Iran đe doạ ngừng hợp tác với IAEA sau khi châu Âu kích hoạt cơ chế trừng phạt

Bảo Hà17:03 22/09/2025

Tehran cho biết quyết định của các cường quốc châu Âu về việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ) đã làm chệch hướng thỏa thuận giám sát gần đây và khiến căng thẳng hạt nhân thêm trầm trọng.

Hình ảnh do vệ tinh Maxar cung cấp ngày 19/6/2025 cho thấy các xe tải chở hàng di chuyển tại lối vào cơ sở hạt nhân Fordow ở tỉnh Qom , Iran . Ảnh: Anadolu Agency/TTXVN

Theo báo The Times of Israel, cơ quan an ninh hàng đầu của Iran ngày 20/9 cho biết hành động của Anh, Pháp và Đức nhằm tái áp đặt các lệnh trừng phạt của LHQ sẽ đình chỉ sự hợp tác của họ với cơ quan giám sát hạt nhân Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế ( IAEA ).

“Bất chấp sự hợp tác của Bộ Ngoại giao với IAEA và việc trình bày các kế hoạch giải quyết vấn đề, hành động của các nước châu Âu sẽ đình chỉ hiệu quả con đường hợp tác với cơ quan này”, Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao cho biết trong một tuyên bố trên truyền hình.

Thông báo này được đưa ra sau khi Hội đồng Bảo an ngày 19/9 bỏ phiếu để tái áp đặt các lệnh trừng phạt của LHQ đã bị đóng băng. Cuộc bỏ phiếu này có nghĩa là các lệnh trừng phạt, vốn đã bị đình chỉ để đổi lấy việc hạn chế các hoạt động hạt nhân của Iran được nêu trong thỏa thuận năm 2015, sẽ có hiệu lực trở lại vào ngày 28/9 trừ khi Iran thể hiện sự nhượng bộ trong tuần này.

Video đang HOT

Tehran cho biết hành động của các cường quốc châu Âu đã làm suy yếu cam kết kéo dài nhiều tháng với IAEA nhằm khôi phục hoạt động giám sát và đảm bảo tuân thủ các quy tắc quốc tế.

Đầu tháng 9, Iran và IAEA đã đạt được một thỏa thuận tại Cairo (Ai Cập), cho phép nối lại hoạt động thanh sát các cơ sở hạt nhân của Iran. Iran đã đình chỉ các hoạt động này sau khi Israel và sau đó là Mỹ tấn công các cơ sở hạt nhân của nước này vào tháng 6 trong một cuộc tấn công toàn diện vào các nhà lãnh đạo quân sự hàng đầu, các nhà khoa học hạt nhân, các địa điểm làm giàu urani và chương trình tên lửa đạn đạo của nước này.

Tehran đã chỉ trích IAEA vì đã không lên án các cuộc tấn công của Israel và Mỹ.

Các chính phủ châu Âu cho biết họ sẽ không trì hoãn việc áp đặt lại các lệnh trừng phạt của LHQ trừ khi Iran nối lại hợp tác đầy đủ với IAEA và mở lại các cuộc đàm phán hạt nhân với Mỹ vốn đã bị đình chỉ kể từ tháng 6.

Về phần mình, Iran liên tục phủ nhận việc tìm cách sở hữu vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, nước này đã làm giàu urani ở mức độ không thể sử dụng cho mục đích hòa bình, cản trở các thanh sát viên quốc tế kiểm tra các cơ sở hạt nhân của mình và mở rộng năng lực tên lửa đạn đạo. Israel cho biết Iran gần đây đã có những bước đi hướng tới việc vũ khí hóa.

Iran đã đáp trả các cuộc tấn công của Israel bằng cách phóng hơn 500 tên lửa đạn đạo và khoảng 1.100 thiết bị bay không người lái vào Israel. Theo các quan chức y tế và bệnh viện, các cuộc tấn công này đã khiến 31 người thiệt mạng và hơn 3.000 người bị thương tại Israel. Tổng cộng, đã có 36 vụ tên lửa và một vụ tấn công bằng thiết bị bay không người lái vào các khu vực đông dân cư, gây thiệt hại cho 2.305 ngôi nhà, cùng với hai trường đại học và một bệnh viện, và khiến hơn 13.000 người Israel phải di dời khỏi khu vực bị ảnh hưởng.

Nhật Bản 'mắc kẹt' giữa Mỹ và Iran: Khi pháp quyền va chạm lợi ích chiến lược

Cuộc tấn công của Mỹ vào Iran đang đặt Tokyo vào thế khó: giữ nguyên tắc hay ủng hộ đồng minh? Một bài toán địa chính trị không dễ giải.

Theo tờ Thời báo Nhật Bản (japantimes.co.jp) ngày 26/6, những cuộc tấn công gần đây của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran đã đẩy Nhật Bản vào một tình thế ngoại giao vô cùng khó xử. Tokyo đang phải vật lộn để cân bằng giữa việc duy trì nguyên tắc pháp quyền quốc tế và củng cố liên minh quan trọng với Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng leo thang ở Trung Đông.

Sự việc bắt đầu khi Chính phủ Nhật Bản, vốn nổi tiếng với chính sách ngoại giao dựa trên pháp quyền, đã "lên án mạnh mẽ" cuộc tấn công phủ đầu của Israel vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran vào ngày 13/6 vừa qua. Lời lẽ của Tokyo mạnh mẽ hơn nhiều so với các quốc gia G7 khác, một phần vì họ luôn nhất quán chỉ trích các hành động "đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực" của Trung Quốc.

Tuy nhiên, khi Mỹ - đồng minh thân cận nhất của Nhật Bản - cũng tiến hành các cuộc tấn công tương tự vào các cơ sở hạt nhân của Iran, tình hình lập tức trở nên phức tạp. Hiến chương Liên hợp quốc quy định việc sử dụng vũ lực chỉ được phép trong một số trường hợp ngoại lệ như tự vệ. Mặc dù Washington tuyên bố các cuộc tấn công này là để "tự vệ tập thể", một quan chức Bộ Ngoại giao Nhật Bản lại nhận định đây là "một điểm khó đưa ra xét theo luật pháp quốc tế".

Lựa chọn khó khăn

Việc công khai đặt câu hỏi về tính hợp pháp của hành động quân sự từ Mỹ có thể khiến Tổng thống Donald Trump không hài lòng, đe dọa làm suy yếu liên minh Nhật - Mỹ. Trước thế khó này, Tokyo đã lựa chọn một cách tiếp cận thận trọng: không lên án cũng không ủng hộ.

Trong tuyên bố được đưa ra vào đầu tuần này, Tokyo đã thể hiện sự "thông cảm nhất định" đối với hành động của Mỹ. Tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản nêu rõ: "Nhật Bản hiểu rằng hành động của Mỹ thể hiện quyết tâm hạ nhiệt tình hình đồng thời ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân". Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Nhật Bản cũng thừa nhận thẳng thắn: "Chúng tôi không thể nào nói với Mỹ, đồng minh của chúng tôi, rằng có những lo ngại liên quan đến luật pháp quốc tế".

Thủ tướng Shigeru Ishiba cũng từ chối đưa ra một đánh giá pháp lý chắc chắn. Tại một cuộc họp báo trong tuần này, ông cho biết: "Tôi biết có nhiều lập luận khác nhau theo quan điểm luật pháp quốc tế. Nhật Bản không trực tiếp tham gia vào vấn đề này. Thật khó để đưa ra đánh giá chắc chắn".

Tình huống trên đã vạch trần một mâu thuẫn sâu sắc trong chính sách đối ngoại của Nhật Bản. Tokyo luôn đề cao pháp quyền quốc tế, xem đây là nền tảng cho sự ổn định khu vực và toàn cầu. Việc lên án Israel là hành động nhất quán với nguyên tắc này. Tuy nhiên, khi đối tác chiến lược quan trọng nhất là Mỹ có những hành động tương tự, Nhật Bản lại bị buộc phải cân nhắc giữa nguyên tắc và lợi ích chiến lược.

Tóm lại, cuộc tấn công của Mỹ vào Iran không chỉ là một sự kiện quân sự đơn thuần, mà còn là một phép thử đối với nền ngoại giao Nhật Bản. Tokyo đã lựa chọn một con đường đầy thách thức, vừa cố gắng giữ vững nguyên tắc vừa nỗ lực duy trì mối quan hệ đồng minh. Tuy nhiên, tình thế tiến thoái lưỡng nan này cho thấy, trong bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay, việc hài hòa giữa lợi ích và nguyên tắc là một bài toán vô cùng khó giải.

IAEA chưa phát hiện mức độ phóng xạ bất thường ở Iran Ngày 22/6, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) thông báo chưa phát hiện mức độ phóng xạ tăng cao bất thường ở các khu vực xung quanh 3 cơ sở hạt nhân của Iran, trong đó có Fordow, sau cuộc không kích bất ngờ của Mỹ đêm 21/6. Hình ảnh do vệ tinh Maxar cung cấp về...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Toàn bộ phạm nhân tẩu thoát bên ngoài tòa án Campuchia bị bắt06:20

Bóng người lơ lửng giữa trời TQ, Rồng thiêng hiển linh, CĐM đồn 'ngày phán xét'?02:16

Chung cư Hong Kong chìm trong biển lửa, 13 người thiệt mạng01:27

Cháy chung cư Wang Fuk Court: 55 người ra đi, thảm họa leo thang gây chấn động03:14

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tướng quân đội Guinea-Bissau nhậm chức sau khi lật đổ tổng thống

22:09:42 27/11/2025

Một ngày sau, quân đội Guinea-Bissau đã đưa tướng Horta Nta Na Man lên giữ chức tổng thống lâm thời trong giai đoạn chuyển tiếp kéo dài một năm.

Chuyện tình dang dở của lính cứu hỏa hy sinh trong vụ cháy ở Hong Kong

17:49:16 27/11/2025

Người yêu của Ho Wai-ho gọi anh là niềm tự hào và là siêu anh hùng của cô. Cô ước có thể nắm tay anh thêm lần nữa.

Ông Trump yêu cầu cử thêm 500 vệ binh tới thủ đô sau vụ nổ súng gần Nhà Trắng

16:58:01 27/11/2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã yêu cầu Lầu Năm Góc triển khai thêm 500 vệ binh quốc gia tới thủ đô Washington sau vụ 2 thành viên của lực lượng này bị bắn gần Nhà Trắng.

Lý do đối tác phương Tây 'quay lưng' với dự án lọc hóa dầu trọng điểm của Trung Quốc

15:35:05 27/11/2025

Lệnh trừng phạt khiến đối tác phương Tây rút lui, nhà máy lọc dầu trọng điểm của Trung Quốc buộc lệ thuộc hơn vào dầu Nga.

Bên trong nỗ lực của Ukraine nhằm điều chỉnh kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất

15:32:26 27/11/2025

Phản ứng trước tình hình đó, các quan chức từ Mỹ, Ukraine và châu Âu đã nhanh chóng tổ chức các cuộc đàm phán khẩn cấp tại Geneva vào cuối tuần qua để tiến hành sửa đổi.

Mỹ gia hạn miễn thuế đối với một số mặt hàng công nghiệp của Trung Quốc

15:30:48 27/11/2025

Các loại thuế này, được áp theo Điều 301 do Tổng thống Donald Trump ban hành, đã được gia hạn nhiều lần trong hơn 1 năm và dự kiến hết hạn vào ngày 29/11 tới.

Tấn công nhằm vào mỏ khí đốt quan trọng của Iraq

15:29:15 27/11/2025

Toàn bộ khu vực đã mất điện, bao gồm cả thành phố Sulaimaniyah. Ông Omed Ahmed, người phát ngôn Cơ quan Điện lực khu vực, nêu rõ sự việc gây tổn thất 2.600 MW điện, gián đoạn 80% lưới điện của khu vực.

Mỹ khai tử chương trình khinh hạm chiến lược trong cuộc đua với Trung Quốc

15:25:53 27/11/2025

Tôi sẽ không chi một đô la nào nếu khoản đó không tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu hoặc khả năng chiến thắng của chúng tôi, Bộ trưởng Hải quân nói trong một bài đăng trên mạng xã hội.

Israel đặt mục tiêu dẫn đầu thế giới về UAV

15:24:49 27/11/2025

Phát biểu tại hội nghị, bà Elinor Yakobson, Giám đốc phụ trách mảng Quốc phòng và An ninh mạng thuộc Chương trình quốc gia về Tăng trưởng kinh tế Israel, đã trình bày tầm nhìn nhằm biến giai đoạn kinh tế phức tạp hiện nay thành cơ hội d...

Cựu Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck Soo bị đề nghị mức án 15 năm tù

15:24:04 27/11/2025

Nhóm công tố viên đặc biệt cho biết quyết định đề nghị mức án trên do xét thấy hành vi của bị cáo gây ra thiệt hại vô cùng lớn cho quốc gia và người dân.

Tầm quan trọng của Hành lang vận tải Mohe - Naiba với Nga

15:19:33 27/11/2025

Hành lang Mohe - Naiba còn hướng tới việc biến sông Lena tại Siberia từ một tuyến đường thủy khu vực trở thành huyết mạch hậu cần mang tầm quốc tế.

Bangladesh: Hỏa hoạn tại khu ổ chuột ở thủ đô, hàng nghìn người mất nơi cư trú

15:15:29 27/11/2025

Sau gần 16 giờ nỗ lực, lực lượng cứu hỏa đã khống chế hoàn toàn đám cháy. Theo ông Islam, hơn 1.500 căn lều tạm làm từ tôn phế liệu, nhựa và bìa carton đã bị phá hủy hoàn toàn hoặc một phầ