Hy vọng thỏa thuận thương mại toàn diện Anh – Mỹ bị dập tắt

Thủ tướng Anh Rishi Sunak và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố thỏa thuận hợp tác xuyên Đại Tây Dương, đưa Anh vào quỹ đạo kinh tế của Mỹ, đánh dấu sự hồi sinh quan hệ song phương sau loạt sóng gió liên quan Brexit.

Thủ tướng Anh Rishi Sunak (trái) và Tổng thống Joe Biden. Ảnh: The Guardian

Theo trang The Guardian, trong Tuyên bố Đại Tây Dương tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Biden tại Nhà Trắng, Thủ tướng Sunak nhấn mạnh việc hai quốc gia liên kết chặt chẽ hơn nhằm củng cố an ninh kinh tế để đối phó với các mối đe dọa toàn cầu.

Giới chuyên gia nhận định Tuyên bố Đại Tây Dương về mặt nào đó không khác gì một loạt thỏa thuận kinh tế nhỏ. Tuy nhiên, tính biểu tượng của tuyên bố này rất quan trọng, đánh dấu sự thay đổi từ phương châm gần đây của Anh về thương mại tự do không bị ràng buộc sang ủng hộ chủ nghĩa bảo hộ lẫn nhau. Tuyên bố Đại Tây Dương cũng báo hiệu Anh không còn hy vọng đạt được thỏa thuận thương mại toàn diện với Mỹ, vốn là cam kết quan trọng trong tuyên ngôn của đảng Bảo thủ năm 2019.

Khi được hỏi tại sao không có thỏa thuận lớn hơn, Thủ tướng Sunak khẳng định tuyên bố này dù sao cũng sẽ mang lại lợi ích cho các công ty của Anh, cũng như “đáp ứng những cơ hội và thách thức cụ thể mà đất nước phải đối mặt ở hiện tại và trong tương lai”.

Trong khi đó, Công đảng Anh nhận định đảng cầm quyền Bảo thủ đã “không thực hiện được thỏa thuận thương mại toàn diện mà họ đã hứa”.

Ông David Lammy, nghị sĩ thuộc Công đảng Anh, cho biết: “Công đảng đã liên tục kêu gọi chính phủ đảm bảo mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với Mỹ để cùng nhau giải quyết các vấn đề quan trọng của thời đại. Tuy nhiên, tuyên bố này cho thấy đảng Bảo thủ đã không thực hiện được thỏa thuận thương mại toàn diện mà họ đã hứa trong bản tuyên ngôn năm 2019, hoặc không đảm bảo tư cách đồng minh theo Đạo luật Giảm lạm phát vốn rất quan trọng đối với lĩnh vực ô tô và quá trình chuyển đổi xanh”.

Về phần mình, ông Biden đã nhấn mạnh lợi ích kinh tế của thỏa thuận này, khẳng định Anh có thể đóng “vai trò chính” trong việc cung cấp cho Mỹ công nghệ xanh như pin.

Được ký kết trong các cuộc đàm phán tại Nhà Trắng, Tuyên bố Đại Tây Dương buộc Anh phải tuân theo các chính sách kinh tế mà một số thành viên trong Chính phủ của ông Sunak đã coi là chủ nghĩa bảo hộ. Chẳng hạn, cho phép các doanh nghiệp Anh tận dụng các khoản trợ cấp của Mỹ.

Được chính phủ Anh quảng bá là “một kế hoạch hành động mới để hợp tác giải quyết những thách thức kinh tế lớn nhất của thời đại”, tuyên bố này nhằm cho phép hai nước “tiến nhanh hơn và hợp tác sâu hơn” trong các lĩnh vực như chuỗi cung ứng bị gián đoạn bởi COVID-19 và cuộc xung đột tại Ukraine.

Sau tuyên bố, hai quốc gia sẽ bắt đầu đàm phán về một thỏa thuận khoáng chất quan trọng, cho phép một số công ty của Anh tiếp cận các khoản tín dụng thuế theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) của Mỹ.

Các loại khoáng chất – như lithi, niken, coban, than chì và mangan – cũng rất quan trọng đối với pin ô tô điện, điện thoại thông minh và pin Mặt Trời.

Ngoài ra, hai nước cũng sẽ hợp tác trong các ngành công nghiệp then chốt bao gồm viễn thông 5G và 6G, điện toán lượng tử, chất bán dẫn và sinh học kỹ thuật.

Ngày 7/6, Thủ tướng Sunak đã đến Mỹ để gặp Tổng thống Joe Biden. Đây là cuộc gặp thứ 4 của ông Sunak với ông chủ Nhà Trắng, song là chuyến thăm chính thức đầu tiên của nhà lãnh đạo Anh tới Mỹ. Giới quan sát nhận định chuyến thăm này có khả năng giúp Thủ tướng Anh thúc đẩy vai trò lớn hơn của London trên trường quốc tế, đồng thời khơi dậy “mối quan hệ đặc biệt” giữa London và Washington.