Hoàng Sa: 40 năm sau
Hành động Trung Quốc hạ đặt giàn khoan vào vùng biển gần Hoàng Sa không chỉ là vấn đề liên quan đến chủ quyền mà là vấn đề thực thi luật biển quốc tế – đó là nhận định trong bài viết trên trang web một trường đại học có tiếng của Singapore của Tiến sỹ Nguyễn Thị Lan Anh, Phó Khoa Luật Quốc tế của Học viện Ngoại giao.
Tiến sỹ Nguyễn Thị Lan Anh, Phó Khoa Luật Quốc tế của Học viện Ngoại giao.
Được sự đồng ý và hiệu đính về phần dịch của Tiến sỹ Nguyễn Thị Lan Anh, Dân Trí xin trích đăng bài viết trên chuyên trang Bình Luận của Trường Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế S.Rajaratnam (RSIS – thuộc Đại học Công nghệ Nanyang), Singapore, đề ngày 9/6/2014.
Mở đầu bài viết, Tiến sỹ Lan Anh cho biết: “Một tháng đã qua kể từ khi Biển Đông một lần nữa lại dậy sóng gần quần đảo Hoàng Sa. 40 năm trước, vào tháng 1 năm 1974, Hoàng Sa là nơi Trung Quốc đã sử dụng vũ lực bất hợp pháp chống lại Việt Nam Cộng hòa.
Để chiếm đóng bất hợp pháp Hoàng Sa từ Việt Nam Cộng hòa, Trung Quốc đã đ.ánh đắm một tàu hải quân của Việt Nam Cộng hòa, gây hư hại 4 tàu khác, khiến 53 người Việt Nam t.hiệt m.ạng và 16 người bị thương. Việc sử dụng vũ lực này khiến cho Trung Quốc lần đầu tiên có được sự kiểm soát hoàn toàn quần đảo Hoàng Sa.”
Không chỉ là tranh chấp chủ quyền
Trong bài viết của mình, tiến sỹ Lan Anh cho biết, “chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa được thiết lập dựa trên các hoạt động thực thi chủ quyền của Nhà Nguyễn đối với Hoàng Sa và Trường Sa trong lịch sử, ít nhất từ thế kỷ thứ 17, khi các quần đảo này còn là các vùng đất vô chủ. Trong thời kỳ mở rộng chế độ thực dân của phương Tây, chủ quyền đối với Hoàng Sa tiếp tục được Pháp, nước đô hộ Việt Nam, thực hiện.
Chủ quyền các quần đảo này sau đó được chuyển giao từ Pháp sang chính quyền Việt Nam Cộng hòa, theo Hiệp định Geneva năm 1954 và sau đó được Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam kế thừa khi miền Bắc và miền Nam thống nhất vào năm 1975. Việt Nam đã liên tục khẳng định yêu sách chủ quyền của mình bằng cách phản đối các hoạt động do Trung Quốc tiến hành ở Hoàng Sa.”
Video đang HOT
Tuy nhiên cũng theo tiến sỹ, “mặc dù chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa có cơ sở pháp lý vững chắc, nhưng Trung Quốc vẫn khẳng định họ có chủ quyền “không thể tranh cãi” đối với quần đảo này. Trung Quốc từ chối thừa nhận có tranh chấp về chủ quyền đối với quần đảo và từ chối thảo luận vấn đề chủ quyền với Việt Nam trong các cuộc đàm phán song phương.” Tiến sỹ nhận định, Trung Quốc “cũng sẽ không chấp nhận đưa tranh chấp chủ quyền lên một tòa án hoặc trọng tài quốc tế.”
Tiến sỹ Lan Anh cho rằng, “hành động khiến cho quần đảo Hoàng Sa trở thành điểm nóng mới nhất trên Biển Đông là việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan nước sâu Hải Dương-981 vào sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, gần quần đảo Hoàng Sa.”
Tiến sỹ khẳng định: “thoạt đầu, các lập luận về việc hạ đặt giàn khoan có thể khiến dư luận hiểu nhầm đây là lập luận về chủ quyền đối với Hoàng Sa. Tuy nhiên, khi nhìn sâu hơn, vụ việc này thực chất liên quan đến việc thực thi luật biển quốc tế.”
Khoảng cách địa lý không phải là vấn đề
Theo tiến sỹ Lan Anh, Đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa, nơi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan nước sâu Hải Dương-981, là một cồn cát nhỏ, rộng 1,6km2, không có khả năng cho con người cư trú và không có đời sống kinh tế riêng. Vì vậy, theo Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982, Tri Tôn là đảo đá và chỉ có thể có vùng lãnh hải 12 hải lý.
Theo thực tiễn của các quốc gia trên thế giới, trong phân định ranh giới biển, đảo Tri Tôn và các đảo khác thuộc Hoàng Sa sẽ phải giảm hiệu lực để nhường hiệu lực lớn hơn cho đất liền do chiều dài của đường bờ biển của các đảo nhỏ này ngắn hơn nhiều so với đường bờ biển đất liền của Việt Nam. Tức là đường phân định biển sẽ nằm rất gần với Tri Tôn hoặc thậm chí khoanh vùng cho đảo này chỉ có 12 hải lý.
Trung Quốc và Việt Nam đã tuân thủ nguyên tắc này khi đàm phán phân định ranh giới biển. Trong phân định Vịnh Bắc Bộ, hai nước đã nhất trí giảm hiệu lực của Bạch Long Vĩ, một đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam, nằm trong Vịnh Bắc Bộ xuống còn 25%, tương đương với 15 hải lý. Hiệu lực này được áp dụng ngay cả khi Bạch Long Vĩ là một đảo có có diện tích 2,33km2 và có dân cư sinh sống ổn định.
Tuy nhiên, do chưa có thỏa thuận về phân định ranh giới cho Hoàng Sa, lập luận rằng giàn khoan nằm gần với Hoàng Sa hơn là bờ biển Việt Nam là không tạo ra cơ sở pháp lý cho Trung Quốc. Giàn khoan đã được hạ đặt trái phép ở khu vực Trung Quốc không có quyền đơn phương tiến hành các hoạt động như vậy.
Việc hạ đặt giàn khoan của Trung Quốc vi phạm DOC
Tiến sỹ Lan Anh nhận định: “Cơ sở thực sự mà Trung Quốc đưa ra yêu sách đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam không phải là dựa trên vùng đặc quyền kinh tế từ Hoàng Sa, mà từ đường lưỡi bò mà Bắc Kinh đã vẽ ra trên bản đồ Biển Đông. Mặc dù không đưa ra bất kỳ tài liệu chính thức nào để minh chứng cho yêu sách này, không đưa ra bất kỳ cơ sở pháp lý nào theo luật quốc tế, Trung Quốc vẫn đang sử dụng bản đồ đường lưỡi bò để yêu sách các quyền đối với toàn bộ các nguồn tài nguyên thiên nhiên của vùng nước và đáy biển bên trong đường lưỡi bò, thậm chí ngay cả khi các tài nguyên này nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của các quốc gia khác.”
Theo tiến sỹ Lan Anh, Trung Quốc phải dựa vào đường lưỡi bò để yêu sách bởi sự thực là khu vực có tiềm năng giàu dầu lửa và khí đốt ở ngoài khơi bờ biển Việt Nam đều nằm ở bên ngoài các khu vực mà Trung Quốc có thể yêu sách quyền chủ quyền dựa theo luật biển quốc tế. Vì vậy, Trung Quốc đã quyết định phớt lờ luật biển quốc tế và khẳng định tuyên bố chủ quyền của mình dựa theo bản đồ đường lưỡi bò, chiếm tới 85% Biển Đông.
Tiến sỹ phân tích, theo quy định của luật biển quốc tế, hai nước Trung Quốc và Việt Nam phải có nghĩa vụ pháp lý để nỗ lực đạt được thỏa thuận tạm thời, có tính thực tiễn cao. Luật biển quốc tế cũng đặt ra trách nhiệm đối với Trung Quốc và Việt Nam, theo đó, không bên nào được phép có bất kỳ hành động đơn phương gây nguy hiểm hay phương hại đến việc đàm phán để đạt được thỏa thuận phân định biển cuối cùng.
Các tòa án quốc tế đã phán quyết rằng trong các “vùng có các yêu sách biển chồng lấn”, việc một nước cố gắng khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên bằng cách khoan là trái luật, bởi hành động đơn phương như vậy sẽ làm thay đổi mãi mãi hiện trạng và vì vậy gây nguy hiểm hoặc phương hại đến việc đàm phán về một thỏa thuận phân định ranh giới biển cuối cùng.
Trong các cuộc thảo luận với ASEAN về một Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông mang tính ràng buộc về pháp lý, Trung Quốc luôn luôn khẳng định cần phải áp dụng đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) năm 2002. Tuy nhiên, hành động đơn phương khoan dầu của Trung Quốc là sự vi phạm rõ ràng các điều khoản của DOC, trong đó có quy định các bên phải kiềm chế thực hiện các hành động sẽ làm phức tạp hoặc leo thang tranh chấp.
Kết thúc bài viết của mình, Tiến sỹ Lan Anh bày tỏ hi vọng “Trung Quốc sẽ sớm hiểu ra rằng bắt nạt các nước láng giềng, vi phạm luật quốc tế không phải là cách hành xử của một cường quốc có trách nhiệm trên trường quốc tế.”
Theo Dantri
Trường Sa, Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam - Tư liệu lịch sử
Chủ quyền Trường Sa, Hoàng Sa từ các chứng cứ lịch sử - Tài liệu cổ của Trung Quốc không có cơ sở pháp lý.
Các tài liệu do Việt Nam nắm giữ khẳng định sự hiểu biết từ lâu đời đối với hai quần đảo. Sự hiểu biết này đã chuyển hóa thành sự chiếm hữu thực sự từ thế kỷ XVIII. Theo đó, các đảo và quần đảo đã được đề cập từ rất lâu đời. Đó là các bản đồ có lẽ được lập từ cuối thế kỷ XV - thời vua Lê Trang Tông có nói đến quần đảo Hoàng Sa đã được Viện Nghiên cứu lịch sử in lại, cũng trong các tập Hồng Đức bản đồ được lưu trữ tại Nhật Bản niên đại từ thế kỷ XVII.
Trung Hoa Dân quốc tối tân địa đồ của Trung Quốc thời Tưởng Giới Thạch cũng không có quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
Những dấu vết đầu tiên khẳng định về một quyền đã xuất hiện trong cuốn Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn viết năm 1776, điều này đ.ánh dấu niên đại của những dấu hiệu pháp lý chắc chắn đầu tiên từ thế kỷ XVIII. Trong tác phẩm của nhà bách khoa với chức vụ Hiệp trấn, các quần đảo đã được mô tả (phải đi ba ngày đêm mới đến được, các quần đảo đã được xác định khá chính xác) và nói đến hoạt động khai thác có tổ chức của các chúa An Nam.
Người ta tìm thấy ở đây bản kê khai các tài nguyên thu lượm được việc khai thác này sau khi đã tham khảo các sổ đăng ký của chúa nhà Chúa có ghi ngày: "Tôi từng tra khảo số biên của cai đội Thuyên Đức Hầu ngày trước như sau: năm Nhâm Ngọ (1702), đội Hoàng Sa thu lượm được 30 thỏi bạc; năm Giáp Thân (1704), thu lượm được 5.100 tấn thiếc; năm Ất Dậu (1705), thu lượm được 126 thỏi bạc. Còn từ năm Kỷ Sửu (1709) đến năm Quý Tỵ (1713), tức là trong khoảng 5 năm, thỉnh thoảng họ cũng lượm được mấy cân đồi mồi và hải sâm. Cũng có lần chỉ lượm được mấy cái bát sành và hai khẩu s.úng đồng.
Cũng tác giả này đã thuật lại những sự kiện trước kia đã từng được các nhà sử học biết đến như một số trận đ.ánh giữa hạm đội Hà Lan và thủy binh của các chúa Nguyễn 1643 - 1644. Các sự kiện này chứng tỏ các chúa An Nam đã có một lực lượng hải quân hiệu quả và rất chú ý tới việc kiểm soát trên biển. Điều này liệu có đưa đến việc nghĩ rằng việc khai thác có tổ chức có lẽ đã có từ lâu mà các cuốn sổ ghi chép chính xác này không nói đến? Không thể bảo vệ điều này vì không có đủ các bằng chứng trước đó.
Ngược lại, từ đầu thế kỷ XVIII, các bằng chứng về việc cai quản của chúa An Nam đã được xác lập tốt. Như vậy, khi ông Le Fol, Khâm sứ Pháp tại Trung Kỳ viết cho Toàn quyền Đông Dương ngày 22/1/1929 rằng "quần đảo (Hoàng Sa) dường như vẫn còn là res nullius (đất vô chủ) cho đến đầu thế kỷ trước" và cho biết trong văn kiện này các chỉ dẫn về hành vi cai quản các đảo được các triều đại trước đây thực hiện từ đầu thế kỷ XIX. Luận điểm này của ông Le Fol là của một con người đang đảm nhiệm chức vụ ở một miền của Việt Nam, trực tiếp liên quan đến khía cạnh lịch sử của các vấn đề đó, chắc hẳn là dựa trên sự hiểu biết nhất định về các hồ sơ. Tuy nhiên, sự hiểu biết của ông không đủ để xác định ngày tháng của các hành vi cai quản của An Nam với tất cả các mức độ chính xác mà việc xem xét đầy đủ hồ sơ cho phép.
Đặt mình vào thế kỷ XVIII, người ta có thể bảo vệ được rằng cho tới thời điểm đó, sự tồn tại của các đảo Hoàng Sa đã được biết đến một cách rộng rãi, rằng Trung Quốc không thể viện dẫn bất kỳ sự chiếm hữu nào phù hợp với các tiêu chuẩn đã được nêu ở trên, rằng cuốn sách của Lê Quý Đôn ở Việt Nam là tư liệu đầu tiên nêu lên các hành vi tương ứng với một sự quản lý nhất định quần đảo, đó là sự quản lý có niên đại từ những năm đầu của thế kỷ XVIII. Đối với các đảo Trường Sa, sự tồn tại của chúng chắc chắn đã được biết đến cho dù còn chưa xác lập rõ sự khác biệt của chúng với quần đảo Hoàng Sa (trong các tài liệu được tiếp xúc). Không có gì cho phép khẳng định rằng Trung Quốc đã chiếm hữu các đảo này. Việc quản lý các đảo ở Trường Sa đồng thời với các đảo ở Hoàng Sa.
Theo Baotintuc.vn
Biển Đông bên bờ vực "ngoại giao chiến hạm" "Thực tế là Trung Quốc đang chuyển sang thực hiện chính sách ngoại giao chiến hạm, bộc lộ rõ hành động xâm lấn thô bạo, đó là ngoại giao "cùn" chứ không phải ngoại giao hữu nghị như các nước vẫn theo đuổi". Như tin đã đưa, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trả lời báo giới quốc tế nói Việt Nam đang "cân...
