‘Indiana Jones 5′: Tạm biệt Indy, tạm biệt một di sản

Indiana Jones 5 không bùng nổ nhưng là lời giã biệt đậm tình của Harrison Ford cho vai diễn nhà khảo cổ học vĩ đại nhất màn ảnh rộng – Indiana Jones.

Khả năng cao đây cũng là dấu chấm hết cho thương hiệu phim hành động – phiêu lưu mang tính biểu tượng có tuổi đời 42 năm. Tuy nhiên, tác phẩm Indiana Jones đã có một “đời sống” đủ rực rỡ trong lòng giới mộ điệu điện ảnh.

Indiana Jones and the dial of destiny (tựa Việt: Indiana Jones và vòng quay định mệnh) mở màn với bối cảnh năm 1944, khi Đệ tam Đế chế bắt đầu sụp đổ, Indiana Jones (Harrison Ford) bị Đức Quốc xã bắt giữ cùng với người bạn của mình – giáo sư Basil Shaw (Toby Jones). Trong lúc tẩu thoát, họ nhanh trí giành lại một nửa cổ vật Antikythera từ tay bọn phát xít. Antikythera hay còn gọi là Vòng quay định mệnh được chế tạo bởi nhà bác học vĩ đại Archimedes (Ác-si-mét). Người đời tương truyền rằng ngoài việc dự báo các sự kiện thiên văn, nó còn có khả năng đưa con người du hành thời gian.

Harrison Ford lần cuối vào vai anh hùng khảo cổ Indiana Jones – vai diễn gắn liền với tên tuổi ông hơn 4 thập kỷ. LUCAS FILM

Năm 1969, giáo sư Indiana Jones đã bước sang tuổi hưu với một cuộc sống lặp đi lặp lại nhàm chán, lắm nỗi muộn phiền khi đang trong quá trình ly thân. Sự xuất hiện của cô con gái nuôi Helena Shaw ( Phoebe Waller-Bridge) sau 18 năm không liên lạc làm cuộc sống của Indy xáo động. “Cuỗm” một nửa cổ vật Antikythera từ tay cha nuôi để mang đi đấu giá, Helena Shaw ngay lập tức trở thành mục tiêu săn đuổi của nhà vật lý người Đức Jrgen Voller (Mads Mikkelsen) cùng tay sai. Mơ ước vĩ cuồng của ông ta là kiểm soát vũ trụ và làm sống lại chủ nghĩa phát xít bằng cách gộp hai nửa của vòng quay ma thuật. Giáo sư Indy vì vậy bất đắc dĩ phải lên đường phiêu lưu lần nữa và cùng cô con gái ngỗ nghịch tìm ra nửa còn lại của Antikythera, ngăn chặn âm mưu của kẻ ác.

Bộ phim giàu tính hoài niệm, tri ân

Công nghệ đã giúp các nhà làm phim “trẻ hóa” Harrison Ford ở đầu phim. LUCAS FILM

Mở đầu Indiana Jones 5, đạo diễn James Mangold mang đến cho người xem bất ngờ nhỏ khi “trẻ hóa” Harrison Ford bằng kỹ xảo, đưa ông về dáng hình, diện mạo của chàng Indiana Jones dũng cảm, nhanh trí và hài hước từng khiến khán giả thuộc thế hệ 7X, 8X say mê. Cuộc đụng độ với những gã phát xít cộc cằn, kho cổ vật “vàng thau lẫn lộn” chất đống trên chuyến tàu tháo chạy, màn rượt đuổi, bắn súng trên nóc xe lửa đang chạy băng băng mang đến tất cả sự hoài niệm về một bộ phim hành động kiểu mẫu những năm 1980. Những năm tháng xưa cũ ấy, thời điện ảnh chưa có những quái vật không gian, vũ khí hạng nặng và những siêu anh hùng có khả năng bay lượn, biến đổi vật chất, du hành đa vũ trụ…

Xuyên suốt thời lượng 2 tiếng 34 phút, Indiana Jones and the dial of destiny vẫn duy trì bầu không khí hoài niệm với tông màu ám vàng bao phủ các khung hình. Indiana Jones 5 vẫn giữ được màu sắc đặc trưng với một câu chuyện được dẫn dắt bởi những bí ẩn đằng sau một món cổ vật, kích thích tinh thần khám phá và đi đến tận cùng hiểu biết của nhân loại. Cuộc phiêu lưu của lão “già gân” Indy được triển khai theo kiểu đuổi – bắt truyền thống, đi theo từng manh mối nhỏ để tìm đến những vùng đất có nền văn minh lâu đời hay gắn với những sự kiện lịch sử trọng đại, từ Anh cho đến New York (Mỹ), Tangier (Morroco), Sicily (Ý)…

Cô cháu gái ham tiền đã kéo Indy vào một cuộc phiêu lưu nhiều rủi ro. LUCAS FILM

Màn rượt đuổi trên xe Tuk Tuk giữa những con phố cổ kính ở Morroco khiến nhiều khán giả thích thú. LUCAS FILM

Hồi 1 của bộ phim có phần dài dòng khi cố gắng giải thích cặn kẽ nguồn gốc cổ vật của Archimedes và các nhân vật có liên quan. Tuy nhiên, phim lấy lại sức hấp dẫn và ráo riết sau cuộc hội ngộ giữa Indy và người bạn cũ do tài tử Antonio Banderas thủ vai. Bộ phim sẽ mang đến cho khán giả một bất ngờ bùng nổ ở phần kết, khi Indiana Jones gặp gỡ một nhân vật nổi tiếng được người đời trọng vọng. Ông gọi đó là khoảnh khắc “được chứng kiến lịch sử”.

Phần dàn dựng hành động của Indiana Jones 5 cũng trung thành với mô-tuýp cũ, nhiều năng lượng nhưng không quá khốc liệt, có chút hài hước kiểu thần kỳ ăn may. Đặc biệt, phim làm thỏa mãn người hâm mộ trung thành của Indy khi tái hiện những phân cảnh quất roi trứ danh, cách mà ông dùng kiến thức uyên bác của mình để giải mã những điều bí ẩn.

Tinh thần phiêu lưu được duy trì xuyên suốt bộ phim. LUCAS FILM

Harrison Ford vẫn rất phong độ và năng lượng trong các cảnh hành động. LUCAS FILM

Tất nhiên phim không thể thiếu những đại cảnh hùng vĩ, cuộc chạm trán rùng rợn với côn trùng, thú dữ và tính thần bí của những hang động, ngôi mộ cổ dưới lòng đất có nhiều hiểm nguy chực chờ. Người anh hùng khảo cổ Indiana Jones giờ đây đã lớn tuổi. Đôi khi, những màn rượt đuổi, đua xe, đấm đá và “trèo đèo lội suối” khiến ông đuối sức nhưng tố chất dũng cảm, nhanh nhạy và trọng tình nghĩa của Indy vẫn không hề thay đổi.

Harrison Ford vẫn là “linh hồn” của toàn bộ tác phẩm dẫu cho nhân vật Helena Shaw của Phoebe Waller-Brigde cũng được ưu ái với nhiều trường đoạn hành động nảy lửa. Ở tuổi 80, Harrison Ford thấm nhuần tính cách và sự chuyển biến về mặt tâm lý nơi nhân vật mà ông đã gắn bó suốt hơn 40 năm. Dáng vẻ lịch lãm, giọng nói ôn tồn, bình tĩnh và nụ cười nhếch mép của nam diễn viên vẫn làm nên sức hút khó cưỡng trên màn ảnh rộng. Harrison Ford thực hiện các pha hành động theo kiểu “già gân”, vừa hài hước lại vừa khiến người xem phải trầm trồ bởi độ “chịu chơi” của ông.

Đừng kháng cự quy luật của thời gian

Một bộ phim phiêu lưu – hành động thành công sẽ đánh động đến bản năng ham khám phá và khát vọng chinh phục tự nhiên của con người. Qua 4 phần phim, người hùng Indy đã cùng khán giả chinh phục nhiều vùng đất lạ, về mặt không gian. Ở Indiana Jones and the dial destiny, bộ phim chạm đến mong ước vĩ đại hơn của nhân loại – chinh phục thời gian. Tuy nhiên, lòng tham không đáy và cơn vĩ cuồng quyền lực đã biến ước mơ đó trở thành một thứ dã tâm. Nó thể hiện rõ nhất qua nhân vật Jrgen Voller của Mads Mikkelsen khi gã khát khao quay trở về quá khứ để thay đổi hoàn toàn tiến trình lịch sử.

Mads Mikkelsen ít đất diễn nhưng vẫn vào vai phản diện thuyết phục. LUCAS FILM

Với một thương hiệu điện ảnh lấy hoài cổ làm tinh thần chủ đạo như Indiana Jones thì ý tưởng về việc thay đổi quá khứ đã tạo cho Indiana Jones 5 một cái tứ rất thú vị. Con người dường như đã đi đến tận cùng của những cuộc chinh phục, cải hóa tự nhiên. Thời gian là thứ duy nhất bất khả xâm phạm, chưa bị bàn tay “tọc mạch” của con người chạm vào. Thời gian là thứ duy nhất mà nhân loại “đầu hàng”.

Trải qua biết bao cuộc phiêu lưu vào sinh ra tử, Indy vẫn phải tuân theo quy luật của thời gian. Ông già đi, sức khỏe bị bào mòn, vụn vỡ khi chứng kiến sự rời đi của những người thân yêu, cảm thấy lạc thời khi bài giảng của mình nhận lại sự thờ ơ của những sinh viên. Thật hài hước khi trong buổi tiệc về hưu, các đồng nghiệp tặng cho Indy một chiếc đồng hồ, như một lời nhắc nhở không thời vàng son nào kéo dài mãi mãi, anh hùng nào rồi thì cũng phải đến lúc “về vườn”.

Harrison Ford và Phoebe Waller-Bridge tung hứng khá nhịp nhàng. LUCAS FILM

Indiana Jones và màn hóa thân của Harrison Ford đi vào di sản điện ảnh. LUCAS FILM

Indiana Jones and the dial of destiny là câu chuyện một người anh hùng học cách chấp nhận quy luật của thời gian. Lựa chọn hướng đi này khiến bộ phim trở nên thuyết phục khi nó bám vào thông điệp hãy thuận theo thời gian, đừng cưỡng cầu, cũng chớ kháng cự. Nó càng ý nghĩa khi đây là phần phim cuối cùng của thương hiệu. Ở mỗi thời điểm cuộc đời, con người được “định giá” và hạnh phúc theo những định nghĩa riêng. Không có gì trường tồn. Và đôi khi, ký ức cùng những chuyện “lỡ làng” trong quá khứ lại đưa con người ta đến một điểm đến hạnh phúc khác mà ta ít khi ngờ tới.

Đối với nhiều khán giả, Indiana Jones đã lỗi thời, trong dòng chảy điện ảnh đang không ngừng cập nhật, sản sinh những xu thế mới, chạm đến những chủ đề mới. Indiana Jones sẽ khép lại. Thế nhưng, nó chưa chắc là điều đáng buồn. Indiana Jones có lẽ cũng đã thuận theo thời gian, để có một cái kết trọn vẹn trong lòng người hâm mộ, để không bị Hollywood “vắt sữa” một cách nhạt nhẽo và kiệt quệ như nhiều thương hiệu điện ảnh khác.

Poster Indiana Jones 5. DISNEY

Những nếp nhăn đã thay thế cho những múi cơ cuồn cuộn của người anh hùng năm nào, sự “già đời”, thận trọng và những mủi lòng đậm vị nhân sinh đã thế chỗ cho những khát khao liều lĩnh, hoài bão lớn lao của Indy. Nhưng đó mới chính là vẻ đẹp của thời gian. Chút hoen gỉ, cũ kỹ của Indiana Jones vẫn có gì đó thật cảm động đối với khán giả. Và những gì sắp đi vào quá khứ, sẽ trở thành di sản.

Indiana Jones and the dial destiny sẽ công chiếu vào ngày 29.6.2023.