Hoang mang thử m.áu tìm giun
“Thử m.áu tìm giun” đang là mốt mà các phòng khám tại TPHCM đua nhau mở ra, thậm chí, nhiều phòng khám còn chỉ định xét nghiệm nhiều loại ký sinh trùng (KST)… không có ở VN.
Thử m.áu tìm giun vì… ngứa
Theo các BS BV Bệnh nhiệt đới TPHCM, gỏi cá, rau sống, thịt bò nhúng, tái, cua nướng, ốc ma… là những món ăn được ưa thích. Tuy nhiên, nhiều người không hề biết chúng có thể chứa KST giun sán và có thể truyền bệnh cho người.
Xét nghiệm ký sinh trùng tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM. Ảnh: V.T
Mới đây nhất, BV Bệnh nhiệt đới TPHCM đã tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân Tr.T.N – 47 t.uổi (ngụ Châu Đốc, An Giang) và đã t.ử v.ong sau 5 ngày nhập viện. Theo gia đình, trước đó, bà N bị bệnh loét dạ dày và đã bắt ốc ma về ăn sống khi nghe hàng xóm rỉ tai phương thuốc hiệu nghiệm này. Các BS chẩn đoán, bệnh nhân bị viêm màng não nặng do một loại KST cư trú trong ốc ma gây ra.
Video đang HOT
Sau khi báo chí đăng tải thông tin trên, nhiều người dân đổ xô đến các BV và phòng khám để xin làm xét nghiệm KST trong m.áu. Thậm chí, nhiều phòng khám còn thổi phồng lên rằng, nếu không trị dứt thì giun sẽ chui lên não và sinh sôi ở đó.
Phần lớn các bệnh nhân đến khám KST đều có các biểu hiện bị ngứa, đau đầu, xét nghiệm m.áu dương tính với KST, não có tổn thương chất trắng khi chụp MRI. Thống kê tại BV Bệnh nhiệt đới cho thấy, chỉ có 30% có biểu hiện nhiễm KST. Nhiều người xét nghiệm chẩn đoán huyết thanh dương tính KST. Mặc dù BS đã giải thích là không bị bệnh gì, nhưng nhiều bệnh nhân cứ khẳng định bị nhiễm KST. Chính vì điều này, nhiều BV, phòng khám tư cho bệnh nhân uống thuốc diệt KST kéo dài, tốn kém mà kết quả mơ hồ khiến người bệnh hoang mang.
Cụ thể, bệnh nhân N.T.H (45 t.uổi, quận 8) bị ngứa nhiều ở tay, đã đi khám chuyên khoa da liễu nhưng không biết là bệnh gì, uống thuốc dị ứng cũng không hết. Sau khi thử m.áu với kết quả dương tính với KTS giun đũa chó, bệnh nhân này nghĩ căn bệnh của mình không thể chữa khỏi và có ý định t.ự t.ử trước khi đến khám tại BV chuyên khoa. Trường hợp tương tự khác là bệnh nhân L.T.T.T (25 t.uổi, T.iền Giang) bị ngứa suốt 2 năm, cứ ngừng thuốc 1-2 ngày là ngứa. Kết quả xét nghiệm tại một trung tâm y khoa TPHCM cho biết, chị nhiễm giun lươn nhưng uống thuốc hoài không thấy hết. Quá lo lắng, chị đưa cả 4 người trong gia đình chị đến BV Bệnh nhiệt đới kiểm tra KST và muốn diệt tận gốc.
Cho bệnh nhân tìm KST… chưa có ở VN
TS. BS Trần Phủ Mạnh Siêu, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM, hiện nay có nhiều cơ sở y tế đã triển khai rất nhiều loại xét nghiệm tầm soát KST, thu hút nhiều bệnh nhân đến thử m.áu. Tuy nhiên, việc tư vấn và điều trị lại bỏ ngỏ, khiến nhiều bệnh nhân mang kết quả xét nghiệm chạy lòng vòng từ cơ sở y tế này đến cơ sở y tế khác mà vẫn chưa tìm được lời giải đáp thỏa đáng về tình trạng bệnh lý của mình. Nhiều cơ sở y tế cứ cho bệnh nhân thử rất nhiều loại KST, kể cả những loại… không có ở VN.
Sau khi có kết quả, bệnh nhân được chữa theo kiểu “dương đâu chữa đấy” có nghĩa là kết quả xét nghiệm dương tính với bất kỳ loại KST nào cũng được cấp thuốc điều trị, kể cả khi bệnh nhân chẳng có triệu chứng nào có liên quan, thậm chí có bệnh nhân uống thuốc đến 6 tháng mà BS vẫn bảo chưa hết nhưng không giải thích tại sao. Nhiều bệnh nhân sau vài đợt điều trị lại càng hoang mang lo lắng vì kết quả thử m.áu vẫn còn “dương tính”, không biết phải chạy chữa như thế nào.
BS Siêu khẳng định, chẩn đoán bệnh KST không đơn giản với suy nghĩ chỉ cần thử m.áu là biết hết tất cả. Để chẩn đoán bệnh KST, thầy thuốc cần chọn lựa cho bệnh nhân làm một hoặc vài loại xét nghiệm như: Soi phân tìm KST đường ruột (giun đũa, giun móc, giun tóc, giun lươn, amip, các loại đơn bào gây tiêu chảy ký sinh tại đường ruột); xét nghiệm đờm tìm trứng sán lá phổi, xét nghiệm dịch màng phổi tìm ấu trùng giun lươn; nội soi dạ dày tìm KST lạc chỗ từ ruột non chui lên như giun lươn, giun móc, phết m.áu ngoại biên tìm KST sốt rét, ấu trùng giun chỉ…
Như vậy muốn biết mình có bị nhiễm KST nào, cách tốt nhất phải đi khám chuyên khoa KST để các BS khám và thăm hỏi về thói quen ăn uống, nơi sinh sống và những triệu chứng đi kèm để chẩn đoán có khả năng bị nhiễm loại nào. Từ đó các BS chỉ định làm xét nghiệm thích hợp (soi cấy phân, sinh thiết hay thử m.áu) và được điều trị đặc hiệu.
Một điều cần lưu ý, bệnh nhân cũng không nên tự ý mua thuốc xổ giun ở các hiệu thuốc tây hay tự đi xét nghiệm và uống thuốc không đúng chuyên khoa, sẽ kéo dài bệnh mà không được điều trị đặc hiệu hoặc uống thuốc quá nhiều gây độc cho gan.
Theo Võ Tuấn
Lao động
Cá nước ngọt chứa nhiều ấu trùng sán nguy hiểm
Nghiên cứu của "Dự án Ký sinh trùng có nguồn gốc Thủy sản - FIBOZOPA" tại VN do Đan Mạch tài trợ cho thấy cá nước ngọt của VN có tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán rất cao, gần 100%.
Trao đổi với ông Bùi Ngọc Thanh, Quản lý vấn đề nghiên cứu của dự án FIBOZOPA cho biết, tổng hợp kết quả điều tra nghiên cứu trên người, gia súc và các loài cá nước ngọt nuôi và tự nhiên cho đến thời điểm này của dự án FIBOZOPA không khỏi khiến người ta phải ngạc nhiên: Cá nước ngọt có thể lây truyền nhiều loài ký sinh trùng cho con người. Các loài sán lá được phát hiện thấy ở Việt Nam bao gồm Haplorchis pumilio, Haplorchis taichui, Haplorchis yokagawai, Stellantchasmus falcatus và Procerovum varium.
Nghiên cứu trên cá nước ngọt phổ biến như Mè hoa Trắm cỏ, Trôi Mrigal, Chép, Mè trắng và Rô phi, tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán trung bình là 44.6%. Tại Nam Định tỷ lệ nhiễm trung bình là 45%, trong đó cá Trắm cỏ nhiễm 87% và Mè trắng 86%. Tương tự, dự án cũng triển khai hàng loạt nghiên cứu trên cá tại các vùng miền khác nhau và ghi nhận nhiều loài cá như cá diếc, sặc rằn, tai tượng cũng bị nhiễm, thậm chí cả cá Song (loại cá nước lợ) tại Nha Trang, Khánh Hòa nhiễm ấu trùng sán với tỷ lệ lên tới 80 - 95%.
Do tập quán ăn gỏi cá nên con người cũng bị nhiễm với tỷ lệ cao ở một số vùng đặc hữu. Ví dụ như Nam Định tỷ lệ nhiễm sán lá truyền qua cá trên người là 64,9% (gồm sán lá gan và sán lá ruột). Đặc biệt, có trường hợp bệnh nhân được phát hiện mang trong người tới 4.834 sán lá ruột nhỏ và sán lá gan nhỏ. Chó, mèo và lơn cũng bị nhiễm sán lá lây truyền từ cá với tỷ lệ 13-38%.
Không chỉ gỏi cá mới gây bệnh
PGS.TS Nguyễn Văn Đề, chủ nhiệm Bộ môn ký sinh trùng trường ĐH Y cảnh báo, không chỉ ăn gỏi cá mới nhiễm bệnh. Hiện tại nhiều người có thói quen ăn cá om dưa, cá rán chưa chín kỹ là nguyên nhân gây bệnh. Điều nguy hại là các bệnh giun sán tiến triển rất âm thầm và gây nguy hại cho cơ thể. Chẳng hạn sán là gan nhỏ diễn biến rất âm thầm, ở giai đoạn sớm hầu hết đều không có triệu chứng lâm sàng, một số bệnh nhân rối loạn tiêu hóa nhẹ.
Ở giai đoạn muộn bệnh biểu hiện bằng trạng thái đầy bụng, cảm giác như bị đau dạ dày, ăn mỡ thì mức độ đau tăng, khi lao động nặng người bệnh có cảm giác đau tức hạ sườn phải và vùng gan. Sán lá gan nhỏ ký sinh trong đường mật, làm đường mật dày lên, xơ hóa, thoái hóa mỡ gan, cổ trướng với kích thước gan to gấp 2-3 lần bình thường - gây ung thư gan. Bệnh gây sỏi mật, thậm chí nó chính là nguyên nhân quan trọng dẫn đến ung thư đường mật.
Nhiều người vẫn chủ quan với sán lá ruột, nhưng theo các chuyên gia, đây là loại sán rất nguy hiểm gây nên bệnh với triệu chứng lúc đầu nhẹ như cảm thấy mệt mỏi, sức khoẻ giảm sút, tiêu chảy, chướng bụng và sức khỏe giảm sút nhanh chóng. Trường hợp bị nhiều khiến ruột non, thậm chí cá ruột già bị phù nề và viêm khiến niêm mạc ruột có thể bị sùi, có những đám xung huyết hoặc xuất huyết tương ứng với vị trí bám của sán đường kính của ruột bị giãn nở gây rối loạn tiêu hóa, một số trường hợp có thể bị tắc ruột.
Nếu bị bội nhiễm thêm vi khuẩn ở những chỗ bị tổn thương thì có hiện tượng viêm và sưng những hạch mạc treo. Ngoài ra, những chất độc tố của sán tiết ra sẽ gây nên những thương tổn và rối loạn chung như toàn thân bị phù nề, tràn dịch ở nhiều nội tạng nhất là ở tim và phổi, bị cổ trướng, lá lách biến đổi tổ chức, có tình trạng thiếu m.áu, hồng cầu giảm, huyết cầu tố giảm, bạch cầu toan tính tăng 15-20 %. Bệnh nhân có thể c.hết trong tình trạng bị suy kiệt nặng.
Điều đáng nói, theo ThS Thanh là những nỗ lực trước đây nhằm hạn chế tập quán ăn cá sống bị nhiễm ký sinh trùng nhìn chung đều không thành công, chủ yếu có thể là thiếu hiểu biết về nguy hại của sán lá đối với sức khỏe con người. Vì vậy, dự án đang triển khai các mô hình thí điểm ngăn ngừa sự lây nhiễm ấu trùng sán trong Nuôi trồng thủy sản. Sự thành công của dự án hứa hẹn mang lại lợi ích cho cộng đồng bởi chất lượng thủy sản đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm góp phần làm tăng cường sức khỏe cho người tiêu dùng.
Theo PLXH
Bài thuốc Đông y đơn giản trị giun sán Bên cạnh việc uống thuốc theo Tây y, các bài thuốc Đông y trị giun, sán sẽ hỗ trợ thêm cho bạn rất hữu hiệu. Theo báo cáo tổng hợp điều tra từ năm 2006 đến năm 2010 của Viện Sốt rét ký sinh trùng Trung ương, tỷ lệ nhiễm các bệnh giun truyền qua đất ở cộng đồng còn cao. Tại đồng...
