Hối hả tìm lối ra cho… gạo
Giảm thuế VAT, tháo gỡ khó khăn về vốn, tín dụng, thuế, đẩy mạnh xúc tiến thương mại để tìm kiếm thị trường… là những đề xuất của các hiệp hội, cũng như doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong tình hình “bết bát” hiện nay.
Thị trường gạo xuống dốc
Theo đán.h giá chung của Cục Chế biến, Thương mại nông lâm thủy sản và Nghề muối (Bộ NNPTNT), 6 tháng đầu năm 2016 kinh tế thế giới phục hồi chậm, nhìn chung giá các mặt hàng nông sản ở mức thấp hơn so với năm 2015. Thị trường gạo, có xu hướng giảm giá từ tháng từ tháng 5.2016 cho tới nay, nguyên nhân là do Việt Nam chưa có các hợp đồng lớn từ các thị trường truyền thống như: Philippines, Indonesia.
Bốc dỡ gạo để xuất khẩu tại Cần Thơ. Ảnh: I.T
Bên cạnh đó, Trung Quốc tiếp tục quản lý chặt việc xuất khẩu gạo qua đường tiểu ngạch. “Những năm trước, xuất khẩu gạo tiểu ngạch qua Trung Quốc rất lớn nhưng năm nay rất khó khăn, vì chính sách nhập khẩu của Trung Quốc có sự thay đổi lớn, họ chuyển hướng sang nhập gạo từ Campuchia, Thái Lan, Myanmar…”- bà Bùi Thị Thanh Tâm-Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lương thực Miền Bắc cho biết.
Còn tại thị trường châu Phi, cũng theo bà Tâm, Thái Lan có đủ các loại phẩm cấp gạo để xuất khẩu sang châu Phi, từ gạo cấp thấp tới cấp cao, hơn nữa chi phí vận chuyển lại rẻ hơn Việt Nam. Bên cạnh đó, xuất khẩu sang châu Phi có nhiều rủi ro nên các doanh nghiệp Việt Nam cũng còn e ngại.
Bên cạnh đó, ông Huỳnh Thế Năng – Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết: “Theo Chương trình giám sát theo Nghị định thư về gạo và cám của Trung Quốc, chưa có công ty khử trùng, giám định gạo nào của Việt Nam được phía Trung Quốc công nhận, khiến việc xuất khẩu gạo gặp nhiều khó khăn. Họ sẽ cử các chuyên gia sang làm việc với Việt Nam về vấn đề này trong tháng 11.2016″.
Video đang HOT
Chính vì việc không kiểm soát được chất lượng nên xuất khẩu nông sản của Việt Nam ở một số thị trường suy giảm mạnh. “Từ năm 2013 tới nay, chúng ta không xuất khẩu sang Nhật Bản được hạt gạo nào. Năm 2014 xuất sang Mỹ được 70.000 tấn gạo chất lượng cao, thì Thái Lan bán được 400.000 tấn. Tuy nhiên, đến năm 2015, Thái Lan bán được trên 400.000 tấn thì Việt Nam chỉ xuất được 44.000 tấn. Xuất sang EU thì giảm dần từ 24.000 tấn xuống còn 20.000 tấn năm 2014; 18.000 tấn năm 2015 và sẽ giảm nữa”- ông Năng nói.
Cần sự can thiệp của Chính phủ
Để gỡ khó trong việc xuất khẩu gạo, bà Bùi Thị Thanh Tâm cho rằng: “Rất cần có sự can thiệp của Chính phủ để ký các hợp đồng xuất khẩu đối với mặt hàng gạo. Ngoài ra, cần tháo gỡ những rào cản kỹ thuật, thuế quan tại các thị trường Mexico, Mỹ… Đồng thời giảm thuế VAT cho các doanh nghiệp xuất khẩu, để họ xây dựng thương hiệu”.
Ngoài ra, ông Năng cũng đề nghị Bộ NNPTNT giúp đỡ kinh phí để các chuyên gia Trung Quốc sang Việt Nam kiểm tra, công nhận cho các công ty Việt Nam có đủ tiềm lực xuất khẩu sang Trung Quốc, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
Để tăng cường xúc tiến thương mại, ông Lê Văn Bảnh- Cục trưởng Cục Chế biến, Thương mại nông lâm thủy sản và Nghề muối cho biết: “Bộ NNPTNT sẽ đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kêu gọi các doanh nghiệp nước ngoài liên kết để tăng cường xuất khẩu. Đặc biệt là tìm đầu ra cho thị trường gạo tại các nước như: Indonesia, Philippines, thị trường châu Phi. Tập trung xây dựng thương hiệu gạo, dự kiến tới 11 năm nay sẽ hoàn thiện bộ tiêu chuẩn chất lượng gạo, đầu năm năm 2017 sẽ thi thiết kế logo thương hiệu gạo quốc gia”.
Tiếp thu các đề nghị của doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam cho biết: “Bộ sẽ lắng nghe ý kiến của tất cả các hiệp hội ngành hàng, kịp thời đề xuất tới các bộ, ngành liên quan để nhằm tháo gỡ khó khăn về vốn, tín dụng, thuế… cho ngành, cho các doanh nghiệp, hiệp hội. Bên cạnh đó, bộ sẽ tiếp tục chỉ đạo các địa phương tập trung sản xuất, đối phó lại các ảnh hưởng từ bão lụt, hạn hán, xâm nhập mặn để đáp ứng đủ nguồn cung cho tiêu thụ trong nước và xuất khẩu”.
Theo Danviet
Báo động tình trạng gạoViệt lép vế tại thị trường truyền thống
Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, thông thường tổng mức xuất khẩu gạo 6 tháng đầu năm phải đạt 3,2 - 3,5 triệu tấn, tuy nhiên hết 6 tháng đầu năm 2016, xuất khẩu gạo mới đạt 2,7 triệu tấn, giảm 2% so với cùng kỳ. Đây là mức thấp nhất trong nhiều năm gần đây.
Thị trường gạoViệt bị co hẹp
Theo thông tin từ Ban chỉ đạo thị trường nông nghiệp (Bộ NNPTNT), giá gạo xuất khẩu trên thị trường châu Á tuần qua liên tục giảm do sức ép gia tăng từ các cuộc đấu thầu bán gạo của Chính phủ Thái Lan, trong khi khách hàng từ châu Phi đã trở lại Thái Lan để mua gạo. Tại Ấn Độ, giá gạo đồ 5% tấm tuần qua đã giảm xuống còn 375 - 385 USD/tấn (FOB), so với 380 - 390 USD/tấn hồi cuối tháng 6.2016, do nhu cầu giảm trong bối cảnh Chính phủ Thái Lan mở thầu bán gạo.
Nông dân huyện Cẩm Giang (Hải Dương) thu hoạch lúa. ảnh: MINH HUỆ
Được biết, Chính phủ Thái Lan sẽ mở thầu bán 2,48 triệu tấn gạo để xuất khẩu và sử dụng trong công nghiệp vào tháng này, với tham vọng giải phóng toàn bộ kho dự trữ gạo vào giữa năm 2017. Theo đó, gạo 5% tấm của Thái Lan tiếp tục giữ ở mức 420 - 438 USD/tấn (FOB Bangkok). Nguồn cung gạo Thái Lan dự đoán sẽ tăng trong 2-3 tháng tới do thu hoạch lúa vụ mới.
Giống như Ấn Độ, giá gạo tại Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng bởi việc Thái Lan đấu thầu bán gạo, khi giá gạo 5% tấm chế biến từ lúa hè thu trong tuần qua đã giảm nhẹ xuống còn 360 - 370 USD/tấn. Giá chào bán gạo cùng chủng loại chế biến từ lúa đông xuân cao hơn từ 10 - 15 USD/tấn. Tuy nhiên, giá trả thực tế của khách hàng vẫn thường thấp hơn giá chào khoảng 10 USD/tấn.
Trong khi đó, cơ hội ký các hợp đồng bán gạo cho thị trường truyền thống Philippines của Việt Nam đang bị co hẹp khi chính quyền của tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte quyết tâm hoàn thành mục tiêu tự cung cấp đủ gạo cho nhu cầu nội địa trong vòng 2 năm tới. Theo Bộ trưởng Nông nghiệp Philippines, Chính phủ sẽ hỗ trợ nông dân toàn diện từ tưới tiêu, giống, phân bón cũng như chi phí đầu vào nhằm đạt mục tiêu trong 4 vụ lúa tới. Kế hoạch này sẽ gặp rất nhiều khó khăn, nhưng việc tự cung ứng gạo là một trong những mục tiêu lớn nhất của Tổng thống Duterte và Bộ Nông nghiệp Philippines sẽ quyết tâm hoàn thành trọng trách. Trước mắt, Bộ trưởng Nông nghiệp đã giao nhiệm vụ cho giám đốc các cơ quan nông nghiệp cấp vùng và ai không đáp ứng được sẽ bị cách chức.
Tương lai mờ mịt
Đại diện VFA cho rằng, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc xuất khẩu gạo của Việt Nam giảm là do giá cao nên khó cạnh tranh. Đặc biệt, tại một số thị trường truyền thống sức mua giảm đáng kể. Riêng quý I.2016, sản lượng xuất khẩu gạo đạt 1,4 triệu tấn là do hợp đồng từ cuối năm 2015 để lại.
Đáng lo ngại là tình hình sắp tới sẽ như thế nào, VFA cũng chưa đán.h giá được một cách cụ thể. Song nhìn từ thực tế cho thấy, bức tranh xuất khẩu gạo khá ảm đạm, nhu cầu thị trường chưa rõ nét. Bởi lẽ ở thị trường truyền thống sản lượng gạo xuất khẩu giảm đáng kể. Đơn cử, Indonesia luôn bất nhất trong nội bộ nên thay đổi liên tục kế hoạch nhập khẩu gạo, rồi không nhập. Tương tự, Philippines cũng trì hoãn hoạt động nhập khẩu gạo; Trung Quốc thì chỉ mua gạo với giá thấp và sẵn sàng chuyển nguồn mua nếu họ tìm thấy nguồn cung có giá rẻ hơn...
Những thông tin thiếu sáng sủa từ thị trường đã khiến thị trường lúa gạo tại các tỉnh ĐBSCL tiếp tục trầm lắng, giá lúa hè thu biến động từ ổn định đến giảm nhẹ. Trong khi đó, ông trời lại "không chiều lòng người" khi liên tục mưa nhiều, khiến chất lượng hạt gạo giảm sút nên bị khách hàng chê lên chê xuống.
Thời điểm giữa tháng 5.2016, thương lái đặt cọc mua hơn 200ha lúa IR50404 của nông dân các tỉnh ĐBSCL với giá 4.700 đồng/kg lúa tươi, tuy nhiên, càng đến ngày thu hoạch giá lúa, gạo ngoài thị trường càng giảm, đến đầu tháng 7.2016, giá lúa IR50404 giảm chỉ còn 4.000 đồng/kg lúa tươi. Vì thế nhiều thương lái sau khi đặt cọc mua lúa của người dân, đến ngày thu hoạch đã bỏ cọc, khiến bà con phải chạy đôn chạy đáo tìm thương lái khác bán lúa với giá thấp hơn từ 500 - 750 đồng/kg.
Theo dự kiến của VFA, từ nay đến cuối năm xuất khẩu gạo của cả nước ước đạt khoảng 3 triệu tấn, nhưng nếu tình hình vẫn khó khăn và mù mờ như hiện nay thì sẽ khó xác định được mục tiêu xuất khẩu. Ông Nguyễn Minh Toại - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Cần Thơ cho rằng: "Để đẩy mạnh xuất khẩu gạo, việc xây dựng thương hiệu cho gạo là giải pháp vô cùng cấp bách, đồng thời giám sát hoạt động sản xuất để sản phẩm đạt chất lượng cao, từ đó tìm kiếm thị trường tốt hơn". Còn ông Huỳnh Minh Huệ - Tổng Thư ký VFA cũng cho rằng cần xem xét lại khâu sản xuất, bởi nếu sản phẩm không đạt chất lượng, thì sớm muộn gạo Việt sẽ bị loại ra khỏi cuộc chơi. /.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh: Khó phát triển nếu nguồn hàng thiếu ổn định Nếu sản phẩm không đảm bảo chất lượng, không an toàn, nguồn hàng thiếu ổn định thì khó có thể phát triển thị trường. Sắp tới Bộ NNPTNT cùng Bộ Công Thương sẽ làm việc với các tỉnh ĐBSCL tìm giải pháp cho xuất khẩu gạo. Đặc biệt, làm sao đó để kết nối doanh nghiệp với nông dân. Nhu cầu của nền kinh tế là tăng trưởng xuất khẩu, vì vậy phải phấn đấu đạt và vượt chỉ tiêu xuất khẩu chứ không có chuyện giảm. Khó khăn khách quan và chủ quan tác động đến hoạt động xuất nhập khẩu là có, nhưng Bộ sẽ tìm cách phát triển thị trường cũ cũng như thị trường mới. Muốn mở rộng thị trường hiệu quả cần có thông tin dự báo và những biến của thị trường, để doanh nghiệp tìm triển khai tốt cho hoạt động xuất khẩu gạo. Ông Huỳnh Thế Năng - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lương thực Miền Nam: Ưu tiên xuất khẩu gạo chất lượng cao Trong 6 tháng đầu năm 2016, công ty đã xuất khẩu 2,750 triệu tấn lúa, gạo, xấp xỉ cùng kỳ năm 2015. Trong 6 tháng cuối năm, khả năng còn xuất khẩu được khoảng 3,9 triệu tấn, nếu như trong vụ thu đông, mùa 2016 các địa phương tổ chức sản xuất tốt, tăng sản lượng lúa gạo, nhất là các loại gạo thơm, gạo chất lượng cao, thì sẽ có nguồn nguyên liệu để xuất khẩu số lượng lớn hơn. Đáng chú ý là tỷ lệ gạo thơm giống Jasmine xuất khẩu đã tăng từ 22% lên 29% trong năm nay. Do đó, thời gian tới các tỉnh, thành cần quan tâm đưa khoa học kỹ thuật vào đồng ruộng, gắn kết sản xuất với tiêu thụ, tăng tỷ lệ sử dụng giống lúa xác nhận, giống chất lượng cao, nhằm nâng cao chất lượng gạo cho xuất khẩu, từ đó bà con nông dân cũng tăng thêm thu nhập.
Minh Huệ (ghi)
Theo Danviet
Nông dân khổ, sao mãi tự hào xuất khẩu gạo số 1 Đó là ý kiến của các đại biểu, nhà khoa học được đưa ra tại Hội nghị "ĐBSCL - Chủ động hội nhập và phát triển bền vững" được tổ chức ngày 12.7. Đây là một trong những hoạt động chính trong khuôn khổ Diễn đàn hợp tác kinh tế ĐBSCL - Hậu Giang năm 2016. Nhiều thách thức với nông nghiệp đồng...