IAEA: Lượng urani làm giàu của Iran cao gấp 19 lần mức giới hạn trong thỏa thuận

Theo báo cáo do Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế ( IAEA) công bố ngày 7/9, Iran đã tiếp tục làm giàu urani trên ngưỡng giới hạn mà thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 đề ra, với lượng urani tích trữ cao gấp 19 lần so với mức giới hạn trong thỏa thuận.

Các máy ly tâm bên trong cơ sở hạt nhân Natanz, Iran. Ảnh: AFP/TTXVN

Tính đến ngày 21/8, lượng urani mà Iran tích trữ ước tính vào khoảng 3.940 kg, tăng 131,6 kg so với báo cáo của quý trước. Trong giai đoạn này, lượng urani làm giàu tới 60% đã tăng thêm 12,5kg lên 55,6 kg.

Trong báo cáo, IAEA cũng nhấn mạnh cơ quan này không thể đảm bảo bản chất hòa bình của chương trình hạt nhân Iran, khi không có bất kỳ “tiến bộ nào” trong việc giải quyết các vấn đề còn tồn đọng liên quan vật liệu hạt nhân tại những địa điểm chưa được công bố. Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi đã bày tỏ quan ngại về việc Iran đã không phối hợp với cơ quan này trong các vấn đề còn tồn tại, khiến công tác giải quyết không đạt được điến triển.

Tuy nhiên, Iran gần đây nhấn mạnh rằng những báo cáo của IAEA về dấu vết urani tại một số cơ sở hạt nhân là mang động cơ chính trị và nên kết thúc vấn đề này cùng lúc với việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 giữa Tehran và các cường quốc, có tên đầy đủ là Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện (JCPOA).

JCPOA được Iran và các nước ủy viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Nga) cùng Đức ký kết vào tháng 7/2015, theo đó, Tehran hạn chế hoạt động hạt nhân để đổi lấy việc các biện pháp trừng phạt quốc tế được nới lỏng. Tuy nhiên, Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận năm 2018 và tái áp đặt trừng phạt kinh tế, khiến Iran cũng giảm các cam kết của nước này trong thỏa thuận. Sau 16 tháng Mỹ và Iran tiến hành đàm phán gián tiếp thông qua các quan chức EU, ngày 8/8, EU đã đưa ra bản dự thảo “văn bản cuối cùng” về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Bản dự thảo này xác định các bước mà Iran và Mỹ sẽ phải thực hiện để quay trở lại việc tuân thủ hoàn toàn thỏa thuận hạt nhân.
* Trong diễn biến khác cùng ngày, các lực lượng trên bộ của Quân đội Iran đã bắt đầu cuộc tập trận kéo dài 2 ngày tại thành phố Nasr Abad, miền Trung nước này nhằm đánh giá sức mạnh và khả năng chuẩn bị trước các mối đe dọa mới.

Chỉ huy Bộ tư lệnh trung tâm Khatam al-Anbiya của Iran, Gholam-Ali Rashid cho biết cuộc tập trận mang mật danh: “Sức mạnh 1401″ được thực hiện dựa trên giả định về chiến tranh trong tương lai và các mối đe dọa được dự báo trước.

Trước đó 1 ngày, người phát ngôn cuộc tập trận Amir Cheshaks xác nhận cuộc tập trận sẽ có sự tham gia của các lực lượng bộ binh, thiết giáp, pháo binh, máy bay không người lái và tác chiến điện tử. Các lực lượng này sẽ cố gắng kiểm soát tình hình thực địa dựa trên thực tế của các cuộc xung đột gần đây.