Hoà Bình: Tìm giải pháp phát triển chăn nuôi gà thịt theo hướng sản phẩm OCOP
Đó là chủ đề diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp, do Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp Sở NNPTNT tỉnh Hòa Bình tổ chức mới đây, với sự tham dự của đại diện Cục Chăn nuôi, Trung tâm Khuyến nông các tỉnh Hòa Bình, Bắc Giang, Phú Thọ, Yên Bái, Thái Nguyên cùng một số doanh nghiệp, HTX và 140 hộ chăn nuôi gà tiêu biểu.
Nhiều giống gà đặc sản được xếp sao OCOP
Báo cáo tại diễn cho thấy, chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) thực hiện trong 2 năm qua như một nét mới của ngành nông nghiệp, tạo ra luồng “sinh khí” góp phần thúc đẩy phát triển, nâng chất nhiều mặt hàng nông sản. Đến nay 63/63 tỉnh, thành phố trên cả nước đã phê duyệt đề án, kế hoạch cấp tỉnh triển khai chương trình.
Nông dân đặt câu hỏi tại diễn đàn về chăn nuôi gà thịt an toàn. Ảnh: Xuân Tuấn
Theo bà Hạ Thúy Hạnh, để đẩy mạnh Chương trình OCOP, mỗi địa phương cần nắm bắt cơ hội và tổ chức lại sản xuất, gắn sản xuất với thị trường, tạo thêm sản phẩm OCOP có giá trị kinh tế cao làm tiề.n đề trong quy hoạch, chiến lược phát triển trên cơ sở lợi thế, thế mạnh vùng, miền.
Tính đến ngày 12/10/2020, cả nước đã có 47 tỉnh, thành phố tổ chức đán.h giá, xếp hạng, công nhận cho tổng số 2.088 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên. Theo đó, hạng 3 sao có 1.366 sản phẩm, hạng 4 sao có 674 sản phẩm và 48 sản phẩm đề nghị Trung ương đán.h giá và phân hạng năm sao.
Phát biểu tại diễn đàn, bà Hạ Thúy Hạnh – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết, riêng lĩnh vực chăn nuôi, nhiều địa phương đã và đang phát triển cả về quy mô đàn, về bảo tồn và phát triển các giống đặc sản quý hiếm, từng bước xây dựng thương hiệu, sở hữu trí tuệ. Các sản phẩm OCOP chế biến từ thịt, trứng, sữa… đang ngày càng phát triển đa dạng, có chỗ đứng trên thị trường.
Theo báo cáo của Cục Chăn nuôi, đến năm 2020, đàn gia cầm cả nước đạt 481 triệu con, trong đó có 382 triệu con gà, chiếm 79,5%. Trong tổng đàn gà thì gà thịt chiếm 79,9%, gà đẻ chiếm 21,1%.
Nhiều địa phương đã tiến hành đán.h giá, phân hạng sản phẩm OCOP từ những giống vật nuôi đặc sản như: Gà Tiên Yên (Quảng Ninh), gà Yên Thế (Bắc Giang), gà Chí Linh (Hải Dương), gà Đông Tảo (Hưng Yên)… Trong đó một số sản phẩm sau khi tham gia OCOP đã có bứt phá mạnh cả về giá cả và quy mô sản lượng.
Người dân xã Phú Thành (Lạc Thủy, Hoà Bình) sử dụng máng ăn tự động nhằm đảm bảo công tác phòng, chống dịch bệnh cho đàn gia cầm. Ảnh: Thu Thuỷ
Video đang HOT
Đối với tỉnh Hòa Bình, những năm qua UBND tỉnh đã ban hành các nghị quyết, đề án, quy hoạch, kế hoạch cũng như định hướng phát triển ngành chăn nuôi bền vững giai đoạn 2021-2025 định hướng đến năm 2030; phổ biến tuyên truyền áp dụng các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học, hữu cơ; sản xuất chăn nuôi theo chuỗi liên kết gắn với tiêu thụ sản phẩm; chủ động trong công tác phòng chống dịch cho đàn gia cầm, xây dựng cơ sở chăn nuôi gia cầm an toàn dịch bệnh, đảm bảo vệ sinh; quản lý chặt chẽ các cơ sở sản xuất kinh doanh giống gia cầm, cơ sở ấp nở trứng gia cầm…
Ông Vương Đắc Hùng – Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Hòa Bình cho biết, trên địa bàn tỉnh hiện có 5 nhà máy chế biến sản xuất thức ăn chăn nuôi với tổng công suất khoảng 675.000 tấn/năm, có 225 cơ sở sản xuất kinh doanh thức ăn chăn nuôi.
Hòa Bình cũng đã hình thành các mô hình chuỗi liên kết sản xuất hiệu quả với 9 HTX chăn nuôi gà. Việc xây dựng chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể cho vật nuôi của địa phương cũng được quan tâm triển khai thực hiện, với 2 nhãn hiệu tập thể đã được cấp giấy chứng nhận và chỉ dẫn địa lý là Gà Lạc Sơn, Gà Lạc Thủy.
Đẩy mạnh chăn nuôi an toàn gắn với xây dựng sản phẩm OCOP
Tuy nhiên, ông Hùng cũng cho biết, việc chăn nuôi vẫn còn những khó khăn nhất định như: Quy mô sản xuất gia cầm nhiều nơi còn nhỏ lẻ, mất an toàn trong khâu quản lý, dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch bệnh; nguồn vốn đầu tư vào chăn nuôi còn hạn chế; ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất chăn nuôi còn chậm, chưa đồng bộ…
Tại diễn đàn, bà Hạ Thúy Hạnh nhận định: Ngoài những thành công bước đầu, Chương trình OCOP nói chung, phát triển sản phẩm từ ngành chăn nuôi nói riêng còn đối mặt nhiều khó khăn, thách thức.
Đó là nhận thức của các cấp chính quyền và cộng đồng địa phương về ý nghĩa và mục đích của Chương trình OCOP còn hạn chế, cộng đồng còn chưa tham gia mạnh mẽ. Quy mô chăn nuôi các giống gà đặc sản chủ yếu ở hộ gia đình, do đó việc đầu tư công nghệ, chế biến sâu, mở rộng quy mô, xúc tiến thương mại, đăng ký sở hữu trí tuệ… còn khiêm tốn.
Nhiều vấn đề về chăn nuôi gà thịt theo hướng sản phẩm OCOP cũng được các đại biểu đưa ra thảo luận tại diễn đàn như: Cơ chế, chính sách của T.Ư và các địa phương hỗ trợ chăn nuôi gà thịt nói chung, phát triển sản phẩm OCOP nói riêng; các tiêu chí đán.h giá sản phẩm theo tiêu chuẩn OCOP cũng như quy trình đăng ký sản phẩm OCOP, các bước triển khai xây dựng thương hiệu sản phẩm, liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm…
Các thắc mắc của người chăn nuôi về kỹ thuật như: Quy trình chăn nuôi an toàn sinh học và theo VietGAP; cách nhận biết và biện pháp phòng trị một số bệnh trên đàn gà, cách lựa chọn con giống chất lượng… cũng đã được các chuyên gia tại diễn đàn giải đáp thỏa đáng.
Nhiều nhà yến "đốt" cả tỷ đồng, xây xong không dụ được yến vào làm tổ
Nhằm giúp người nuôi yến cập nhật các chính sách, tiến bộ kỹ thuật trong việc nuôi yến, mới đây Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã phối hợp Sở NNPTNT Kiên Giang tổ chức Diễn đàn Khuyến nông @ nông nghiệp chủ đề: "Phát triển bền vững ngành yến hướng tới xuất khẩu tại các tỉnh phía Nam".
Lúng túng quản lý
Theo báo cáo của Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT), hiện cả nước có 42/63 tỉnh đang nuôi chim yến. Năm 2017, tổng số nhà yến cả nước có khoảng 8.300 nhà, đến tháng 8/2019, đã tăng lên hơn 11.700 nhà yến, tổng sản lượng yến sào đạt khoảng 100 tấn/năm.
Trong đó, tỉnh có số lượng nhà yến tăng cao nhất là Khánh Hòa (4,96 lần), Lâm Đồng (4,63 lần); 2 tỉnh có số lượng nhà yến lớn nhất là Kiên Giang với khoảng 2.500 nhà; Bình Thuận 1.204 nhà yến...
Sơ chế tổ yến phục vụ xuất khẩu. Ảnh: T.L
Về xây dựng, vận hành nhà yến hiệu quả, các chuyên gia tại diễn đàn nhấn mạnh cần đảm bảo các yếu tố chọn vị trí thuận lợi, làm nhà đúng kỹ thuật... Độ ẩm trong nhà yến nên duy trì tốt nhất từ 70-90%.
Về mùi dẫn dụ, cần cân nhắc khi sử dụng mùi nhân tạo, nên dùng phân chim tự nhiên để tạo mùi. Âm thanh, nên tuân thủ quy định về cường độ, thời gian phát, loa ngoài đặt hướng lên trời để hạn chế làm phiền các hộ xung quanh.
Tại 12 tỉnh có phân loại nhà yến thì nhà yến xây kiên cố chiếm 51,81% (2.507/4.839), tỉnh có nhà yến kiên cố nhiều nhất là Kiên Giang, trên 1.050 nhà.
Theo đán.h giá của Cục Chăn nuôi, việc dẫn dụ, gây nuôi chim yến và khai thác sản phẩm từ yến là một nghề cho hiệu quả kinh tế rất cao. Sản phẩm tổ yến chủ yếu được các công ty chế biến xuất khẩu, thu về 200-300 triệu USD/năm.
Song cũng chính vì nghề này mang lại thu nhập rất cao mà ở nhiều địa phương, nghề nuôi chim yến phát triển nóng, dẫn tới nhiều hệ lụy. Ước tính có khoảng 90% nhà yến nằm xen kẽ trong khu dân cư, gây tiếng ồn ảnh hưởng tới các hộ xung quanh.
Bà Hạ Thúy Hạnh - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia chỉ rõ: Do phát triển tự phát nên sản phẩm yến chưa chú trọng xây dựng thương hiệu, yến chủ yếu xuất thô và tiểu ngạch nên chưa phát huy hết giá trị...
Thậm chí nhiều nhà yến làm xong tiêu tốn cả tỷ đồng nhưng không phù hợp, không dẫn dụ được chim yến về làm tổ hoặc dụ được rất ít, gây thiệt hại rất lớn cho người dân.
Bên cạnh đó, việc săn bắt chim yến sử dụng vào mục đích khác (giế.t thịt, phóng sinh) cũng đang diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương. Bên cạnh đó, tình trạng xây mới nhà nuôi yến, hay xây nhà ở sau đó cơi nới, chuyển thành nhà nuôi yến cũng khá phổ biến, khiến chính quyền, cơ quan chuyên môn không thể kiểm soát.
Năm 2013, Bộ NNPTNT đã ban hành Thông tư số 35/2013/TT-BNNPTNT quy định tạm thời về quản lý nuôi chim yến. Năm 2020, Luật Chăn nuôi chính thức có hiệu lực và văn bản hướng dẫn luật giao cho UBND tỉnh xin ý kiến của HĐND tỉnh quy định vùng nuôi chim yến. Tuy nhiên đến nay, đại đa số các tỉnh chưa có quy định này. Theo đó, từ 1/1/2020 nhà yến hiện có phải giữ nguyên hiện trạng theo Nghị định 13/2020/NĐ-CP.
Các đại biểu tham quan nhà nuôi yến tại xã Lình Huỳnh, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang. Ảnh: Nguyễn Nhung
Nhanh chóng quy hoạch vùng nuôi
Theo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, nghề nuôi chim yến phát triển nhanh trong khi thiếu các hướng dẫn, quy định kỹ thuật đã tạo ra nhiều kẽ hở trong công tác quản lý nhà nước về nuôi chim yến. Thực tế cho thấy, nghề nuôi chim yến của nước ta có triển vọng rất lớn, là ngành cho sản phẩm có giá trị rất cao.
Tuy nhiên, không phải địa phương nào, vùng nào cũng có thể phát triển nghề nuôi chim yến mà cần có quy hoạch vùng nuôi, đồng thời có những giải pháp đồng bộ về quản lý, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm...
Bà Hạ Thúy Hạnh cho biết, thực tế đã có những doanh nghiệp lớn đầu tư vào chế biến sản phẩm yến để xuất khẩu như Công ty Yến sào Khánh Hòa, Công ty Yến Quân, Chi hội nhà yến Việt Nam, Hiệp hội trang trại và Doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam...
Các đại biểu dùng điện thoại thông minh kiểm tra mã code trên sản phẩm yến sào.
Các đơn vị đã áp dụng công nghệ cao vào khâu ấp trứng, nuôi nhân tạo, di đàn, xây nhà yến, dẫn dụ, khai thác tổ yến với quy mô lớn, chế biến sâu; xây dựng trung tâm kiểm định chất lượng tổ yến, sử dụng phần mềm để quản lý nhà yến uy tín, xây dựng mã định danh quốc gia cho từng nhà yến, truy xuất nguồn gốc để phục vụ xuất khẩu...
Theo TS Đỗ Minh Nhựt - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Kiên Giang, số nhà yến ở Kiên Giang gia tăng nhảy vọt trong những năm gần đây. Ban đầu, nhà yến chủ yếu là những nhà tiề.n chế, nhà ở cải tạo, nâng tầng, từ 2019 đến nay hầu hết là những nhà nuôi kiên cố từ 3 tầng trở lên, nhiều nhà trông như biệt thự.
Ước tính đến tháng 6/2020, toàn tỉnh có 1.284 nhà tiề.n chế, nhà ở cải tạo bên trong nâng tầng để nuôi chim yến và 1.576 nhà kiên cố nuôi chim yến từ 3 tầng trở lên.
Tuy nhiên, theo ông Nhựt, đa số tổ yến sản xuất ra chưa được truy xuất nguồn gốc. Có không ít nhà yến không có chim vào làm tổ, hoặc có nhưng sản lượng thu hoạch tổ yến không cao. Đa số nhà yến đều ở khu vực nội thành, khu dân cư tập trung, gây ô nhiễm tiếng ồn từ việc phát loa dẫn dụ và tiếng kêu của chim yến, gây khó khăn trong công tác quản lý dịch bệnh...
Tổng kết diễn đàn, TS Hạ Thúy Hạnh kiến nghị Cục Chăn nuôi tiếp tục phối hợp Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tổ chức các hoạt động truyền thông, đào tạo kỹ thuật, tài liệu hóa các yêu cầu điều kiện về quản lý nuôi chim yến, tăng cường hoạt động quản lý nuôi chim yến theo Luật Chăn nuôi.
Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản đẩy nhanh việc ký kết nghị định xuất khẩu yến chính ngạch; các hiệp hội, chi hội nhà yến Việt Nam đẩy mạnh truyền thông, xây dựng chuỗi nhà yến theo quy định, đảm bảo yêu cầu chất lượng tổ yến... Về phía người nuôi yến, cần nắm vững kỹ thuật chăn nuôi, khai thác sản phẩm yến có trách nhiệm, tham gia các chuỗi sản xuất yến bền vững, tích cực tham gia các lớp đào tạo kỹ thuật tư vấn về yến của địa phương để nuôi yến đem lại lợi nhuận và hiệu quả.
Hưng Yên: Gỡ vướng cho cây trồng trên vùng đất chuyển đổi Để góp phần tháo gỡ những vướng mắc trong sản xuất cây trồng ở vùng đất đã chuyển đổi, tại TP.Hưng Yên, Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp Sở NNPTNT tỉnh Hưng Yên vừa tổ chức Diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp với chủ đề "Một số giải pháp nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững cây trồng...