nguyên đán năm nay. Thế nhưng, đến nay hình ảnh này đã bị xóa khỏi trang cá nhân của mẹ minh tinh Vườn Sao Băng.

Nóng: Kanye West cố tình dàn cảnh "kiếm chuyện" với Taylor Swift, cái kết khiến dân mạng dậy sóng!

Sao âu mỹ

18:07:50 05/02/2025

Việc Taylor Swift - Kanye West cùng góp mặt tại lễ trao giải năm nay đã nhận được sự quan tâm lớn từ công chúng, nguyên nhân tới từ việc 2 ngôi sao vốn là kẻ thù không đội trời chung .