Học giả Mỹ: Trump có thể thua nếu đưa ngay vụ kiện nhập cảnh lên tòa tối cao
Học giả Mỹ cho rằng sắc lệnh hạn chế nhập cảnh của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể bị chấm dứt hoàn toàn nếu ông cố đưa vụ việc lên tòa án tối cao ngay lập tức.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP
“Nếu ông Trump bây giờ đưa lệnh hạn chế nhập cảnh lên tòa án tối cao Mỹ, ông sẽ phải đối diện với khả năng thua khi có tỷ lệ ủng hộ và phản đối ngang nhau”, Giáo sư John Banzhaf, Trường Luật thuộc Đại học George Washington, trao đổi khi chia sẻ với VnExpress.
Theo ông Banzhaf, Tòa tối cao Mỹ hiện có 8 thẩm phán, trong khi nhiều ý kiến cho rằng nếu có 4 người ủng hộ Tổng thống và 4 người còn lại chống lệnh hạn chế nhập cảnh thì lệnh này sẽ bị bác bỏ.
“Điều này hoàn toàn đúng, bởi phán quyết không phải là về tính hợp hiến của sắc lệnh hay về nền tảng pháp lý mà thẩm phán dựa trên đó để thách thức sắc lệnh, mà là về việc liệu sắc lệnh có nên được áp dụng trong một khoảng thời gian cho đến khi các vấn đề pháp lý chính yếu và phức tạp được định đoạt”, ông Banzhaf nhận định. Do đó việc khôi phục lệnh hạn chế nhập cảnh của ông Trump là khó có thể xảy ra.
Toà phúc thẩm liên bang khu vực 9 hôm 9/2 đã bác đề nghị khôi phục lệnh cấm nhập cảnh từ chính quyền Tổng thống Donald Trump, tức là quyết định đình chỉ trước đó vẫn có hiệu lực, công dân từ 7 nước Hồi giáo lớn có thể tới Mỹ bình thường.
Video đang HOT
Ngay sau đó, ông Trump đã chỉ trích phán quyết này là “mang tính chính trị”, cảnh báo an ninh đất nước đang bị đe dọa.
“Hẹn gặp lại ở tòa án”, Tổng thống Mỹ viết trên Twitter cá nhân, ám chỉ sẽ đưa vụ việc lên Tòa án tối cao.
Là một người ủng hộ lệnh hạn chế nhập cư của Tổng thống, chuyên gia Banzhaf nêu khả năng Tổng thống Trump có thể chiến thắng ở Tòa án tối cao sau khi ông Neil Gorsuch, ứng viên thẩm phán tòa này được chính thức phê chuẩn. Ông Banzhaf tin rằng ông Gorsuch sẽ đứng về phía ông Trump.
Với quan điểm trái ngược, Giáo sư Ilya Somin, Trường Luật, Đại học George Mason, bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ với phán quyết của Tòa phúc thẩm liên bang khu vực 9 về việc bác đề nghị khôi phục lệnh hạn chế nhập cảnh của Tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, ông vẫn để ngỏ về kết quả cuối cùng.
“Tổng thống Trump có thể thắng hoặc không. Nếu phán quyết cuối cùng ủng hộ tổng thống, nó có thể khuyến khích ông Trump tiến hành các chính sách tương tự”, ông Somin cảnh báo.
Giáo sư Arthur Hellman, Trường Luật, Đại học Pittsburg, đánh giá sau phán quyết của tòa phúc thẩm, ông Trump có thể đưa ra thêm những tuyên bố “khó nghe” với các tòa án và thẩm phán, điều làm cho các luật sư của chính phủ liên bang lâm vào thế khó khi bảo vệ các cơ sở pháp lý cho ông Trump.
Giáo sư Banzhaf dự đoán cuộc chiến pháp lý giữa Tổng thống Trump và các thẩm phán Mỹ sẽ kéo dài vài tuần, thậm chí vài tháng, mới có kết quả cuối cùng.
Việt Anh
Theo VNE
Vì sao thẩm phán liên bang ở tòa cấp thấp chặn được sắc lệnh của Trump?
Hệ thống kiểm soát và cân bằng của Mỹ khiến cho thẩm phán liên bang ở tòa cấp thấp có thể ra phán quyết có hiệu lực toàn quốc và chặn sắc lệnh của tổng thống.
James Robart. Ảnh: Patent Law Conference Munich International
Thẩm phán liên bang Mỹ James Robart ở Seattle, bang Washington, ngày 3/2 ra phán quyết yêu cầu hoãn thi hành các điều khoản chính của sắc lệnh cấm nhập cảnh mà Tổng thống Donald Trump ký sau khi nhậm chức. Sắc lệnh này cấm người từ 7 quốc gia Hồi giáo lớn nhập cảnh Mỹ trong 90 ngày và đình chỉ chương trình chấp nhận người tị nạn trong 120 ngày.
Phán quyết được đưa ra sau khi bang Washington và bang Minnesota nộp đơn kiện. Hai bang này cho rằng sắc lệnh của ông Trump nhắm vào người Hồi giáo, vi phạm quyền hiến định của người nhập cư và gia đình họ.
Sở dĩ thẩm phán Robart có thể chặn được sắc lệnh của ông Trump là vì nhà nước Mỹ được thiết kế theo mô hình tam quyền phân lập. Quốc hội nắm quyền lập pháp. Tổng thống nắm quyền hành pháp còn tòa án tối cao và các tòa án cấp dưới nắm quyền tư pháp.
Mục đích của việc phân quyền là tạo nên hệ thống kiểm soát và cân bằng. Mỗi nhánh có thể hạn chế quyền lực của nhánh kia để không một nhánh nào trở nên quá mạnh mẽ, đảm bảo rằng quyền lực giữa ba bên cân bằng.
Hệ thống tòa án liên bang Mỹ gồm ba cấp độ: tòa án địa phương - tòa sơ thẩm, tòa án khu vực - cấp phúc thẩm đầu tiên, và tòa án tối cao - cấp phúc thẩm cao nhất. Các tòa này có quyền thẩm định xem một đạo luật hoặc một quy định nào đó của chính quyền có vi phạm hiến pháp hay xâm phạm quyền cá nhân của người dân hay không. Việc xem xét này phải thông qua các vụ án, tức là có người khởi kiện (trong trường hợp này là bang Washington và Minnesota), chứ toà không tự mang một luật hay chính sách nào đó ra để xem xét.
Các thẩm phán liên bang và các thẩm phán tòa tối cao được tổng thống lựa chọn và phê chuẩn với sự gợi ý và tán thành của thượng viện. Các thẩm phán có thể tại vị suốt đời, nhưng rất nhiều người đã từ chức hoặc nghỉ hưu sớm. Các thẩm phán này cũng có thể bị bãi nhiệm bởi ủy ban đại diện và các cáo buộc của thượng viện nếu có hành vi không đúng đắn.
James Robart là thẩm phán liên bang tại tòa quận Tây Washington, tức là tòa liên bang cấp thấp nhất. Dù vậy, vì là tòa liên bang, thẩm phán vẫn có quyền đưa ra phán quyết có hiệu lực toàn quốc.
Thực tế, nhánh hành pháp, cho dù do ông Trump hay các tổng thống tiền nhiệm đứng đầu, đều thường không thích việc tòa liên bang cấp thấp ra phán quyết có hiệu lực toàn quốc, theo Lawfare. Chính quyền Obama từng yêu cầu toà án tối cao lật lại phán quyết ngăn chặn chương trình DAPA (chính sách hỗ trợ người nhập cư bất hợp pháp để giúp họ không bị trục xuất) được ban hành bởi một thẩm phán tòa án quận ở Texas.
Sau khi ông Robart ra quyết định, ông Trump đã liên tục công kích thẩm phán. Bộ Tư pháp Mỹ ngày 4/2 gửi đơn kháng cáo lên tòa phúc thẩm liên bang Mỹ Khu vực 9 (cao hơn tòa của ông Robart một bậc) để yêu cầu đảo ngược phán quyết của ông Robart. Tuy nhiên, tòa phúc thẩm đã bác yêu cầu ngay lập tức khôi phục lệnh cấm nhập cảnh. Tòa yêu cầu bên khởi kiện là hai bang Washington và Minnesota và bên kháng cáo là Bộ Tư pháp Mỹ trình thêm thông tin với hạn cho hai bên lần lượt là 5/2 và 6/2.
Phương Vũ
Theo VNE
Tổng thống Trump phản ứng trước quyết định từ tòa phúc thẩm Tổng thống Donald Trump ám chỉ sẽ đưa vụ việc liên quan đến lệnh cấm nhập cảnh của ông lên tòa án tối cao, cảnh báo an ninh Mỹ đang bị đe dọa. "Hẹn gặp lại ở tòa án, an ninh của đất nước đang bị đe dọa", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter cá nhân ngày 9/2, ngay sau khi...