Hình tượng Cleopatra da đen trên phim của Netflix gây tranh cãi

Bộ phim tài liệu Queen Cleopatra của Netflix làm dấy lên làn sóng tranh cãi khi xây dựng hình tượng và giới thiệu vị nữ hoàng nổi tiếng này là người da đen.

Queen Cleopatra là phim tài liệu do Jada Pinkett Smith – vợ của Will Smith điều hành sản xuất, dự kiến phát sóng trên Netflix vào tháng 5 tới đây. Sau khi tung poster và trailer, bộ phim đang hứng phải làn sóng chỉ trích dữ dội khi khắc họa Nữ hoàng Cleopatra là người da đen. Nữ diễn viên thủ vai Cleopatra – Adele James, cũng là người da màu có vẻ đẹp thuần châu Phi.

Queen Cleopatra là bộ phim tài liệu của Netlfix làm về cuộc đời của nữ hoàng Cleopatra lừng danh. NETFLIX

Jada Pinkett Smith cho biết cô mong muốn thông qua bộ phim để tôn vinh phụ nữ da màu. Tuy nhiên, không chỉ khán giả phẫn nộ mà các chuyên gia về lịch sử, văn hóa Ai Cập đều chỉ trích bộ phim cố chấp làm sai sự thật về Nữ hoàng Cleopatra VII. Theo nhiều nghiên cứu, Cleopatra xuất thân từ gia tộc Ptolemy có gốc gác Macedonia, Hy Lạp. Nhà Ptolemy đã học hỏi văn hóa Ai Cập để cai trị, không có nghĩa họ là dân bản địa. Nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu lịch sử khẳng định bà có màu da sáng.

Một luật sư người Ai Cập tên Mahmoud al-Semary đã vô cùng tức giận trước cách khắc họa của Netflix đến mức anh ta tuyên bố sẽ kiện đoàn phim để chấm dứt tình trạng tránh xuyên tạc và “chùi tẩy bản sắc Ai Cập”. Vị luật sư này hiện đang viết bản kiến nghị, thu thập được hơn 3.200 chữ ký đồng tình.Trong khi đó, nhà Ai Cập học Zahi Hawass tỏ ra không hài lòng với chân dung “giả tạo” về vị nữ hoàng nổi tiếng trong Queen Cleopatra. Ông khẳng định Cleopatra hoàn toàn là người Hy Lạp và không phải người da màu.

Phim gây tranh cãi khi khắc họa Cleopatra có nước da đen và tóc xoăn. NETFLIX

“Cleopatra là người Hy Lạp, điều đó có nghĩa bà ấy có nước da sáng màu. Netflix đang cố gây nhầm lẫn bằng cách truyền bá thông tin sai lệch, lừa đảo khán giả rằng nguồn gốc của nền văn minh Ai Cập là người da màu”, nhà khảo cổ học thẳng thắn nhận định.

Trên các diễn đàn điện ảnh, nhiều khán giả cũng bày tỏ thái độ bất bình vì sự thiếu hụt kiến thức (hoặc cố chấp) của ê kíp Queen Cleopatra. Một khán giả đưa ra quan điểm: “Nếu muốn làm phim tài liệu về sắc tộc da đen thì không thiếu các nền văn minh thú vị khác như Mali, Songhai, Nubia, Benin, Yoruba, Zulu, Kongo… Muốn cổ vũ đa dạng sắc tộc thì vẫn có nhiều cách hợp lý hơn là khiến người ta ức chế như vậy. Giống như Thành Cát Tư Hãn thì không được phép để một ông người châu Âu tóc vàng mắt xanh đóng, hoặc làm phim về một ông Viking nào đó mà cho người châu Á thủ vai”.

Queen Cleopatra bị khán giả đại chúng lẫn nhiều nhà nghiên cứu chỉ trích. NETFLIX

“Tôi không hiểu vì sao dạo này phim ảnh cứ cố gắng gượng ép thay đổi màu da những nhân vật có thật trong lịch sử hoặc các nhân vật hư cấu kinh điển. Nếu muốn đấu tranh cho bình đẳng, trân trọng đa dạng sắc tộc thì có thiếu gì cách. Queen Cleopatra thậm chí còn là một phim tài liệu. Làm như thế rất kỳ lạ”, người khác nói.

Sau 1 tuần đăng tải, đoạn trailer 2 phút của Queen Cleopatra đã thu hút hơn 2 triệu lượt xem. Tuy nhiên, do có quá nhiều cuộc tranh cãi, thậm chí lời thóa mạ đến từ cộng đồng mạng, YouTube hiện đã khóa bình luận cho trailer phim. Thực chất, từ trước đến nay, gốc gác chủng tộc của Cleopatra vẫn là chủ đề thi thoảng bị mang ra mổ xẻ, tranh cãi.

Rebecca Futo Kennedy – Phó giáo sư về Khảo cổ học tại Đại học Denison nói với tờ Time rằng: “Ở thời đại này, việc hỏi ai đó rạch ròi ‘da đen’ hay ‘da trắng’ là khá lỗi thời. Chúng ta cần nhiều cố gắng và dữ liệu để thực sự hiểu về khái niệm chủng tộc thời cổ đại theo cách riêng của nó. Nếu chúng ta muốn chính xác hơn về mặt lịch sử, chúng ta cần hiểu các dân tộc cổ đại xem xét khái niệm chủng tộc như thế nào thay vì phổ quát hóa và phi lịch sử hóa chúng theo quan điểm của thời đại chúng ta”.

Nữ hoàng Cleopatra từng được đưa lên phim vô số lần. Phiên bản của Elizabeth Taylor được nhiều người mến mộ nhất. SƯU TẦM

Nội dung phim Queen Cleopatra xoay quanh cuộc đời của vị nữ hoàng Ai Cập và những câu chuyện chưa kể về triều đại của bà. Ngoài ra, phim cũng khai thác mối quan hệ giữa Cleopatra với Julius Caesar và Mark Antony. Queen Cleopatra sẽ được phát sóng trên Netflix vào 10.5.2023.