Hiến máu mang lại sự sống

Hiện nay, khoa học vẫn chưa thể điều chế được máu nhân tạo, có nghĩa là những người cần truyền máu vẫn phải dựa hoàn toàn vào sự hiến tặng của người khác

BS-CKII Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu huyết học TP HCM, cho biết dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến phong trào hiến máu tình nguyện trong cả nước cũng như tại TP HCM. Kho dự trữ máu của TP HCM hiện đang giảm dần và có nguy cơ khan hiếm máu.

7 người nhập viện, 1 người cần truyền máu

Mỗi năm, cả nước cần 1,9 triệu đơn vị máu điều trị, mỗi ngày cả nước cần khoảng 5.200 đơn vị máu. Hiện nay, Ngân hàng máu (thuộc Bệnh viện Truyền máu huyết học TP) và Trung tâm Truyền máu ( Bệnh viện Chợ Rẫy) là 2 đơn vị cung cấp máu cho công tác khám chữa bệnh các tỉnh miền Đông Nam Bộ.

Theo BS Phù Chí Dũng, trong khoảng 7 người nhập viện mỗi ngày, có 1 người cần truyền máu. Máu luôn cần thiết để cung cấp cho các bệnh nhân bị tai nạn, thảm họa, phẫu thuật, bệnh nhân ung thư, bệnh máu khó đông… Chỉ có 37% dân số tại Việt Nam có đủ điều kiện để hiến máu và chỉ có khoảng dưới 10% những người có đủ điều kiện đó tham gia hiến máu tình nguyện hằng năm. Những nghiên cứu nhằm tìm ra các chất có thể thay thế được chức năng của máu, đến nay vẫn chưa được áp dụng nên máu cung cấp cho truyền máu đều được lấy từ người hiến.

Điều trị bệnh nhân Covid-19 nặng tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương (ảnh chỉ mang tính minh họa). Ảnh: HẢI ANH

Theo các chuyên gia huyết học, trong mỗi đơn vị máu có hai phần chính là các tế bào máu (bao gồm hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu…) và huyết tương (chiếm 55%- 65% tổng lượng máu trong cơ thể). Huyết tương có vai trò vận chuyển nguyên liệu quan trọng của cơ thể như: glucose, sắt, ôxy, hormone, protein… Huyết tương bao gồm nhiều thành phần trong đó có protein huyết tương, với những protein như Albumin, Globulin, Fibrinogen… Albumin có thể được xem như một loại xốp hút nước lưu thông, giữ lượng nước cần thiết trong dòng máu. Globulin có nhiệm vụ như những kháng thể chống nhiễm khuẩn…

Dùng huyết tương trị Covid-19

Việt Nam đang nghiên cứu việc sử dụng huyết tương của bệnh nhân đã khỏi Covid-19 để điều trị cho bệnh nhân mắc Covid-19 có diễn biến nặng. Có thể nói đây là một thông tin rất thời sự được nhiều người quan tâm.

PGS-TS Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Quản lý khám chữa bệnh, Phó trưởng Tiểu ban Điều trị Covid-19 – cho biết thời gian qua, Việt Nam luôn cập nhật, học hỏi nhiều phác đồ mới điều trị Covid-19 từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và nhiều nước trên thế giới. Mới nhất, Bộ Y tế đã giao Viện Huyết học – Truyền máu trung ương phối hợp cùng Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương nghiên cứu việc tiếp nhận huyết tương, điều chế, bảo quản, lưu trữ cung cấp cho các cơ sở y tế nơi có bệnh nhân Covid-19 đang điều trị. Viện Huyết học – Truyền máu trung ương sẽ là nơi đảm trách việc tách huyết tương, bảo quản, lưu trữ. Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương sẽ lựa chọn và chỉ định bệnh nhân sử dụng phương pháp này.

“Chúng tôi có đầy đủ máy móc để thực hiện tách huyết tương và đây là kỹ thuật viện vẫn thực hiện thường quy. Tuy nhiên, đây là phương pháp mới nên các chuyên gia cần thêm thời gian để nghiên cứu hoàn thiện hơn để bảo đảm an toàn nhất cho người bệnh khi tham gia thử nghiệm” – TS-BS Bạch Quốc Khánh, Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu trung ương, nói.

Theo các chuyên gia, sau Trung Quốc, hiện có nhiều quốc gia cũng đang thử nghiệm phương pháp này để điều trị cho các bệnh nhân mắc Covid-19 nặng, như Anh, Mỹ, Hàn Quốc… Nghiên cứu được công bố cho thấy trong huyết tương của người nhiễm Covid-19 đã khỏi bệnh, sẽ chứa một số lượng lớn các kháng thể có thể chống lại virus SARS-CoV-2. Do đó, khi truyền huyết tương sẽ giúp đẩy nhanh sự phục hồi ở bệnh nhân, giảm khả năng phát tán virus. Tại Trung Quốc, kết quả điều trị trên các bệnh nhân cho thấy sau 12-24 giờ truyền huyết tương, bệnh nhân đã có những dấu hiệu chuyển biến tích cực, tình trạng viêm giảm và số tế bào bạch cầu tăng cao. Trong vòng 3 ngày được truyền huyết tương, các triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân như sốt, ho, khó thở và đau tức ngực dần cải thiện.

TS-BS Bạch Quốc Khánh cho biết ở Việt Nam, phương pháp điều trị huyết tương từ bệnh nhân Covid-19 đã khỏi, chỉ mới trong giai đoạn nghiên cứu phòng thí nghiệm, chưa có chỉ định trên bệnh nhân nào. Theo đó, sử dụng huyết tương của người khỏi bệnh là phương pháp mới để điều trị bệnh nhân nặng, cơ thể có tải lượng virus cao, đã điều trị bằng các phương pháp thông thường nhưng virus trong cơ thể không giảm. Huyết tương của người khỏi bệnh có chứa kháng thể chống virus, khi truyền vào cơ thể người bệnh, kháng thể sẽ phát huy tác dụng, hỗ trợ bệnh nhân diệt virus.

Các chuyên gia y học đang kỳ vọng trong tương lai gần, liệu pháp huyết tương sẽ trở thành phương pháp điều trị cho những bệnh nhân Covid-19 nguy kịch, không thích ứng với các loại thuốc kháng virus. Tuy nhiên, số lượng bệnh nhân được thử nghiệm điều trị bằng phương pháp truyền huyết tương chưa nhiều, nhiều quốc gia hiện vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu.

Hiến máu giúp giảm nguy cơ ung thư

Theo giới chuyên môn, hiến máu có nhiều điểm lợi như giúp phát hiện sớm bệnh tật, kiểm soát cân nặng. Hiến máu thường xuyên sẽ giúp kiểm soát tốt lượng sắt trong cơ thể, làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Nghiên cứu cho thấy thừa chất sắt có thể dẫn đến việc mất cân bằng ôxy hóa quá mức, là thủ phạm gây lão hóa, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Đặc biệt, hiến máu còn giúp giảm nguy cơ ung thư nói chung (và nhất là ung thư gan, ruột già, phổi và vòm họng…) do một trong những nguyên nhân gây ung thư liên quan đến hàm lượng sắt quá mức trong cơ thể.

NGUYỄN THẠNH – NGỌC DUNG