Huyền thoại Nick Út và những nỗi niềm đau đáu với quê hương
Trong cuộc trò chuyện tại văn phòng của hãng Mỹ AP ở Los Angeles, người phóng viên ảnh kỳ cựu Nick Út đã trải lòng về khoảng thời gian 49 năm làm việc cho AP, về những lần trở lại Việt Nam, về nỗi niềm đau đáu với quê hương.
Nick Út tại văn phòng của hãng tin Mỹ AP ở thành phố Los Angeles.
Nick trở thành phóng viên ảnh của hãng tin AP khi mới 16 tuổi sau khi người anh trai Huỳnh Thanh Mỹ, cũng là một phóng viên ảnh của AP, thiệt mạng ở chiến trường miền nam Việt Nam năm 27 tuổi. Nick đã đi khắp chiến trường Việt Nam, Lào và Campuchia để tác nghiệp và nhanh chóng trở thành phóng viên chiến trường giàu kinh nghiệm.
Năm 21 tuổi, Nick giành giải Pulitzer, giải thưởng báo chí danh giá của Mỹ, với bức ảnh “Nalpam girl” (Em bé nalpam) chụp những đứa trẻ bị bỏng do bom napalm của Mỹ tại Trảng Bàng,Tây Ninh năm 1972. Nick cho hay vào thời điểm ông đón nhận thông tin đoạt giải Pulitzer năm 1973, ông vẫn không biết giải thưởng đó là gì, có ý nghĩa ra sao.
Từng lăn lộn tác nghiệp tại chiến trường miền Nam Việt Nam, Nick đã bị thương 3 lần nhưng may mắn không nghiêm trọng. Giờ đây Nick cho biết đôi khi ông hứng chịu vẫn những cơn đau vì những vết thương năm nào khi trái gió trở trời.
Dù 40 năm đã qua đi nhưng ký ức về chiến tranh trong Nick vẫn còn nguyên vẹn trong tâm trí ông. Trong 49 năm làm việc cho hãng tin AP, Nick đã tham gia hàng trăm cuộc triển lãm khắp thế giới, trả lời hàng trăm cuộc phỏng vấn, nhưng ông vẫn không khỏi xúc động mỗi lần nói về các bức ảnh năm xưa.
Xót xa với di chứng của chiến tranh
Nick kể rằng ông từng chụp được ảnh máy bay Mỹ rải chất độc da cam xuống rừng ở miền nam Việt Nam. Nhưng khi đó, ông không hay biết đó là chất độc da cam, và các binh sĩ Mỹ cũng vậy.
“Có lần tôi đứng dưới chụp hình máy bay đang rải chất độc da cam nhưng may mắn không bị ảnh hưởng gì về sau, có thể là do đứng ngược hướng gió. Nhìn xa tôi cứ nghĩ máy bay bị hư gì đó khiến nước chảy ra. Thời điểm đó không ai biết đó là chất độc da cam. Các binh sĩ Mỹ cũng không hay biết về chiến dịch đó”, Nick nhớ lại.
Nick giờ đây vẫn đau đáu với những hậu quả còn lại của chiến tranh, đặc biệt là vấn đề chất độc da cam và bon mìn còn sót lại. Người phóng viên ảnh kỳ cựu cho biết, trong những lần trở về quê hương, ông đã thực hiện nhiều phóng sự ảnh về các nạn nhân bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam trên khắp Việt Nam, từ Bắc vào Nam.
“Trong một lần trở lại Việt Nam, tôi đã tới thăm các nạn nhân chất độc da cam tại khu vực Hà Tây cũ. Tôi đã gặp các cựu chiến binh từng đóng quân ở vùng Trường Sơn và hạ Lào. Tôi cũng trò chuyện với các chị từng là thanh niên xung phong. Họ giống như những cô gái mở đường, từng sống ở khu vực hạ Lào, khi đó mới mười mấy tuổi và ngày đêm ngủ trong rừng. Sau khi chiến tranh kết thúc, họ trở về lập gia đình thì con cái đều bị bệnh. Thật đau xót”, ông kể.
Nick nói ông giờ đây chỉ mong chính phủ Mỹ thừa nhận trách nhiệm về chất độc da cam và hỗ trợ nhiều hơn cho các nạn nhân vì vẫn còn hàng trăm nghìn trẻ em bị di chứng trên khắp Việt Nam, dù 40 năm đã qua đi.
“Tôi đã đi thăm các trẻ em bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam, từ Bắc vào Nam. Nạn nhân da cam còn nhiều lắm, tất cả các bệnh viện tôi đều gặp những trường hợp bị ảnh hưởng”, Nick nói.
Quan hệ Việt-Mỹ đã tốt lên rất nhiều
Video đang HOT
Nick Út vẫn tràn đầy nhiệt huyết với nghề dù đã làm việc cho AP gần 50 năm.
Định cư tại Mỹ từ năm 1977, Nick đã cho hay người Mỹ giờ đây hầu như không nhắc gì tới chiến tranh nữa, mà họ muốn quan hệ Việt-Mỹ gần gũi hơn về kinh tế. Nhiều người Mỹ đã tới Việt Nam trợ giúp nạn nhân da cam và loại bỏ bom mìn còn sót lại sau chiến tranh.
“Quan hệ Việt-Mỹ đã tốt lên rất nhiều. Giờ đây bạn vào bất kỳ của hàng quần áo lớn nào tại Mỹ cũng thấy đồ Made in Việt Nam. Trước đây, hầu hết là quần áo Made in Trung Quốc, Ấn Độ, Campuchia, Thái Lan… Đối với tôi, là người Việt Nam, tôi rất mừng vì điều đó”, Nick tâm sự.
Nick nói năm nào cũng trở lại Việt Nam vì “yêu quê hương lắm”. Chỉ trong năm nay, ông đã trở về 2 lần để tham dự dịp kỷ niệm 40 năm giải phóng miền Nam và triển lãm ảnh chiến tranh của hãng AP. Ông khoe có nhiều bạn bè thân thiết trên khắp cả nước. Ông còn người thân đang sống tại thành phố Hồ Chí Minh, nhưng cũng rất thích Hà Nội. Mỗi về thăm quê hương ông đều đến Hà Nội vì bạn bè ở đây rất nhiều.
“Mỗi lần trở về lại thấy quê hương thay đổi nhiều. Năm 1989, tôi đến thăm Hồ Tây thấy chưa phát triển gì cả, nhưng năm nay tôi đến Hồ Tây vào buổi tối thấy rất đẹp, đường xá, nhà cửa thay đổi nhiều. Trong thành phố Hồ Chí Minh cũng vậy, tôi từng sống tại đó, đường nào cũng biết mà giờ đi lạc, không biết đâu mà lần”, ông kể.
Là một phóng viên ảnh kỳ cựu, niềm đam mê chụp ảnh như đã ăn sâu vào máu thịt của ông. Nick thường chụp các bức ảnh đẹp về quê hương, về Hạ Long, Sa Pa, Nha Trang… và đăng tải trên trang cá nhân. Bạn bè ông khắp năm châu Âu, đặc biệt là bạn bè tại Mỹ, xem các bức ảnh đó và hiểu thêm về con người và đất nước Việt Nam.
“Họ nói “Nick Út ơi, tôi muốn đến thăm Việt Nam”. Vì vậy, tôi rất muốn chụp nhiều bức hình về con người và phong cảnh đất nước Việt Nam để ngày càng nhiều người biết đến quê hương mình”, ông nói.
Chia sẻ kinh nghiệm nghề nghiệp cho thế hệ trẻ
Sau chiến tranh Việt Nam, Nick làm việc cho hãng tin AP tại văn phòng ở Nhật Bản trước khi chuyển tới định cư ở Los Angeles năm 1977.
Trong gần 40 năm sinh sống tại Mỹ, Nick đã đi khắp nơi trong vùng Los Angeles cùng chiếc máy ảnh để ghi hình cho AP. Ông đã ghi lại vô số những khoảnh khắc của cuộc sống sôi động tại Los Angeles. Giờ đây, sau 49 năm làm việc cho AP và dù tuổi đời không còn trẻ, Nick hàng ngày vẫn xách máy ảnh lên và đi.
“Gần đây tôi đi ít hơn rồi đấy. Những năm trước tôi đi nhiều, có khi nửa đêm có công việc hãng gọi cũng phải dậy và lên đường tác nghiệp”, Nick kể về nỗi vất vả của nghề.
Nick dự định nghỉ hưu vào năm tới sau tròn nửa thế kỷ làm việc choAP. Ông nói sau khi về hưu sẽ có điều kiện ở lại quê hương dài hơn mỗi lần về thăm, có thể là 6 tháng một năm. Khi đó, ông muốn dành một phần thời gian để chia sẻ về những kinh nghiệm thu thập được sau 50 năm công tác tại một trong những hãng thông tấn lớn nhất thế giới với thế hệ phóng viên trẻ tại quê nhà.
“Phóng viên Việt Nam có nhiều điều cần học từ báo chí nước ngoài. Năm 16 tuổi, tôi học thẳng vào AP và tôi hiểu được rất nhiều điều. Nhưng khi sang Mỹ, tôi vẫn bị bỡ ngỡ. Công việc mới lúc đó khá khó khăn với tôi, vì tôi là phóng viên chiến trường, chỉ chụp ảnh chiến tranh… Sau gần 50 năm, tôi đã lĩnh hội được nhiều thứ và muốn chia sẻ với các bạn trẻ yêu nghề báo”, Nick tâm sự về mong muốn làm điều gì đó có ích cho quê hương.
An Bình
Theo Dantri
Sài Gòn ngày 30/4 qua hồi ức sống động của nhà báo Anh
Sáng 30/4/1975, người Sài Gòn hân hoan trong tiếng nhạc chiến thắng vang lên từ các loa phóng thanh khắp đường phố. Vui mừng nhưng cũng bối rối, nhiều người không biết phải làm gì, có tiếp tục đi làm hay ở nhà, liệu chợ có còn bán thực phẩm hay không...
Trên đây một phần trong những hồi ức sống động của phóng viên Martin Woollacott của tờ báo Anh The Guardian, người đã chứng kiến toàn bộ thời khắc cuối cùng khi người Mỹ tháo chạy và chính quyền ngụy đầu hàng tại Sài Gòn ngày 30/4/1975. Trong bài viết nhân dịp 40 năm sự kiện trọng đại này, ông Woollacott đã thuật lại những cảm xúc như mới vừa diễn ra hôm qua.
Một nhóm lính ngụy bị bộ đội Việt Nam áp giải trên đường ngày 30/4/1975 (Ảnh: AFP)
Theo đó, một ngày sau khi những người Bắc Việt Nam tiến vào Sài Gòn, thành phố bị đánh thức bởi bài ca chiến thắng. Trong suốt đêm trước đó, lính công binh của đoàn quân chiến thắng đã gắn lên hàng loạt loa phóng thanh. Và từ khoảng 5 giờ sáng, giai điệu giải phóng được phát lên không ngừng.
Đó là ngày 30/4/1975, và những ánh nắng ban mai mạnh mẽ chiếu sáng khắp những con phố hầu như vắng tanh của Sài Gòn, tại thời điểm mà thường ngày giao thông bắt đầu nhộn nhịp. Dù vậy, khi ấy không ai biết phải làm gì - liệu có đi làm hay không, liệu có thể mua thứ gì đó ở chợ không, và liệu có xăng dầu, hoặc những cuộc giao tranh mới nữa không.
Không chỉ có cuộc sống thường nhật của Sài Gòn bị đảo lộn. Vị trí của nó với tư cách thủ đô của Nam Việt Nam đã biến mất chỉ sau một đêm. Các binh sỹ, tướng lĩnh, chính trị gia và cả những viên chức đều đã biến mất. Tại thời điểm đó, họ đang đứng ngồi lố nhố trên boong của các tàu chiến trên Biển Đông, với những tấm chăn của hải quân Mỹ quàng trên vai.
Người Việt Nam đùa rằng quân giải phóng tiến Sài Gòn "mà không làm vỡ một cái đèn đường". Điều đó không hề đúng, bởi thương vong là rất lớn với cả hai phía, nhưng giao tranh đã không nổ ra trong thành phố. Tại trung tâm, mối lo ngại lớn hơn chính là tình trạng cướp bóc và vô pháp luật.
"Phóng viên Stewart Dalby của tờ Financial Times và tôi đang đi dọc Tự Do (nay là đường Đồng Khởi), một trong những phố chính của Sài Gòn, thì một người đàn ông trông hung dữ với áo cởi buộc ngang lưng quần bước tới. Ông ta để tay lên thắt lưng để ra hiệu có súng, và sau đó thoải mái nhấc chiếc máy ảnh đắt tiền ra khỏi cổ Dalby", ông Woollacott nhớ lại. "Những vụ việc như vậy đủ để khiến hầu hết mọi người tin rằng bộ đội giải phóng tiếp quản hoàn toàn thành phố này sớm ngày nào tốt ngày đó".
Và vào ngày đầu tiên của kỷ nguyên mới, không còn người Mỹ nào tại tòa đại sứ trông như pháo đài trên đại lộ Thống Nhất (nay là đường Lê Duẩn), hoàn toàn trái ngược với cảnh sơ tán hỗn loạn một ngày trước đó, mà theo sau là cảnh cướp bóc.
Tại tòa thị chính lộng lẫy cũng không một bóng người. Không còn vị đại biểu nào tại nhà hát lớn kiểu Pháp, nơi quốc hội cũ từng nhóm họp. Và cũng không còn vị tổng thống nào tại dinh tổng thống. Nguyễn Văn Thiệu đã rời khỏi đất nước. Người kế nhiệm ông ta chỉ nắm nguyền một tuần trước khi bàn giao cho Dương Văn Minh.
Ông Minh đã nói với những sỹ quan đầu tiên của quân đội miền Bắc, những người vào dinh tổng thống rằng ông sẵn sàng bàn giao quyền lực. "Ông không thể bàn giao thứ mà ông không có", các sỹ quan đáp lại trước khi dẫn giải ông ta đi. Ông Minh chỉ làm tổng thống có 2 ngày.
Giày và quân phục của binh sĩ chính quyền Sài Gòn bị bỏ lại trên đường (Ảnh:Internet)
Tại khắp các khu thảo cầm viên của thành phố, nơi người dân từng dạo bộ dịp cuối tuần với con cái, số tin đồn nhiều không kém số bước chân. "Người Pháp đang quay lại với 2 sư đoàn", một người nói. "Người Mỹ sẽ sớm ném bom", một người khác phao tin. "Sẽ có một chính phủ liên minh", một người nữa nói.
Nhưng đến cuối những câu chuyện đó, tâm lý chung dường như là "chúng ta đều là người Việt Nam cả mà", được nói ra với vẻ vừa như hy vọng, vừa như buông xuôi. Đó là suy nghĩ tự trấn an với nhiều người, nhưng không phải với các quan chức, hoặc những người có mối liên hệ với chính quyền cũ hoặc người Mỹ.
Họ sợ sự trả thù, hoặc ít nhất, bị chú ý do sự trung thành trước đây của mình. Một số người, theo chúng tôi, không đáng phải lo lắng đến vậy, nhưng bị cuốn theo sự điên loạn của thời khắc đó. Do vậy nhiều người tìm cách tháo chạy.
Các sỹ quan Mỹ chịu trách nhiệm điều phối việc di tản đã có những lựa chọn khó khăn. Để không làm suy yếu lực lượng bảo vệ miền Nam Việt Nam, họ phải hạn chế những đợt di tản sớm, nhưng cũng phải hứa hẹn ngày càng mạnh mẽ với những ai ở lại rằng "nếu mọi chuyện ổn cả" (chính quyền miền Nam Việt Nam còn tồn tại dưới một dạng nào đó), tất cả sẽ được đưa đi ở phút cuối.
Đó là lời hứa họ không thể giữ. "Tiếng la hét hoảng loạn trên điện đài của CIA vào ngày cuối vẫn còn giằng xé lương tâm tôi", Frank Snepp, một trong những nhân viên của CIA tại Sài Gòn thuật lại nhiều năm sau chiến tranh.
Một ngày trước khi Sài Gòn thất thủ, từ nóc của Caravelle, một trong hai khách sạn hạng sang của thành phố, tôi và các phóng viên khác nhìn thấy một hàng người chờ đợi trong sự tuyệt vọng ngày một tăng tại một điểm sơ tán, và dần nhận ra rằng sẽ không còn chiếc trực thăng Mỹ nào quay lại.
Tại đại sứ quán Mỹ, sự tuyệt vọng là rõ hơn cả. Đám đông la hét ùa vào nơi này, van nài được vào trong, giữa lúc các binh sỹ kéo vào những ai có giấy giới thiệu phù hợp - một khuôn mặt phương Tây cũng có ích - còn đẩy ra những người còn lại.
Xe tăng của quân giải phóng tại sân dinh Độc Lập ngày 30/4/1975 (Ảnh: AP)
Ngày hôm sau, những chiếc xe tăng tiến vào đầu tiên. Những nòng pháo dài vươn ra hướng về trung tâm thành phố và dinh tổng thống. Chiến tranh luôn đi kèm với lộn xộn, và một số xe bị lạc đường. Chúng tôi thấy một xe lùi lại và chuyển hướng. Bánh xe nó nghiến kèn kẹt và sau đó tiến về phía một bệnh viện cũ kiểu Pháp, rõ ràng không phải một mục tiêu quân sự. Nhưng cũng rất nhanh sau đó, xe tăng đã đến cổng dinh tổng thống và chạy xuyên qua.
Những người lính mới, mà chúng tôi nhanh chóng học được cách gọi "bộ đội", mặc bộ quân phục một màu xanh, hơi nhẹ nhàng và đội những chiếc mũ kiểu cũ. Trông họ thật nhẹ nhõm: chiến tranh đã qua, họ vẫn còn sống và đóng góp phần của mình vào một trang sử vĩ đại.
Vài ngày sau, một cuộc duyệt binh diễn ra và sau đó nhiều người rời Sài Gòn. Những người ở lại đều lịch thiệp và có chút gì miễn cưỡng. Họ xem những người nước ngoài da trắng đều là người Nga. Một số thì bất ngờ bởi sự phồn thịnh của Sài Gòn, hoặc thích thú với những chiếc đồng hồ, chỉ được phát cho các sỹ quan cấp tá trở lên, đặc biệt những chiếc có thể hiện ngày. Họ gọi những chiếc đó là "đồng hồ có cửa sổ".
Nếu đi thành cặp, họ thường nắm tay nhau, một cử chỉ cảm động gây tò mò. Nhưng họ rõ ràng được huấn luyện bài bản đáng ngưỡng mộ. Khi một vài kẻ ngoan cố nổ súng về phía bộ đội miền Bắc gần công viên nằm giữa dinh tổng thống và nhà thờ lớn, các phóng viên ngay lập tức được thấy một màn dàn đội hình như múa ba lê.
Những binh sỹ đang nằm và hút thuốc chỉ một phút trước đó đột ngột nằm sấp xuống và bắn trả đầy khôn ngoan, trong khi các nhóm bên cánh áp sát những kẻ tấn công. Đó là lời nhắc nhở rằng thời chiến tranh giữa lực lượng du kích được trang bị thô sơ đối đầu với lực lượng quân chính quy đông đảo đã qua.
Các binh sỹ miền Bắc Việt Nam tiến vào Sài Gòn với tất cả những gì một đội quân hiện đại muốn có. Họ có nhiều vũ khí và pháo binh - tất cả mọi thứ trừ không quân. Nhưng đến thời điểm đó những người Nam Việt Nam cũng hầu như chẳng còn sức mạnh không quân nào.
Thanh Tùng
Theo Dantri/ Guardian
Những bức ảnh khó quên về chiến tranh Việt Nam (1) Một người cha bế trên tay thi thể đứa con nhỏ chất vấn binh sỹ chính quyền Sài Gòn, lính Mỹ hoang mang, mệt mỏi sau một cuộc đụng độ với quân du kích, tướng cảnh sát chính quyền Sài Gòn bắn người trên phố... là những hình ảnh khó quên về chiến tranh Việt Nam. Một binh sỹ chính quyền Sài Gòn...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Vụ cháy gần ngã tư Bình Phước may mắn không thiệt hại về người

Vĩnh Phúc: Khắc phục vụ cháy tại thị trấn Thổ Tang

Thót tim cảnh nhấc xe bán tải cứu bé trai bị kẹt dưới gầm

Cùng nhóm bạn ra đập tắm, 2 học sinh bị chết đuối

Hóa chất lạ nghi là dầu bị đổ trên đèo Prenn

Mua ô tô mà không đăng ký sang tên có thể bị phạt tới 12 triệu đồng

TP.HCM: Bảo vệ phố đi bộ Nguyễn Huệ bị người dắt chó đánh trọng thương

Tuyên dương 2 người dập lửa cứu nạn nhân vụ 'con dùng xăng đốt mẹ ruột'

Con tạt xăng đốt mẹ: Nạn nhân bỏng nặng, giám định tâm thần con trai

Cháy cửa hàng điện thoại ở Đồng Hới, nhiều tài sản bị thiêu rụi

Lâm Đồng: Xe tải chở bia cháy rụi cabin khi qua đèo Mimosa

Nhanh chóng khống chế đám cháy phòng trà trong khu dân cư ở Đà Nẵng
Có thể bạn quan tâm

Phượng Singapore mỗi bữa nấu gần 30 món, chao đảo MXH vì 'tốc độ' là ai?
Netizen
17:59:25 01/03/2025
Sao Hoa ngữ 1/3: Trương Quân Ninh tiết lộ cảnh tình tứ với Liên Bỉnh Phát
Sao châu á
17:49:49 01/03/2025
Hương Tươi: 'Tôi không còn hụt hẫng khi quá tuổi đóng vai chính'
Sao việt
17:46:40 01/03/2025
Tử vi 12 con giáp thứ Bảy ngày 1/3/2025: Thân quá khắt khe, Dậu gặp trở ngại
Trắc nghiệm
17:40:27 01/03/2025
Văn Toàn đóng MV của Hòa Minzy, dân mạng nhiệt tình "đẩy thuyền"
Nhạc việt
17:30:28 01/03/2025
Israel đề xuất gia hạn giai đoạn 1 của thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza
Thế giới
17:23:50 01/03/2025
Côn đồ ngông cuồng mang kiếm 'gặp đâu chém đó'
Pháp luật
16:45:39 01/03/2025
Cuối tuần tranh thủ làm món bánh "chiêu tài" này ăn, vừa ngon lại tốt cho sức khỏe
Ẩm thực
16:42:24 01/03/2025
Loài thực vật săn mồi có lá giống hệt rắn hổ mang
Lạ vui
16:24:08 01/03/2025
Vợ đẹp của Lâm Tây gây tranh cãi khi tập gym chỉ sau 10 ngày sinh con, lên tiếng cảnh báo: Đừng như Xuân!
Sao thể thao
16:22:18 01/03/2025