Iran hy vọng lãnh đạo mới của IAEA sẽ hành động ‘trung lập’

Mai Hoàng Minh20:07 31/10/2019

Phát biểu trên được đưa ra sau khi ông Rafael Grossi, người Argentina, chính thức trở thành người đứng đầu IAEA hôm 29/10, kế nhiệm ông Yukiya Amano, người qua đời hồi tháng 7.

Ông Rafael Grossi phát biểu tại cuộc họp báo ở Vienna, Áo ngày 29/9/2019, sau khi được bầu làm Tổng giám đốc IAEA. (Ảnh: Kyodo/TTXVN)

Ngày 31/10, Iran bày tỏ hy vọng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế ( IAEA) sẽ hành động “trung lập” dưới quyền nhà lãnh đạo mới, đồng thời cam kết duy trì hợp tác với các thanh sát viên của cơ quan này.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi cho biết Tehran hy vọng dưới nhiệm kỳ của ông Grossi, IAEA “có thể đảm trách một cách trung lập và chuyên nghiệp những trách nhiệm quốc tế, cũng như những nhiệm vụ nhạy cảm của mình.”

Video đang HOT

Nhà ngoại giao này cho biết thêm: “Iran sẵn sàng duy trì tăng cường tương tác và hợp tác với thiện ý và sự tôn trọng lẫn nhau.”

IAEA có nhiệm vụ giám sát các hoạt động hạt nhân của Iran để đánh giá sự tuân thủ thỏa thuận Kế hoạch hành động chung toàn diện ( JCPOA), mà Tehran đã ký với các cường quốc năm 2015.

Văn kiện này hiện đang bị xói mòn nghiêm trọng sau khi Tổng thống Donald Trump rút sự tham gia của Mỹ hồi tháng 5/2018, và Iran cũng bắt đầu thực hiện các bước giảm tuân thủ thỏa thuận.

Theo Bích Liên (TTXVN/Vietnam )

Gian nan tìm 'liều thuốc' cứu thỏa thuận hạt nhân Iran

Đại diện các quốc gia còn lại trong thỏa thuận hạt nhân Iran 2015, còn gọi là Kê hoach Hanh đông chung toan diên (JCPOA) gồm Anh, Pháp, Đức, Trung Quốc, Nga và Iran sau cuộc họp khẩn tại Vienna (Áo) ngày 28/7 đã "tái khẳng định tiếp tục cam kết duy trì JCPOA".

Toàn cảnh cuộc họp giữa đại diện các nước Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Đức và Iran nhằm thảo luận các biện pháp cứu vãn thỏa thuận, còn gọi là JCPOA, tại Vienna, Áo, ngày 28/7/2019. Ảnh: AFP/ TTXVN

Tuy nhiên, giống như cuộc họp đầu tiên ở thủ đô của nước Áo cách đây 1 tháng không đạt đột phá nào, hội nghị lần này cũng chưa thực sự mang lại điều gì mới mẻ, chưa thấy khả năng thế bế tắc sớm được tháo gỡ để cứu thỏa thuận đang "thoi thóp".

Cuộc họp này diễn trong bối cảnh đặc biệt, không chỉ căng thẳng Mỹ-Iran tiếp tục leo thang chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, mà cả Anh, một bên tham gia JCPOA, cũng đã lao vào cuộc tranh cãi với Tehran sau khi hai bên bắt giữ tàu chở dầu của nhau. Mặc dù đều tuyên bố không muốn đối đầu, song cả Iran và Anh đều chưa tỏ thái độ nhân nhượng. Căng thẳng giữa Anh và Iran càng khiến cơ hội đạt được thỏa thuận giữa các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) tham gia JCPOA với Tehran trở nên khó khăn thêm.

Cho tới nay, Iran đã từng bước hiện thực hóa lời cảnh báo điều chỉnh phạm vi tuân thủ cam kết trong JCPOA, sau khi các quốc gia còn lại, đặc biệt là Anh, Pháp và Đức, không chỉ ra một con đường khả quan để cứu vãn thỏa thuận, giúp Iran tránh những đòn trừng phạt của Mỹ. Sau khi Tehran tuyên bố vượt xa hạn mức urani làm giàu cấp thấp được phép dự trữ là 300 kg và bắt đầu làm giàu urani hơn giới hạn 3,67% nêu trong thỏa thuận (lên 4,5%), ngay trước cuộc họp ngày 28/7, Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran xác nhận nước này đã làm giàu 24 tấn (24.000kg) urani kể từ khi tham gia JCPOA, và tái khởi động lại lò phản ứng nước nặng tại cơ sở Arak. Các chuyên gia cảnh báo khi mức làm giàu urani được nâng lên và lượng dự trữ cũng không ngừng gia tăng thì thời hạn một năm để Iran có đủ nguyên liệu chế tạo bom nguyên tử cũng thu hẹp, dù Tehran đã khẳng định không có ý định chế tạo bom nguyên tử.

Tuyên bố mới của Iran về con số 24 tấn urani đã làm giàu có thể là một động thái cảnh báo từ phía Tehran rằng nếu các nước châu Âu tiếp tục chậm trễ và để Iran một mình chống đỡ các biện pháp trừng phạt từ Washington, thì JCPOA cuối cùng sẽ chỉ còn là dĩ vãng. Thực tế thì nội dung cốt lõi của JCPOA là Iran hạn chế chương trình hạt nhân để đổi lấy việc quốc tế ngừng các biện pháp trừng phạt, hướng tới bình thường hóa quan hệ kinh tế.

Tuy nhiên, các biện pháp tái trừng phạt ngày càng siết chặt của Mỹ nhằm vào Iran, nhất là trong lĩnh vực dầu mỏ, ngành kinh tế chủ lực của quốc gia Hồi giáo này, đã làm tổn hại nặng nề nền kinh tế Iran. Ước tính 80% nền kinh tế Iran hiện đang phải chịu tác động của các biện pháp trừng phạt đơn phương mà Mỹ áp đặt, khiến Tehran tỏ ra "quyết liệt" gây sức ép, lấy việc tuân thủ JCPOA như một "quân bài mặc cả" buộc các nước EU cứu vãn thỏa thuận hạt nhân.

Trong khi đó, EU, một mặt chịu áp lực từ Mỹ để loại bỏ hoàn toàn JCPOA, mặt khác bị Iran thúc ép, thực sự "tiến thoái lưỡng nan". EU phụ thuộc vào quan hệ đồng minh với Mỹ, đồng thời lại có những lợi ích kinh tế khi duy trì hợp đồng thương mại với Iran, không thể đóng vai trò "cầu nối trung lập" để tháo gỡ căng thẳng giữa Tehran và Washington.

Sau cuộc họp tại Vienna, Thư trương Ngoai giao Iran Abbas Araqchi khăng đinh Tehran sẽ tiếp tục thu hẹp phạm vi tuân thủ cam kết và chỉ đảo ngược những quyết định này khi các đối tác châu Âu đưa ra biện pháp phù hợp nhằm đảm bảo lợi ích Tehran theo thỏa thuận, tuyên bố thể hiện thái độ khá cứng rắn của Iran.

Cùng với đó, các bên chưa có tiến triển gì trong việc dập mồi lửa căng thẳng vùng Vịnh xoay quanh các vụ bắt giữ, tấn công tàu chở dầu. Khả năng Anh tham gia một liên minh quân sự cùng với Mỹ tại vùng Vịnh, động thái được cho sẽ dẫn tới nguy cơ đối đầu quân sự, cũng bỏ ngỏ khi Anh đưa ra đề xuất thành lập một đội tàu hải quân hộ tống tàu của châu Âu qua khu vực này.

Tình trạng leo thang hiện nay đang tạo ra quá nhiều mối đe dọa lớn theo kiểu hiệu ứng domino. Khi thỏa thuận hạt nhân đổ vỡ, khó có gì ràng buộc Iran trong vấn đề sở hữu vũ khí hạt nhân, kèm theo đó là một cuộc đối đầu quân sự trực tiếp giữa Iran và Mỹ, mà sức nóng chắc chắn lan rộng cả khu vực Trung Đông. Khi đó thì an ninh của châu Âu cũng chịu ảnh hưởng. Bởi vậy EU vẫn chủ trương bảo vệ JCPOA, song dường như các nước EU chưa tìm được cách để "cân bằng" các lợi ích trong vấn đề này. Trong khi đó, "chiến thuật" gây sức ép của Iran cũng có nguy cơ "già néo đứt dây". Con đường cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran kể từ sau khi Mỹ tuyên bố rút khỏi tháng 5/2018 thực sự quá gian nan, mà chỉ một tính toán sai lầm cũng có thể gây ra hậu quả khôn lường.

Theo Lê Ánh (TTXVN)

Nhóm P4+1 và Iran họp khẩn tìm cách cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Ngày 28/7, đại diện các nước còn lại trong thỏa thuận hạt nhân Iran đã họp khẩn tại Vienna (Áo) nhằm thảo luận các biện pháp cứu vãn thỏa thuận này, trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Iran và phương Tây. Theo hãng tin AP, các nhà ngoại giao 4 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ gồm...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Ông Trump và ông Biden đều nhận công về thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza09:00

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Phe ông Yoon cáo buộc lãnh đạo cơ quan điều tra 'vi phạm bí mật quân sự'09:51

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tổng thống Trump có châm ngòi cho cuộc chiến giá dầu mới giữa OPEC và phương Tây?

16:13:27 31/01/2025

Mối quan hệ này có nguồn gốc từ Hiệp ước Quincy được ký kết vào năm 1945 giữa Tổng thống Franklin D. Roosevelt và Quốc vương Abdulaziz bin Abdul Rahman Al Saud.

Tăng trưởng kinh tế Mỹ vững bước sau năm 2024

16:11:53 31/01/2025

Nguyên nhân chính gây giảm tốc tiến trình tăng trưởng của quý cuối năm 2024 là do hàng tồn kho tại các doanh nghiệp giảm, trong bối cảnh nhu cầu nội địa vẫn mạnh mẽ, nhưng nhập khẩu bất ngờ sụt giảm.

Kinh tế Italy tiếp tục đình trệ

16:09:32 31/01/2025

Theo số liệu của ISTAT, GDP trong quý 4 của Italy đã tăng 0,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong cả năm 2024, nền kinh tế Italy đã tăng trưởng 0,5% so với năm trước, khi điều chỉnh theo số ngày làm việc.

Kỷ nguyên mới cho năng lượng hạt nhân

15:22:30 31/01/2025

Theo báo cáo mới nhất của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), thế giới đang bước vào kỷ nguyên tăng trưởng mới của năng lượng hạt nhân. Sự hồi sinh này được thúc đẩy bởi nhu cầu năng lượng ngày càng tăng và mục tiêu giảm phát thải carbon ...

Chính phủ liên minh của Na Uy sụp đổ vì bất đồng về chính sách năng lượng

15:15:33 31/01/2025

Na Uy, thành viên NATO, không phải là một phần của EU nhưng Đảng Lao động muốn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với EU, một phần là do những lo ngại về một cuộc chiến thương mại giữa châu Âu và Mỹ.

EU đầu tư gần 1,25 tỷ euro cho hạ tầng năng lượng

15:13:28 31/01/2025

Đây là động thái mạnh mẽ nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, củng cố an ninh năng lượng và tăng cường liên kết thị trường năng lượng châu Âu.

UNRWA tiếp tục hoạt động hỗ trợ người Palestine

15:10:20 31/01/2025

Phát biểu trước báo giới, Giám đốc truyền thông UNRWA, bà Juliette Touma cho biết trụ sở của cơ quan này tại Đông Jerusalem vẫn mở cửa và cơ quan này không có kế hoạch ngừng hoạt động.

Tổng thống lâm thời Syria công bố lộ trình chính trị

14:58:12 31/01/2025

Bài phát biểu của ông al-Sharaa đánh dấu sáng kiến chính trị lớn đầu tiên của chính quyền của ông kể từ khi nắm quyền, báo hiệu bước đi hướng tới thể chế hóa quá trình chuyển tiếp sau sự sụp đổ của chính phủ trước đó vào tháng 12 năm ng...

ECB hạ lãi suất giữa bối cảnh kinh tế Eurozone trì trệ

14:51:43 31/01/2025

ECB tái khẳng định cam kết đưa lạm phát về mức 2% bền vững trong trung hạn, đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục cách tiếp cận dựa trên dữ liệu và theo từng cuộc họp để quyết định các chính sách tiền tệ trong tương lai.

Uganda ghi nhận ca tử vong do mắc Ebola

14:46:43 31/01/2025

Giới chức Uganda đã xác định được trên 40 người từng tiếp xúc với nam y tá, trong đó có 30 nhân viên y tế tại bệnh viện, 11 thành viên gia đình và 4 nhân viên chăm sóc sức khỏe tại một bệnh viện khác ở Matugga, cách Kampala khoảng 20 km...

Syria và Qatar thảo luận vấn đề tái thiết đất nước

14:44:03 31/01/2025

Hai bên cũng đề cập đến hợp tác trong các lĩnh vực quan trọng gồm cơ sở hạ tầng, đầu tư và dịch vụ ngân hàng, mở đường cho sự phục hồi kinh tế, y tế và giáo dục.

Tổng thống Trump có những đòn bẩy gì với Nga trong đàm phán hòa bình về Ukraine?

10:57:36 31/01/2025

Về mặt ngoại giao, Thomas Graham, thành viên danh dự tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR) có trụ sở tại Mỹ, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự thống nhất giữa Ukraine, châu Âu và Mỹ.