Iran đẩy mạnh nối lại quan hệ với Các tiểu vương quốc Arab thống nhất

Thúc Anh20:39 15/03/2023

Theo mạng tin tức Nour News của cơ quan an ninh Iran, Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Ali Shamkhani sẽ thăm Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) ngày 16/3.

Ảnh minh họa (Nguồn: AFP)

Theo mạng tin tức Nour News của cơ quan an ninh Iran, Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Ali Shamkhani sẽ thăm Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) ngày 16/3. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh có những tín hiệu cải thiện trong quan hệ giữa Iran và các nước vùng Vịnh.

Tin cho biết ông Shamkhani đã nhận lời mời chính thức của người đồng cấp UAE, Sheikh Tahnoun bin Zayed Al Nahyan, tới Abu Dhabi thảo luận về quan hệ song phương cũng như tình hình khu vực và quốc tế. Đi cùng ông Shamkhani có các quan chức cấp cao kinh tế, ngân hàng và an ninh.

Chuyến thăm cũng là dấu hiệu cho thấy quan hệ giữa Tehran với Abu Dhabi đang gia tăng trở lại kể từ khi UAE cử đại sứ quay trở lại Iran hồi tháng 9/2022, sau hơn 6 năm nước này hạ cấp quan hệ với Iran.

Đây là dấu hiệu tích cực mới nhất trong quan hệ giữa Iran và các nước vùng Vịnh. Tuần trước, Iran và Saudi Arabia đã nhất trí khôi phục quan hệ ngoại giao, vốn bị đình chỉ từ năm 2016, và mở lại cơ quan đại diện ngoại giao của mình tại nước còn lại.

Bất ngờ với 'người chiến thắng' trong thoả thuận khôi phục quan hệ giữa Iran và Saudi Arabia

Iran - Saudi Arabia sẽ chấm dứt 7 năm rạn nứt ngoại giao và các nhà phân tích cho rằng thỏa thuận này có thể dẫn đến những tác động trên phạm vi rộng.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc Vương Nghị, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran, Ali Shamkhani, và Bộ trưởng Ngoại giao - Cố vấn An ninh quốc gia của Saudi Arabia, ông Musaad bin Mohammed al-Aiban tại lễ ký kết thỏa thuận. Ảnh: China Daily/Reuters

Video đang HOT

Iran và Saudi Arabia đã đồng ý thiết lập lại quan hệ ngoại giao trong một thỏa thuận do Trung Quốc làm trung gian. Thỏa thuận được ký kết tại Bắc Kinh ngày 10/3 cho biết các ngoại trưởng của hai nước sẽ gặp nhau để thảo luận về các sứ mạng ngoại giao giữa hai bên trong vòng hai tháng, đánh dấu kết thúc rạn nứt ngoại giao kéo dài 7 năm qua.

Tại Iran, thỏa thuận này nhìn chung được hoan nghênh. Các quan chức cấp cao ca ngợi đây là một bước hướng tới giảm căng thẳng và củng cố an ninh khu vực. Còn các phương tiện truyền thông bảo thủ chủ yếu tập trung vào bình luận rằng thỏa thuận này báo hiệu một "thất bại" đối với Mỹ và Israel.

Trong số này có một số tờ báo đã từng ăn mừng vào năm 2016, thời điểm Riyadh cắt đứt quan hệ chính trị với Tehran sau khi các cơ quan ngoại giao của nước này ở Iran bị tấn công. Thời điểm đó, làn sóng biểu tình đã nổ ra ở Iran sau khi Saudi Arabia, vương quốc với đa số dân là người Hồi dòng Sunni, thi hành án tử hình một nhà lãnh đạo Hồi giáo dòng Shia nổi tiếng. Khi đó, Lãnh tụ tinh thần tối cao của Iran Ali Hosseini Khamenei cũng đã lên án các nhà lãnh đạo Saudi Arabia.

Các cuộc đàm phán về nối lại quan hệ giữa Iran và Saudi Arabi đã được bắt đầu vào tháng 4/2021, và đi đến kết quả tích cực nhờ những nỗ lực của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người đã đến thăm Saudi Arabia vào tháng 12/2022 và tiếp đón Tổng thống Iran Ebrahim Raisi vào tháng 2 vừa qua.

Thỏa thuận nối lại quan hệ vào ngày 10/3 đã được chào đón với sự lạc quan của Iraq và Oman - những quốc gia trước đây từng làm trung gian cho các cuộc đàm phán - và nhiều nước khác trong khu vực, trong khi nó được Mỹ hoan nghênh một cách thận trọng.

Hai bên sẽ vẫn thận trọng

Theo nhà phân tích chính trị Diako Hosseini tại Tehran, thỏa thuận trên là một bước phát triển tích cực nhưng chỉ là một trong nhiều bước đi.

"Saudi Arabia có thể sẽ vẫn thận trọng trong các giao dịch kinh tế với Iran vì họ không muốn bị Mỹ trừng phạt. Và bình thường hóa không nhất thiết có nghĩa là hai bên tin tưởng lẫn nhau" - ông Hosseini nói với kênh Al Jazeera - "Dù sao đi nữa, việc giảm căng thẳng ở Yemen, Liban, Syria và Iraq vẫn có thể mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên."

Ông Hosseini nói thêm rằng việc chấm dứt cuộc chiến kéo dài 8 năm ở Yemen, nơi Iran và Saudi Arabia ủng hộ các bên đối lập nhau, có thể là kết quả cuối cùng quan trọng nhất của thỏa thuận, nhưng đó sẽ là một mục tiêu khó đạt được.

"Mức độ mất lòng tin cao và cường độ cạnh tranh địa chính trị có thể khiến xu hướng giảm căng thẳng bị đảo ngược. Để đạt được thành công, cả hai nước cần bắt đầu những nỗ lực liên tục và lâu dài, đồng thời thử những cách đáng tin cậy để đảm bảo lợi ích chung", chuyên gia Hosseini lưu ý.

Theo ông Hosseini, Trung Quốc là người chiến thắng lớn trong thỏa thuận, vì họ đã củng cố phạm vi tiếp cận ảnh hưởng một cách hợp pháp của mình trên toàn khu vực.

"Thực tế là, không chỉ Trung Quốc trở thành người bảo lãnh cho thỏa thuận này, nó còn cho thấy rằng Mỹ không thể bỏ qua vai trò của Trung Quốc trong các thỏa thuận an ninh của Vịnh Ba Tư, một khu vực mà các nguồn dự trữ năng lượng và tuyến đường vận chuyển quan trọng đối với nền kinh tế Trung Quốc hơn với Mỹ", ông nói.

Ông Ali Shamkhani, một cố vấn thân cận của Lãnh tụ Iran Ali Khameni (phải) bắt tay nhà ngoại giao Vương Nghị trong cuộc họp với Ngoại trưởng, Cố vấn An ninh quốc gia Saudi Arabia, Mohammed al-Aiban ở Bắc Kinh. Ảnh: AFP/Getty Images

Giảm căng thẳng

Thomas Juneau, phó giáo sư tại Trường Cao học Quan hệ Công chúng và Quốc tế của Đại học Ottawa (Canada), đồng ý rằng thỏa thuận ngày 10/3 có thể chỉ giúp giảm căng thẳng hơn là giải quyết những khác biệt sâu sắc.

Ông nói với Al Jazeera: "Căng thẳng Iran-Saudi đã lên xuống trong nhiều thập kỷ, nhưng mức độ căng thẳng giữa hai nước luôn ở mức cao", đồng thời cho biết thêm rằng, một Saudi Arabia đang mệt mỏi tìm cách thoát khỏi cuộc xung đột Yemen, và thỏa thuận với Tehran có thể giúp dẫn đến một thỏa thuận với phiến quân Houthi ở Yemen, do Iran hậu thuẫn.

Ông Juneau cho rằng: "Một thỏa thuận Houthi-Saudi Arabia sẽ chứng kiến bạo lực thay đổi, chứ không ngừng lại".

Theo ông, Iran có thể nhượng bộ nhỏ về Yemen, nhưng sẽ không đồng ý chấm dứt hỗ trợ cho Houthi như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào với Saudi Arabia.

"Sự hỗ trợ của Iran dành cho Houthi đã cho phép nước này xây dựng ảnh hưởng đáng kể ở phía Tây Nam Bán đảo Arab. Iran sẽ không từ bỏ công cụ quan trọng này".

Ý nghĩa của các thỏa thuận trong quá khứ

Iran và Saudi Arabia đã có một lịch sử đầy sóng gió trong vòng chưa đầy một thế kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức. Mối quan hệ này cũng chứng kiến nhiều thăng trầm kể từ cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979 ở Iran.

Vương quốc Saudi Arabia ủng hộ chính quyền cựu Tổng thống Saddam Hussein của Iraq khi Baghdad đưa quân vào Iran những năm 1980 nhưng vẫn theo đuổi mối quan hệ chặt chẽ hơn với Tehran sau khi chiến tranh kết thúc.

Tehran và Riyadh đã trở nên thân thiết hơn trong nhiệm kỳ của Tổng thống theo chủ nghĩa cải cách Mohammad Khatami ở Iran, và đã ký một thỏa thuận hợp tác chung vào năm 1998 và một thỏa thuận hợp tác an ninh vào năm 2001.

Trong văn bản của thỏa thuận khôi phục quan hệ vừa ký kết đã đề cập trực tiếp đến hai thỏa thuận được ký từ hàng chục năm trước và đây được cho là một bước phát triển quan trọng.

Ông Sina Toossi, thành viên cấp cao tại Trung tâm Chính sách Quốc tế ở Washington, D.C., cho rằng: việc hai thỏa thuận trong lịch sử có thể được xem là sự thừa nhận đối với quan hệ tích cực từng tồn tại giữa Iran và Saudi Arabia vào cuối những năm 1990, đầu 2000. Bằng cách đề cập đến giai đoạn quan hệ tích cực này, thỏa thuận vừa ký có thể được coi là một nỗ lực khôi phục lại tinh thần hợp tác này giữa hai nước".

Theo ông Toossi, việc đề cập đến những thỏa thuận trước đây cũng làm nổi bật tiềm năng tăng cường hợp tác và đối thoại giữa hai nước.

"Hai bên đang ngầm thừa nhận rằng có những điểm chung giữa họ về các vấn đề như an ninh khu vực và hợp tác kinh tế. Những thỏa thuận trong quá khứ này có thể đóng vai trò là điểm khởi đầu cho các cuộc thảo luận trong tương lai giữa hai nước nhằm giải quyết những khác biệt của họ".

Tuy nhiên, vẫn còn phải chờ xem hai bên sẽ xử lý một số vấn đề nhạy cảm như thế nào, trong đó có những lo ngại về các chương trình quân sự và hạt nhân của họ, bên cạnh các vấn đề nội bộ.

Mỹ tiếp tục tập trận chung với Hàn Quốc bất chấp đe dọa từ Triều Tiên Người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby tuyên bố "sẽ không có bất kỳ thay đổi nào" với hoạt động huấn luyện chung giữa hai nước đồng minh, bất chấp các vụ phóng tên lửa của Triều Tiên. Trực thăng tấn công Apache của Mỹ cất cánh từ căn cứ Humphreys ở Pyeongtaek (Hàn Quốc), tham gia cuộc...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Campuchia bàn biện pháp giải quyết tác động từ dự án kênh đào Phù Nam-Techo09:30

Tổng thống Putin lần đầu nói chuyện với lãnh đạo mới của Syria09:12

Sau khi được thả từ Gaza, 5 con tin người Thái Lan nhận được tiền, lương tháng08:59

Trung Quốc phát hiện được chiến đấu cơ tàng hình F-35 từ xa 2.000 km?03:50

Căng thẳng Gaza dâng cao trở lại09:18

Tổng thống Zelensky nói về khoáng sản của Ukraine sau phát biểu của ông Trump08:29

Khỉ trộm đồ du khách và thất vọng khi phát hiện thứ bên trong01:47

Sau luật cấm thịt chó, hàng trăm trang trại nuôi thịt ở Hàn Quốc đóng cửa02:22

Tàu ngầm 161 tỷ đồng: Lặn sâu 200m, biến thành quầy bar dưới đáy biển03:14

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Mỹ có thể cắt quyền truy cập Starlink, gây áp lực với Ukraine về thỏa thuận khoáng sản

16:28:48 22/02/2025

Starlink cung cấp kết nối internet quan trọng cho Ukraine và được coi là công cụ thiết yếu đối với quân đội nước này đặc biệt là trong bối cảnh cuộc xung đột với Nga đang leo thang căng thẳng.

Ông Elon Musk tuyên bố Ukraine đã đi quá xa trong xung đột với Nga

16:09:23 22/02/2025

Bình luận về xung đột Ukraine, Bộ trưởng Elon Musk cho rằng "vô số cái chết trong chiến hào là điều sai trái và bất cứ ai tiếp tục thúc đẩy điều này đều là người thiếu sự thấu cảm và trí óc".

3 sinh viên tử vong thương tâm trong vụ tai nạn xe buýt nghiêm trọng

15:44:12 22/02/2025

Mặc dù các nhân chứng suy đoán rằng việc lái xe quá tốc độ có thể là nguyên nhân gây ra vụ tai nạn, nhưng lý do chính xác vẫn chưa được xác nhận.

Giới khoa học trấn an về thông tin chủng virus corona mới có thể xâm nhập tế bào người

15:10:32 22/02/2025

Điều này làm dấy lên mối lo ngại rằng chủng virus nói trên có thể lây lan sang con người trong tương lai, mặc dù ở thời điểm hiện tại khả năng lây lan hiện tại của virus này chưa cao như SARS-CoV-2.

Lý giải việc người Ireland sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn

15:07:50 22/02/2025

Dân số Ireland đã tăng 14,8% kể từ năm 2015, trong đó nhóm trên 65 tuổi tăng tới 36,5%. Điều này đặt ra những thách thức lớn đối với hệ thống y tế trong tương lai khi nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng gia tăng.

Tòa án Mỹ cho phép chính quyền Tổng thống Donald Trump giải thể USAID

15:06:15 22/02/2025

Đây là trường hợp mới nhất tòa phải quyết định liệu có chặn các kế hoạch của chính quyền Tổng thống Trump giảm số lượng nhân viên liên bang hay không, nhất là nhân viên những cơ quan mà chính quyền ông Trump dự định dẹp bỏ.

Kyrgyzstan và Tajikistan ký kết văn kiện phân định biên giới

14:43:31 22/02/2025

Phát biểu với báo chí, quan chức Kyrgyzstan nói: Lễ ký kết biên bản ghi nhớ về phân định biên giới giữa Cộng hòa Kyrgyzstan và Tajikistan đã diễn ra. Đại diện phía Kyrgyzstan là ông Tashiev trong khi đại diện cho Tajikistan là ông Yatim...

Tổng thống Trump bình luận việc đến Nga dự lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng

14:11:40 22/02/2025

Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov cũng đã phủ nhận kế hoạch tổ chức cuộc họp giữa Tổng thống nước này, ông Putin với người đồng cấp Mỹ Donald Trump tại Nga như những đồn đoán trong thời gian qua.

Liban kêu gọi Mỹ hỗ trợ quân đội và yêu cầu Israel hoàn tất rút quân

13:52:27 22/02/2025

Ông Issa cũng bày tỏ tin tưởng rằng hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Liban sẽ được tiếp tục, bao gồm các khóa huấn luyện quốc phòng bổ sung và các trang thiết bị từ Mỹ và các đồng minh khu vực như Jordan.

Ba Lan đề nghị Kiev hợp tác với Tổng thống Mỹ

11:22:25 22/02/2025

Nghị sĩ Stanislav Balabanov của đảng ITN trong liên minh cầm quyền ở Bulgaria giải thích: Mục đích của tuyên bố là để trấn an người dân Bulgaria và nhấn mạnh rằng sẽ không có một binh lính Bulgaria nào được đưa đến Ukraine .

Lật thuyền chạy trốn phiến quân ở Congo, 22 người thiệt mạng

11:21:01 22/02/2025

Theo các chuyên gia của Liên hợp quốc, lực lượng phiến quân này được khoảng 4.000 quân từ nước láng giềng Rwanda hỗ trợ và thỉnh thoảng tuyên bố sẽ hành quân đến tận thủ đô Kinshasa của Congo, cách đó hơn 1.600 km.

Việt Nam cam kết mạnh mẽ đối với chủ nghĩa đa phương và tinh thần đoàn kết quốc tế

07:32:53 22/02/2025

Hầu hết đại diện các nước phát biểu đề cao luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, coi đó là nền tảng vững chắc để duy trì hòa bình, an ninh quốc tế và xây dựng một hệ thống đa phương vững mạnh, có khả năng ứng phó hiệu quả với các vấn đề...