Hy vọng thoát án tử của cựu TGĐ Oceanbank Nguyễn Xuân Sơn
Tại bản án phúc thẩm, Toà cấp cao kiến nghị Chánh án TAND Tối cao xem xét giảm hình phạt cho cựu TGĐ Oceanbank Nguyễn Xuân Sơn từ t.ử h.ình xuống chung thân sau khi bị cáo Sơn khắc phục ít nhất 3/4 hậu quả. Áp dụng các quy định của pháp luật, luật sư có những nhận định về cơ hội thoát án tử của ông Sơn.
Điểm mới của BLHS 2015
Luật sư Tạ Anh Tuấn – Trưởng văn phòng luật sư Bách Gia Luật và Liên danh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) – cho hay, theo khoản 3, Điều 40 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2018, có ba trường hợp không áp dụng hình phạt t.ử h.ình, trong đó có trường hợp: “Người bị kết án t.ử h.ình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.”.
HĐXX tòa phúc thẩm tuyên án.
Luật sư Tạ Anh Tuấn phân tích, người bị kết án t.ử h.ình về tội tham ô tài sản, nhận hối lộ nhưng chưa thi hành án mà đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn sẽ không bị thi hành án và Chánh án TAND Tối cao chuyển hình phạt t.ử h.ình thành hình phạt tù chung thân.
Đây là điểm mới của BLHS 2015 so với quy định BLHS 1999. Nó có ý nghĩa quan trọng trong việc thu hồi tài sản nhà nước bị thất thoát, chiếm đoạt. Bởi, mục tiêu cuối cùng trong việc xử lý các vụ án kinh tế tham nhũng là thu hồi tối đa tài sản tham ô, hối lộ. Nếu xử lý t.ử h.ình tội phạm tham nhũng thì Nhà nước không thu hồi lại được t.iền, tài sản bị chiếm đoạt và mục đích cuối cùng không đạt được.
Vì vậy, quy định tại Điều 40 BLHS 2015 khuyến khích người phạm tội ăn năn hối cải, tự nguyện bồi hoàn tài sản chiếm đoạt trái pháp luật, có các biện pháp khắc phục hậu quả, giúp Nhà nước thu hồi tài sản một cách thuận lợi nhất.
Mặt khác, việc nộp lại 3/4 tài sản tham ô, hối lộ sẽ được miễn án t.ử h.ình nhưng không có nghĩa là 1/4 tài sản còn lại không bị thu hồi. Việc người bị kết án t.ử h.ình nộp lại 3/4 tài sản chỉ là một trong những điều kiện cần để được xem xét không thi hành án t.ử h.ình. 1/4 tài sản còn lại bị cáo vẫn phải nộp lại theo quy định và người phạm tội vẫn phải chịu hình phạt tù không có thời hạn (tù chung thân).
Tuy nhiên, để áp dụng điều luật này vào thực tiễn các vụ án tham nhũng, luật sư Tạ Anh Tuấn phân tích: Trường hợp người bị kết án t.ử h.ình đã tự nguyện khắc phục hậu quả 3/4 tài sản tham ô, hối lộ chỉ là điều kiện “cần” để cơ quan tiến hành tố tụng xem xét không áp dụng hình phạt t.ử h.ình. Ngoài việc khắc phục 3/4 tài sản tham ô, hối lộ, điều kiện “đủ” là người bị kết án t.ử h.ình phải hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.
Bà Võ Thị Thanh Xuân, vợ cựu TGĐ Oceanbank Nguyễn Xuân Sơn,trình bày tại tòa phúc thẩm.
Làm rõ điều kiện “cần” và “đủ” trong trường hợp này, luật sư Tuấn viện dẫn khoản 2, 3, 4 Điều 2 Nghị quyết số 01/2016/NQ-HĐTP ngày 30/6/2016 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định tại khoản 3, Điều 7 BLHS 2015, trong đó có khoản 3, Điều 40.
Cụ thể, “2. “Chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ” là sau khi bị kết án t.ử h.ình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ, người bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ hoặc người bị kết án đã tích cực tác động để cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh, chị, em và những người khác khắc phục hậu quả và những người này đã thực hiện việc nộp lại ít nhất ba phần tư giá trị tài sản mà người bị kết án đã tham ô, nhận hối lộ.”.
Video đang HOT
“3. “Hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm” là sau khi bị kết án t.ử h.ình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ, người bị kết án chủ động cung cấp những tin tức, tài liệu, chứng cứ có ý nghĩa cho việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm liên quan đến tội phạm mà họ bị kết án (như: chỉ đúng nơi cất giấu vật chứng quan trọng giúp cơ quan chức năng thu hồi được vật chứng đó; khai báo và chỉ đúng nơi đồng phạm khác đang bỏ trốn; khai báo về tội phạm và người phạm tội mới liên quan đến tội phạm mà họ bị kết án…). Ngoài những trường hợp nêu trên, có thể xác định những trường hợp khác là “hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, Điều tra, xử lý tội phạm” nhưng phải được các cơ quan tiến hành tố tụng thống nhất áp dụng.”.
Bà Xuân mong muốn dùng tài sản của bản thân để cứu chồng.
“4. “Lập công lớn” là sau khi bị kết án t.ử h.ình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ, người bị kết án đã giúp cơ quan tiến hành tố tụng phát hiện, truy bắt, Điều tra, xử lý tội phạm không liên quan đến tội phạm mà họ bị kết án; cứu được người khác trong tình thế hiểm nghèo hoặc cứu được tài sản có giá trị từ 100 triệu đồng trở lên của Nhà nước, của tập thể, của công dân trong thiên tai, hỏa hoạn hoặc sự kiện bất khả kháng khác; có phát minh, sáng chế hoặc sáng kiến có giá trị lớn được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận. Ngoài những trường hợp nêu trên, có thể xác định những trường hợp khác là “lập công lớn” nhưng phải được các cơ quan tiến hành tố tụng thống nhất áp dụng.”.
Cơ hội thoát án tử của cựu TGĐ Oceanbank
Đối với trường hợp cựu TGĐ Oceanbank Nguyễn Xuân Sơn, trong lời nói sau cùng trước toà, bị cáo Sơn cho biết, sau phiên sơ thẩm, ngày 2/3, bị cáo đã có tờ trình gửi Viện KSND Cấp cao tại Hà Nội khai rõ đã chi khoản t.iền 269 tỷ đồng cho những ai, chi bao nhiêu.
Ông Sơn nhiều lần lấy khăn lau nước mắt khi nghe những lời trình bày của vợ.
Theo luật sư Tuấn, lời nói sau cùng của Nguyễn Xuân Sơn được coi là tình tiết mới cần thẩm tra ngay tại phiên tòa để làm rõ có việc Nguyễn Xuân Sơn gửi bản giải trình cho cơ quan tiến hành tố tụng. Đặt giả thiết nếu làm rõ ngay tại phiên tòa và các tài liệu này có trong hồ sơ vụ án thì tình tiết này sẽ được coi là đã “hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm” và được HĐXX nghi nhận trong bản án phúc thẩm, Nguyễn Xuân Sơn có thể thoát án t.ử h.ình.
Tuy nhiên, tình tiết này chỉ là một trong những điều kiện “cần” và “đủ” theo khoản 3 Điều 40 BLHS 2015. Ngoài điều kiện này, bị cáo có tác động người thân hoặc người khác tự nguyện khắc phục hậu quả và đã nộp 3/4 tài sản tham ô, thì bị cáo Sơn sẽ đủ điều kiện không áp dụng hình phạt t.ử h.ình, chuyển từ hình phạt t.ử h.ình sang chung thân.
Luật sư Tuấn cũng cho biết thêm, khoản 3, Điều 40 BLHS 2015 chỉ áp dụng cho người bị kết án t.ử h.ình từ giai đoạn xét xử phúc thẩm (nếu có kháng cáo) cho đến giai đoạn thi hành án hình sự mà người bị kết án t.ử h.ình thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, giúp cơ quan tiến hành tố tụng phát hiện điều tra xử lý tội phạm liên quan đến tội phạm mà người bị kết án, đồng thời chủ động hoặc tác động người thân/người khác khắc phục hậu quả 3/4 tài sản tham ô, hối lộ sẽ có đủ điều kiện chuyển từ hình phạt t.ử h.ình sang chung thân theo quy định của pháp luật.
Bản án phúc thẩm nhận định, bị cáo Sơn đã rất thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với các cơ quan chức năng, nhất là trong giai đoạn phúc thẩm. Vợ bị cáo đã nộp 5 tỷ đồng khắc phục hậu quả cho bị cáo. Hiện bị cáo còn nhiều tài sản nhưng đang bị kê biên. Một doanh nhân là bạn của bị cáo Sơn đã đồng ý cho gia đình bị cáo vay 32 tỷ đồng để chuộc số tài sản bị kê biên. Số t.iền 37 tỷ đồng vừa đủ để nộp khắc phục hậu quả, đúng bằng 3/4 số t.iền 49 tỷ đồng bị cáo Sơn bị quy kết tham ô.
Từ đó, Tòa phúc thẩm kiến nghị Chánh án TAND Tối cao xem xét giảm hình phạt cho bị cáo Sơn từ t.ử h.ình xuống chung thân sau khi bị cáo Sơn khắc phục ít nhất 3/4 hậu quả.
Tiến Nguyên
Theo Dantri
Thẩm phán kể về những điều suy nghĩ nhất trong đại án Oceanbank
Từng xét xử nhiều vụ án lớn liên quan đến tội Cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, thẩm phán Trương Việt Toàn (Tòa án Nhân dân TP.Hà Nội) cho rằng đây là vụ án xét xử ông ấn tượng nhất, để lại nhiều suy nghĩ nhất, bởi các bị cáo rất thành khẩn, sẵn sàng nhận trách nhiệm về mình, không đổi lỗi cho ai.
Sáng nay (29.9), sau 4 ngày nghị án, HĐXX công bố bản án với bị cáo Hà Văn Thắm (cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đại Dương - Oceanbank) với 4 tội danh: Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản; Tham ô tài sản; Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Theo đó, Thắm bị tuyên phạt án chung thân (tội Tham ô), 19 năm tù (tội Cố ý làm trái), 18 năm tù (Vi phạm quy định về cho vay tại các tổ chức tín dụng). Tổng hợp hình phạt ba tội danh là tù chung thân.
Cựu Tổng giám đốc Oceanbank Nguyễn Xuân Sơn bị tuyên phạt t.ử h.ình về tội Tham ô, án chung thân do Lạm dụng chức vụ và 17 năm tù vì Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Sau khi tuyên án, thẩm phán Trương Việt Toàn đã chia sẻ với Dân Việt.
Đại án Oceanbank là có lẽ là vụ xét xử có nhiều bị cáo bị truy tố từng giữ các chức vụ lớn trong ngành ngân hàng. Giữ vai trò là người cầm cân nảy mực trong phiên tòa, ông thấy có những áp lực gì?
- Vụ án này cũng như những vụ án khác, về nguyên tắc, mọi công dân đều phải bình đẳng trước pháp luật, nên là dù vụ án có nhiều các bị cáo giữ các chức vụ lớn hay đối với những vụ án mà các bị cáo là nhân dân bình thường thì người ta đều có quyền bình đẳng trước pháp luật. Vụ án này cũng không có áp lực gì lớn so với tất cả các vụ án khác mà tôi từng xét xử.
Thẩm phán Trương Việt Toàn. Ảnh: A.T
Ông đ.ánh giá thế nào về thái độ khai báo của các bị cáo?
- Trong vụ án này, lúc đầu các bị cáo khai báo chưa thành khẩn, chỉ khi HĐXX thực hiện đúng chủ trương cải cách tư pháp của Bộ Chính trị, HĐXX đã rất kiên trì đấu tranh với các bị cáo, viện dẫn những yếu tố để cấu thành nên tội danh mà VKS truy tố, để từ đó các bị cáo dần dần thay đổi nhận thức, chuyển thành rất thành khẩn ở giai đoạn về sau và tỏ ra rất ăn năn hối cải khi đã nhận thức rõ được hành vi của mình đang bị truy tố và xét xử.
Theo dõi phiên tòa, có thể thấy được là một phiên tòa đầy nước mắt khi nhiều bị cáo nói về hoàn cảnh phạm tội, kể cả trường hợp của cựu Chủ tịch HĐQT Hà Văn Thắm, chứng kiến cảnh đó, ông có suy nghĩ gì?
- Cả một diễn biến phiên tòa trong gần một tháng, HĐXX có rất nhiều tâm trạng, rất nhiều suy nghĩ. Từ tâm trạng đấu tranh với tội phạm chuyển hóa sang tâm trạng một phần nào đó khi các bị cáo tỏ ra ăn năn hối cải, HĐXX cũng có những suy nghĩ về các hoàn cảnh của các bị cáo nói chung, trừ các bị cáo chủ mưu, đầu vụ như là Hà Văn Thắm, Nguyễn Xuân Sơn...
Đa số các bị cáo đều là những người làm công ăn lương, đều làm việc theo sự chỉ đạo của cấp trên cho nên nguyên tắc của Bộ luật Hình sự là luôn luôn nghiêm khắc đối với những kẻ chủ mưu cầm đầu nhưng lại rất khoan hồng với những người thành khẩn ăn năn hối cải, những người này đã phải làm việc theo mệnh lệnh cấp trên. Nếu nói về suy nghĩ thì tôi có trăn trở với nhóm bị cáo là giám đốc của các chi nhánh... Suy cho cùng thì họ phải làm việc theo sự chỉ đạo của cấp trên, mặc dù họ nhận thức được việc làm đó là trái pháp luật.
Tôi cũng có một suy nghĩ thêm là tất cả các chi nhánh và phòng giao dịch ngân hàng đều có tổ chức Đảng nhưng sự đấu tranh của các đảng viên trước hành vi sai trái của lãnh đạo đều bị mất đi. Nếu có những đảng viên trong Đảng bộ và chi bộ ấy dám lên tiếng, mạnh dạn phát huy quyền dân chủ thì chắc rằng hậu quả sẽ không đến mức nặng nề như thế này. Mặc dù đây là một ngân hàng tư nhân nhưng đều có những tổ chức đoàn thể, song các tổ chức này gần như bị vô hiệu hóa bởi người chủ. Vì vậy, dù là một tổ chức nhà nước hay tư nhân, cần phải phát huy tính dân chủ trong mỗi tổ chức.
Từ diễn biến của phiên tòa, căn cứ vào kết quả xét hỏi và các tài liệu khác, Cơ quan điều tra Bộ Công an đã tiến hành khởi tố nhiều vụ án liên quan đến vụ Oceanbank, đây là điều rất hiếm gặp trong hoạt động tố tụng, thưa ông?
- Thực ra khởi tố vụ án thêm, thông qua xét hỏi công khai và tranh luận công khai không phải là hiếm gặp, mà nhiều vụ án đã xảy ra. Có khác là số lượng các đối tượng bị kiến nghị để xem xét khởi tố nhiều hơn các vụ án khác. Ví dụ cơ quan điều tra đã khởi tố thêm Ninh Văn Quỳnh, HĐXX kiến nghị khởi tố thêm đối với Trưởng ban kiểm sát, đối với ông Trần Thanh Quang - Phó tổng giám đốc Oceanbank, một số các đơn vị liên quan của PVN.
Từng xét xử nhiều vụ án lớn, ông thấy vụ án Hà Văn Thắm và đồng phạm còn điều gì khiến ông phải suy nghĩ?
- Tôi đã xử rất nhiều những vụ án lớn, nhất là liên quan đến quan chức nhà nước thì cấp trên cứ đổi cho cấp dưới, loanh quanh chối tội, đùn đẩy trách nhiệm cho cấp dưới. Trong vụ án này, mặc dù các bị cáo đều làm ở cơ quan tư nhân nhưng các bị cáo rất trách nhiệm, thành khẩn khai báo và nhận trách nhiệm của mình, không đổ lỗi cho ai.
Trong phiên tòa, khi tranh luận, vị đại diện VKSND Hà Nội đ.ánh giá việc cơ quan này "có một số quan điểm thay đổi so với bản luận tội", trong đó đề nghị miễn hình phạt, giảm án cho hơn 20 bị cáo là một việc "ít xảy ra từ trước đến nay", nhiều luật sư, thậm chí cả bị cáo đều đ.ánh giá phiên tòa xét xử Hà Văn Thắm và đồng phạm đều diễn ra dân chủ, ông thấy sao? Đây có được xem là phiên xử tiêu biểu, thể hiện tính dân chủ trong xét xử để góp phần vào cải cách tư pháp, thưa ông?
- Thực ra phiên tòa diễn ra trong thời gian rất dài. Đã là trong thời gian dài thì HĐXX và các bị cáo cũng là những con người cụ thể thì tâm trạng rất mệt. Nhưng với tinh thần cải cách tư pháp với nguyên tắc là mọi người chưa bị coi là có tội khi chưa có bản án có hiệu lực pháp luật, nên HĐXX luôn luôn giữ một thái độ rất đúng mức khi xét hỏi các bị cáo và đồng thời thông qua đó là chuyển hóa được các nhận thức của các bị cáo về hành vi vi phạm của mình từ loanh quanh chối tội đến thành khẩn nhận tội và ăn năn hối cải.
Điều này cũng nói lên việc đảm bảo công tác cải cách tư pháp mà Đảng và Nhà nước chủ trương. Việc chúng ta hội nhập ngày càng sâu rộng so với thế giới, nhất là quyền con người, nên HĐXX triệt để tuân thủ nguyên tắc này.
Bị cáo Nguyễn Xuân Sơn được áp giải đến phiên xử sáng 29.9 với tâm trạng bình thường. Ảnh: Zing.
Ông cũng từng là người tham gia xét xử những vụ án lớn như Dương Chí Dũng... , những bị cáo bị truy tố tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Ông thấy có sự khác biệt nào lớn so với các phiên tòa trước đó?
- Thực ra về tội danh truy tố các bị cáo về tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng thì không có gì khác biệt. Có khác biệt ở đây là về nhân thân của các bị cáo. Họ đều là những người rất có năng lực, rất có trình độ, đều tốt nghiệp đại học, thạc sĩ, có bị cáo là tiến sĩ luật.
Theo Danviet
7 vấn đề "nóng" dự kiến tranh luận ở đại án Oceanbank Oceanbank thiệt hại hơn 1.500 tỷ và ai phải bồi thường? Vì sao nhiều bị cáo nói "tai nạn" nghề nghiệp?... là những vấn đề "nóng" dự kiến được tranh luận trong phiên xử ngày mai (14.9). Sáng mai, phiên xử Hà Văn Thắm và 50 đồng phạm tiếp tục diễn ra sau 2 ngày tòa nghỉ. Dự kiến trước khi vào phần...