IAEA lo lắng về an toàn của Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia

Người đứng đầu cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc bày tỏ sự lo lắng ngày càng tăng về sự an toàn của Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, sau khi thống đốc khu vực do Nga chiếm đóng ra lệnh sơ tán một thị trấn- nơi hầu hết nhân viên nhà máy sinh sống trong bối cảnh các cuộc tấn công đang diễn ra trong khu vực.

Lực lượng Kremlin nắm quyền kiểm soát Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia trong những ngày đầu của cuộc xung đột Nga-Ukraine năm 2022.

Nhà máy nằm gần vị trí trung tâm của cuộc xung đột Nga-Ukraine và chính quyền Ukraine hôm Chủ nhật cho biết, một phụ nữ 72 tuổi đã thiệt mạng và ba người khác bị thương khi lực lượng Nga bắn hơn 30 quả đạn vào Nikopol, một thị trấn do Ukraine kiểm soát ngay gần nhà máy. Đáp lại, Ukraine cũng thường xuyên tấn công về phía Nga.

“Tình hình chung ở khu vực gần Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya ngày càng trở nên khó lường và có khả năng gây nguy hiểm”, người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), ông Rafael Grossi cho biết, trong một cảnh báo được đưa ra cuối tuần vừa rồi trước khi có báo cáo mới nhất về các cuộc tấn công. “Tôi vô cùng lo ngại về những rủi ro an ninh và an toàn hạt nhân mà nhà máy phải đối mặt”.

Ông Grossi đã bày tỏ sự lo lắng này sau khi Yevgeny Balitsky, thống đốc do Nga bổ nhiệm của tỉnh Zaporizhzhia bị chiếm đóng một phần, ra lệnh sơ tán dân thường khỏi 18 khu định cư trong khu vực, bao gồm cả thị trấn Enerhodar cạnh nhà máy. Bộ Tổng tham mưu Ukraine ngày 7/5 cho biết, cuộc sơ tán được công bố hôm thứ Sáu đã bắt đầu.

Theo một cập nhật được đăng trên Facebook, Bộ Tổng tham mưu cho biết, những cư dân đầu tiên được sơ tán là những người mang quốc tịch Nga. Họ đã được đưa đến bờ biển Azov do Nga chiếm đóng, khoảng 200 km (120 dặm) về phía Đông Nam.

Ông Grossi cho biết, nhân viên vận hành của nhà máy điện hạt nhân, có 6 lò phản ứng hiện đang ở chế độ ngừng hoạt động, đã không được sơ tán mặc dù hầu hết họ và gia đình vẫn sống ở Enerhodar. Ông nói thêm rằng, các chuyên gia IAEA tại cơ sở hạt nhân này “vẫn thường xuyên nghe thấy tiếng pháo kích”.

Các khu định cư này cách chiến tuyến giữa Ukraine và Nga khoảng 50 đến 70km và theo ông Balitsky, Ukraine đã tăng cường các cuộc tấn công vào khu vực này trong vài ngày qua.

Ông Grossi nói: “Chúng ta phải hành động ngay bây giờ để ngăn chặn nguy cơ xảy ra tai nạn hạt nhân nghiêm trọng và hậu quả liên quan của nó đối với người dân và môi trường. Cơ sở hạt nhân lớn này phải được bảo vệ. Tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy cam kết của tất cả các bên để đạt được mục tiêu quan trọng này.”