Hưng Cao: ‘Giới rap Việt, tôi ấn tượng với Phúc Du và Linh Thộn’
Hưng Cao cho biêt nghệ sĩ rap mainstream không nhiều người thực sự có kỹ thuật tốt. Hiện anh ấn tượng với Phúc Du và Linh Thộn.
Phóng viên Zing phỏng vấn Hưng Cao ( MC Ill) tại buổi ghi hình chung kết Giọng hát Việt nhí. Anh cùng quản lý mang theo cả hành lý tới buổi ghi hình. Thời gian gấp rút, vừa hạ cánh sau chuyến bay từ Hà Nội, họ lập tức di chuyển tới địa điểm diễn ra vòng chung kết.
Ngay sau buổi ghi hình, Hưng Cao trở lại Hà Nội để chuẩn bị cho công việc dạy học diễn ra một ngày sau đó. Hưng Cao cho biết thời gian đầu anh rất khó khăn để bắt kịp lịch làm việc căng thẳng của chương trình.
“Tôi rất run khi lần đầu ngồi lên ghế nóng”
- Khi King of Rap, Rap Việt lên sóng, trong cuộc phỏng vấn với Zing, anh thừa nhận khá sốt tuột khi đồng nghiệp đã xuất hiện trên tivi và nổi tiếng. Chỉ vài tháng sau, anh cũng lên truyền hình với chương trình Giọng hát Việt nhí. Có thể giải thích sự xuất hiện này như thế nào?
- Tôi nghĩ đây là cái duyên. Nếu thực sự tôi sốt ruột khi thấy người khác xuất hiện trên truyền hình, tôi đã nắm bắt những cơ hội khác. Dù đôi khi những cơ hội tôi có nhỏ hơn họ. Tuy nhiên, tôi không xác định hoạt động nghệ thuật một cách đúng nghĩa. Nghệ thuật với tôi chỉ là cuộc dạo chơi thôi.
Khi cơ hội đến, tôi sẽ xem xét thời điểm. Nếu không quá bận rộn với những công việc khác và bản thân cũng đam mê lĩnh vực này, tôi sẽ nhận lời.
- Trước Giọng hát Việt nhí, chương trình Rap Kids Vietnam lên sóng và có những thí sinh viết rap với ngôn từ được đánh giá là không phù hợp với trẻ nhỏ. Chính anh đã phản ứng gay gắt với chương trình này. Đây có phải một phần lý do anh nhận lời Giọng hát Việt nhí?
- Không phải tất cả nhưng việc này cũng chiếm một phần lý do tôi nhận lời tham gia Giọng hát Việt nhí. Ngày bé, tôi cũng nghe nhiều bài rap. Đôi khi, tôi không hiểu hết nội dung và cảm thấy khá phản cảm. Khi lớn, tôi biết sàng lọc và lúc nghiên cứu sâu, tôi thấy sức ảnh hưởng của rap không thể phủ nhận, cũng không thể cản được.
Việc các bạn trẻ tiếp xúc với âm nhạc này trực tiếp hay gián tiếp là điều không tránh khỏi. Tôi với tư cách người hoạt động trong cộng đồng này muốn được góp sức để định hướng cho các bạn. Đặc biệt, tôi muốn hỗ trợ để các bạn nhỏ đi con đường hợp lý nhất với rap.
- BigDaddy đã rất bất ngờ khi thấy anh xuất hiện ở Giọng hát Việt nhí. Anh ấy nghĩ anh phải ngồi ghế nóng King of Rap cơ?
- Tôi nghĩ việc đó dễ hiểu thôi. Thỉnh thoảng chúng tôi cũng trao đổi qua với nhau về các dự định trong âm nhạc. Lần gần nhất, tôi có trao đổi với BigDaddy về việc làm chương trình. Nhưng thực sự khi đó, tôi chưa có dự định gì nên mọi cơ hội đều để ngỏ. Do đó, khi BigDaddy thấy tôi tham gia chương trình này, cậu ấy bất ngờ là đương nhiên.
Tôi làm việc khá tùy hứng nên khi nhận được lời mời từ Giọng hát Việt nhí, tôi thấy hứng thú nên nhận lời. Thời điểm King of Rap lên sóng, tôi bận rộn nhiều công việc khác nên không thể tham gia. Chỉ có vậy thôi.
Hưng Cao cho biết thời gian đầu anh gặp khó khăn để bắt kịp tiến độ của Giọng hát Việt nhí.
- Cảm giác lần đầu anh ngồi lên chiếc ghế nóng đó như thế nào?
- Thật sự rất run. Không phải lần đầu tôi ngồi vị trí giám khảo. Nhưng đây là lần đầu tôi được ngồi hàng ghế giám khảo của một cuộc thi lớn. Đặc biệt, tôi lại được ngồi cùng những anh chị nghệ sĩ có tiếng tăm, tuổi nghề lớn. Với người ở underground – cộng đồng mang tính chất tự phát – khi được bước lên môi trường chuyên nghiệp, đó là trải nghiệm rất hồi hộp.
“Đen Vâu giỏi nhưng tôi không thích màu nhạc của cậu ấy”
- Có vẻ việc ngồi ghế nóng không hề đơn giản với anh. Nhiều lần anh có nhận xét gây khó hiểu, thậm chí Vũ Cát Tường phải giải thích giúp anh?
- Thực sự, tôi khá bỡ ngỡ bởi đây là lần đầu tiên tôi xuất hiện trên sân khấu lớn và kênh truyền hình chính thống. Đây là cơ hội lớn. Đương nhiên cơ hội lớn trách nhiệm cao nên tôi khá áp lực. Tôi vẫn quen với cách nói chuyện hàng ngày và có nhiều từ ngữ có thể lạ lẫm với khán giả đại chúng.
Tôi cảm ơn Vũ Cát Tường đã giúp tôi giải thích mỗi khi tôi khó khăn để tìm cách diễn đạt.
- Vừa dạy học tại Hà Nội vừa làm huấn luyện viên, đặc biệt các buổi ghi hình đều diễn ra tại TP.HCM anh làm thế nào để khắc phục khó khăn và theo kịp lịch làm việc?
- Càng vào các vòng cuối, cường độ công việc càng căng thẳng. Đối với tôi, căng nhất là khi bước vào vòng chung kết. Chúng tôi chỉ có thời gian rất ngắn để hỗ trợ, duyệt bài hát cho thí sinh. Bên cạnh đấy, chúng tôi phải trực tiếp biểu diễn nên khối lượng công việc rất lớn.
Hưng Cao cùng đội Vũ Cát Tường tại Giọng hát Việt nhí 2021.
- Đổi lại anh nhận được mức cát-xê như thế nào và cuộc sống của anh thay đổi ra sao?
- Cũng có những thay đổi nhất định nhưng tôi vẫn cân bằng được đam mê và công việc chính. Tôi hài lòng với trải nghiệm này.
Tôi chưa bao giờ coi mình là người nổi tiếng, chỉ may mắn được nhiều người biết hơn một chút. Khi chủ yếu hoạt động trong cộng đồng underground, tôi đã có được lượng fan nhất định. Tới Giọng hát Việt nhí, tôi có thêm nhiều khán giả biết tới và yêu quý. Đặc biệt, họ là những đối tượng khán giả mà lâu nay ít theo dõi cộng đồng của tôi.
Tôi cảm thấy hạnh phúc nhưng cũng áp lực. Tôi nghĩ mình cần cẩn thận hơn về các kế hoạch cũng như phát ngôn trong thời gian tới.
- Nếu Giọng hát Việt nhí mang lại cho anh những cơ hội lớn hơn, thu nhập cao hơn, nổi tiếng hơn, anh có nhận lời không?
- Như đã nói tôi là con người tùy hứng. Lúc đó tôi có hứng thì đương nhiên sẽ không bỏ lỡ. Nếu lúc đó có những công việc khác cần tập trung, tôi đành hẹn lại lần sau. Tôi luôn cởi mở mỗi khi cơ hội đến. Đặc biệt nếu đó là cơ hội tôi cảm thấy đủ năng lực để thực hiện tốt công việc, tôi sẽ không bỏ lỡ.
- Đăng Bách là thí sinh đại diện cho team Vũ Cát Tường – Hưng Cao ở vòng chung kết Giọng hát Việt nhí. Anh đánh giá thế nào về khả năng chiến thắng của học trò?
- Tôi rất hy vọng Đăng Bách thành công và tự tin vào khả năng của Bách. Nhưng cơ hội chiến thắng là bao nhiêu phần trăm, tôi không thể biết chắc vì 4 thí sinh vào vòng chung kết đều giỏi. Huấn luyện viên của các đội còn lại là nghệ sĩ gạo cội, nhiều kinh nghiệm trong nghề hơn tôi.
- Trong những vòng đầu tiên, anh đưa ra nhiều hứa hẹn với thí sinh. Thậm chí, với Trang Anh, anh cho biết sẽ giúp bạn ấy trở thành rapper nữ nổi tiếng sau này. Anh đã và đang làm gì để thực hiện lời hứa đó?
- Tôi không phải người có thể hỗ trợ các bạn về truyền thông, sản xuất. Bởi chính tôi cũng không làm việc nhiều với truyền thông và theo đuổi nghệ thuật một cách nghiêm túc. Tôi không đủ nguồn lực để giúp các bạn về vấn đề đó.
Tuy nhiên, tôi quan điểm khi có năng lực tốt, các bạn sẽ thành công dù ở môi trường nào. Tôi đã thực hiện phần nào lời hứa với các bạn, đặc biệt với Trang Anh. Tôi hướng dẫn các bạn về tư duy âm nhạc, ngôn ngữ, nên viết làm sao cho hợp lý và kỹ thuật trong rap. Tôi vui khi các bạn nhỏ rất thông minh và hiểu được những gì tôi truyền tải.
- Gần đây, chia sẻ của anh về Karik và Đen Vâu gây tranh cãi trở lại. Khán giả không đồng tình khi anh nhận xét Karik không có skill trong lyrics còn âm nhạc của Đen Vâu nghe buồn ngủ. Anh phản hồi sao?
- Thực sự tôi có biết chuyện đó nhưng tôi không có cảm giác gì cả. Tôi quen Đen Vâu từ rất lâu, năm 2011. Tôi và cậu ấy thậm chí trong cùng một ban nhạc. Lúc đó, tôi và Đen Vâu chỉ làm nhạc cho vui. Khá lâu sau đó, Đen Vâu nổi tiếng. Nhận xét của tôi về Đen Vâu cũng chỉ là cảm nhận cá nhân. Nó đơn giản chỉ là nhận xét của những người quen từng làm việc nhiều lần với nhau.
Video đang HOT
Về Karik, tôi luôn giữ quan điểm là tôi tôn trọng, kính trọng anh ấy về những đóng góp trong âm nhạc. Với tôi, Karik luôn là người tạo ra những bản hit. Nhận xét của tôi chỉ thuần túy trên phương diện kỹ thuật. Về kỹ thuật, tôi khá tự tin có thể đưa ra vài nhận xét. Tôi luôn duy trì quan điểm, đó là tôi đưa ra nhận xét với mục đích chuyên môn chứ không có bất cứ dụng ý nào khác.
Bên cạnh đó, những phát ngôn đó từ các buổi livestream phát cách đây rất lâu rồi. Đó đơn thuần là buổi livestream nói chuyện với bạn bè.
Hưng Cao có nhiều năm hoạt động trong giới underground.
- Sau đó người bạn của anh là Đen Vâu có phản hồi thế nào về những chia sẻ đó?
- Thực ra về sau tôi và Đen Vâu mỗi người có con đường riêng. Cậu ấy theo đuổi nghệ thuật còn tôi làm mảng khác. Cũng khá lâu, tôi và cậu ấy không nói chuyện với nhau. Lần gần nhất hình như năm 2015, tôi và cậu ấy gặp nhau ở một show diễn tại Hà Nội. Chúng tôi trao đổi ngắn gọn thôi.
Do đó, tôi cũng không biết cậu ấy có nhận xét hay ý kiến gì không. Tuy nhiên, tôi nghĩ với một người đơn giản như Đen Vâu, cậu ấy cũng chỉ nghĩ những lời nói của tôi đơn giản là nhận xét của một người nghe nhạc như bao khán giả khác mà thôi.
- Nhưng chính anh từng khen Đen Vâu có ngòi bút lãng mạn và đẹp?
- Với tôi, ngòi bút của Đen Vâu rất lãng mạn. Cả kỹ thuật và chuyên môn, tôi luôn đánh giá Đen Vâu là người rất giỏi. Nhưng đơn giản tôi không thích màu nhạc của cậu ấy. Giống như có những người không thích nghe nhạc rock và cho rằng nó rất đau đầu, ngược lại fan lại nhận xét nhạc rock hay.
- Với sự bùng nổ của rap thời gian qua, nhiều người đặt câu hỏi liệu rap duy trì sức nóng được bao lâu. Người trong cuộc như anh trả lời câu hỏi này thế nào?
- Tôi nghĩ rap như tất cả thể loại nghệ thuật khác. Nếu hay nó sẽ tồn tại còn dở, sớm nở tối tàn thôi. Rap luôn duy trì được sức nóng nếu nghệ sĩ có trách nhiệm với sản phẩm của mình. Trách nhiệm về chất lượng sản phẩm, kỹ thuật và bài nhạc cuối cùng khi đưa ra phục vụ khán giả.
Khi nghệ sĩ không coi âm nhạc là sản phẩm thương mại mà như món quà dành cho khán giả, tôi nghĩ rap sẽ tồn tại lâu dài như bất cứ bộ môn nghệ thuật nào khác.
- Anh kỳ vọng vào cái tên cụ thể nào làm được việc đó?
- Ở thị trường mainstream, chúng ta có thể thấy rất nhiều nghệ sĩ duy trì được tên tuổi sau nhiều năm. Không cần kỳ vọng vào riêng ai bởi với những cái tên chúng ta đã biết, họ đã và đang làm rất tốt. Thay vào đó, tôi hy vọng phát hiện thêm những cái tên mới. Họ là những bạn trẻ mới xuất hiện hoặc đi lên từ cộng đồng underground chẳng hạn. Tôi đang chờ đợi những cái tên tỏa sáng ở sân chơi lớn hơn.
Nghệ sĩ rap mainstream không nhiều người thực sự có kỹ thuật tốt. Xét cho cùng đó cũng không phải yếu tố quan trọng khi làm một sản phẩm giải trí. Tuy nhiên, trong những nghệ sĩ có mức độ tên tuổi nhất định và kỹ thuật tốt ở giới rap Việt, tôi ấn tượng với Phúc Du hay gần đây có Linh Thộn. Bạn ấy đang có ca khúc khá được yêu thích kể từ đợt thi King of Rap, đó là bài Cháu xin lỗi chú . Bạn ấy có màu nhạc rất hấp dẫn.
'Đen Vâu như nhà thơ, tôi là võ sĩ trong rap Việt'
MC ILL, rapper với kỹ thuật hàng đầu, đánh giá với Zing về thị trường rap và phân tích những điểm mạnh, yếu của các rapper nổi bật hiện nay.
Có hai rapper được cộng đồng underground gọi là "giáo sư" của rap: Một là Rhymastic đang ngồi vị trí giám khảo Rap Việt, người còn lại là MC ILL (Hưng Cao). Cả hai đều nổi bật về kỹ thuật, bên cạnh đó, còn cho thấy trình độ của người nghiên cứu về rap.
Riêng MC ILL còn được cho là người đã mang kỹ thuật punchline (câu rap dứt điểm, chứa mục tiêu, được ví như pha ghi bàn tung lưới ngoạn mục trên sân cỏ) vào rap Việt và kiến tạo trở thành một trường phái. Cũng punchline và cách chơi chữ đầy quyền cước đã đưa MC ILL trở thành một tên tuổi trong giới, giám khảo của không ít giải đấu về rap. Song, thời gian gần đây, rapper sinh năm 1991 dường như ở ẩn, không có sản phẩm mới.
Đầu năm 2019, MC ILL gây chú ý với bản rap Thầy hiệu trưởng, kết hợp với LK và Wowy - một là "huyền thoại" của rap Việt, một là "lão đại" tiên phong của giới rapper miền Nam. Khi cả hai rapper còn lại đang tham gia cuộc đấu trên ghế nóng game show giờ vàng, Zing tìm gặp MC ILL để trả lời cho câu hỏi: Anh đang ở đâu và làm gì?
- LK đang ngồi ghế nóng King of Rap, Wowy "cầm cân nảy mực" ở Rap Việt. Anh ở đâu?
- Tôi đang ngồi trên giảng đường. Không vấn đề gì cả vì LK và Wowy đều rất xứng đáng. LK dành toàn tâm, toàn ý cho âm nhạc, Wowy cũng có nhiều đóng góp cho cộng đồng rap. Tôi vui khi những người anh em đạt được thành công. Còn tôi, đang là "ông giáo" dạy học.
- Một "ông giáo" từng rất thiện chiến?
- Vẫn!
- Nhưng cách biểu đạt đã khác?
- Thời kỳ 2010-2011, tôi tham gia nhiều giải đấu trên mạng và thường có kết quả tốt. Đến khoảng 2015-2016, khi cộng đồng có những mâu thuẫn, tôi có tham gia phản kháng. Bất ngờ là sự tham gia ấy cũng có những chiến quả nhất định, tôi được biết đến nhiều hơn. Battle rap (rap chiến) là chìa khóa đưa tôi đến thành công.
Nhưng tôi hiểu có người sinh ra để làm ngôi sao, có người sinh ra để xây dựng ngôi sao. Tôi thì phù hợp hơn với chuyện đào tạo, tôi không có duyên với sự nổi tiếng. Trong rap, tôi giống một ông giáo hơn là nghệ sĩ. Thành tựu của ngôi sao phải là những ca khúc, trong khi giá trị của tôi là mang được cái mới từ nước ngoài về, làm được giải đấu cho rap, là đủ!
- Anh đã đào tạo được những ai?
- Phúc Du, Linh Thộn, Đại Vũ đều xuất phát từ nhóm của tôi. Rich Choi cũng là người đi theo tôi từ những ngày đầu tiên. Nhưng nổi nhất là Phúc Du.
- Anh từng "diss" (công kích bằng rap) DSK - một trong những người vẫn được coi là huyền thoại của rap Việt. Là ngông cuồng hay không ngại đối đầu?
- Là sự phản kháng. Trong rap, tôi ít khi "nổ súng trước" vì tôi không thích va chạm. Nhưng bên DSK ra bài trước, nói chúng tôi là "punchline, păng lủng". Trong khi hồi đó cả thị trường chỉ có nhóm của chúng tôi là phát triển và sử dụng punchline, hẳn nhiên tôi phải "đáp lễ".
Tôi bản chất là người "dĩ hòa vi quý" và giỏi nhịn. Nhưng trong rap, đôi khi nhịn sẽ bị lấn tới. Dù vậy, chuyện đã qua rồi. Thời điểm bây giờ tôi không biết DSK như thế nào nhưng tôi thì không có vấn đề gì với DSK. "Diss" là chuyện bình thường trong rap, xong là xong. Tôi không hối hận. Đó là mâu thuẫn không đáng có nhưng không vấn đề gì.
- Anh nhìn nhận như thế nào về DSK, với tư cách một người nghiên cứu về rap?
- Tại sao DSK nổi? Một từ thôi: Giỏi.
- Giỏi ra sao?
- DSK là một trong những người giỏi nhất lịch sử rap Việt, cùng với VietDragon. Hai người như Bắc Kiều Phong, Nam Mộ Dung của Thiên long bát bộ.
Nói vậy, để thấy DSK xứng đáng với những khen ngợi của cộng đồng rap. Nhưng chúng tôi khác nhau. Trong rap, DSK là nhà thơ, một nhà thơ đúng nghĩa, còn tôi thì giống võ sĩ hơn.
- Nhà thơ và võ sĩ, ai được chuộng hơn trong rap?
- Còn tùy người nghe muốn xem gì. Rap như tivi vậy, muốn đấm bốc thì mở kênh đấm bốc, còn muốn xem văn nghệ hãy mở kênh văn nghệ. Võ sĩ không nên so sánh với ca sĩ vì khán giả khác nhau.
Nhưng xét về con số, một nhà thơ - người chạm đến cảm xúc khán giả sẽ thành công hơn. Suy cho cùng nghệ thuật vẫn là giải trí, mang đến cung bậc cảm xúc cho mọi người. Võ sĩ cũng chạm đến những cảm xúc nhưng sẽ ít người biết đến hơn.
Câu này hay: Một nhà thơ trong rap chạm đến trái tim khán giả, còn một võ sĩ trong rap chạm đến trái tim đối thủ.
- Đen Vâu thành công vì là một nhà thơ, phải không?
- Từ năm 2012, khi gặp Đen Vâu, tôi đã thấy Đen có ngòi bút rất đẹp, lãng mạn. Đen đúng là một trong những nhà thơ xuất sắc của rap Việt hiện nay. Gần đây, nội dung của Đen Vâu thiên về tình yêu, cảm xúc hơi phiêu lãng nhưng không thể xóa đi sự định hình về một ngòi bút rất đẹp.
- Sự trỗi dậy của rap Việt mang lại cảm xúc gì cho "ông giáo"?
- Sốc! Đó là một sự trỗi dậy quá bất ngờ, cũng có thể coi là một cú sốc theo hướng tích cực với một người đã và đang theo đuổi thể loại âm nhạc này như tôi. Thật khó tin nhưng rap giờ đã là một lựa chọn nghề nghiệp cho các bạn trẻ, và có thể kiếm được tiền rồi.
- Hãy thử lý giải sự trỗi dậy ấy, theo góc nhìn của anh?
- Nói thật nhé, thứ khiến rap có cơ hội như hôm nay chính là battle rap, tức rap chiến (cuộc đấu, cuộc đua tài bằng rap giữa các rapper).
- Tại sao?
- Bạn có thể không tin nhưng rap đã tồn tại rất lâu ở thị trường nhạc Việt. Những bài đầu tiên của Ken Chou, Thỉm Small hay LK đã có từ những năm 2000. Nhưng qua nhiều năm, rap vẫn cứ ở đấy.
Thậm chí, năm 2013, khi Mr.T nổi lên với Thu cuối, năm 2014 với Bản sắc Việt Nam, rap vẫn như vậy. Một năm sau, Đen Vâu được yêu thích với Đưa nhau đi trốn, Karik với Anh không đòi quà. Rap vẫn như thế.
Rap chỉ thực sự trỗi dậy nhờ những giải đấu về rap được tổ chức sau đó. Đó là những giải battle rap, rap chiến. Chính những giải đấu này đã khiến giới tổ chức, các công ty thấy được tiềm năng màu mỡ và nhân sự của rap, là lý do để họ quyết định đầu tư. Đó có lẽ cũng là một trong những lý do cho sự xuất hiện của hai cuộc thi là King of Rap và Rap Việt hôm nay.
Chúng ta không thể phủ nhận đóng góp của các thế hệ rapper Việt, góp phần tạo nên một cơ thể đầy đủ cho rap ở Việt Nam. Nhưng một cơ thể tốt đôi khi vẫn cần một lon nước tăng lực để thêm sức mạnh, battle rap chính là lon nước tăng lực, góp phần đưa rap đến với đại chúng.
- Đồng ý là những giải đấu rap từng mang lại nguồn nhân sự cho rap. Nhưng cũng có góc nhìn cho rằng chính rap chiến, xung đột và những ngôn từ phóng túng quá đà, thậm chí phản cảm đã khiến rap bị kỳ thị trong thời gian dài. Và rap chỉ thực sự có vị trí hôm nay khi nhẹ nhõm, văn minh và tình hơn?
- Nhìn bên ngoài có thể là vậy. Nhưng không phải khi có Đen Vâu xuất hiện mới có rap về đời sống, Binz nổi lên mới có rap về tình yêu. Trước đây, chúng ta có DSK viết về cuộc sống, LK viết nhạc về đời, Mr.T ca ngợi đất nước, BigDaddy tạo ra những bản nhạc tình, dễ thương, đáng yêu.
Những gương mặt kể trên cũng rất tích cực. Vậy, tại sao một thời kỳ rap vẫn bị kỳ thị. Chắc chắn nguyên nhân không phải do battle rap. Thực ra, battle rap có mặt từ lâu nhưng là ở dạng freestyle battle, những cuộc thi đấu trực tiếp. Và không hề tìm được clip những cuộc đấu ấy trên mạng. Vậy làm sao khán giả đại chúng có thể xem được mà kỳ thị.
Đúng hơn, những thứ khiến rap từng bị coi là xấu xí xuất phát từ một số ca từ không hợp thuần phong mỹ tục với những ngôn từ quá mạnh. Nhưng đó là cách chọn lựa và sản phẩm của từng rapper, là vấn đề của nội dung và cá nhân, chứ không liên quan đến loại hình battle rap.
- Thực ra ở Rap Việt hay King of Rap cũng có những màn đối đầu giữa các cặp, nhóm thí sinh. Nhưng để so sánh với battle rap (rap chiến) thì nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Nói vậy, để thấy rap chiến đúng nghĩa rất khó lên sóng truyền hình, cũng như những bản rap của MC ILL khó mà lên được tivi phải không?
- Nhạc của tôi không phát được trên tivi là bình thường. Mặc dù từ năm 2018 đến nay, nhạc của tôi đã tươi sáng hơn rất nhiều, tôi cũng không sử dụng bất kỳ từ mạnh nào, kể cả từ "đếch".
Trước đây, bản thân tôi cũng là người hạn chế dùng từ bậy trong bài. Nhưng trong các cuộc rap chiến, cuộc đấu trên mạng, khi rap "diss", việc dùng từ mạnh là khó tránh và đôi khi cần thiết.
Dù vậy, để rap phát trên tivi, không phải là yếu tố kỹ thuật, chơi chữ hay punchline, quan trọng là ngôn từ phải sạch nhất có thể. Bởi vì trên tivi không chỉ có người lớn mà còn có trẻ con xem, nhiều đối tượng khán giả. Tôi hoàn toàn ủng hộ sự chắt lọc khi phát rap trên truyền hình.
Rap lần đầu lên sóng, hãy giới thiệu mặt đẹp trước đã, để gây thiện cảm, khi khán giả quen rồi, hãy khoe những thứ khác. Giống như chàng trai lần đầu ra mắt bố mẹ bạn gái, trước hết là cần để lại ấn tượng tốt. Ấn tượng tốt ban đầu thì sau này mình có mặt nọ, mặt kia, vẫn được thông cảm, còn ban đầu đã ấn tượng xấu thì sau có thành tỷ phú, chưa chắc đã được "ông bà nhạc" yêu quý.
- Khi rap Việt trỗi dậy, thị trường hiện nay đã chứng kiến những rapper đi xe sang, dùng hàng hiệu hay nói ngắn gọn là "lấp lánh". Tín hiệu này là tích cực?
- Tích cực theo một nghĩa không được tích cực lắm. Có thể so sánh rapper như luật sư đi. Nghĩa là rap hay nghệ thuật nói chung là ngành mang tính chất nước chảy chỗ trũng. Người có danh tiếng sẽ có nhiều cơ hội, trong khi người trẻ vẫn gặp đầy khó khăn.
Giống như khi bạn thuê luật sư, dù luật sư trẻ giỏi đến mấy, bạn vẫn muốn thuê những luật sư có nhiều kinh nghiệm. Âm nhạc cũng vậy, nghệ sĩ thành danh đôi khi hút hết cơ hội của người trẻ. Do vậy, vấn đề đặt ra là gì, là khi đã bước vào nghề này, bạn phải bám trụ bằng mọi giá, bám trụ được thì cây ắt sẽ ra quả.
Nhưng suy cho cùng, vấn đề mà bạn nói vẫn là tín hiệu tốt, chứng tỏ tính cạnh tranh của thị trường rap hiện nay sẽ ngày càng cao.
- Rapper Hà Lê quả quyết rằng: "Đừng trách sự giàu có của Binz, Đen Vâu. Đừng trách những nghệ sĩ từ underground đi lên mainstream và thành danh, nổi tiếng. Những điều đó có lợi cho thị trường". Anh có đồng tình?
- Hoàn toàn đồng tình bởi vì họ xứng đáng. Cộng đồng underground nên thấy vui khi có người thành đạt.
- Nhưng nhìn vào cộng đồng rap Việt, cũng thấy một thực tế là có không ít rapper tài năng, nội lực, xứng đáng được nổi tiếng và giàu có hơn như DSK hay anh chẳng hạn. Tại sao lại không thể chạm đến hào quang showbiz?
- Đó là lựa chọn. Tôi không chơi thân với DSK để biết lý do tại sao. Nhưng cá nhân tôi và một vài anh em khác như Giang Đẫm đều cảm thấy theo đuổi âm nhạc hơi mạo hiểm. Cuối cùng, chúng tôi đã lựa chọn con đường an toàn và ổn định hơn.
Nói từ này, nghe hơi các cụ, nhưng rất đúng: "Duyên". Và, nghề chọn người mà. Có người hoạt động lâu nhưng không thể thành công hơn, do đó, để sống được phải đi làm nghề khác. Nhìn bên ngoài tưởng họ bỏ nhưng họ vẫn đam mê.
Tôi từng say mê rap, suýt bỏ học ở trường Ngoại thương để theo nghề này. Nhưng một lần, tôi tranh cãi với bạn gái. Cô ấy nói tôi lông bông và không thể dành cả đời để theo một người như vậy. Ồ, hợp lý, rất đúng đấy. Và tôi nhận ra, nuôi mình trước đã, nuôi đam mê sau.
- Ngay cả hồi đã được biết đến như một rapper thiện chiến, anh vẫn không sống được bằng rap?
- Đến khoảng 24-25 tuổi, khi đã rap được một thời gian, tôi chưa bao giờ nhận được cát-xê quá 4 triệu đồng. Tất nhiên, khi đó, một tháng kiếm được một, hai vụ có tiền cũng là khích lệ bản thân. Nhưng cái chính là tôi không hợp với việc viết theo yêu cầu của người khác, viết theo đơn đặt hàng. Dần dần, tôi không còn yêu nó như trước.
- Hôm nay anh có sốt ruột khi mà bẵng đi một thời gian, nhiều đồng nghiệp của anh giờ đã rất nổi tiếng, xuất hiện trên truyền hình, cầm trên tay hợp đồng quảng cáo và kiếm được tiền?
- Sốt ruột chứ, nghề nào cũng vậy. Nhưng tôi không có gì hối hận vì mình cũng từng cháy hết mình với rap. Hôm nay, tôi bình tĩnh. Một thầy giáo phải bình tĩnh.
- Tại sao lại là nghề dạy học mà không phải một nghề khác?
- Từ khi ra trường vào năm 2013 đến năm 2017, tôi có nhiều khoảng thời gian thất nghiệp, đi làm rồi lại nghỉ. Tôi từng thử rất nhiều nghề, từ làm marketing, SEO, bán hàng, đầu tư cổ phiếu đến BTV cho Chuyển động 24h của VTV24. Nhưng không có nghề nào mang lại đủ tiền để sống, thu nhập eo hẹp khiến tôi luôn phải đi dạy thêm tiếng Anh.
Đến năm 2017, tôi chợt nghĩ, tại sao mình chọn làm nhiều nghề nhưng có một nghề đã theo mình nhiều năm là nghề dạy học, mình lại chưa bao giờ nghiêm túc với nó.
Giống như khi chúng ta còn trẻ, chúng ta thích yêu những cô gái đẹp, rồi đến một độ tuổi nhất định, chợt nhận ra cô bạn thân chơi cùng đã lâu. Ồ, cũng được đấy chứ! Cô ấy không xinh lắm nhưng rất đảm bảo. Và tôi quyết định chọn "cô ấy" - nghề dạy học.
- Điều quan trọng là "cô ấy" nuôi sống mình trong những tháng ngày không có công ăn việc làm ổn định?
- Chính xác và bỗng thấy "cô ấy" đẹp hơn. Giờ thì yêu mê mệt rồi.
- Nên thật khó để phản bội "cô ấy" và trở lại với rap?
- Đúng, tôi cảm thấy như thế. Tất nhiên, là lãnh đạo cơ quan hiện tại vẫn cho tôi một tay ôm "vợ" - nghề dạy học và một tay "cặp bồ" - âm nhạc. Là lý do mà tôi vẫn tham gia một số hoạt động liên quan đến rap. Vừa làm công việc chính mà phần nào vẫn thỏa mãn được đam mê, thế là vui!
- Nhưng khi anh bớt sung sức, thậm chí ẩn giật hơn, cộng đồng những người thích rap chiến, rap kỹ thuật, mê đắm punchline cũng tiếc?
- Tôi hiểu cảm giác đó. Nếu Luka Modric giải nghệ, tôi cũng sẽ rất buồn. Nhưng tôi không giải nghệ, tôi vẫn ở đây và sẽ sớm có bài trở lại.
- Anh đánh giá như nào về dàn giám khảo của Rap Việt và King of Rap?
- King of Rap là những cái tên hoàn toàn xứng đáng, Nam chinh Bắc chiến, nhiều chiến tích. Do vậy, không phải lo ngại trình độ của giám khảo, mỗi người đều có nét riêng.
Rap Việt cũng vậy, giám khảo có Rhymastic và JustaTee khá lẫy lững, trong khi các huấn luyện viên đều là các "cựu binh" oanh liệt, họ đảm bảo được đầu ra cho thí sinh. Nhưng tôi thấy Binz đang có lợi thế hơn một chút, hơn khoảng 1% so với các đối thủ còn lại. Cũng không nhiều đâu nhưng Binz có sự gần gũi và sức hút đặc biệt.
- Kỹ thuật rap của Binz thì sao?
- Đánh giá Binz theo kỹ thuật cũng giống như nhìn nhận Thành Long ở khả năng thực chiến. Binz không phải người chú trọng kỹ thuật. Tôi không biết Binz có thực sự giấu nghề hay không nhưng anh ấy dường như không quan tâm đến kỹ thuật.
- Binz đang làm tốt ở điểm gì?
- Làm tốt những thứ còn lại, nhạc và nội dung của Binz rất bắt tai.
- Anh từng nhận xét kỹ thuật của Karik như người mới đi rap... nửa năm. Giờ anh có thay đổi quan điểm?
- Tôi không phủ nhận. Tôi rất xin lỗi Karik, thời điểm ấy nghe bài rap của Karik, tôi không thấy đầu tư về kỹ thuật, một bạn bước vào nghề thời gian ngắn cũng làm được như vậy. Nhưng cũng phải nói, một rapper không phải lúc nào cũng cần tập trung vào rap. Karik có tai nghe nhạc tốt, đó là tai của nhạc sĩ.
Trên phương diện người làm nhạc, tôi thấy Karik làm nhạc hay dù điểm mạnh của anh ấy không phải lyrics. Nếu Karik đọc được những dòng này, tôi cũng muốn nói rằng tôi hoàn toàn không có ác cảm. Lâu rồi tôi không nghe nhạc Karik nhưng tôi thấy anh ấy có tố chất ngôi sao và có nhiều thứ để trở thành ngôi sao.
- Anh cũng từng cho rằng Suboi viết lời không ai hiểu?
- Tôi không nói rõ như vậy, ý tôi là lyrics của Suboi khó hiểu. Cũng không phải ngẫu nhiên ICD từng "diss" Suboi về lyrics, cũng phải có lý do không người ta bảo "ngậm máu phun người".
Tôi không phải người thích lyrics của Suboi. Nhưng tôi thích phong thái của cô ấy, đúng là một nghệ sĩ, ngôi sao đích thực. Suboi được gọi là "Queen of Rap Việt" dù một năm chưa chắc đã ra một bài. Ra ít nhạc mà vẫn được tôn vinh như vậy là rất giỏi.
- Là người tôn thờ kỹ thuật, theo anh, huấn luyện viên nào trong Rap Việt đứng đầu về kỹ thuật?
- Tôi sẽ thiên vị một chút cho Wowy. Wowy gần đây không ra nhiều sản phẩm nhưng Wowy có ngòi bút hiện thực, khắc họa đường phố. Nhưng đấy là lyrics, còn về flow thì phải là Suboi.
Suboi là người có flow mà nhiều nam rapper cũng không bằng. Suboi là Đạt Maniac phiên bản nữ, Suboi có cách đan vần phức tạp. Tôi là fan flow của Suboi.
- Từng góp công kiến tạo punchline cho rap Việt. Theo anh, ai hiện sở hữu punchline số một trên thị trường?
- Phúc Du. Phúc Du thực sự rất giỏi với cách chơi chữ đồng âm, mảng ấy Phúc Du hơn tôi.
- Có khiêm tốn quá không khi mà nhiều người cho rằng anh vẫn ở vị trí đứng đầu của những punchline quyền cước?
- Thắng thua vẫn phải đấu mới biết được. Nhưng hiện tại, Phúc Du là bản nâng cấp của tôi với cách chơi chữ ấn tượng. Nhưng đó không phải là tất cả của punchline. Trong một trận đấu, đôi khi không cần chơi chữ, chỉ dùng lý lẽ cũng vẫn thành công. Fan rap Việt hiện vẫn thiên về tính giải trí, do vậy cách chơi chữ thông minh được ưa chuộng. Nhưng để biết ai đang ở vị trí số một vẫn cần một trận đấu.
- BRay thì sao?
- BRay từng ở trình rất cao của punchline nhưng thời gian dài không luyện tập, giờ tôi không rõ. Rap như võ, văn ôn võ luyện. Nhưng tôi cho là Bray luôn là đối thủ đáng gờm.
- Nếu tổ chức một cuộc đấu cho các rapper có kỹ thuật hàng đầu, với sự tham chiến của anh, Phúc Du, BRay, Rhymastic. Ai sẽ đại thắng?
- Tùy! Rhymastic thì toàn diện và luôn đứng ở vị trí rất cao nhưng trong một trận đấu của rap còn nhiều yếu tố khác. Rhymastic rất toàn diện nhưng không thực sự mạnh về cái gì. Để chiến thắng, rapper cần phải có những chiến ý rất lớn.
Sự bí ẩn của người được Đen Vâu, Binz và giới rapper Việt vị nể Chưa từng đặt chân vào mainstream, chưa từng thuộc về showbiz, DSK vẫn luôn là rapper Việt tài năng và được vị nể bậc nhất. Anh được MC ILL ví như "Bắc Kiều Phong của rap Việt". "Anh cả, người em ngồi khép nép cùng anh hôm đó đã thành quán quân rồi đấy" - Bách bình luận ngay sau khi Dế Choắt...