Hỏi đáp vắc xin Covid-19: Phát hiện huyết khối sau tiêm như thế nào?

Sức khỏe18:46 19/08/2021

Tình trạng huyết khối (cục máu đông) sau tiêm được báo cáo với tỷ lệ 1-4 phần triệu, có thể xảy ra đến 28 ngày sau tiêm.

Vậy có dấu hiệu nào, xét nghiệm nào để phát hiện nguy cơ này?

PGS.TS Đào Xuân Cơ , Phó giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Tổng Thư ký Hội Hồi sức cấp cứu và chống độc Việt Nam trả lời:

Sau tiêm vắc xin Covid-19, hơn 30% người sau tiêm không có triệu chứng đặc biệt, hoặc thoáng qua không nhận biết được.

Bộ Y tế khuyến cáo người dân theo dõi đến 28 ngày sau tiêm vắc xin Covid-19, đặc biệt 7 ngày đầu để phát hiện nguy cơ phản ứng (nếu có).

Còn các phản ứng như sốt, ớn lạnh, đau vị trí tiêm, người cảm giác mệt mỏi… là rất phổ biến. Các triệu chứng này sẽ hết sau 2-3 ngày, chỉ cần uống thuốc hạ sốt, uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây…

Phản ứng huyết khối sau tiêm là một nguy cơ hiếm gặp sau tiêm vắc xin Covid-19 AstraZeneca. Phản ứng này có thể xuất hiện muộn, đến 4 tuần sau tiêm. Vì thế, việc theo dõi các dấu hiệu cảnh báo rất quan trọng. Xuất hiện một trong các dấu hiệu sau tiêm vắc xin Covid-19, cần đến viện ngay:

- Triệu chứng như phù chân, phù tay dai dẳng.

- Có những biểu hiện như tức ngực, khó thở (biểu hiện nguy cơ tắc mạch phổi).

- Biểu hiện đau bụng dai dẳng không tìm thấy nguyên nhân (có thể cảnh báo tắc mạch trong tạng).

Video đang HOT

- Biểu hiện nôn ói, đau đầu, nhìn mờ, thậm chí co giật, liệt nửa người (có thể cảnh báo tắc mạch máu não).

Tuy nhiên cũng cần nhấn mạnh, phản ứng này vô cùng hiếm gặp. Những biểu hiện huyết khối tắc mạch, giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu sau tiêm được báo cáo có tỉ lệ từ 1-4 phần triệu (một triệu người tiêm có một đến 4 người có biểu hiện).

PGS Cơ cũng khuyến cáo khi đi tiêm ngừa vắc xin, mọi người cần khai báo rõ tình trạng sức khỏe bản thân, yếu tố nguy cơ (bệnh nền, đang dùng các loại thuốc…) để chỉ định tiêm chặt chẽ, phòng các rủi ro có thể xảy ra sau tiêm ngừa.

Xét nghiệm chẩn đoán biến chứng huyết khối do tiêm vắc-xin Covid-19

Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương cho biết, khoa Đông máu của bệnh viện này đã triển khai thành công xét nghiệm chẩn đoán biến chứng huyết khối do tiêm vắc xin Covid-19 (xét nghiệm kháng thể kháng yếu tố 4 tiểu cầu) bằng phương pháp ELISA. Viện cũng là đơn vị đầu tiên tại miền Bắc thực hiện xét nghiệm này.

Biến chứng giảm tiểu cầu huyết khối miễn dịch do tiêm vắc xin Covid-19 đã được ghi nhận trong các báo cáo của các Cơ quan quản lý dược và tổ chức giám sát an toàn vắc xin tại nhiều quốc gia. Biểu hiện lâm sàng thường xảy ra 4 đến 28 ngày sau khi tiêm vắc xin Covid-19.

Giảm tiểu cầu huyết khối miễn dịch sau tiêm vắc xin là biến cố nặng hiếm gặp với biểu hiện giảm tiểu cầu, huyết khối. Các nghiên cứu cho thấy sau tiêm vắc xin Covid-19, cơ thể có thể sinh kháng thể kháng yếu tố 4 tiểu cầu (platelet factor-PF4) giống như kháng thể HIT. Phức hợp kháng nguyên kháng thể đó hoạt hóa tiểu cầu quá mức dẫn đến giảm tiểu cầu, gây huyết khối và có thể chảy máu.

Các tổ chức trên thế giới và Bộ Y tế đã đưa ra các hướng dẫn chẩn đoán giảm tiểu cầu huyết khối miễn dịch do tiêm vắc xin dựa vào các biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm như: chẩn đoán huyết khối, số lượng tiểu cầu, d-dimer, fibrinogen trong đó xét nghiệm kháng thể kháng yếu tố 4 tiểu cầu (PF4) bằng phương pháp ELISA là công cụ quan trọng trong chẩn đoán biến chứng này.

Người trên 65 tuổi cần chú ý gì sau tiêm vaccine Covid-19?

Người lớn tuổi sau khi tiêm chủng cần có người hỗ trợ bên cạnh, khi tê cứng lưỡi, chảy máu dưới da, đau dữ dội, sốt liên tục trên 39 độ C uống hạ sốt không cắt cơn... phải đến bệnh viện ngay.

Ở đợt 5 tiêm chủng vaccine phòng Covid-19, TP HCM sẽ tiêm 930.000 liều vaccine các loại AstraZeneca, Moderna và Pfizer cho các nhóm theo Nghị quyết 21. Trong đó, nhóm người trên 65 tuổi và có bệnh nền được ưu tiên hàng đầu, tiêm tại các bệnh viện để đảm bảo công tác cấp cứu.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hiền Minh,Đơn vị tiêm chủng Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM khuyến cáo người cao tuổi, người có bệnh nền sau tiêm cần lưu ý những điểm sau:

Những phản ứng nào sau tiêm là bình thường và có thể tự xử trí tại nhà?

Sau tiêm vaccine, người dân cần ở lại theo dõi 30 phút tại điểm tiêm chủng. Người lớn tuổi không nên tự chạy xe về nhà. Tự theo dõi sau tiêm trong 28 ngày tiếp theo, đặc biệt trong vòng 7 ngày đầu. Người lớn tuổi cần luôn có người hỗ trợ bên cạnh 24/24 giờ, ít nhất là trong ba ngày đầu tiên.

Tương tự các vaccine khác, vaccine Covid-19 có thể gây tác dụng phụ. Hầu hết phản ứng thường gặp sau tiêm vaccine Covid-19 là nhẹ và tự khỏi sau 1-3 ngày. Trong đó, các phản ứng tại chỗ tiêm thường gặp là sưng, đỏ, đau, nổi cục nhỏ, ngứa, nhức mỏi, đau cánh tay.

Khi bị sưng đau, không bôi, chườm, đắp bất cứ thứ gì lạ (lá cây, dầu gió, trứng gà...) vào chỗ tiêm vì có nguy cơ kích thích phản ứng viêm hay nhiễm trùng. Để giảm đau và cảm giác khó chịu ở vị trí tiêm, người dân có thể áp khăn sạch, mát và ẩm lên vùng sưng đỏ; tập thể dục hoặc massage nhẹ nhàng cho cánh tay; hoặc dùng thuốc giảm đau, thuốc kháng dị ứng theo hướng dẫn của bác sĩ tiêm chủng. Tiếp tục theo dõi, nếu sưng to nhanh thì đi khám ngay.

Các phản ứng toàn thân thường gặp là sốt, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, buồn nôn. Để giảm cảm giác khó chịu do sốt, nên uống nhiều nước, mặc trang phục nhẹ nhàng thoáng mát, đo nhiệt độ thường xuyên.

Nếu sốt dưới 38,5 độ C cần cởi bớt, nới lỏng quần áo, chườm/lau bằng khăn ấm tại trán, hố nách, bẹn; uống đủ nước, không để nhiễm lạnh, đo lại nhiệt độ sau 30 phút.

Sốt từ 38,5 độ C trở lên thì sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của nhân viên y tế. Nếu không cắt được sốt hoặc sốt lại trong vòng hai giờ, cần thông báo ngay cho nhân viên y tế và đến cơ sở y tế gần nhất.

Ngoài ra, người cao tuổi, người có bệnh nền sau tiêm vacine cần bổ sung thêm các viên sủi chứa vitamin và điện giải, uống một viên mỗi ngày sau ăn sáng hoặc sau ăn trưa. Đồng thời, nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc; không nên uống rượu bia và các chất kích thích ít nhất là trong ba ngày đầu sau tiêm chủng. Nên ăn các thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, chia nhỏ bữa ăn, đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ thịt, cá, trứng, sữa, tinh bột, rau xanh, trái cây...

Ông Vũ Xuân Đông, 81 tuổi, ở TP Thủ Đức, tiêm vaccine phòng Covid-19 ngày 22/7. Ảnh: Hà An.

Những dấu hiệu nào sau tiêm cảnh báo người được tiêm bị phản vệ, hoặc cần hỗ trợ y tế khẩn cấp?

Các dấu hiệu cảnh báo tình trạng nguy hiểm gồm: tê quanh môi hoặc lưỡi; phát ban/nổi mẩn đỏ/tím tái/đỏ da/chảy máu, xuất huyết dưới da; cảm giác ngứa, căng cứng, nghẹn họng, nói khó; triệu chứng thần kinh (đau đầu kéo dài hoặc dữ dội, li bì, ngủ gà, lú lẫn, hôn mê, co giật); triệu chứng tim mạch (đau tức ngực, hồi hộp đánh trống ngực kéo dài, ngất); triệu chứng tiêu hóa (nôn, đau quặn bụng, tiêu chảy); triệu chứng hô hấp (khó thở, thở rít, khò khè, tím tái). Hoặc chóng mặt, choáng, xây xẩm, cảm giác muốn ngã, mệt bất thường; đau dữ dội bất thường tại một hay nhiều nơi không do va chạm, sang chấn; sốt cao liên tục trên 39 độ C mà không đáp ứng thuốc hạ sốt.

Khi thấy người được tiêm chủng có một trong các dấu hiệu trên, người nhà cần liên hệ số điện thoại hotline trên tờ giấy "Hướng dẫn theo dõi và chăm sóc sau tiêm chủng" đã được phát vào ngày đi tiêm vaccine, đồng thời nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế gần nhất.

Nếu ở mũi tiêm đầu tiên gặp phải các phản ứng nặng như phản vệ thì có nên tiêm mũi thứ hai?

Theo Quyết định số 2995/QĐ-BYT ngày 18/6/2021 và Quyết định số 3445/QĐ-BYT ngày 15/7/2021 của Bộ Y tế, người được tiêm chủng có phản ứng phản vệ từ độ hai trở lên, hoặc bị sốc phản vệ sau mũi tiêm đầu tiên thì chống chỉ định tiêm mũi vaccine thứ hai.

Nếu sau mũi một, người được tiêm chủng chỉ gặp những phản ứng phản vệ mức độ một (là những triệu chứng da, tổ chức dưới da và niêm mạc như nổi mày đay, ngứa, phù mạch) thì vẫn được chỉ định tiêm vaccine mũi thứ hai.

Lưu ý mũi tiêm thứ hai thì người được tiêm chủng cần được khám sàng lọc kỹ và tiêm tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế có đủ năng lực hồi sức cấp cứu ban đầu. Người nhà cần theo dõi sức khỏe của người được tiêm chủng 24/24 giờ trong ngày và ít nhất là ba ngày đầu tiên sau tiêm. Sử dụng các thuốc kháng dị ứng (nếu có) phải được chỉ định bởi bác sĩ.

Trường hợp không gặp bất kỳ phản ứng phụ nào sau tiêm, vaccine có tác dụng không?

Theo bác sĩ Minh, cách hệ thống miễn dịch phản ứng với thành phần kháng nguyên và những tá dược, chất bổ trợ có trong vaccine được thể hiện dưới dạng các triệu chứng, biểu hiện khác nhau. Các tác dụng phụ (biến cố bất lợi) sau tiêm chủng xảy ra không đồng đều với tất cả mọi người. Một số người gặp phải phản ứng rất nhẹ, một số khác thì nặng nề hơn, rất hiếm gặp và có thể đe dọa đến tính mạng, nhưng có người lại không gặp tác dụng phụ nào.

Không có hai cơ thể nào gặp phản ứng phụ giống nhau với cùng một loại vaccine. Các loại vaccine khác nhau cũng sẽ có các tác dụng phụ khác nhau. Ngoài ra, các yếu tố như tuổi tác, giới tính, khả năng miễn dịch sẵn có, tình trạng sức khỏe, các loại thuốc khác đang sử dụng, nội tiết tố trong cơ thể... cũng có thể ảnh hưởng đến tác dụng phụ mà người tiêm gặp phải.

Do đó, không thể khẳng định rằng nếu không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào đồng nghĩa hệ miễn dịch không hoạt động. Việc không cảm nhận bất kỳ tác dụng phụ nào, hoặc những tác dụng phụ có thể khó nhận thấy chỉ có nghĩa là mỗi cơ thể khác nhau có những phản ứng với kháng nguyên của vaccine theo những cách khác nhau. Giá trị quan trọng nhất của vaccine là hiệu lực sau tiêm chủng, hệ miễn dịch sản xuất đủ lượng kháng thể cần thiết để bảo vệ cơ thể.

AstraZeneca Việt Nam tặng thuốc trị giá 62,6 tỉ đồng cho Bộ Y tế Ngày 23-7, AstraZeneca Việt Nam đã trao tặng Bộ Y tế 150.000 hộp thuốc để hỗ trợ điều trị cho các bệnh nhân bị bệnh không lây nhiễm trong dịch COVID-19. Số thuốc trị giá 62,6 tỉ đồng. Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường nhận số thuốc tượng trưng tại văn phòng Bộ Y tế - Ảnh: Đại sứ quán Anh...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: bộ y tế astrazeneca

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ dụ dỗ người dân tu tập mê tín: Một bị hại phải bán 3 căn nhà ở Hà Nội01:02

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'09:08

Ông Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của Mỹ09:43

Không chỉ Mỹ, Pháp cũng đàm phán về khoáng sản quan trọng với Ukraine09:14

Mỹ sẽ điều chỉnh lệnh cấm vận Nga tùy theo thỏa thuận Ukraine08:41

Đặc phái viên Mỹ hé lộ điều Nga - Ukraine phải làm để đạt thỏa thuận hòa bình07:56

Vụ trộm bồn cầu làm bằng 98 kg vàng: nghi phạm ra tay trong 5 phút09:08

Xe mất thắng lao xuống rãnh ven đường, ít nhất 18 người thiệt mạng tại Thái Lan01:07

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Trà đen: lợi ích sức khỏe và những lưu ý khi sử dụng

12:43:09 01/03/2025

Mặc dù trà đen có nhiều lợi ích, nhưng nếu uống quá nhiều hoặc không đúng cách, nó cũng có thể gây ra một số tác hại đối với sức khỏe. Dưới đây là một số tác hại có thể gặp phải:

Thành phố Hồ Chí Minh: Cảnh báo trẻ sốc sốt xuất huyết nặng dù chưa vào mùa dịch

12:34:18 01/03/2025

Mặc dù vậy, tình trạng suy hô hấp của bệnh nhi vẫn không cải thiện, các bác sĩ phải chọc hút dịch màng bụng để giải áp. Đến nay, sau một tuần điều trị, tình trạng của bé trai mới cải thiện, được cai máy thở, ăn uống được.

Vỡ dạ dày do người thân sơ cứu sai cách

12:27:56 01/03/2025

Người đàn ông bị hóc khi ăn măng được gia đình sử dụng thủ thuật Heimlich sơ cứu. Tuy nhiên, quá trình thao tác quá mạnh khiến bệnh nhân vỡ dạ dày phải đi cấp cứu.

Việt Nam có loại lá tưởng không ăn được, hóa ra lại là vị thuốc 'siêu bổ dưỡng'

11:09:39 01/03/2025

Một số nghiên cứu trong ống nghiệm và trên động vật đã cho thấy rằng các hợp chất trong lá đu đủ có thể có tác dụng chống ung thư. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người để xác nhận hiệu quả này.

8 thói quen đơn giản giúp làn da trẻ lâu

10:29:57 01/03/2025

Trong suốt cả ngày, làn da của chúng ta tích tụ hỗn hợp bụi bẩn, dầu, mồ hôi, tế bào da chết và các chất ô nhiễm môi trường. Nếu không được làm sạch đúng cách, các tạp chất này có thể tích tụ, dẫn đến lỗ chân lông bị tắc, nổi mụn và thậ...

70-80% bệnh hiếm liên quan tới di truyền, rất ít bệnh có thuốc điều trị

19:15:00 28/02/2025

Việc sàng lọc phát hiện bệnh rất khó khăn, tuy nhiên, nếu sàng lọc sơ sinh càng sớm thì khả năng phát hiện bệnh hiếm trong giai đoạn bệnh chưa bùng phát và chưa có triệu chứng càng cao. Phát hiện sớm thì cơ hội cứu bệnh nhi càng cao.

Hé lộ cơ chế đằng sau tình trạng sụt cân nghiêm trọng của bệnh nhân ung thư

18:56:49 28/02/2025

Cytokine là những protein nhỏ, giúp cho các tế bào của cơ thể có sự tương tác với nhau. Khi hệ thống miễn dịch phát hiện có các mối đe dọa thì những tế bào sẽ giải phóng các cytokine để phối hợp phản ứng cơ thể.

Top 5 loại quả giá rẻ giàu vitamin C nhất

17:32:24 28/02/2025

Bổ sung 100-200g dứa mỗi ngày giúp nâng cao miễn dịch, duy trì quá trình trao đổi chất, chống oxy hóa, giảm căng thẳng, lo âu, stress. Dứa có nhiều chất xơ giúp ngừa táo bón, thúc đẩy nhu động ruột.

Chinh phục phong cách tối giản dễ dàng với quần suông

10:26:16 28/02/2025

Chiếc áo sơ mi lụa xanh dương đậm với thiết kế cổ cao, điểm nhấn là hàng cúc tinh tế và phần tay bồng nhẹ. Đi cùng với áo là quần âu trắng ống suông cạp cao - một món đồ không thể thiếu trong phong cách thời trang công sở hiện đại

Ăn gan ngỗng có tốt cho sức khỏe?

09:30:32 28/02/2025

Tại Việt Nam, ngỗng nuôi cơ bản vẫn là tự nhiên, mục đích là lấy trứng và thịt, không phải lấy gan. Hơn nữa cả thịt và gan ngỗng đều không ngon bằng gà nếu nuôi ở điều kiện bình thường như ở Việt Nam.

Chiết xuất từ cây đại bi thay thế kháng sinh

09:22:56 28/02/2025

Cùng với các hợp chất flavonoid khác, luteolin được xem là một trong những hợp chất quan trọng quyết định hoạt tính kháng oxy hóa, kháng vi sinh vật, kháng ung thư hiệu quả.