Hung hăng, Trung Quốc tự phá hình ảnh “trỗi dậy hòa bình”

Trong suốt thập kỷ qua, Trung Quốc đã dồn mọi nỗ lực để thuyết phục thế giới rằng, họ đang nổi lên một cách hòa bình. Cụm từ “trỗi dậy hòa bình” lần đầu tiên được Trung Quốc đưa ra là vào đầu năm 2003 khi ông Trịnh Tất Nhiên (Zheng Bijian) – Chủ tịch Diễn đàn cải cách Trung Quốc và là Phó Giám đốc Trường Đảng Trung ương Trung Quốc khi đó, có bài phát biểu tại Diễn đàn Châu Á Bác Ngao.

Kể từ sau đó, cụm từ “trỗi dậy hòa bình” thường được giới lãnh đạo Trung Quốc như ông Ôn Gia Bảo, sử dụng trong rất nhiều bối cảnh quan hệ quốc tế khác nhau.

Giờ đây, có lẽ chẳng còn mấy ai tin vào học thuyết trỗi dậy hòa bình của Trung Quốc.

Học thuyết “trỗi dậy hòa bình” đã thay thế cho học thuyết “phát triển hòa bình” từ năm 2004. Những nguyên tắc chính trong học thuyết “trỗi dậy hòa bình” của Trung Quốc là nước này không tìm kiếm vị trí bá chủ; sự nổi lên về kinh tế và quân sự của họ không đe dọa đến hòa bình cũng như sự ổn định của khu vực và quốc tế; đồng thời các nước khác sẽ được lợi từ ảnh hưởng và sức mạnh ngày càng gia tăng của Trung Quốc.

Để thực hiện thuyết trên, Bắc Kinh rất coi trọng việc sử dụng sức mạnh mềm và nước này cũng cho rằng việc phát triển các mối quan hệ hữu hảo với những nước láng giềng xung quanh sẽ giúp họ tăng cường thay vì phá hoại sức mạnh quốc gia một cách toàn diện. Và vì thế, học thuyết trỗi dậy hòa bình nhấn mạnh đến phương pháp tiếp cận hợp tác trong các cuộc tranh chấp lãnh thổ của Trung Quốc, trong đó có những cuộc tranh chấp hàng hải ở những khu vực biển xung quanh Trung Quốc.

Một lý do để Bắc Kinh phát triển và theo đuổi học thuyết trỗi dậy hòa bình là nhằm để đối phó với những lực lượng xem Trung Quốc là một mối đe dọa. Những người tin vào “thuyết mối đe dọa Trung Quốc” đưa ra lập luận rằng, sự phát triển kinh tế được duy trì liên tục của Bắc Kinh sẽ giúp nước này tăng cường đầu tư vào việc mở rộng và hiện đại hóa quân đội. Năng lực sức mạnh gia tăng của Trung Quốc sẽ làm thay đổi cán cân khu vực và toàn cầu theo hướng có lợi cho nước này, đe dọa an ninh và lợi ích quốc gia cảu các nước kahcs. Nhiều người ở Trung Quốc tin rằng, học thuyết trên do Mỹ đưa ra như một phần của chiến lược kiềm chế sự nổi lên của Trung Quốc.

Tuy nhiên, những diễn biến, sự kiện liên tiếp diễn ra ở Châu Á-Thái Bình Dương từ năm 2007 đến giờ đã chứng minh rằng, “học thuyết về mối đe dọa Trung Quốc” đã vô tình được tạo ra bởi chính Trung Quốc khi Bắc Kinh áp dụng một phương pháp tiến cận ngày một hung hăng, hiếu chiến đối với các nước láng giềng xung quanh. Tàu thuyền hàng hải Trung Quốc đang chủ động lấn tới trong các cuộc tranh giành chủ quyền lãnh thổ, lãnh hải với các nước ở Biển Đông và biển Hoa Đông. Lực lượng này bắt giữ và tấn công tàu thuyền tàu đánh cá của các nước Đông Nam Á ở những ngư trường truyền thống của họ, quấy nhiễu tàu hải quân Mỹ khi những con tàu đó đang hoạt động ở Biển Đông và biển Hoa Đông, đồng thời can thiệp thô bạo vào những vụ tàu đánh cá Trung Quốc bị giới chức nước ngoài kiểm tra vì cáo buộc đánh bắt cá bất hợp pháp trong khu vực của nước họ.

Bắc Kinh cũng có nhiều động thái khác nhau nhằm thách thức thế nguyên trạng trong các cuộc tranh chấp ở Biển Đông. Năm 2009, Trung Quốc lần đầu tiên chính thức công khai đưa ra yêu sách đường 9 đoạn hay còn gọi là đường lưỡi bò. Theo yêu sách vô căn cứ này, Trung Quốc đòi chủ quyền đến hơn 80% Biển Đông. Năm 2012, Trung Quốc dàn vô số tàu thuyền ra thách thức sự hiện diện của Philippines ở bãi cạn Scarborough và cuối cùng đã giành được quyền kiểm soát khu vực này. Cùng năm đó, Trung Quốc trắng trợn tuyên bố thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa” với phạm vi quản lý hơn 200 đảo nhỏ, bãi cát và bãi đá ngầm ở 3 quần đảo lớn ở Biển Đông, trong đó có quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam. Ngang ngược hơn nữa, Trung Quốc còn nhanh chóng đưa quân đến đồn trú ở cái gọi là “thành phố Tam Sa” này.

Từ năm 2011, Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) bắt đầu vươn tay với tới những khu vực xa hơn ở phía nam, tổ chức mời thầu quốc tế trái phép ở những lô dầu vốn hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Trong những tuần gần đây, căng thẳng đã leo lên đến một đỉnh mới. Trong một vụ việc được xem là nghiêm trọng nhất trong nhiều năm trở lại đây, Trung Quốc đã ngang nhiên hạ đặt một giàn khoan khổng lồ trong khu vực chỉ cách bờ biển Việt Nam có 120 hải lý, nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Để bảo vệ cho giàn khoan 981 được đặt trái phép trong vùng biển của Việt Nam, Trung Quốc còn kéo theo hàng chục tàu thuyền, có lúc cao trào lên tới gần 100 tàu, trong đó có cả tàu chiến, tàu quân sự, đến khu vực. Các tàu của Trung Quốc đã cố tình đâm va, bắn súng vòi rồng vào các tàu Việt Nam đang thực thi hoạt động chấp pháp trên biển. Tình hình diễn ra rất nguy hiểm, chứa đứng nhiều nguy cơ làm leo thang căng thẳng, bùng nổ xung đột giữa hai nước. Trong khi Việt Nam liên tục tỏ ra kiềm chế thì Trung Quốc cứ ngày một lấn tới, hung hăng hơn và hiếu chiến hơn.

Hành vi của Trung Quốc chỉ có thể chứng tỏ một điều rằng, học thuyết “trỗi dậy hòa bình” của nước này đã chết. Sự hung hăng, hiếu chiến của Bắc Kinh đã đẩy nhiều nước láng giềng xung quanh họ ra ngày một xa. Chỉ bằng cách tôn trọng hòa bình, an ninh quốc tế và khu vực cũng như luật pháp quốc tế, Bắc Kinh mới có thể làm dịu căng thẳng trong khu vực và tiếp tục duy trì sự phát triển lâu dài, bền vững.

Theo Vnmedia