Hương quê trong bát canh chua lá giang

Lá giang vốn quen thuộc với người dân quê, nhất là ở vùng núi, trung du. Thuộc giống dây leo, lá giang thường mọc thành lùm ở bờ rào, bụi rậm. Chỉ cần một vòng quanh lối nhỏ là đã có một rổ lá giang xanh mơn mởn, còn đọng những hạt sương mai.

Ngày còn ở quê, tôi được thưởng thức nhiều món ăn từ lá giang. Mấy ai có thể quên được cái thú ăn cá nướng cuốn với lá giang, rau rừng. Ở nơi xứ sở trung du quê tôi, mỗi khi nhà có giỗ, chạp, trong mâm cơm cúng ông bà không thể thiếu món cá suối nướng lá giang. Chọn những con cá suối thân tròn, to cỡ băng cổ tay làm sạch vẩy, mổ vứt bỏ mật và ruột, khứa chéo phần thân ngoài cá và tẩm gia vị. Gia vị để ướp cá gồm sả, ớt, tiêu, mì chính và rau thơm rừng tất nhiên cả lá giang đã thái mỏng. Độ mươi phút, gập ngang cá lại tiếp tục cho lá giang và gia vị nhồi vào giữa, dùng thanh tre tươi kẹp chặt và nướng trên than hồng. Khi lớp ngoài mình cá chuyển dần từ màu trắng sang vàng là được. Món này chấm nước mắm tỏi ớt ăn cùng với cơm hoặc cuốn lá giang non thì thật là tuyệt. Tháng 3 về, trong tiết trời se se lạnh, bên bếp lửa hồng, mùi cá hòa lẫn hương thơm thoảng thoảng của lá giang tạo nên một thứ mùi đặc trưng khó tả, vừa giản dị, quen thuộc mà nồng nàn ấm áp.

Trước đây, kinh tế còn eo hẹp, mỗi lần đi rừng, đến bờ suối người ta tranh thủ mò thêm ốc, những chú ốc thân nhỏ, dài bám vào đá được đem về nhà ngâm, rửa sạch rồi nấu canh cùng lá giang. Món ốc nấu lá giang vốn là đặc sản, giàu can xi, mát lại bổ dưỡng. Tuy chỉ là phụ liệu, nhưng chính cái vị thanh chua của lá giang đã tạo nên một nét rất riêng.

Ngày nay, lá giang được bán nhiều ở chợ quê nên người ta hay nấu canh lá giang với cá biển tươi, bỏ thêm một ít khế, hành, ngò, ớt để tăng thêm vị đậm đà. Cá mua về ( cá nhám, cá đuối…), làm sạch, ướp với nước mắm, một ít tiêu và không thể thiếu vị cay của ớt. Phi thơm hành tím, đổ cá vào, rim đến khi thịt cá săn lại, cho tiếp chuối chát trộn đều để thấm gia vị. Đổ hỗn hợp trên vào nồi nước đang sôi. Sau cùng, cho khế, cà chua, bỏ lá giang đã vò nát vào và tắt bếp. Cũng như tất cả món canh cá khác, canh chua lá giang dùng khi nóng mới ngon. Bữa cơm dân dã cùng canh chua lá giang tuy không cầu kỳ, không sang trọng nhưng mang đầy hương vị quê nhà.

Theo Monngonsaigon.com