Hội thảo Nguồn lực văn hóa trong chiến lược phát triển “Thành phố sáng tạo” của Thủ đô Hà Nội

Sáng 28-9, Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội và Tạp chí Cộng sản phối hợp tổ chức Hội thảo Nguồn lực văn hóa trong chiến lược phát triển “Thành phố sáng tạo” của Thủ đô Hà Nội.

Hội thảo là diễn đàn để các nhà khoa học, nhà quản lý đóng góp, chia sẻ những ý kiến, đề xuất các chính sách, giải pháp cho Hà Nội trong chiến lược phát triển “Thành phố sáng tạo” của Thủ đô Hà Nội.

Quang cảnh hội thảo.

Tham dự hội thảo có các đồng chí: Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, PGS.TS Đoàn Minh Huấn; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Nguyễn Văn Phong; Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà; Phó Chủ tịch UBND thành phố Ngô Văn Quý cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành trung ương và thành phố Hà Nội; các nhà khoa học, nhà quản lý.

Hà Nội luôn coi trọng và xác định phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Ngô Thị Thanh Hằng khẳng định, Hà Nội có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng, là Thủ đô, trung tâm đầu não chính trị – hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế. Thủ đô Hà Nội có bề dày lịch sử văn hóa ngàn năm văn hiến, Thủ đô Anh hùng, Thành phố Vì hòa bình, nơi hội tụ, kết tinh và lan tỏa những giá trị cao quý của dân tộc, tiêu biểu cho lương tri, phẩm giá con người; được tổ chức UNESCO vinh danh là “Thành phố Vì hòa bình”, “Thành phố sáng tạo”.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh, một ưu thế tuyệt đối, riêng có của Hà Nội là lịch sử hơn 1000 năm hình thành và phát triển. “ Văn hóa Thăng Long – Hà Nội là nguồn lực nội sinh giàu năng lượng, ngày càng hội tụ, lan tỏa rộng khắp để góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng, với Hà Nội không chỉ là trung tâm quyền lực chính trị mà còn có bệ đỡ của sức mạnh “mềm” chính là trung tâm văn hóa”, đồng chí Ngô Thị Thanh Hằng khẳng định.

Đồng chí Ngô Thị Thanh Hằng cũng cho rằng, trong quá trình xây dựng và phát triển, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội luôn coi trọng và xác định phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; giải quyết hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hoá – xã hội. Mô hình tăng trưởng và phát triển kinh tế Thủ đô dựa trên nền tảng văn hóa, tìm nguồn lực và phát triển động lực từ văn hóa, nhất là trong điều kiện kinh tế tri thức, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Ngô Thị Thanh Hằng phát biểu khai mạc hội thảo.

“Chú trọng phát triển văn hóa Hà Nội trên cơ sở phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến anh hùng; Thành phố Vì hòa bình, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, phát triển toàn diện những giá trị nhân văn và tinh thần yêu nước sâu sắc, tôn trọng pháp luật; giàu lòng tự hào dân tộc, ý chí, khát vọng phát triển, coi đây là sức mạnh nội sinh, động lực tinh thần to lớn để phát triển Thủ đô”, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội nêu.

Đồng chí Ngô Thị Thanh Hằng nhấn mạnh, với việc tham gia vào Mạng lưới thành phố sáng tạo, Hà Nội có cơ hội làm nổi bật đặc trưng văn hóa của Thủ đô với thế giới. Đồng thời, xây dựng chiến lược văn hoá toàn diện, tổng thể, đổi mới tư duy về phát triển văn hóa, xây dựng con người Hà Nội, vừa giữ gìn, bảo tồn văn hóa, truyền thống của Thăng Long – Hà Nội, vừa tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại, nhằm phát huy hiệu quả nguồn nhân lực văn hóa, xây dựng và phát triển Thủ đô trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Xây dựng văn hóa, con người gắn với phát triển kinh tế – xã hội

Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, PGS.TS Đoàn Minh Huấn cho rằng, Hà Nội hội tụ đầy đủ những yếu tố để có thể tiên phong trở thành trung tâm sáng tạo của Việt Nam trên cơ sở lấy nguồn lực văn hóa và sáng tạo văn hóa làm nền tảng cho quá trình phát triển đô thị bền vững. Chính quyền thành phố Hà Nội có quyết tâm chính trị cao hướng tới mục tiêu đổi mới, sáng tạo, gia tăng sức hấp dẫn, hội tụ, lan tỏa văn hóa Thủ đô trên tinh thần “hợp tác, đầu tư và cùng phát triển”, đồng hành cùng các doanh nghiệp thiết kế sáng tạo và gieo mầm cho những ước mơ khởi nghiệp. Hà Nội đã tổ chức nhiều hoạt động kết nối các chính sách của thành phố với thúc đẩy sáng tạo; phát triển nhiều chương trình văn hóa hấp dẫn, nâng tầm sáng tạo; xây dựng các chương trình, dự án hướng tới các mục tiêu của mạng lưới ở cấp độ quốc tế, góp phần nuôi dưỡng tài năng, kích thích năng lực sáng tạo…

PGS.TS Đoàn Minh Huấn, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản phát biểu đề dẫn tại hội thảo.

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng gặp không ít thách thức trong việc phát huy nguồn lực văn hóa từ sự tăng trưởng kinh tế chưa ổn định; giáo dục sáng tạo chưa cập nhật sự phát triển chung của thế giới; thiếu cơ chế phối hợp các lĩnh vực thiết kế sáng tạo; tình trạng vi phạm bản quyền ở nhiều lĩnh vực sáng tạo còn diễn ra; các không gian sáng tạo còn hoạt động ở mức độ nhỏ lẻ, chưa thu hút được nhiều nghệ sĩ đam mê sáng tạo văn hóa và kết nối với thế giới bằng công nghệ hiện đại…

Đóng góp ý kiến trong việc xây dựng nguồn lực văn hóa trong chiến lược phát triển “Thành phố sáng tạo” của Hà Nội, PGS.TS Tạ Ngọc Tấn đề cập hai lĩnh vực là “văn hóa sống của con người” và “văn hóa cảnh quan của Thủ đô”. Về văn hóa sống của con người, PGS.TS Tạ Ngọc Tấn cho rằng, người Hà Nội cần phát huy truyền thống thanh lịch: “ Chẳng thơm cũng thể hoa nhài/ Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An“; xây dựng chuẩn mực giá trị người Hà Nội hiện đại, có tiếp thu giá trị truyền thống gắn với những giá trị tiêu biểu của dân tộc.

Về “văn hóa cảnh quan của Thủ đô”, PGS.TS Tạ Ngọc Tấn góp ý, Hà Nội cần lưu ý đến việc điều chỉnh quy hoạch cũng như xây dựng các công trình văn hóa, như tượng đài, công trình điêu khắc về các danh nhân của Hà Nội và cả nước; các công trình kiến trúc dân dụng cần phải có bóng dáng đặc trưng dân tộc. Ngoài ra, Hà Nội cần chú trọng đến việc cải tạo đường phố, các khu vực công cộng, ý thức bảo tồn những dấu tích lịch sử.

Trong khi đó, GS.TS Đinh Xuân Dũng (Hội đồng Lý luận, Phê bình văn học nghệ thuật trung ương), nhấn mạnh: “Đặc điểm nổi trội nhất của người Tràng An là thanh lịch. Đó là tài nguyên rất hiếm của Hà Nội”. Theo GS.TS Đinh Xuân Dũng, việc khai thác, khai thông nguồn lực văn hóa ở Hà Nội trước hết và quan trọng nhất là để xây dựng con người Hà Nội. Đây phải được coi là “nhiệm vụ kép” không thể tách rời với phát triển kinh tế – xã hội.

Với tham luận “Hãy để rồng thiêng được cất cánh: Nguồn lực văn hóa là nền tảng cho sự phát triển của thành phố Hà Nội trong thế kỷ XXI”, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam Michael Croft cho rằng, điều quan trọng của việc gia nhập “Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO” chỉ là bước khởi điểm trong quá trình định vị sự phát triển của Hà Nội với tư cách là một Thủ đô sáng tạo. “Hà Nội là một thành phố đầy cảm hứng, đại diện cho khao khát thay đổi”, ông Michael Croft nhận xét.

Theo Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam, cách tiếp cận “Thành phố sáng tạo định hướng Thủ đô sáng tạo” giúp cho Hà Nội thực hiện những sáng kiến phát triển dựa trên một thái độ chủ động, cởi mở chia sẻ về những lựa chọn ưu tiên đầu tư của thành phố với các đối tác tư nhân và quốc tế.

Tại hội thảo, các đại biểu cũng đưa ra nhiều ý kiến đóng góp, đề xuất giải pháp về việc phát huy tiềm năng, thế mạnh, nguồn lực văn hóa của Thủ đô Hà Nội trong xây dựng “Thành phố sáng tạo”.