Hoang dã Sông Gâm
Dòng sông Gâm (còn gọi là sông Gầm) là phụ lưu của sông Lô, bắt nguồn từ tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), khi chảy vào Việt Nam tại xã biên giới Cô Ba (Bảo Lạc, Cao Bằng) được gọi là sông Gâm.
Sông Gâm
Dòng sông Gâm với diện tích lưu vực 1.876 km2, đoạn chảy qua hai huyện Bảo Lạc, Bảo Lâm (Cao Bằng) dài khoảng 55 km, sông Gâm có hai dòng phụ lưu chính là sông Nho Quế và sông Neo (có nơi gọi là sông Leo), quanh co theo chân núi, chảy qua địa giới tỉnh Hà Giang trước khi chảy vào tỉnh Tuyên Quang. Sông Gâm nhập vào sông Lô ở làng Cửa Sông thuộc xã Tân Long, huyện Yên Sơn, cách thành phố Tuyên Quang khoảng 10 km về phía Bắc, là phụ lưu của sông Lô chảy ra sông Hồng.
Sông Gâm lọt thỏm giữa những triền núi thâm u cao chất ngất, nhiều chỗ có độ dốc gần như thẳng đứng, vì vậy dòng sông cứ “một mình một cửa”, lững lờ xuôi. Từ đầu nguồn sông Gâm chảy vào đất Việt thuộc xã Cô Ba (Bảo Lạc, Cao Bằng), con nước phải luồn qua những ghềnh đá sừng sững như tòa nhà, nằm chềnh ềnh giữa dòng chảy. Mùa lũ, những mỏm đá chỉ lấp ló nhô lên mặt nước chút ít. Mùa cạn, du khách thoải mái trèo lên những tảng đá kếch sù để selfie; phải lắng tai thật kỹ, ngó xuống dưới các kẽ đá sâu hun hút mới có thể nghe dòng nước bé tẹo rì rào và nhìn thấy dòng chảy màu lam luồn lách qua gồ ghề đá.
Video đang HOT
Thị trấn Bảo Lạc nằm ở tả ngạn sông Gâm. Tại đây có thêm dòng sông Neo, bắt nguồn từ xã Đình Phùng (Bảo Lạc, Cao Bằng) chảy theo hướng Bắc rồi đổ vào sông Gâm ở thị trấn Bảo Lạc. Nằm giữa nơi tiếp giáp hai dòng sông Gâm và sông Neo, thị trấn Bảo Lạc trở nên thơ mộng, nhiều ngôi nhà mới mọc lên san sát đôi bờ sông, xen lẫn những khóm tre già, những vòm cây cổ thụ la đà nơi đáy nước. Nối liền hai bờ thị trấn là cây cầu bê tông vững chãi, ngày chợ phiên bà con ngồi bán hàng nông sản ngay cạnh lan can cầu – nơi dành cho người đi bộ; sông Gâm còn là nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho đồng bào khu vực thị trấn Bảo Lạc và người dân sinh sống dọc đôi bờ sông. Cũng bởi địa thế hiểm trở của núi non đã tạo nên một dòng sông Gâm hoang dã và thơ mộng. Dọc triền sông từ Bảo Lạc sang Bảo Lâm, thưa thớt những thửa ruộng bậc thang sát chân núi, hầu như ruộng nương nơi đây chủ yếu trông chờ vào mùa mưa nên chỉ canh tác một vụ, bởi dòng sông nằm dưới lũng núi, bờ vực thẳng không thể lấy nước tưới tiêu cho đồng ruộng. Duy nhất chỉ nơi ven sông thuộc xã Cô Ba, người dân trồng cây dâu tằm trên những vạt nương khá bằng phẳng, bãi dâu xanh mướt. Tuy nhiên hiện nay, diện tích trồng dâu tằm không được mở rộng vì ảnh hưởng của dịch Covid-19 phía Trung Quốc không nhập dâu tằm nữa.
Từ thị trấn Bảo Lạc qua Bảo Lâm, sông Gâm khi ẩn, khi hiện dưới chân núi, khi khuất sau những tán lá chĩa ra lòng sông râm mát. Có lẽ do sông Gâm hoang dã, địa thế hiểm trở nên các tỉnh có dòng sông Gâm chảy qua đã lợi dụng dòng chảy xây dựng những đ.ập thủy điện phục vụ cuộc sống sinh hoạt của con người, như: huyện Bảo Lâm xây dựng đ.ập thủy điện Bảo Lâm 1, công suất 30 MW tại xã Lý Bôn, công trình nằm sau điểm hợp lưu giữa sông Nho Quế và sông Gâm, cách thượng lưu cầu Lý Bôn 500 m; đ.ập thủy điện Bảo Lâm 3A, công suất 8 MW tại 2 xã Đức Hạnh, Lý Bôn. Tại Bảo Lâm 3 xây dựng đ.ập thủy điện công suất 46 MW tại 2 xã Đức Hạnh, huyện Bảo Lâm (Cao Bằng) và xã Niêm Tòng, huyện Mèo Vạc (Hà Giang). Ngoài ra, trên sông Gâm, tại 2 xã Yên Phong, Phú Nam còn có đ.ập thủy điện Bắc Mê (huyện Bắc Mê, Hà Giang) công suất 45 MW, đây cũng là đ.ập thủy điện bậc thang thứ 5 trong quy hoạch sông Gâm, cách thị trấn Bắc Mê 7 km về phía thượng lưu sông Gâm. Thủy điện Chiêm Hóa tại xã Ngọc Hồi (huyện Chiêm Hóa, Tuyên Quang) công suất 48 MW, là thủy điện cột nước thấp; thủy điện Na Hang, xã Vĩnh Yên và thị trấn Na Hang (Tuyên Quang) công suất 342 MW, là công trình lớn đặt trên dòng chính sông Gâm; thủy điện Yên Sơn, xã Quý Quân, Yên Sơn (Tuyên Quang) công suất lắp máy 90 MW, đây là thủy điện cuối cùng trên hệ thống bậc thang thủy điện của sông Gâm.
Dòng sông Gâm có khá nhiều phụ lưu chảy vào, tạo thành một dòng sông Gâm mênh mông, như sông Neo (Đình Phùng, Bảo Lạc), chảy theo hướng Bắc đổ vào sông Gâm tại thị trấn Bảo Lạc. Sông Nho Quế từ Lũng Cú (Hà Giang) chảy đến Nà Phòng, xã Lý Bôn thì chảy vào sông Gâm, từ đây lòng sông dần mở rộng ra. Hay như sông Nậm Ma, bắt nguồn từ thung lũng xã Tùng Bá (huyện Vị Xuyên, Hà Giang) theo hướng Đông Nam đổ vào sông Gâm tại xã Thượng Tân (Bắc Mê, Hà Giang), sông Năng từ hồ Ba Bể (Bắc Kạn) chảy vào sông Gâm tại xã Sơn Phú (huyện Na Hang), phía trên đ.ập thủy điện Tuyên Quang. Thêm một dòng phụ lưu là dòng sông có nhiều tên như Ngòi Ba, Ngòi Quang, bắt nguồn từ núi Khau Den thuộc xã Liên Hiệp (huyện Bắc Quang, Hà Giang), rồi đổ vào sông Gâm ở thị trấn Vĩnh Lộc (Tuyên Quang).
Dọc theo triền sông Gâm, từ nơi xuất phát điểm tại xã Cô Ba (Bảo Lạc, Cao Bằng), dòng sông hầu như chảy dưới chân núi quanh co, nhiều đoạn rất hẹp nhưng từ thị trấn Bảo Lạc sang Bảo Lâm, đôi bờ sông rộng dần ra do các đ.ập tràn thủy điện ngăn dòng chảy. Cách đây gần hai thập kỷ, đi dọc sông Gâm sẽ thấy nhiều bóng cây râm mát ven bờ sông, giờ đây có khá nhiều cây đã bị ngập nước c.hết khô, chỉ còn trơ trọi thân cây đứng thi gan cùng tuế nguyệt.
Có lẽ dòng sông Gâm hoang dã nên nuôi được rất nhiều loài tôm, cá, có nơi nhiều tôm đến mức trở thành địa danh của địa phương như Bó Củng (Mỏ Tôm, Bảo Lạc, Cao Bằng), nhiều năm trước, dân câu cá câu được những con cá chiên nặng trên 10 kg, cá chép nặng tới 30 kg. Đến nay, sông Gâm vẫn là nguồn cung cấp tôm, cá cho đồng bào khu vực thị trấn và dọc triền sông, bởi vì ngoài mùa mưa lũ, dòng sông Gâm gầm gào, hung dữ như con thú hoang, nước dâng cao vài mét, sẵn sàng cuốn đi những ngôi nhà ven bờ, những mảnh ruộng đang thì con gái…, đến mùa cạn con nước lại hiền lành, xanh thăm thẳm, thơ mộng đẹp như bức tranh.
Thắng cảnh hang Ông Già, Nha Trang
Từ trung tâm thành phố Nha Trang, theo đường 2.4 xuôi hướng bắc chừng 4km gặp bưu điện Đồng Đế - đối diện là đường Mai Xuân Thưởng.
Cứ theo đường này bạn sẽ đến được với hang Ông Già, một thắng cảnh đẹp của thành phố biển Nha Trang.
Trước đây, khi đến với hang Ông Già, người ta chọn tượng đài Đức Kitô Vua trước nhà thờ giáo xứ Ba Làng làm trạm dừng chân chờ nhau và cũng là để kiểm tra hành trang lẫn phương tiện trước khi tiếp tục hành trình. Từ đây sẽ đi qua thôn Ba Làng, thôn Đường Đệ. Quãng đường từ thôn Đường Đệ đến bãi Tiên dài gần 2km nhưng là quãng đường nguy hiểm nhất với lối đi nhỏ, mặt đường lô nhô đá, một bên là vách đá thẳng đứng cheo leo chằng chịt cây dại và một bên là vực thẳm mênh mông một màu xanh thẳm với những ghềnh đá. Đến bãi Tiên đi bộ chừng 30 phút rồi leo qua ngọn núi cao độ khoảng 30m bằng đường mòn của những người đi rừng săn bắt động vật hoang dã và đi câu "mở ra". Đó là hình ảnh ký ức của một hành trình đi đến hang Ông Già của mười năm trước.
Ngày nay, đến hang Ông Già rất dễ dàng với chiều dài quãng đường gần 7km chạy dọc theo bờ biển của vịnh Nha Trang mà người Nha Trang gọi là "con đường vàng". Từ tháp Trầm Hương ở quảng trường 2 Tháng 4 đi theo đường Trần Phú ra hướng bắc vượt cầu Trần Phú rồi theo đường Phạm Văn Đồng trực chỉ ra tận chân núi của mũi Kê Gà với thời gian 15 phút và cũng chỉ tốn 10 phút để trèo núi qua hang Ông Già. Đường qua hang cũng dễ dàng hơn với các bậc tam cấp rộng rãi được lát bằng đá và hai bên là những hàng bạch đàn xanh rì màu lá che nắng cho du khách tìm đến hang cùng những rẫy chuối chen chúc nhau. Tuy đường đến hang đã đẹp hơn, rộng rãi hơn nhưng vì vậy cũng mất đi những ghềnh đá đẹp, giờ đây đoạn bờ biển từ thôn Đường Đệ ra đến bãi Tiên cũng không còn chỗ để du khách thưởng lãm vì đã nhường chỗ cho những nhà hàng.
Bạn sẽ thấy gì ở hang Ông Già? Đó là một thắng cảnh hùng vĩ với những ghềnh đá, hang đá nối dài với nhau như một vịnh Hạ Long thu nhỏ được tái tạo ở Nha Trang. Nổi bật nhất vẫn là hang với nhiều điều kỳ bí bên trong, một đường nhỏ ngoằn nghèo hình chữ Z dẫn sâu vào trong hang. Bên trong hang có một hồ tròn có thể tắm cùng lúc chục người và khi thuỷ triều xuống lúp xúp dưới mặt nước là những hòn đá cuội tròn đều đủ màu sắc óng ánh do nguồn sáng từ trên đỉnh hang rọi xuống. Xung quanh bên ngoài hang là những dãy san hô với muôn vàn loài cá, ốc các loại... thích hợp cho những tay câu sát cá, can đảm hơn bạn có thể lặn với dụng cụ lặn đơn giản để tìm những chú ốc mặt trăng, ốc ngựa, vú nàng làm món nướng nhâm nhi với bạn bè. Xung quanh hang còn rất nhiều bãi cát trắng, bãi sỏi rộng thích hợp cho các sinh hoạt tập thể cho nhóm 30 người .
[Photos]. Xanh mướt mùa rêu Mùa này, trên các tuyến kè biển ở Quảng Ngãi đang ngập tràn sắc xanh của những mảng rêu, thu hút đông đảo người dân và du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng. Kè bờ biển thôn Phổ Trường, xã Nghĩa An (TP.Quảng Ngãi). Rêu xanh mướt. K è bờ bắc Cửa Đại, thôn Khê Tân, xã Tịnh Khê (TP.Quảng Ngãi). Những đám...