‘Hộ kinh doanh’ không phải ‘hộ gia đình’

Trước ý kiến cho rằng Dự thảo Thông tư mới quy định phạm vi áp dụng đối với “ hộ kinh doanh” và “ cá nhân kinh doanh” là rất phức tạp, chỉ cần xây dựng quy chế quản lý thuế cho hộ kinh doanh nói chung.

Trước ý kiến này, Tổng cục Thuế cho biết đây là 2 khái niệm khác nhau.

Một hộ kinh doanh trên địa bàn quận Hải Châu (TP. Đà Nẵng). Ảnh: Nhật Minh.

Sau khi Bộ Tài chính đăng tải và lấy ý kiến Dự thảo Thông tư về hướng dẫn thuế và quản lý thuế với hộ kinh doanh, trong đó đã thay thế đối tượng áp dụng và chịu thuế là hộ kinh doanh thay vì hộ gia đình. Có ý kiến cho rằng, thay vì phải gọi tên cả cá nhân, nhóm và hộ kinh doanh (hàm ý là hộ kinh doanh giữa các thành viên của hộ gia đình) như hiện nay, Bộ Tài chính có thể chỉ cần xây dựng quy chế quản lý thuế cho hộ kinh doanh nói chung.

Trước ý kiến này, Tổng cục Thuế (đơn vị xây dựng dự thảo thông tư) cho biết, hộ kinh doanh và hộ gia đình là hai khái niệm khác nhau. Hộ kinh doanh không phải hộ gia đình.

Tổng cục Thuế cho biết, theo quy định về đăng ký kinh doanh thì có quy định về khái niệm “hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập”.

Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật thuế thì bất kỳ cá nhân, hộ gia đình nào có hoạt động kinh doanh cũng phát sinh nghĩa vụ thuế (trừ thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường chưa chế biến thành sản phẩm khác), không phân biệt có đăng ký kinh doanh theo hình thức hộ kinh doanh hay không có đăng ký kinh doanh.

Đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay, các hoạt động kinh doanh của cá nhân không chỉ là mô hình hộ gia đình hoạt động độc lập trong phạm vi hẹp tại nơi sinh sống, mà đã phát triển dưới nhiều hình thức khác nhau như: Hợp tác kinh doanh với tổ chức, tham gia trong chuỗi kinh tế chia sẻ, kinh doanh trên môi trường số, phạm vi hoạt động xuyên biên giới, không có địa điểm kinh doanh cố định (địa điểm vật lý).

Do đó, để bao quát các đối tượng có hoạt động kinh doanh thuộc diện chịu thuế, thì tại dự thảo thông tư mới quy định phạm vi áp dụng đối với “hộ kinh doanh” và “cá nhân kinh doanh” là phù hợp.

Ngoài ra, pháp luật thuế điều chỉnh đối với hoạt động kinh doanh của thể nhân, thì chỉ bao gồm hai sắc thuế chính là thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Còn đối với hộ gia đình, nếu không có hoạt động sản xuất kinh doanh, thì chỉ có thể thuộc diện chịu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.

Do đó, tại dự thảo thông tư mới không dùng khái niệm “hộ gia đình” vì phạm vi của thông tư chỉ điều chỉnh đối với hoạt động kinh doanh.