Hôn nhân đồng tính trên thế giới: Nơi công nhận, nơi tử hình

Sau khi các nhà lập pháp Chile thông qua dự luật hôn nhân đồng giới ngày 7/12, mối quan hệ này đã được công nhận tại 30 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Trái lại, một số nước vẫn tử hình người có quan hệ đồng tính.

Châu Âu là khu vực tiên phong

Vào ngày 1/10/1989, lần đầu tiên trên thế giới, các cặp đôi đồng tính nam ở Đan Mạch được công nhận quan hệ dân sự. Điều này có nghĩa là pháp luật công nhận quan hệ giữa họ nhưng ở mức thấp hơn nhiều so quy định pháp lý về quan hệ hôn nhân.

Hà Lan là nước đầu tiên cho phép kết hôn đồng tính và trao nhiều quyền hơn cho các cặp đôi có quan hệ đồng tính vào tháng 4/2001.

Một cặp đôi đồng tính trong buổi diễu hành của cộng đồng LGBTQ ở Italy. Ảnh: AFP

Kể từ đó, 16 quốc gia châu Âu khác đã tiếp bước chấp thuận hôn nhân đồng giới là: Áo, Bỉ, Anh, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Đức, Iceland, Ireland, Luxembourg, Malta, Na Uy, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Thụy Điển và gần đây nhất là Thụy Sĩ.

Những quốc gia châu Âu còn lại từ chối công nhận hôn nhân đồng tính sau một cuộc trưng cầu dân ý năm 2015, thay vào đó chỉ công nhận quan hệ dân sự giữa các cặp đôi thuộc cộng đồng LGBTQ.

Chính phủ Séc đang ủng hộ dự thảo luật ủng hộ hôn nhân đồng tính. Tuy nhiên, tương lai của đạo luật này vẫn chưa chắc chắn.

Tại Romania, một cuộc trưng cầu dân ý nhằm đưa lệnh cấm kết hôn đồng tính vào hiến pháp đã thất bại vào năm 2018 vì tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp.

Tiến bộ ở châu Mỹ

Canada là quốc gia châu Mỹ đầu tiên cho phép người đồng giới kết hôn vào năm 2005.

Năm 2015, Tòa án Tối cao Mỹ đã hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính trên toàn quốc. Tại thời điểm đó, điều này bị cấm ở 14 trên 50 bang của nước này.

Tuy nhiên, cuộc hôn nhân đồng tính đầu tiên của Mỹ thực sự diễn ra vào năm 1971, khi một cặp đôi ở bang Minnesota xin được giấy phép kết hôn nhờ một lỗ hổng pháp lý. Cuộc hôn nhân này chính thức được công nhận vào tháng 3/2019, sau 5 thập kỷ tranh cãi về pháp lý.

Một cặp đôi ăn mừng sau khi Quốc hội Chile thông qua dự luật hôn nhân đồng tính ngày 7/12. Ảnh: Reuters

Ở Mỹ Latinh, 6 quốc gia cho phép hôn nhân đồng tính là Argentina, Brazil, Colombia, Ecuador, Uruguay và Costa Rica. Họ đều thông qua điều luật hôn nhân đồng tính vào năm ngoái.

Thủ đô của Mexico đã thông qua quy định công nhận hôn nhân đồng tính vào năm 2009. Một nửa trong tổng số 32 bang của nước này đã ủng hộ quy định trên.

Chile đã hợp pháp hóa các quan hệ dân sự của các cặp đôi đồng tính vào năm 2015. Và hôm 7/12, quốc hội nước này vừa thông qua dự luật hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính.

Cuba đã loại bỏ những thay đổi pháp lý cho phép kết hôn đồng tính khỏi bản hiến pháp sửa đổi năm 2019. Hai năm sau, các nhà chức trách lại soạn dự thảo về luật gia đình mới mở ra cánh cửa cho hôn nhân đồng giới, song quy định này vẫn cần trải qua một cuộc trưng cầu dân ý sắp tới.

Đài Loan đi đầu ở châu Á

Trong khi phần lớn châu Á thể hiện thái độ bao dung với quan hệ tình dục đồng giới thì đến tháng 5/2019, Đài Loan (Trung Quốc) mới trở thành khu vực đầu tiên ở châu Á hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính.

Năm 2021 tại Nhật Bản, một tòa án ở phía Bắc Sapporo đã ra phán quyết rằng việc nước này không công nhận hôn nhân đồng giới là vi hiến. Đây là một phán quyết mang tính bước ngoặt về vấn đề này.

Chính quyền Thủ đô Tokyo ngày 7/12 vừa công bố kế hoạch triển khai hệ thống pháp lý ủng hộ quan hệ đồng tính, song không hoàn toàn công nhận hôn nhân đồng giới vào cuối năm tài chính 2022. Ảnh: Reuters

Australia (2017) và New Zealand (2013) là những nơi duy nhất thuộc khu vực châu Á – Thái Bình Dương rộng lớn đã thông qua luật hôn nhân đồng tính.

Tại Trung Đông, nơi quan hệ đồng tính bị coi là sai trái, Israel dẫn đầu về mức độ tiến bộ công nhận quyền của người đồng tính, công nhận tình trạng quan hệ hôn nhân đồng tính được xác nhận tại một số nước khác, mặc dù bản thân nhà nước Do Thái này vẫn chưa cho phép vấn đề trên.

Đáng chú ý, một số quốc gia ở Trung Đông vẫn áp đặt án tử hình đối với người đồng tính luyến ái, trong đó có Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE).

Châu Phi: kết hôn đồng tính chỉ được công nhận ở một quốc gia

Nam Phi là quốc gia duy nhất trên lục địa châu Phi cho phép hôn nhân đồng tính vào năm 2006.

Khoảng 30 quốc gia châu Phi cấm quan hệ đồng tính, trong đó Mauritania, Somalia và Sudan có án tử hình dành cho người quan hệ đồng tính.