Hợp tác thúc đẩy các nỗ lực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

PV05:51 21/08/2020

Bộ Công Thương Việt Nam vưa ban hành Bộ tài liệu hướng dẫn lập Kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương giai đoạn 2020-2025 (Kế hoạch tiêt kiêm năng lương cấp tỉnh).

Bộ tài liệu hướng dẫn nàyđược soạn thảo với sự hỗ trợ của Chương trình Hợp tác đối tác năng lượng Việt Nam – Đan Mạch, sẽ giúpcho toàn bộ 63 tỉnh thành của Việt Nam thống kê việc sử dụng năng lượng và xây dựng kế hoạch hành động của địa phương nhằm triển khai các hoạt động về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Bộ tài liệu hướng dẫn lập Kế hoạch tiêt kiêm năng lương cấp tỉnh là một trong các sản phẩm chính của Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam – Đan Mạch, cung cấp nền tảng quan trọng cho các hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại Việt Nam hướng tới mục tiêu đạt mức tiết kiệm năng lượng từ 5-7% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc trong giai đoạn từ năm 2019 đến năm 2025. Đây là kết quả của hai năm triển khai hoạt động hợp tác với sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Công Thương, Cục Năng lượng Đan Mạch và hai tỉnh đối tác tham gia Chương trình là Đồng Nai và Bắc Giang.

Anh minh hoa.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho biết: “Bộ Công Thương đánh giá cao hỗ trợ của Chính phủ Đan Mạch đối với Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng trong những năm vừa qua. Bộ tài liệu hướng dẫn lập Kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cấp tỉnh là một sản phẩm quan trọng của Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam – Đan Mạch và sẽ đóng vai trò là một trong những công cụ hữu ích hỗ trợ Việt Nam trong các nỗ lực nhằm đạt được các mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả”.

“Chính phủ Việt Nam đã nhiều lần bày tỏ cam kết mạnh mẽ về phát triển xanh. Quyết định của chính phủ trong việc lựa chọn một lộ trình phát triển theo định hướng tiết kiệm năng lượng và hiệu quả về chi phí, theo ý kiến của tôi, là một quyết định hết sức khôn ngoan và đáng khích lệ, bởi tiết kiệm năng lượng đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi xanh của mọi quốc gia.

Tôi vui mừng nhận thấy quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa các chuyên gia của Đan Mạch và Việt Nam trong Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam – Đan Mạch đã đạt được các kết quả tích cực và đóng góp một phần vào nỗ lực của Việt Nam nhằm thực hiện các mục tiêu của quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, từ đó giảm phát thải khí nhà kính”, Ông Kim Hjlund Christensen, Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam cho biết.

Video đang HOT

Một nội dung hợp tác quan trọng khác của Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam – Đan Mạch là việc công bố định kỳ hai năm một lần Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam. Ấn phẩm gần nhất của báo cáo này được công bố vào tháng 11 năm 2019 tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Ông Hoàng Quốc Vượng, Thứ trưởng Bộ Công Thương và Ông Morten Bk, Quốc vụ khanh Bộ Khí hậu, Năng lượng và Hạ tầng kỹ thuật Đan Mạch. Báo cáo này nhấn mạnh tiết kiệm năng lượng là một công cụ hiệu quả về chi phí đối với quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam cho đến năm 2030 và 2050 và khuyến nghị đầu tư vào các công nghệ tiết kiệm năng lượng bởi vì các công nghệ này về dài hạn sẽ có hiệu quả chi phí cao hơn do tiết kiệm được đáng kể chi phí nhiên liệu. Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả mang lại nhiều lợi ích, trong đó bao gồm các lợi ích chính đối với xã hội như giảm ô nhiễm môi trường và tăng cường an ninh năng lượng quốc gia.

“Tôi vui mừng khi thấy rằng quan hệ hợp tác giữa chúng tôi và Việt Nam trong ngành năng lượng đã đạt được dấu mốc quan trọng này. Bộ tài liệu hướng dẫn lập Kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cấp tỉnh được Bộ Công Thương ban hành là một sáng kiến quan trọng giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu tiết kiệm năng lượng có hiệu quả về chi phí. Các sáng kiến tương tự đã cho thấy hiệu quả cao khi triển khai tại Đan Mạch và tôi tin tưởng rằng sáng kiến này cũng sẽ được áp dụng hiệu quả tại Việt Nam. Tôi hy vọng rằng khi tất cả các tỉnh thành của Việt Nam sử dụng bộ tài liệu hướng dẫn này để xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch hành động của địa phương, Việt Nam sẽ có thể tiến nhanh hơn trên lộ trình phát triển bền vững với mức phát thải thấp, Ông Anton Beck, Giám đốcHợp tác toàn cầu tại Cục Năng lượng Đan Mạch cho biết.

Ngành công nghiệp của Việt Nam là một trong những ngành tiêu thụ năng lượng nhiều nhất trên cả nước và do đó là một nhân tố quan trọng trong quá trình chuyển đổi sang một xã hội có mức phát thải carbon thấp. Tính toán cho thấy nếu các quy định pháp lý hiện hành được thực thi thì ngành công nghiệp có thể tiết kiệm được ít nhất 8% tổng mức tiêu thụ năng lượng hiện tại hàng năm đến năm 2025. Với các phương pháp mới, các công cụ và chính sách khuyến khích dựa trên kinh nghiệm của Đan Mạch, tỷ lệ tiết kiệm năng lượng có thể đạt được thậm chí ở mức cao hơn.

Điện 1 giá gần 3.000 đồng/kWh: Người nghèo không được lợi gì cả

Bộ Công Thương đề xuất áp dụng song song giá điện bậc thang và điện một giá cho người dân lựa chọn sử dụng. Song, mức giá điện một giá lên tới gần 3.000 đồng/kWh nên người dùng ít không nên chọn điện một giá.

Khi tiếp cận bản dự thảo này, ông Hà Đăng Sơn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh cho biết, ông không bất ngờ khi thấy mức giá một giá cho sinh hoạt cao hơn hẳn so với mức giá bán lẻ trung bình.

Ông Sơn chia sẻ: Trong các phỏng vấn trước đó tôi đã nói rằng biểu giá điện một giá cho sinh hoạt phải được tính trên cơ sở các kịch bản chọn lựa phương án của các nhóm hộ tiêu dùng khác nhau, và có tính dự phòng tất cả các chi phí phát sinh. Đó là lý do vì sao Bộ đưa ra đề xuất mức giá khá cao, cao hơn khoảng 10-15% con số tôi ước tính trước đó. Nếu tính toán kỹ sẽ thấy rằng với mức giá điện một giá này, người nghèo không được lợi gì cả. Chủ yếu người lựa chọn phương án này là người sử dụng rất nhiều điện.

Ông Hà Đăng Sơn

Ông Sơn phân tích thêm, việc lựa chọn mức 700 kWh/tháng cũng cho thấy Bộ Công Thương đã cân nhắc mức tiêu dùng trung bình của nhóm hộ trung lưu, và theo tính toán sơ bộ ở mức tiêu dùng tới 700 kWh/tháng thì tiền điện chi trả trong mọi phương án đề xuất đều ngang bằng hoặc thấp hơn chút ít so với mức đang áp dụng hiện tại.

Khi sử dụng ở mức vượt trên 700 kWh/tháng thì người dùng có lợi hơn nếu lựa chọn mức giá điện một giá. Còn người dùng dưới 700 số điện một tháng thì thiệt hơn nếu chọn phương án một giá điện, và do đó sẽ có xu hướng chọn phương án giá bậc thang như cũ.

Đáng chú ý, dự thảo đã xem xét đưa ra khung thời gian tối thiểu khi khách hàng chuyển từ mức giá bán lẻ điện 5 bậc sang mức giá bán lẻ điện một giá hoặc ngược lại là một năm tính từ thời điểm bắt đầu đăng ký thay đổi (12 kỳ hóa đơn thanh toán). Điều này đảm bảo cho ngành điện dự báo nhu cầu tiêu thụ điện cũng như đảm bảo chi phí sản xuất cung ứng điện năng nằm trong ngưỡng kiểm soát được, thay vì liên tục phải điều chỉnh hợp đồng và hồ sơ khách hàng.

Một phương án giá điện bậc thang mới đang được lấy ý kiến.

Kịch bản 1: Chênh lệch về số tiền phải trả giữa việc dùng điện một giá, điện bậc thang mới với biểu giá bán lẻ hiện hành (mức giá này chưa bao gồm 10% VAT)

Khi giá điện một giá được Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến với mức giá gần 3.000 đồng/kWh, nhiều phản hồi của độc giả nói rằng Bộ đang ép người dùng phải dùng giá điện bậc thang. Vậy theo ông mức giá điện một giá Bộ Công Thương đưa ra có phù hợp với bối cảnh Việt Nam không?

- Trong biểu giá bậc thang đề xuất thì mức giá bậc 4 cũng chỉ tương đương với mức cao nhất (bậc 6) của biểu giá cũ, và chỉ có mức giá bậc 5 cho kWh từ 701 trở lên mới bị áp giá cao với mục đích kiềm chế tiêu thụ nhiều điện năng. Còn với mức giá một giá thì nằm trong khoảng giữa bậc 4 và bậc 5 của biểu giá điện sinh hoạt cũ, nên cũng không thể coi là "ép người dùng chọn biểu giá bậc thang", vì các hộ tiêu dùng nhiều điện sinh hoạt vẫn có quyền lựa chọn phương án phù hợp cho gia đình mình.

Hiện nay lượng khách hàng dùng ở mức 400 số trở lên chỉ chiếm khoảng 11% tổng các hộ tiêu dùng điện sinh hoạt, nên nếu áp mức một giá thấp thì sẽ kích thích nhóm khách hàng này tiêu dùng điện nhiều lên. Trong nhóm khách hàng sử dụng dưới 400 số cũng lại có động lực để tiêu thụ nhiều điện hơn, nghĩa là các mục tiêu về sử dụng giá điện để tiết giảm nhu cầu tiêu dùng điện năng, tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng sẽ không đạt được.Ở đây rõ ràng có thông điệp chính sách liên quan tới việc tiết kiệm điện. Tại sao đưa ra mức điện một giá cao như vậy? Lý do là khi thiết kế biểu giá chúng ta không biết là những ai sẽ đăng ký sử dụng giá điện một giá này, và liệu có phải toàn bộ nhóm hộ tiêu thụ trên 700 kWh/tháng sẽ lựa chọn phương án một giá hay không.

Cho nên, việc đưa ra mức giá kể trên có thể là tín hiệu thử nghiệm của Bộ Công Thương để xem phản ứng xã hội và xem mức quan tâm của các bên liên quan đến đâu. Nên nhớ đây mới là dự thảo lần 1, chưa hẳn là bản cuối cùng. Trên cơ sở phản hồi, tính toán sơ bộ của các nhóm khác nhau, Bộ có thể có sự điều chỉnh các phương án biểu giá này, sau khi xác định được các nhóm thực sự quan tâm và đăng ký dùng điện một giá.

Kịch bản 2: Chênh lệch về số tiền phải trả giữa việc dùng điện một giá, điện bậc thang mới với biểu giá bán lẻ hiện hành (mức giá này chưa bao gồm 10% VAT)

Ở phương án áp dụng song song biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc thang và điện một giá, bậc 5 là bậc cao nhất của kịch bản 1 có mức giá lên tới hơn 5.108 đồng/kWh. Còn ở kịch bản 2, bậc 5 có mức giá thấp hơn là hơn 3.449 đồng/kWh. Tính toán sơ bộ, ở kịch bản 1 số tiền phải trả hàng tháng giữa người dùng điện bậc thang có chênh lệch đáng kể so với người dùng điện 1 giá, còn ở kịch bản 2 mức chênh lệch không nhiều như kịch bản 1. Ông có nhận xét gì về điều này?

- Việc đưa ra quá nhiều phương án biểu giá nhưng không nêu rõ mục tiêu cần đạt được của mỗi phương án là gì cũng gây khó khăn cho quá trình tham vấn chính sách.

Vấn đề ở đây không phải là giá cao hay thấp. Ví dụ khi xem xét kịch bản 1 đặt ra ở bối cảnh thiếu điện, phải nhập khẩu, mua điện giá cao, thì mục tiêu cần đạt được là làm sao tiết giảm tối đa nhu cầu, để người dân tự giác cắt giảm lượng điện tiêu thụ. Còn trường hợp các yếu tố đầu vào ổn định, trong tầm khống chế thì Bộ Công Thương hoàn toàn có thể áp dụng một kịch bản thứ 2, cho phép người dân được tiêu dùng ở mức độ phù hợp. Việc lựa chọn kịch bản nào không phụ thuộc vào Bộ Công Thương mà phụ thuộc nhiều vào cung cầu điện năng.

Tiếc là các mục tiêu đề ra khi xây dựng phương án 2A và 2B không được tường minh để người dân có thể hiểu được và hợp tác tốt với Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Việc áp dụng giá điện một giá song song với giá điện bậc thang, người dân có quyền lựa chọn sử dụng biểu giá điện nào dường như chỉ là giải pháp để thỏa mãn mong muốn một số bộ phận người dân?

- Cái tôi kỳ vọng không phải là điện một giá. Điều tôi kỳ vọng là ban hành một cơ chế song song giữa điện bậc thang và việc lắp đặt công tơ 3 giá tính tiền điện sinh hoạt theo 3 khoảng thời gian trong ngày tương ứng với các giờ cao điểm, giờ thấp điểm và giờ bình thường.

Điều đó sẽ hiệu quả hơn nhiều trong việc quản lý phụ tải trong giờ cao điểm. Dù đã có định hướng, chỉ đạo về lắp công tơ 3 giá cho các hộ gia đình nhưng vì nhiều lý do vẫn chưa triển khai được. Hy vọng chúng ta sẽ sớm nhìn thấy ban hành giá điện bậc thang và công tơ 3 giá.

Xin cảm ơn ông!

Chuyến bay thứ tư đưa công dân từ Canada về nước Theo Bộ Ngoại giao, trong 2 ngày 24 và 25/7, các cơ quan chức năng Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Canada và hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan chức năng Canada hơn 340 công dân Việt Nam từ Toronto về nước. Đây là chuyến bay thứ tư của Chính phủ tổ chức...