Hương vị quê hương: Về Diên Khánh ăn bánh canh cá dầm
Huyện Diên Khánh (Khánh Hòa) nằm ngay cửa ngõ vào thành phố biển Nha Trang. Bên cạnh vô số di chỉ, chứng tích lịch sử ở huyện này mà nhiều du khách thường tìm về tham quan, chiêm bái, thì Diên Khánh còn là địa chỉ ẩm thực có tiếng của tỉnh Khánh Hòa.
Diên Khánh được kể tên trong 6 đặc sản xứ trầm hương: “Yến sào hòn Nội/Vịt lội Ninh Hòa/Tôm hùm Bình Ba/Nai khô Diên Khánh/Cá tràu Võ Cạnh/Sò huyết Thủy Triều”.
Nai khô nay không còn là món ăn dễ tìm. Bù lại, Diên Khánh là lò nem chua, chả lụa của cả tỉnh, chưa kể vùng đất này còn nổi tiếng về món ăn khác nữa, rất đặc trưng của Khánh Hòa: bánh canh cá dầm, chả cá (ảnh).
Bánh canh cá dầm, chả cá không chỉ là đặc sản riêng của Diên Khánh mà còn của những địa phương xứ biển khác. Tuy nhiên, đến Khánh Hòa thì cứ phải ăn một tô bánh canh cá dầm, chả cá để khi rời đi lòng không cảm thấy “thiếu thiếu gì đó”.
Thuở nhỏ còn ở cùng bố mẹ, món bánh canh cá dầm, chả cá thường là món ăn sáng “truyền kỳ” của thế hệ tuổi thơ chúng tôi. Mỗi sáng, cầm 1.000 đồng tiền ăn sáng mẹ đưa, anh em tôi tót ra đầu ngõ đến quán cô Mạnh để chờ đợi tô bánh canh nóng hổi, thơm phức mùi chả cá, hành phi và đứa nào cũng xì xụp đến… giờ bạc cả tóc mà vẫn nhớ nhớ thương thương.
Video đang HOT
Ở H.Diên Khánh có xóm Bầu. Cách biệt hẳn các lò nem chua chả lụa trong huyện, xóm Bầu ghi dấu ấn trên bản đồ ẩm thực Khánh Hòa với chuỗi quán bánh canh chả cá, cá dầm ngon nức nở. Từ đầu ngõ xóm là hàng dài các món ăn đặc trưng của tỉnh, và hàng quán bánh canh thì luôn là nơi xôm tụ nhất.
“Cá dầm” không phải là tên một loại cá, mà chỉ là khứa cá thu trong tô bánh canh được dầm ra khi ăn. Cá dùng để nấu bánh canh kiểu này thường là cá thu, cá cờ, cá bớp… Bánh canh ở Diên Khánh thường dùng cá thu. Riêng về chả cá thì hơi đặc biệt. Chả cá để ăn bánh canh nói chung thường có hai loại là chả chiên và chả hấp. Điểm đặc biệt là chả cá ở Diên Khánh chế biến theo kiểu “nguyên chất”, tức là thịt cá biển được quết ra và chế biến luôn, chứ không “độn” thêm thịt heo băm, khoanh chả cá được ép rất chặt cho thịt cá dày cơm, giòn, dai chứ không bở. Chính vì thế, các loại chả cá ở Diên Khánh luôn săn chắc, có vị ngọt, mùi hương đặc trưng của cá biển…
Để nấu thành công tô bánh canh chả cá, cá dầm thì không khó, có lẽ chỉ khó ở khâu nguyên liệu, vì không phải lúc nào cũng dễ tìm đúng loại cá biển cũng như chả cá “thứ thiệt”. Cá thu rửa sạch cắt khúc. Chả cá hấp hoặc chiên, xắt cục tùy người dùng. Luộc cá, sau khi cá chín thì bắc chảo, phi thơm hành tỏi cho cá vào tao sơ. Nếu muốn đơn giản, nhanh chóng thì chỉ cần bắc nước sôi để chế biến nước dùng, còn muốn cầu kỳ hơn thì hầm thêm xương cá cho ngọt nước. Nước sôi, cho phần cá vừa tao vào, nêm thêm gia vị tùy chọn. Bánh canh rửa sạch lớp bột áo, sau đó trụng trực tiếp trong nồi nước dùng rồi cho ra tô. Múc nước dùng vào tô, cho cá thu, chả cá vào. Cho thêm hành phi, hành xắt và tiêu vào tô, nêm nếm chanh ớt tùy vị và thưởng thức.
Về Diên Khánh, thực khách sẽ thấy cọng bánh canh mềm, thơm, hòa cùng vị bùi, béo ngậy của cá thu, và đặc biệt là cảm giác dai dai, giòn ngọt của chả cá biển cùng vị cay của tiêu ớt, vị thơm mùi hành, tất cả đan dệt vào nhau tạo nên một món ăn thơm ngon và dễ gây vương vấn.
Lâu lắm rồi mới có dịp về lại quê nhà, xóm Bầu con con vẫn còn đó, cô Mạnh với hàng bánh canh “thần sầu” ngày xưa đã không còn, nhưng hương vị bánh canh quen thuộc của xóm làng vẫn lưu luyến đâu đây.
Món quà của ký ức
Tôi sinh ra, lớn lên nơi một vùng quê trên đất Phú Yên, vậy nên từ nhỏ đã không lạ gì món bánh canh, thứ quà quê được bày bán ở mọi chợ quê - cả nơi những gánh hàng rong chạy ngược chạy xuôi, nhất là vào mùa gặt.
Bánh canh quê ngày ấy nấu khá là đơn giản: cứ hệt như một... nồi canh (thịt hoặc cá) nấu cùng những sợi bánh canh (làm từ bột gạo) tròn như chiếc đũa, to đùng! Bột từ sợi bánh tan một phần vào nước khiến bát bánh canh hóa sền sệt như hồ, ăn chưa chi đã phát ngán. Nhớ một lần được mẹ dắt đi ăn bánh canh mặn, tôi ăn xong lần đó là... cạch, không bao giờ đụng tới món bánh canh lần nữa. Đi đó đi đây, thi thoảng được mời bánh canh ngọt (nấu với đường), tôi còn đụng đũa, chứ bánh canh mặn thì không!
Đương nhiên ngày đó, Phú Yên chưa có bánh canh hẹ.
Lần đầu đi qua những hàng quán treo biển "bánh canh hẹ" là khi tôi đã bước vào độ tuổi trung niên. Tôi không để ý lắm, bởi từ lâu đã mặc định dị ứng với hai từ "bánh canh" rồi. Vậy nhưng, cũng tới lúc tôi được bạn bè mời đi... chiêu đãi. Từ chối không tiện, đành bước vô quán, bụng nghĩ: thôi, coi như bấm bụng chiều bạn, nhân thể tìm chút ký ức xưa cũng không thừa!
Nhìn tô bánh canh hẹ được mang ra, mặt nổi xanh um những hẹ, tôi hơi chờn, nhưng mùi khói thơm lừng bốc lên, thoảng qua mũi nghe có vẻ hấp dẫn. Cầm đũa gạt lớp hẹ xanh, bên dưới là chả cá vàng ươm, trứng cút long lanh và những sợi bánh canh trắng mượt mà nằm xếp lớp. Thử đưa lên miệng một muỗng nước: vị ngọt đậm đà, thơm phức hành tiêu quả không kém cạnh vị nước lèo của những hàng bún phở danh tiếng tôi từng được nếm qua. Quan trọng hơn, thứ nước lèo này được xử lý khá trong, không sền sệt bột hồ như món bánh canh từng ám ảnh tôi trong quá khứ!
Vị ngọt thân thiện kia khiến tôi được đà, mạnh dạn cầm đũa, muỗng xóc đều các món trong tô bánh canh nóng hổi, thơm lừng, gắp nhẩn nha thưởng thức từng miếng một. Ngon. Vẫn mơ hồ chút vị bánh canh quen thuộc, nhưng nó đã được nâng lên tầm cao - mà không, phải nói rất cao, rất khác - bởi vị, bởi hương từ những phụ gia trước kia chưa hề có như giá đỗ, nấm rơm, tương ớt và đặc biệt, với món gia vị chủ lực làm nên "thương hiệu" bánh canh: hẹ!
Hẹ được thái nhỏ, rải dày trên mặt tô bánh canh và còn sẵn sàng cho thêm nếu thực khách có nhu cầu! Đúng, món bánh canh hẹ chắc chắn sẽ không ngon nếu không được ăn kèm nhiều hẹ. Người không quen ăn hẹ có thể lần đầu hơi bị sốc, nhưng quen rồi thì... nghiền. Vị hẹ hăng, nồng cay, thơm kích thích vị giác, trung hòa bớt cái ngọt ngào ngậy béo của thịt cá, nước lèo. Ai ăn cay được có thể thêm vào tô chút tương ớt sẽ càng thêm hấp dẫn. Mùa đông, kêu tô bánh canh hẹ nóng cho hơi nhiều ớt, vừa ăn, vừa hít hà, mồ hôi túa dưới chân lông đảm bảo sẽ không còn thấy lạnh.
Thêm "điểm cộng" cho bánh canh hẹ đất Phú Yên là có giá rất mềm: chỉ 15, 20 ngàn một tô. Cá biệt có nơi dân dã bán "giá vỉa hè" 10 ngàn cũng có được tô bánh canh hẹ rẻ mà ngon. Vị, hương thơm mộc mạc mà nồng nàn khó lẫn, khó quên - như tình người dân đất Phú Yên vậy...
Bánh canh cá bã trầu: Mùa nào thức nấy Mùa nào thức nấy. Cứ tươi thì món sẽ ngon. Vậy là mình ra chợ sớm để chọn thực đơn cho ngày... Chợ sớm nay có cá bã trầu. Chợ sớm rực một màu cá bã trầu tươi roi rói. Bất chợt nhớ đến vị bánh canh cá xưa lơ xưa lắc của nội làm mình nuốt nước miếng đánh ực, trước đôi...