Hỗ trợ doanh nghiệp khai thác các công cụ thương mại quốc tế để nâng cao năng lực cạnh tranh
Khai thác các công cụ hỗ trợ thương mại quốc tế sẽ giúp doanh nghiệp cập nhật nhu cầu thị trường thường xuyên, liên tục, từ đó có chiến lược tiếp cận hiệu quả.
Sản xuất sợi tại Công ty TNHH Dệt Hà Nam, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam. Ảnh minh họa: Trần Việt/TTXVN
Đây là khuyến nghị của các chuyên gia tại Hội nghị mở rộng thị trường xuất nhập khẩu và thích ứng rào cản thương mại trong tình hình mới do Trung tâm Hỗ trợ Hội nhập quốc tế TP Hồ Chí Minh (CIIS) phối hợp với Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP Hồ Chí Minh (ITPC) tổ chức, ngày 14/10.
Ông Huỳnh Minh Vũ, Phó giám đốc phụ trách CIIS cho biết: Hơn 2 năm qua, hội nhập kinh tế quốc tế và thực thi các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã mở ra nhiều cơ hội cho xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam, giúp Việt Nam sớm phục hồi và phát triển kinh tế do tác động của dịch COVID-19 và những biến động kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, với việc mở cửa thị trường hàng hóa, xóa bỏ thuế quan trong các FTA, các quốc gia nhập khẩu ngày càng có xu hướng gia tăng sử dụng các rào cản phi thuế quan như là công cụ hợp pháp để bảo vệ thị trường trong nước.
Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của lạm phát cao thời gian gần đây, người tiêu dùng ở các thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam như Mỹ, EU…có xu hướng thắt chặt chi tiêu, giảm mua sắm các hàng hoá không thiết yếu khiến nhiều ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, da giày, đồ gỗ gặp nhiều khó khăn.
Trong bối cảnh đó, việc hỗ trợ doanh nghiệp tìm hiểu, sử dụng các công cụ phân tích thị trường để nhận diện rõ các xu hướng của các thị trường, ngành hàng, các quy định về xuất nhập khẩu, yêu cầu về biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động thực vật (SPS), rào cản kỹ thuật trong thương mại (TBT) là rất cần thiết. Từ đó, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, tận dụng hiệu quả các ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do Việt Nam đang thực thi để mở rộng thị trường xuất khẩu, giải quyết bài toán biến động chuỗi cung ứng đầu vào lẫn đầu ra.
Video đang HOT
Ông Lê Viết Dũng Linh, chuyên gia nghiên cứu thị trường Trung tâm Thương mại quốc tế (ICT) tại Việt Nam phân tích, các công cụ thương mại quốc tế là cầu nối giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn dữ liệu quan trọng về nhu cầu, xu hướng, tiêu chuẩn của thị trường toàn cầu và từng khu vực, quốc gia. Thông thường các mạng lưới cung cấp dữ liệu có tính phí nhưng cũng có những đơn vị ưu tiên cung cấp dữ liệu miễn phí cho một số quốc gia. Đây là nguồn tài nguyên “sẵn có” nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng biết khai thác hiệu quả.
Theo ông Lê Viết Dũng Linh, ICT hiện đang cung cấp dữ liệu miễn phí cho các tài khoản tại Việt Nam. Doanh nghiệp có thể sử dụng hệ thống công cụ nghiên cứu thị trường của ITC để phân tích các cơ hội về xuất nhập khẩu hàng hóa vào các thị trường trong quá trình giao thương quốc tế. Cụ thể, doanh nghiệp có thể tìm hiểu được quy mô thị trường hàng hóa thế giới của từng sản phẩm, tình hình xuất nhập khẩu các sản phẩm doanh nghiệp quan tâm, nhận diện các xu hướng thị trường, cũng như những sản phẩm mà Việt Nam có tiềm năng xuất khẩu sang từng quốc gia.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng có thể theo dõi và cập nhật các tiêu chuẩn về các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động thực vật, các rào cản kỹ thuật trong thương mại tại từng thị trường; sử dụng hệ thống cảnh báo thương mại toàn cầu (ePing) giúp hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời theo dõi và tuân thủ các yêu cầu liên quan tiếp cận thị trường.
Các chuyên gia cũng cho rằng, công cụ và dữ liệu phụ vụ hoạt động thương mại không thiếu, vấn đề là các doanh nghiệp cần đánh giá đúng lợi ích của việc sử dụng các công cụ, dữ liệu để có cách tiếp cận, khai thác phù hợp, phục vụ hiệu quả cho nhu cầu phát triển thị trường trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng.
Dự báo xuất khẩu sang các thị trường đã có FTA khả quan
Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang các thị trường đã ký kết Hiệp định thương mại tự do (FTA) thời gian qua đã đạt được một số thành quả và được dự báo sẽ tiếp tục khả quan thời gian tới.
Dệt may là một trong những ngành tận dụng tốt các FTA.
Chia sẻ tại tọa đàm "Phát triển xuất khẩu bền vững trong bối cảnh thực thi các FTA" do báo Công Thương tổ chức ngày 16/8, ông Lê Hoàng Tài, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho biết: Việt Nam là nền kinh tế có độ mở lớn, có quan hệ thương mại với 230 quốc gia, trong đó có FTA với 60 nền kinh tế.
Các FTA này đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam trong mở rộng, tiếp cận thị trường toàn cầu, kết nối và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, mạng lưới sản xuất toàn cầu. Có thể kể đến một số thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam, đặc biệt là các thị trường có FTA như: Hoa Kỳ, Canada, Trung Quốc, EU, ASEAN, Nhật Bản, Hàn Quốc...
"Năm 2021, xuất khẩu sang Canada đạt 5,3 tỷ USD, tăng 20,8% so với năm trước; xuất khẩu sang Mexico đạt 4,6 tỷ USD, tăng 44,5%; xuất khẩu sang Peru đạt 560 triệu USD, tăng 84,4%. Đây đều là những nước cùng tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPPTPP) với Việt Nam", ông Lê Hoàng Tài dẫn chứng.
Trong khi đó, đối với FTA Việt Nam - EU (EVFTA), xuất khẩu sang thị trường EU năm 2021 đạt 40,1 tỷ USD, tăng 14,2% so với năm trước. Đối với thị trường Anh (FTA Việt Nam - Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland), năm 2021 xuất khẩu sang thị trường Vương quốc Anh ghi nhận mức tăng 16,4%, đạt 5,8 tỷ USD.
"Hiện tại, trong giai đoạn dịch COVID-19 đã được kiểm soát, triển vọng xuất khẩu vào những thị trường trên vẫn tiếp tục tăng. Nguyên nhân là do các FTA, nhất là các FTA thế hệ mới như EVFTA, CPTPP và RCEP sẽ tiếp tục mở ra những ưu đãi về thuế quan, tạo động lực thu hút đầu tư để tăng năng lực sản xuất, giúp các doanh nghiệp xuất khẩu trở nên chuyên nghiệp hơn trên trường quốc tế", ông Lê Hoàng Tài cho hay.
Bên cạnh đó, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cũng cho biết thêm, nhiều nước cũng đang triển khai các gói kích thích kinh tế, kích cầu tiêu dùng, qua đó gia tăng nhu cầu hàng nhập khẩu. Chính vì vậy, thời gian tới xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường đã có FTA được dự báo sẽ khả quan, xuất khẩu tiếp tục được kỳ vọng là điểm sáng của nền kinh tế, đảm bảo việc làm cho người lao động và giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Từ góc độ doanh nghiệp, ngành hàng, bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam cho biết: ngành da giày Việt Nam hiện đứng thứ hai về xuất khẩu sau Trung Quốc, đứng thứ ba về sản xuất sau Trung Quốc và Ấn Độ.
Trong 6 tháng đầu năm 2022, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của ngành da giày vào các thị trường trọng điểm, đặc biệt là các thị trường có FTA duy trì khá tốt. Điển hình như, với thị trường CPTPP, tăng trưởng xuất khẩu đạt 10%, thị trường EU đạt 18%.
"Có thể nói, các lợi thế của các FTA đã được ngành da giày tận dụng tốt. Các FTA chính là động lực để ngành da giày vượt qua thách thức từ ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 giai đoạn qua", bà Phan Thị Thanh Xuân nhấn mạnh.
Chuyên gia kinh tế Lê Quốc Phương nhìn nhận, Việt Nam là một trong những nước tích cực hàng đầu ASEAN về ký kết các FTA, chỉ sau Singapore. Hiện, Việt Nam có 15 các FTA, trong đó có nhiều FTA đạt chất lượng cao như CPTTP, EVFTA... bao trùm nhiều nền kinh tế lớn của thế giới.
Bên cạnh những tác động tích cực, mở ra cơ hội thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa cho Việt Nam, ông Lê Quốc Phương lưu ý, các FTA này cũng đặt ra những thách thức cho doanh nghiệp, tạo ra áp lực cạnh tranh lớn cho các doanh nghiệp cả trên "sân nhà" và trên thế giới. Các FTA đặt ra nhiều tiêu chuẩn cao về hàng rào kỹ thuật cho các doanh nghiệp trong khi tiềm lực, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp còn hạn chế.
Cùng với đó đó, các FTA cũng đặt ra khó khăn cho doanh nghiệp về tiêu chuẩn lao động như không có lao động trẻ em, không có lao động cưỡng bức, vấn đề sở hữu trí tuệ... Tất cả những điều này khiến chi phí của doanh nghiệp tăng lên, đầu tư tăng lên.
"Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp vươn lên, trưởng thành, nâng cao được năng lực cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài. Các doanh nghiệp phải có chiến lược phát triển, biến thách thức thành cơ hội, nếu không ngược lại sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng xuất khẩu của doanh nghiệp trong thời gian tới", ông Lê Quốc Phương nhấn mạnh.
Việt Nam vươn lên trở thành đối tác thương mại lớn thứ 9 của Mỹ Giai đoạn 2020 - 2021, Mỹ vẫn duy trì vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, trong khi Việt Nam vươn lên trở thành đối tác thương mại lớn thứ 9 của Mỹ. Việt Nam là thị trường xuất khẩu quan trọng và tiềm năng của ngành sản xuất thịt tại Mỹ Tính chất bổ trợ của hai...