Israel không kích Damascus, 15 người thiệ.t mạn.g
Israel đã tổ chức không kích nhằm vào các đối tượng có liên quan tới Iran tại Syria trong nhiều năm qua, nhưng đã đẩy mạnh hoạt động này kể từ khi diễn ra vụ tấ.n côn.g ngày 7/10/2023 dẫn tới cuộc chiến tại Gaza.
Ảnh: REUTERS/Firas Makdesi.
Truyền thông quốc gia Syria cho biết, 15 người đã thiệ.t mạn.g trong các cuộc không kích nhằm vào các tòa chung cư tại Damascus vào ngày thứ Năm, trong khi Israel khẳng định đã tấ.n côn.g nhằm vào các căn cứ quân sự và trụ sở tổ chức Thánh Chiến Hồi Giáo.
Cơ quan truyền thông SANA cho biết các tòa nhà bị không kích nằm tại khu ngoại ô Mazzeh và Qudsaya, hai khu ngoại ô phía Tây thủ đô Damascus của Syria, trích một nguồn tin quân đội Syria.
Israel đã tổ chức không kích nhằm vào các đối tượng có liên quan tới Iran tại Syria trong nhiều năm qua, nhưng đã đẩy mạnh hoạt động này kể từ khi diễn ra vụ tấ.n côn.g ngày 7/10/2023 dẫn tới cuộc chiến tại Gaza tới nay.
Các chỉ huy quân sự của tổ chức Hezbollah của Liban và Đoàn Vệ binh Cách mạng Iran hoạt động tại Syria từ lâu đã được biết sinh sống tại Mazzeh, theo một số người dân địa phương cho biết sau khi họ sơ tán khỏi khu vực này.
Các tòa nhà cao tầng tại Mazzeh trong quá khứ đã được chính quyền địa phương sử dụng làm nơi tạm trú cho lãnh đạo các tổ chức Palestine bao gồm Hamas và Thánh Chiến Hồi Giáo.
Trong ngày thứ Năm, kênh truyền hình quốc gia Syria cho biết, một số vụ nổ đã xảy ra tại các khu vực khác quanh Damascus mà không cung cấp thêm thông tin về các vụ nổ.
Ngoài ra, truyền thông quốc gia Syria cũng đã báo cáo về việc một cuộc tấ.n côn.g do Israel tổ chức đã phá hủy hoàn toàn một cây cầu tại khu vực Qusayr phía Tây Nam thành phố Homs gần biên giới giữa Syria và miền Bắc Liban.
Những lựa chọn của Iran để trả đũa vụ tướng thiệ.t mạn.g do bị Israel tấ.n côn.g
Bảy quan chức Iran, trong đó có hai chỉ huy quân sự, đã thiệ.t mạn.g trong một cuộc không kích vào khu phức hợp Đại sứ quán Iran ở Damascus (Syria) ngày 1/4. Các chuyên gia cho rằng Iran sẽ trả thù nhưng không có nhiều lựa chọn.
Lực lượng cứu hộ làm nhiệm vụ tại hiện trường vụ tấ.n côn.g vào tòa nhà đại sứ quán Iran ở Damascus, Syria ngày 1/4/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Video đang HOT
Theo kênh CNN, đây là vụ lớn nhất trong các vụ tấ.n côn.g có tính chất tương tự nhằm vào các mục tiêu Iran kể từ khi Tổng thống Mỹ lúc đó là Donald Trump ra lệnh sá.t hạ.i Tướng Qassem Soleimani năm 2020. Iran hiện có thể buộc phải đáp trả dù không muốn gây chiến với Israel và Mỹ.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng cuộc tấ.n côn.g ngày 1/4 là động thái leo thang lớn vì nhằm vào khu đại sứ quán và giế.t chế.t một chỉ huy hàng đầu của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC). Iran coi đây là cuộc tấ.n côn.g vào lãnh thổ chủ quyền theo luật pháp quốc tế.
Israel chưa nhận thực hiện vụ tấ.n côn.g trên nhưng nói rằng mục tiêu là tòa nhà quân sự của lực lượng Quds - một đơn vị của IRGC. Người phát ngôn của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Chuẩn đô đốc Daniel Hagari nói với CNN: "Đây không phải là lãnh sự quán và cũng không phải đại sứ quán".
Khả năng Iran tấ.n côn.g trực tiếp Israel khó có thể xảy ra vì sẽ dẫn đến một cuộc tấ.n côn.g đáp trả trên đất Iran và có thể kéo Mỹ vào một cuộc chiến tranh khu vực.
Iran có thể có một số lựa chọn sau:
Tấ.n côn.g lợi ích của Mỹ
Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian nói rằng Mỹ phải chịu trách nhiệm về vụ tấ.n côn.g.
Theo bài đăng của ông Amir-Abdollahian trên mạng xã hội X, Đại biện lâm thời Thụy Sĩ tại Tehran, người đại diện cho lợi ích của Mỹ ở Iran, đã bị Bộ Ngoại giao Iran triệu tập vào sáng sớm 2/4 và được đề nghị chuyển thông điệp quan trọng tới chính quyền Mỹ: "Mỹ phải chịu trách nhiệm".
Ông Trita Parsi, Phó chủ tịch điều hành tại Viện Quản lý nhà nước có trách nhiệm Quincy (Mỹ), bình luận: "Có vẻ như Iran đang buộc Mỹ phải chịu trách nhiệm về những gì Israel đã làm, cũng giống như Mỹ buộc Iran phải chịu trách nhiệm về những gì các tay sún.g Iraq làm".
Căn cứ quân sự Tower 22 của Mỹ ở Jordan bị tấ.n côn.g. Ảnh: AFP/TTXVN
Iran đã gián tiếp xung đột với Mỹ thông qua các lực lượng thân Iran ở Syria và Iraq. Nhưng cuộc xung đột đó đã giảm đáng kể từ vụ sá.t hạ.i ba lính Mỹ ở Jordan vào tháng 1. Mỹ trả đũa bằng hàng chục cuộc tấ.n côn.g vào ít nhất 7 địa điểm trên khắp Iraq và Syria.
Theo ông Parsi, những tuyên bố sau vụ đại sứ quán Iran ở Syria bị tấ.n côn.g cho thấy giai đoạn tạm lắng này với Mỹ có thể đã kết thúc. Ông nói: "Điều đó có nghĩa là sau cuộc tấ.n côn.g của Israel vào Iran, binh sĩ Mỹ ở Trung Đông sẽ trở thành mục tiêu".
Các lực lượng của Mỹ trong khu vực hoạt động gần với các tay sún.g thân Iran. Tuy nhiên, nếu Iran tấ.n côn.g binh lính Mỹ để trả đũa hành động của Israel, thì Israel sẽ không bị trừng phạt và có khả năng đẩy Iran và Mỹ vào một cuộc đối đầu trực tiếp. Đây là điều mà các nhà phân tích cho rằng cả hai đều không muốn.
Lần gần đây nhất mà Iran tấ.n côn.g trực tiếp lợi ích của Mỹ là vào năm 2020, khi Iran bắ.n một loạt tên lửa đạn đạo vào một căn cứ của Mỹ ở Iraq để trả đũa cho ông Soleimani. Cuộc tấ.n côn.g căn cứ mà binh sĩ Mỹ đồn trú này có quy mô lớn nhất trong nhiều thập kỷ.
Tuy nhiên, Mỹ đã cố gắng tách mình khỏi vụ tấ.n côn.g của Israel ngày 1/4. Phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ khẳng định rằng chính quyền nước này không liên quan và không biết trước về cuộc tấ.n côn.g và Mỹ đã trao đổi riêng điều này với Iran.
Huy động lực lượng thân Iran chống Israel
Lực lượng thân Iran có nhiều khả năng chống Israel nhất là Hezbollah ở Liban. Hezbollah có khoảng 150.000 rocket và đạn dược dẫn đường chính xác ở gần Israel và thể hiện khả năng tấ.n côn.g sâu vào lãnh thổ Israel.
Khói bốc lên sau cuộc oanh tạc của Israel xuống làng Kfarkila ở miền Nam Liban, ngày 26/3/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Tuy nhiên, Israel đã chuẩn bị cho cuộc chiến với Hezbollah trong nhiều tháng qua sau khi sơ tán hơn 40 cộng đồng ở phía Bắc. Hai bên đã giao tranh trong phạm vi vài km ở khu vực biên giới. Tháng trước, Israel đã tấ.n côn.g sâu tới 100 km vào Liban.
Theo Hezbollah, sau khi tấ.n côn.g Iran, Israel cũng sẽ bị trừng phạt và trả thù. Dù vậy, các chuyên gia nghi ngờ khả năng Hezbollah bước vào cuộc chiến lớn với Israel.
Ngoài ra, Iran cũng có thể huy động các lực lượng khác trong khu vực, nhưng khả năng gây tổn hại cho Israel bị hạn chế do khoảng cách quá xa. Lực lượng Houthi ở Yemen đã làm gián đoạn thương mại của Israel và toàn cầu trên Biển Đỏ, đồng thời đã phóng tên lửa về phía Israel nhưng thất bại. Lực lượng thân Iran ở Iraq đang ở gần Israel hơn so với Houthi và cũng đã có những lần thử tấ.n côn.g Israel nhưng hầu hết đều thất bại.
Bà Sanam Vakil, Giám đốc chương trình Trung Đông và Bắc Phi tại tổ chức tư vấn Chatham House (Anh), nhận định rằng Iran có thể sẽ sử dụng các lực lượng thân Iran và các nỗ lực ngoại giao để cô lập Israel, nhưng sẽ không leo thang đáng kể.
Tấ.n côn.g lợi ích của Israel ở nước ngoài
Sau các cuộc tấ.n côn.g trước đây nhằm vào Iran, Israel thường lường trước khả năng Iran trả đũa nhằm vào các lợi ích của nước này ở nước ngoài và tăng cường an ninh tại các đại sứ quán.
Trước đây, Israel đã cáo buộc Iran tìm cách tấ.n côn.g các cơ quan ngoại giao của mình ở nước ngoài để trả đũa các vụ sá.t hạ.i các nhà khoa học, quan chức Iran cũng như tấ.n côn.g vào các cơ sở hạt nhân của nước này. Iran đã phủ nhận những cáo buộc đó.
Năm 1992, một quả bom phát nổ tại Đại sứ quán Israel ở Argentina khiến 29 người thiệ.t mạn.g. Israel đổ lỗi cho Hezbollah và Iran. Vào năm 2012, các nhà ngoại giao Israel đã bị tấ.n côn.g ở Ấn Độ, Gruzia và Thái Lan. Israel và các nước khác đổ lỗi cho Iran nhưng nước này phủ nhận.
Ông Jalal Rashidi Kochi, một thành viên quốc hội Iran, viết trên mạng xã hội X rằng Iran nên trả đũa bằng cách tấ.n côn.g Đại sứ quán Israel ở Azerbaijan.
Tuy nhiên, bà Vakil nhận định khó có khả năng Iran sẽ tấ.n côn.g các cơ quan ngoại giao của Israel ở nước ngoài và có thể không muốn mất lợi ích nào.
Xem video hiện trường vụ tấ.n côn.g (Nguồn: Joe Truzman/X):
Không thực hiện hành động quân sự trực tiếp
Lực lượng cứu hộ khẩn cấp làm nhiệm vụ tại hiện trường vụ oanh tạc khu vực gần Đại sứ quán Iran ở Damascus, Syria ngày 1/4/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Israel đã tăng cường tấ.n côn.g các quan chức Iran kể từ ngày 7/10/2023. Cho đến nay, phản ứng từ Iran phần lớn chỉ dừng lại ở những tuyên bố mạnh mẽ và không có mấy hành động.
Các nhà phân tích cho rằng Iran có thể buộc phải hành động lần này do tính chất nghiêm trọng của cuộc tấ.n côn.g ngày 1/4, nhưng có thể Iran sẽ rơi vào bẫy. Một cuộc chiến tranh lớn với Israel có sự tham gia của Iran có thể thu hút các quốc gia phương Tây đứng về phía Israel vào thời điểm Israel đang gặp áp lực trên quốc tế do cuộc chiến ở Dải Gaza.
Ông Vali Nasr, một học giả về Trung Đông, viết trên X: "Bây giờ quả bóng đang ở phía Iran. Israel đang kích động Iran phản ứng. Có lẽ Iran đang chờ đợi thời cơ và không để câu chuyện về Israel thay đổi từ Gaza sang Syria và Iran".
Trong khi đó, bà Vakil nói Iran khó có thể đáp trả bằng một cuộc tấ.n côn.g quân sự trực tiếp. Thay vào đó, nước này có thể sẽ dựa vào xu hướng quốc tế lên án Israel ở Gaza, khiến dư luận quốc tế lo ngại xảy ra cuộc chiến khu vực và từ đó gây áp lực thêm với Israel.
Israel và Mỹ đều muốn tránh một cuộc chiến tranh lớn và Iran sẽ cố gắng sử dụng những điều này để có lợi cho mình.
Israel xác nhận thực hiện cuộc đột kích trên bộ vào lãnh thổ Syria Ngày 3/11, quân đội Israel thông báo đã thực hiện cuộc đột kích trên bộ vào Syria, bắt giữ một công dân Syria có liên quan đến các cuộc tấ.n côn.g ở gần Cao nguyên Golan do Israel chiếm đóng. Cảnh đổ nát sau một vụ tấ.n côn.g tại Damascus, Syria. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN Đây là lần đầu tiên trong cuộc xung...