Hủy án “nợ rơi trúng đầu 5 trưởng thôn”

Phát hiện phân bón kém chất lượng, nông dân không trả t.iền khiến 5 trưởng thôn rơi vào cảnh éo le. Từ vai trung gian theo lệnh cấp xã, họ suýt thành con nợ phải trả món t.iền gần 1,3 tỷ đồng theo bản án sơ thẩm vừa được TAND tỉnh Đắk Lắk tuyên hủy.

Bỗng dưng mang nợ

Năm 2008, UBND xã Cuôr Knia (huyện Buôn Đôn, Đắk Lắk) đứng ra nhận phân bón của Cty Cổ phần SX-TM&XD Phú Mỹ – Đồng Nai và Cty Cổ phần SX-TM&XD Việt Mỹ – Bình Dương để bán cho dân theo hình thức trả chậm.

Ông Lê Quang Tâm – nguyên Phó chủ tịch UBND xã Cuôr Knia làm “Hợp đồng mua bán hàng hóa”, bán 120 tấn phân cho 5 trưởng thôn. Theo chủ trương của xã, 5 trưởng thôn sẽ nhận phân từ ông Tâm rồi giao lại cho các hộ nông dân có đơn xin mua trả chậm.

Theo hợp đồng, các trưởng thôn có nghĩa vụ thu hồi t.iền nợ giao lại cho ông Tâm và được hưởng hoa hồng 100 nghìn đồng/tấn.

Nhận phân về bón cho cây cà phê, người dân phát hiện phân không tan, cây vàng lá, rụng trái non hàng loạt… Nghi là phân bón giả nên người dân không trả t.iền.

Sau đó, các trưởng thôn tổ chức họp dân, lấy mẫu đi giám định tại Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên. Kết quả, cả 2 loại phân của 2 Cty đều không đạt hàm lượng công bố như trên bao bì.

Các trưởng thôn bị liên lụy.

Tháng 6/2008, ông Tâm bị cách chức Phó Chủ tịch UBND xã do vi phạm kỷ luật.

Sau 3 năm, ngày 12/1/2011, ông Tâm kiện 5 trưởng thôn gồm, các ông: Cao Minh Hà, Lưu Thanh Giáp, Phạm Văn Trần, Lê Xuân Sự và Cao Quang Nam ra TAND huyện Buôn Đôn. Ngày 7 và 8/12/2011, TAND huyện xét xử sơ thẩm, cho rằng mẫu giám định của Viện KHKT NLN Tây Nguyên không đáng tin cậy nên không thể kết luận là phân giả. Theo đó, tuyên buộc 5 trưởng thôn phải trả cho ông Tâm gần 1,3 tỷ đồng.

Ông Hà – nguyên trưởng thôn 4 bị “bổ” khoản nợ gần 400 triệu đồng ngậm ngùi: “Mấy năm nay, chúng tôi kiệt quệ vì theo kiện, vừa tốn kém t.iền bạc và tổn hại về tinh thần”.

Hợp đồng không có giá trị?

Mới đây, TAND tỉnh Đắk Lắk xử phúc thẩm vụ kiện, tuyên hủy án sơ thẩm, trả hồ sơ cho TAND huyện Buôn Đôn giải quyết lại vì có nhiều thiếu sót về thủ tục tố tụng và nội dung vụ kiện.

Theo HĐXX phúc thẩm, việc tòa sơ thẩm không đưa UBND xã Cuôr Knia và người dân mua phân tham gia tố tụng để làm rõ trách nhiệm là không đúng. Bởi, để mua phân người dân phải làm đơn, được UBND xã xác nhận và có cam kết trả nợ rõ ràng.

Riêng 5 trưởng thôn, chỉ có trách nhiệm thu hồi t.iền nợ cho ông Tâm theo hợp đồng ký kết. Mặt khác, thời điểm Công an huyện Buôn Đôn lấy mẫu phân (ngày 27/7 và 30/10/2008 – đang trong thời hạn sử dụng) nhưng đến khi giám định tại Viện Khoa học hình sự – Bộ Công an (ngày 17 đến 21/9/2009) thì thời hạn đã hết. Vậy, trách nhiệm để mẫu vật hết hạn thuộc về cơ quan, cá nhân nào tòa sơ thẩm lại “bỏ lơ”?

Về phía đại diện Cty cung cấp cũng không xuất trình được chứng cứ về quy trình sản xuất, biên bản kiểm tra chất lượng lô hàng… để khẳng định phân đạt chất lượng.

Trong khi, cùng thời gian trên, tại địa bàn huyện Buôn Đôn và Ea H’leo cũng xảy ra nhiều vụ việc tương tự. Người dân nghi ngờ hàng trăm tấn phân của Cty Phú Mỹ kém chất lượng nên không trả t.iền. Tại tòa, lãnh đạo của Cty cũng thừa nhận những thiếu sót và HĐXX đã tuyên hủy hợp đồng, không thực hiện việc thu nợ trong dân.

Luật sư Tạ Quang Tòng, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Đắk Lắk khẳng định: “Hợp đồng mua bán hàng hóa giữa ông Tâm và 5 bị đơn không có giá trị pháp lý”.

Theo Luật Thương mại, muốn làm hợp đồng mua bán sản phẩm hàng hóa có bao bì, nhãn mác thì ít nhất ông Tâm phải có cơ sở mua bán, giấy phép kinh doanh và hóa đơn đỏ.

Trong khi, bản thân ông Tâm nguyên là các bộ lãnh đạo của xã, không có giấy phép kinh doanh và phiếu kiểm định chất lượng cũng không có.

Nếu đây là phân giả thì ông Tâm đã góp phần vào việc tiêu thụ hàng giả, gây thiệt hại cho người tiêu dùng và người dân có quyền yêu cầu đền bù thiệt hại. Đúng ra, UBND chỉ có thể làm trung gian, còn Cty phải trực tiếp hợp đồng mua bán với người dân.

Theo 24h