Hoàn thuế VAT với xe máy: Nhà nước ưu đãi 10, dân được hưởng mấy?

Một cơ chế, chính sách ưu đãi của Nhà nước là hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) 10% đối với mặt hàng xe gắn máy tại Khu Kinh tế Thương mại đặc biệt (KTTMĐB) Lao Bảo (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) đã và đang bị bóp méo. Đáng ra, người tiêu dùng ở khu vực này sẽ được hưởng lợi, nhưng từ những quy định khó hiểu và cách quản lý lỏng lẻo của cơ quan có thẩm quyền, dẫn đến hậu quả – Nhà nước đã bỏ ra một số tiền lớn để ưu đãi cho người dân, nhưng thực tế họ chỉ được hưởng một phần nhỏ.

Nằm trong Khu KTTMĐB Lao Bảo, xe gắn máy sản xuất tại nội địa khi thực hiện mở tờ khai hải quan hàng hóa xuất khẩu được áp dụng thuế suất GTGT 0%. Như vậy, người dân sống trong Khu KTTMĐB Lao Bảo mua xe gắn máy tại đây, giá sẽ rẻ hơn ở ngoài thị trường 10%.

Sau đó, Nhà nước sẽ hoàn lại cho doanh nghiệp (DN) 10% thuế GTGT mà người dân đã được hưởng. Đó là quy định, còn thực tế thì khác. DN được hoàn lại 10% là có, nhưng trước đó người dân có được hưởng phần trăm nào hay không lại là chuyện khác.

Hóa đơn một đường, giá bán một nẻo

Anh L là cán bộ nhà nước làm việc và sống tại huyện Hướng Hóa. Đợt vừa rồi anh L mua một chiếc xe môtô Honda hiệu SH 125i với giá 70 triệu đồng (đã bao gồm giấy tờ và thuế trước bạ, tổng cộng khoảng 2 triệu đồng) tại cửa hàng của Cty TNHH MTV Bảo Cường (địa chỉ ở thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa). Lúc nộp tiền tại quầy, anh được nhân viên của cửa hàng ghi phiếu nhận tiền 70 triệu đồng. Nhưng mấy ngày sau, khi cửa hàng xuất hóa đơn bán hàng, thì trong đó chỉ ghi 62 triệu đồng.

Mỗi năm, Nhà nước bỏ ra hàng chục tỉ đồng ưu đãi thuế GTGT trong Khu KTTMĐB Lao Bảo, nhưng thực tế người dân chỉ được hưởng một phần nhỏ.

Trước đó, tháng 12.2014, chị Tr mua một xe môtô Honda SH Mode với giá 52 triệu đồng. Khi nhân viên của Cty Bảo Cường đưa hóa đơn, trong đó giá mua xe chỉ có 47 triệu đồng, thấp hơn giá chị Tr trả thực chất 5 triệu đồng. Cũng tương tự như hai khách hàng trên, tháng 1.2015, anh Đ mua một xe môtô Honda Vision tại cửa hàng của Bảo Cường. Anh Đ trả tiền và nhận phiếu biên nhận, ghi rõ là đã nhận đủ 35,5 triệu đồng. Ít ngày sau quay lại, nhân viên đưa ra hóa đơn ghi giá là 28 triệu đồng.

Từ phản ánh của nhiều người dân, chúng tôi đã trực tiếp cùng một khách hàng tên H đến mua xe máy tại công ty trên. Tại cửa hàng, nhân viên báo giá xe môtô Honda Air Blade F1 là 43 triệu 500 ngàn đồng (xe không được miễn thuế GTGT) và ghi phiếu đã nhận đủ tiền, rồi nhờ khách hàng ký tên vào hóa đơn (hóa đơn lúc này chưa có giá bán). Đến ngày hẹn, chúng tôi nhận hóa đơn, trong đó chỉ ghi giá bán là 39 triệu 990 ngàn đồng.

“Vì sao giá bán một đường, hóa đơn một nẻo như thế này?” – anh H hỏi nhân viên đã đưa hóa đơn, thì được một nhân viên khác tên Vy trả lời: “Không phải nhầm đâu, ghi hóa đơn thấp hơn, sẽ đóng tiền thuế trước bạ thấp hơn mấy trăm ngàn. Nhà nước tạo điều kiện cho mình nộp thuế rẻ hơn chút”? Hóa đơn xuất ra và giá bán thực tế đã khác một trời một vực, vậy còn giá bán mặt hàng xe máy có rẻ hơn 10% so với vùng không được ưu đãi?

Ai hưởng 9, ai hưởng 1?

Để có được câu trả lời trên, tháng 3.2015, trong vai khách hàng, chúng tôi đã trực tiếp khảo sát giá bán cùng một thời điểm của từng loại xe gắn máy trong và ngoài Khu KTTMĐB Lao Bảo. Tại TP.Đông Hà, các loại xe đã đóng thuế GTGT có giá như sau: Yamaha Nouvo SX là 33,9 triệu đồng; Yamaha Nouvo RC 35,9 triệu đồng; Yamaha Exciter 150 giá 50 triệu đồng; Honda SH Mode có giá 56 triệu đồng; Honda Lead 125 yên vàng giá 42,5 triệu đồng.

Tại Khu KTTMĐB Lao Bảo, giá bán các loại xe gắn máy đã được miễn thuế GTGT chỉ rẻ hơn từ 1 đến 2 triệu đồng, cụ thể: Xe Yamaha Nouvo SX giá 34 triệu đồng; Yamaha Nouvo RC 35 triệu đồng (nhân viên Cty TNHH MTV Yamaha 3S Bảo Cường, địa chỉ ở thị trấn Khe Sanh, báo giá); Yamaha Exciter 150 giá 48 triệu 500 (nhân viên Cty TNHH MTV Chokchai Mukdahan địa chỉ ở khóm Tây Chín, thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, báo giá); Honda SH Mode được bán với giá 52,5 triệu đồng; Honda Lead 125 yên vàng giá 40,5 triệu đồng (nhân viên Cty TNHH MTV Bảo Cường, báo giá). “Xe miễn thuế, thì phải rẻ hơn ở Đông Hà 3,5 triệu đồng mới đúng chứ” – khách hàng chỉ vào chiếc xe Yamaha Nouvo RC có giá 35 triệu đồng (cũng loại xe này ở TP.Đông Hà chỉ có giá 35,9 triệu đồng) thắc mắc, thì cô nhân viên tại cửa hàng Yamaha 3S Bảo Cường trả lời “không có chuyện rẻ như vậy đâu”.

Hiện tại, ở Khu KTTMĐB Lao Bảo, có 3 Cty kinh doanh mặt hàng là xe gắn máy, 3 Cty này đều là thành viên của Bảo Cường Group. Ông Nguyễn Văn Minh và Nguyễn Thị Kim Lan – đại diện Bảo Cường Group cho biết, giá bán các loại xe ở đây là giá bán đề xuất của nhà máy. Vì vậy không thể lấy giá ở đây để so sánh với giá ở ngoài được. “Nhà nước ưu đãi hoàn thuế 10% với mặt hàng xe máy, chúng tôi đã trừ lại cho khách hàng 9%, còn 1% doanh nghiệp làm chi phí” – anh Minh nói. Chúng tôi hỏi: “Đã được trừ 9%, sao một chiếc xe trị giá 50 triệu đồng chỉ rẻ hơn 1 – 2 triệu đồng so với thị trường?”. Anh Minh trả lời rằng đó là do họ mua trả góp, giá sẽ thỏa thuận.

Còn chuyện hóa đơn xuất ra ghi giá bán thấp hơn giá trả thực, ông Minh khẳng định: “Không có chuyện đó, giá bán bao nhiêu ghi hóa đơn bấy nhiêu”. Trong lúc đó, những khách hàng đã nói ở trên không mua xe trả góp nhưng giá chỉ rẻ hơn 1 – 2 triệu đồng, và hóa đơn xuất ra thấp hơn so với giá trả thực từ 3 – 7 triệu đồng, điều này ngược lại với lời giải thích của ông Minh.

Theo Lao Động